Свет
Масовни апсења деца во Европа, планирале терористички напади врз концертни сали и верски објекти

Вештачката интелигенција, колку и да е корисна, е сè повеќе фактор во радикализацијата на младите луѓе, што го покажуваат случаите на тинејџери што планирале терористички напади во Европа во последните години.
Американскиот „Волстрит џурнал“ пишува дека во изминатите неколку месеци неколку десетици млади луѓе, некои на возраст од 14 години, се апсени во цела Европа под обвинение дека планирале напади врз концертни сали, трговски центри и верски објекти поради идеолошка радикализација.
Една од најалармантните области е Белгија. Имено, една третина од сите случаи на тероризам во Белгија помеѓу 2022 и 2024 година вклучувале малолетници. Во Велика Британија речиси еден од пет осомничени за тероризам бил дете.
„Она што е ново е бројот на млади луѓе директно вклучени во планирањето насилни напади, вклучително и многу млади лица“, изјави Томас Ренард, директор на Меѓународниот центар за борба против тероризмот во Хаг, за „Волстрит џурнал“ .
Речиси сите млади луѓе се радикализирани преку интернет, а интернетот се покажа и како поефикасен во забрзувањето на процесот на радикализација.
Според Глобалниот индекс на тероризам, просечното време за радикализација во 2002 година било 16 месеци, но до 2015 година тоа време се намалило за 40 проценти на само неколку недели денес.
Пример за типичен екстремист од генерацијата Z е млад човек што моментно е на судење во Белгија. Абдул Керим Гадаев, 19-годишен чеченски бегалец, се радикализирал кога татко му бил депортиран од Франција во Русија.
По депортацијата, тој почнал да се чувствува отуѓен во училиштето. Тој напишал онлајн дека сака да го повтори „Батаклан“, терористичкиот напад од 2015 година, во кој загинаа 90 лица.
Тој пронашол групи врсници онлајн, кои биле заинтересирани за спорт и религија, особено на „Тик-ток“, каде што неговите кругови станувале сè повеќе политички.
Во февруари минатата година тој се приклучил на оперативен канал на апликацијата „Сигнал“, каде што членовите почнале да планираат напад, според обвинителите.
Тие разговарале како да набават оружје и споделиле фотографии од целта – концертна сала во центарот на Брисел. Гадаев рекол дека е спремен да учествува под услов нападот да е добро подготвен.
Во март 2024 година белгиската федерална полиција ги уапси Гадаев и уште тројца малолетници.
„Веќе некое време велиме дека сложеноста на нашите истраги е поголема од кога било досега, а ширината и длабочината на она со што се соочуваме се извонредни“, изјави Вики Еванс, главен координатор на британската антитерористичка полиција, и ги повика технолошките компании да помогнат во решавањето на проблемот.
Имено, алгоритмите на социјалните медиуми имаат моќна привлечност кај младите луѓе сугерирајќи сè понасилна содржина и создавајќи дигитални дупки без дно.
Вештачката интелигенција дополнително го влоши овој проблем, изјави Џулија Ебнер, експерт за онлајн-радикализација на Институтот за стратешки дијалог и Универзитетот во Оксфорд.
„Видеата и фотографиите генерирани од вештачката интелигенција допираат до многу длабоки емоции. Вештачката интелигенција и алгоритмите во голема мера ја вршат работата на харизматичен регрутер, само стопати поефикасно“, предупреди Ебнер.
Многу случаи не стигнуваат до јавноста, но оние што стигнуваат вклучуваат 14-годишно црногорско девојче, кое беше уапсено во Австрија во мај минатата година под обвинение за планирање напад врз „неверници“.
Секира, нож и пропагандни материјали на Исламската држава беа пронајдени во нејзиниот дом.
Во февруари истата година момче на нејзина возраст беше уапсено за планирање напад на железничка станица.
Сепак, најпознатиот случај е оној со тројца тинејџери, кои планираа да нападнат три концерти на Тејлор Свифт во Виена минатата година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.