Свет
Макрон: ЕУ ќе мора да прибегне кон заедничко задолжување за да ги исплати претходниот долг и трошоците за одбраната

Францускиот претседател Емануел Макрон синоќа изјави дека е убеден оти ЕУ ќе мора да се врати на заедничко задолжување за да го исплати претходниот долг и за повеќето трошоци за одбраната.
„Убеден сум дека ни треба паневропски заеднички заем за да почнеме да го враќаме долгот подигнат за закрепнување од пандемијата и да можеме да ги финансираме нашите потреби во областа на вештачката интелигенција, одбраната, климата“, рече Макрон по завршувањето на самитот на ЕУ во Брисел.
Лидерите на ЕУ ја одржаа својата прва дебата за следниот седумгодишен буџет за периодот 2028 – 2034 година на нивниот самит, која заврши во четвртокот вечерта.
Хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ на прашањето колку се реални изгледите за ново задолжување на ЕУ за потребите на одбранбеното зајакнување, рече дека тоа не е исклучено.
Макрон призна дека во моментот нема консензус на ЕУ за ова.
Германија, Холандија и северните членки на ЕУ традиционално се спротивставуваат на заедничкото задолжување. Но, и Германија се предомисли и се согласи на голем долг од 800 милијарди евра за да ја спаси економијата од последиците на пандемијата на Ковид-19.
Макрон рече дека засега е рано да се каже каков став ќе има идниот германски канцелар Фридрих Мерц за ова.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Два воени авиони се судрија во Франција, пилотите се спасија

Два авиони од француската аеробатска група Patrouille de France се урнаа за време на пробни летови и акробации, објави француското воздухопловство.
Тројца пилоти од двата авиони успеале да се катапултираат и биле пронајдени живи и свесни.
Несреќата се случила за време на вежба во близина на воздухопловната база 113 во Сен Дизие.
🚨🇫🇷✈️ ALERTE INFO – Deux avions de la Patrouille de France sont ENTRÉS EN COLLISION et se sont ÉCRASÉS dans l’est de la France. (AFP) pic.twitter.com/N6rLOQdcSD
— AlertesInfos (@AlertesInfos) March 25, 2025
Свет
Што се’ денес договорија САД, Русија и Украина

САД денеска постигнаа договор со Украина и Русија за прекин на огнот во Црното Море и ветија напори за запирање на меѓусебните напади врз енергетската инфраструктура, додека Вашингтон, исто така, вети дека ќе бара укинување на некои санкции за Москва.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека прекинот на огнот во Црното Море стапува на сила веднаш и дека ќе побара од американскиот претседател Доналд Трамп да му даде оружје и да ја санкционира Русија доколку Москва го прекрши договорот.
„Американската страна верува дека нашите договори стапуваат на сила откако ќе бидат објавени од американската страна“, рече Зеленски на прес-конференција во Киев, додавајќи дека не верува оти Русија ќе го почитува договорот.
Зеленски предупреди дека договорот не предвидува преземање чекори во случај Русија да го прекрши и дека директно ќе се обрати до САД доколку тоа се случи.
„Ние воопшто не им веруваме на Русите, но ќе бидеме конструктивни“, рече тој.
Руски услови
Кремљ објави дека Москва се согласила да обезбеди безбедна пловидба во Црното Море, под услов западните санкции против компаниите кои се занимаваат со извоз на земјоделски производи и ѓубрива да бидат укинати.
Русија и САД, исто така, се согласија да развијат мерки за запирање на нападите врз руската и украинската енергетска инфраструктура на 30 дена. Кремљ, исто така, потврди дека САД се согласиле да помогнат во обновувањето на пристапот на Русија до светскиот пазар за извоз на земјоделски производи и ѓубрива, но со голем број услови.
За спроведување на двата дела од договорот, западните санкции кон руската банка Роселхозбанк, која работи со земјоделски компании, ќе мора да бидат укинати и да и се врати пристапот до SWIFT.
Ќе мора да бидат укинати и санкциите наметнати врз руските извозници на земјоделски производи и ѓубрива и осигурителни компании, за одржување на бродови во пристаништата и ограничувањата за бродовите и трговските плаќања, објави Кремљ.
Безбедност на пловидбата
Соединетите држави претходно објавија дека постигнале посебни договори со Украина и Русија за да се обезбеди безбедна пловидба во Црното Море и да се спроведе забрана за напади врз енергетски објекти во двете земји.
Двете земји се согласија дека „ќе биде гарантирана безбедноста на пловидбата во Црното Море, дека ќе се воздржат од употреба на сила и дека ќе спречат употреба на комерцијални бродови за воени цели“, соопшти американската влада, која посредуваше во преговорите.
Соединетите Држави, кога станува збор за Украина, исто така ветуваат „ќе ги поддржат напорите насочени кон размена на затвореници, ослободување на цивили и враќање на присилно раселените украински деца“.
Русија, која во моментов е под бројни санкции, може да смета на поддршката од Белата куќа кога станува збор за „рускиот пристап до глобалниот пазар за извоз на земјоделски и вештачки ѓубрива, намалување на трошоците за поморско осигурување и подобрување на пристапот до пристаништата и платните системи за овие трансакции“.
Продолжение на разговорите
За време на разговорите, САД „повторија дека претседателот Доналд Трамп безусловно сака да стави крај на загубата на животи на двете страни“. Вашингтон „ќе продолжи да организира преговори меѓу двете страни за на крајот да се постигне мирен исход“, се вели во најавите.
Во соопштението, американската администрација му се заблагодари на саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман, во чија земја се водеа преговорите.
Украинскиот министер за одбрана Рустем Умеров изјави дека Киев ги поддржува двата договори за прекин на огнот со Русија објавени од САД во вторникот и дека Украина ќе ги пречека третите земји да го следат спроведувањето на договорите.
Во објавата на Х, Умеров напиша дека Украина ќе го смета секое движење на бродови на руската морнарица надвор од источниот дел на Црното Море за прекршување на договорот и дека доколку се случи такво нешто, ќе си дозволи право на самоодбрана.
Соединетите Американски Држави во последните два дена водат одделни преговори за војната во Украина со украинската и руската делегација во Саудиска Арабија.
Свет
Зеленски: Ако Русите го прекршат договорот, бараме санкции и оружје

Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска изјави дека Украина ќе ги исполни своите обврски според договорот за безбедност во Црното Море, но нагласи дека ќе бара дополнителни санкции доколку Русија не го стори истото.
„Доколку Русите го прекршат договорот, имам директно прашање до претседателот Трамп“, им рече Зеленски на новинарите во Киев. „Ако тие прекршуваат, еве ги доказите – бараме санкции, бараме оружје“, додаде тој.
Зеленски го нарече договорот за запирање на нападите во Црното Море чекор во вистинската насока, но остана претпазлив.
„Прерано е да се каже дека договорот ќе функционира, но ова беа вистинските состаноци, правилни одлуки и правилни чекори“, им рече тој на новинарите.
„По ова, никој не може да ја обвини Украина дека не се движи кон одржлив мир“, додаде тој.
Зеленски денеска го коментираше и договорот според кој САД ќе и помогнат на Русија да го врати пристапот до светскиот пазар за извоз на земјоделски производи, нарекувајќи го слабеење на санкциите.
Соединетите Држави, под претходната администрација на претседателот Џо Бајден, водеа широка кампања на санкции против Русија, вклучувајќи ограничувања на извозот на руска нафта и гас, како што е плафонот од 60 долари за барел за извоз на руска нафта. Извори за Ројтерс изјавија дека администрацијата на Трамп ги проучува начините за олеснување на санкциите доколку Москва се согласи да стави крај на војната.
Како дел од денешниот договор за безбедна пловидба во Црното Море, Белата куќа објави дека „ќе помогне да се врати пристапот на Русија до светските пазари за извоз на земјоделски и вештачки ѓубрива, да се намалат трошоците за поморско осигурување и да се подобри пристапот до пристаништата и платните системи за такви трансакции“.
Кремљ нагласи дека договорот ќе стапи на сила дури откако ќе бидат укинати санкциите за руските финансиски институции, бродови и компании кои произведуваат и извезуваат храна и ѓубрива.