Свет
Масовни апсења деца во Европа, планирале терористички напади врз концертни сали и верски објекти

Вештачката интелигенција, колку и да е корисна, е сè повеќе фактор во радикализацијата на младите луѓе, што го покажуваат случаите на тинејџери што планирале терористички напади во Европа во последните години.
Американскиот „Волстрит џурнал“ пишува дека во изминатите неколку месеци неколку десетици млади луѓе, некои на возраст од 14 години, се апсени во цела Европа под обвинение дека планирале напади врз концертни сали, трговски центри и верски објекти поради идеолошка радикализација.
Една од најалармантните области е Белгија. Имено, една третина од сите случаи на тероризам во Белгија помеѓу 2022 и 2024 година вклучувале малолетници. Во Велика Британија речиси еден од пет осомничени за тероризам бил дете.
„Она што е ново е бројот на млади луѓе директно вклучени во планирањето насилни напади, вклучително и многу млади лица“, изјави Томас Ренард, директор на Меѓународниот центар за борба против тероризмот во Хаг, за „Волстрит џурнал“ .
Речиси сите млади луѓе се радикализирани преку интернет, а интернетот се покажа и како поефикасен во забрзувањето на процесот на радикализација.
Според Глобалниот индекс на тероризам, просечното време за радикализација во 2002 година било 16 месеци, но до 2015 година тоа време се намалило за 40 проценти на само неколку недели денес.
Пример за типичен екстремист од генерацијата Z е млад човек што моментно е на судење во Белгија. Абдул Керим Гадаев, 19-годишен чеченски бегалец, се радикализирал кога татко му бил депортиран од Франција во Русија.
По депортацијата, тој почнал да се чувствува отуѓен во училиштето. Тој напишал онлајн дека сака да го повтори „Батаклан“, терористичкиот напад од 2015 година, во кој загинаа 90 лица.
Тој пронашол групи врсници онлајн, кои биле заинтересирани за спорт и религија, особено на „Тик-ток“, каде што неговите кругови станувале сè повеќе политички.
Во февруари минатата година тој се приклучил на оперативен канал на апликацијата „Сигнал“, каде што членовите почнале да планираат напад, според обвинителите.
Тие разговарале како да набават оружје и споделиле фотографии од целта – концертна сала во центарот на Брисел. Гадаев рекол дека е спремен да учествува под услов нападот да е добро подготвен.
Во март 2024 година белгиската федерална полиција ги уапси Гадаев и уште тројца малолетници.
„Веќе некое време велиме дека сложеноста на нашите истраги е поголема од кога било досега, а ширината и длабочината на она со што се соочуваме се извонредни“, изјави Вики Еванс, главен координатор на британската антитерористичка полиција, и ги повика технолошките компании да помогнат во решавањето на проблемот.
Имено, алгоритмите на социјалните медиуми имаат моќна привлечност кај младите луѓе сугерирајќи сè понасилна содржина и создавајќи дигитални дупки без дно.
Вештачката интелигенција дополнително го влоши овој проблем, изјави Џулија Ебнер, експерт за онлајн-радикализација на Институтот за стратешки дијалог и Универзитетот во Оксфорд.
„Видеата и фотографиите генерирани од вештачката интелигенција допираат до многу длабоки емоции. Вештачката интелигенција и алгоритмите во голема мера ја вршат работата на харизматичен регрутер, само стопати поефикасно“, предупреди Ебнер.
Многу случаи не стигнуваат до јавноста, но оние што стигнуваат вклучуваат 14-годишно црногорско девојче, кое беше уапсено во Австрија во мај минатата година под обвинение за планирање напад врз „неверници“.
Секира, нож и пропагандни материјали на Исламската држава беа пронајдени во нејзиниот дом.
Во февруари истата година момче на нејзина возраст беше уапсено за планирање напад на железничка станица.
Сепак, најпознатиот случај е оној со тројца тинејџери, кои планираа да нападнат три концерти на Тејлор Свифт во Виена минатата година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Мал астероид прелета неверојатно блиску до Земјата, бил откриен откако поминал

Минатата недела, мал астероид прелета неверојатно блиску до Земјата, на растојание помало од орбитата на Меѓународната вселенска станица (ISS), што го прави второто најблиско прелетување некогаш забележано, пишува Science Alert.
Поблиску од вселенската станица
Астероидот, означен како 2025 TF, прелета над Антарктикот во средата, 1 октомври, на надморска височина од само 428 километри. Ова го стави во орбитата на Меѓународната вселенска станица, која орбитира на надморска височина помеѓу 370 и 460 километри. Иако ова е исклучително блиска средба, рекордот сè уште го држи астероидот 2020 VT4, кој помина на само 368 километри од нашата планета во ноември 2020 година.
Нема реална опасност
Важно е да се напомене дека ова се најблиските забележани прелетувања без удар. Низ историјата, бројни астероиди се судриле со Земјата, а некои едноставно влегле во атмосферата и „одбиле“ од неа како камчиња на вода. Астрономите нагласуваат дека зборуваме само за објекти што сме можеле да ги следиме – многу е веројатно дека во својата 4,5 милијардигодишна историја, Земјата доживеала многу поблиски средби кои останале незабележани.
Откриен дури подоцна
Дури и во случај на судир, 2025 TF не би претставувал закана. Со дијаметар од само еден до три метри, би изгорел во атмосферата и би создал само светлосна претстава, а можеби само неколку помали метеорити би паднале на земја. Интересно е што оваа вселенска карпа била откриена дури откако поминала покрај Земјата. Астероидот првпат бил пријавен од опсерваторијата Кит Пик-Бок во Аризона, но последователната проверка на податоците открила дека системот за истражување на небото Каталина го регистрирал само два часа по неговото најблиско поминување.
Повторна средба само во 2087 година
Астероидот 2025 TF сега го продолжува своето патување низ вселената, но астрономите предвидуваат негово враќање. Според пресметките на Лабораторијата за млазен погон (JPL) на НАСА, тој повторно ќе се приближи до нашата планета во април 2087 година. Сепак, во тоа време ќе се држи на безбедно растојание од околу осум милиони километри, што е околу 21 пат подалеку од растојанието помеѓу Земјата и Месечината.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) Нападнат автомобилот во кој се наоѓал претседателот на Еквадор, луѓе фрлаа камења, најдени траги од куршуми

Автомобилот на еквадорскиот претседател Даниел Нобоа бил опкружен од околу 500 луѓе кога тој пристигнал на настан во покраината Канар, врз автомобилот биле фрлани камења и биле пронајдени траги од оштетување од куршуми, изјави министерката за животна средина и енергетика Инес Манзано.
Претседателот не е повреден, а пет лица се уапсени, додаде министерката Манзано, која официјално поднесе пријава за обид за атентат врз претседателот Нобоа.
El Gobierno Nacional denunció una tentativa de asesinato contra el presidente Daniel Noboa tras un ataque de un grupo a la caravana presidencial en Cañar.
Hubo varios detenidos que serán procesados por terrorismo e intento de asesinato.
— MundoDiblu (@MundoDiblu) October 7, 2025
„Пукање кон автомобилот на претседателот, фрлање камења, уништување на државен имот – тоа е едноставно криминал. Ние нема да го дозволиме тоа“, рече Манзано.
Видео од автомобилот, објавено од Кабинетот на претседателот, ги прикажува луѓето покрај патот како фрлаат камења и кршат стакло на прозорецот на возилото.
Así terminó el vehículo en el que se trasladaba Daniel Noboa, presidente del Ecuador, tras recibir pedradas de manifestantes en #Cañar. pic.twitter.com/M5k8VwIbyI
— Christian Sánchez Mendieta (@Sanchezmendieta) October 7, 2025
Конфедерацијата на староседелските народи на Еквадор (CONAIE) објави дека полицијата и војската ги нападнале луѓето што се собрале за доаѓањето на претседателот, вклучувајќи ги и постарите жени. „Најмалку петмина од нас беа произволно уапсени“, пишуваше во нивниот пост на платформата Икс.
фото: принтскрин
Европа
Путин: Украинците се повлекуваат на целата фронтова линија

Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека руските сили во 2025 година зазеле речиси 5.000 квадратни километри територија во Украина и дека Москва има целосна стратешка иницијатива на бојното поле.
На состанокот со високи воени команданти, Путин рече дека украинските сили се повлекуваат од фронтот во сите сектори.
Тој нагласи дека Киев се обидува да пука длабоко на руска територија, но дека тоа нема да помогне да се промени ситуацијата во војната што трае повеќе од три и пол години.
„Во моментов, руските вооружени сили целосно ја држат стратешката иницијатива“, рече Путин на состанок во северозападна Русија, според Кремљ.
„Оваа година ослободивме речиси 5.000 километри територија, 4.900 километри и 212 населени места.“
Украинските сили, рече тој, „се повлекуваат по линијата на борбен контакт, и покрај обидите за жесток отпор.“
фото: принтскрин