Свет
„Многу сум незадоволен од Шпанија“ – Трамп најави санкции заради одбранбените издвојувања
Претседателот на САД, Доналд Трамп, во вторникот се закани дека ќе воведе царини за Шпанија поради нејзините ниски трошоци за одбрана, нарекувајќи го одбивањето на Мадрид да ги исполни критериумите на НАТО „неверојатно непочитување“.
Овие критики доаѓаат во време на постојаните напори на Вашингтон европските сојузници да преземат поголема одговорност за сопствената безбедност и да станат помалку зависни од американската воена моќ, пишува „Политико“.
„Многу сум незадоволен од Шпанија. Тие се единствената земја што не го зголемила својот удел на 5 проценти. Секоја друга земја во НАТО го зголемила својот удел на 5 проценти“, изјави Трамп пред новинарите во Белата куќа, додавајќи дека смета дека потегот на Шпанија е многу лоша работа за НАТО.
Во своите најостри забелешки на оваа тема досега, тој ги најави и можните последици: „Размислувам да им наметнам трговска казна (на Шпанија) преку царини поради она што го направија“.
Трамп посочи дека Шпанија ги сфаќа своите обврски лесно бидејќи се потпира на безбедносните гаранции што ги дава нејзината географска локација во јужна Европа, велејќи дека земјата добива заштита едноставно поради начинот на кој се наоѓа.
Проблемот беше дополнително усложнет од шпанскиот премиер Педро Санчез, кој претходно оваа година изјави дека Москва не претставува директна безбедносна закана за неговата земја, што предизвика незадоволство кај другите членки на ЕУ, особено оние што граничат со Русија и Украина.
Минатата недела, Трамп ја нарече Шпанија „заостаната земја“, па дури и предложи нејзино исклучување од НАТО, иако не постои механизам за таков потег во рамките на алијансата. „Можеби треба да ги исфрлите од НАТО, искрено“, му рече тој на финскиот претседател Александар Стаб.
На самитот на НАТО во Хаг во јуни, сојузниците се согласија за нова цел за распределба на средствата за одбрана од 5 проценти од БДП, што вклучува 3,5 проценти за основните воени трошоци и 1,5 проценти за сродните области. Сепак, Санчез побара исклучок, тврдејќи дека Мадрид може да ги исполни своите обврски со помали инвестиции, за кои Трамп веќе се закани со двојни царини.
Мадрид моментално има најниски воени трошоци меѓу членките на НАТО, издвојувајќи само 1,3 проценти од БДП во 2024 година. Сепак, спротивно на тврдењата на Трамп, само неколку сојузници, како што е Полска, моментално ја исполнуваат целта од 5 проценти, а остатокот од алијансата има рок до 2035 година да ја постигне.
„Мислам дека е неверојатно непочитувачки“, повтори Трамп. „И мислам дека треба да бидат казнети за тоа. Да, мислам.“
И покрај притисокот, шпанскиот премиер Педро Санчез ги бранеше политиките на својата влада.
„Ние сме посветени на одбраната, на безбедноста на НАТО и, во исто време, подеднакво сме посветени на одбраната на нашата социјална држава“, рече тој, додавајќи дека Шпанија веќе прави повеќе од доволно.
Во април, Санчез вети дека ќе ја зголеми алокацијата на 2 проценти од БДП до крајот на 2025 година, што е во согласност со претходната цел на НАТО, но сепак е далеку под новото барање на Трамп. Тој ги призна несогласувањата со Вашингтон, но нагласи дека неговите односи со Трамп остануваат совршено срдечни.
„Покрај очигледната разлика што може да ја имаме во многу политики, верувам дека односите меѓу Соединетите Американски Држави и Шпанија се многу позитивни и многу длабоки“, заклучи Санчез.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Израел: Едно од телата вратени од Хамас не е заложник
Телото што Хамас вчера му го предаде на Израел не му припаѓа на ниту еден од заложниците, туку на Палестинец од Газа, изјави за израелските медиуми функционер за безбедноста. Останатите три тела се идентификувани како Тамир Нимроди, Еитан Леви и Уриел Барух.
Портпарол на Хамас: Работиме на враќање на телата
Портпаролот на Хамас, Хазем Касем, изјави дека Хамас „работи на исполнување на своите обврски“ за враќање на телата на израелските војници, што израелските медиуми го протолкуваа како индиректно признание на израелските обвинувања дека Хамас го прекршил договорот.
Неговата изјава дојде откако Хамас му предаде на Израел тело кое не му припаѓало на ниту еден од заложниците. Израел сè уште чека враќање на 21 тело.
Касем додаде дека Израел „направил сериозно прекршување на договорот кога убил цивили во Шеџаја и Рафа“ и ги повика медијаторите „да го принудат Израел да се придржува до своите обврски“.
фото: принтскрин
Регион
Фон дер Лајен: Време е Србија да ги забрза чекорите кон ЕУ
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави во Белград дека сега е вистински момент Србија да преземе конкретни чекори кон членство во Европската унија.
Таа порача дека Србија треба да покаже напредок во владеењето на правото, медиумите и изборните реформи, нагласувајќи дека усогласувањето со надворешната политика на ЕУ, вклучително и санкциите кон Русија, мора да се зголеми.
Фон дер Лајен истакна дека ЕУ очекува Србија двојно побрзо да напредува кон Унијата и дека веќе се реализираат инвестиции преку Планот за раст за Западен Балкан, вредни над 100 милиони евра.
Таа го поздрави напредокот во ажурирањето на избирачкиот список и во работата на Советот на РЕМ, оценувајќи дека тоа е „добар прв чекор“.
Фон дер Лајен додаде дека овој период е прав момент за инвестиции на Западен Балкан, вклучувајќи и проекти за енергетика, дигитализација и вештачка интелигенција.
Европа
(Видео) Руската подморница плови на површината низ Балтикот, Шефот на НАТО ја исмеа во говор
Руска подморница вчера влезе во Балтичкото Море. Шведските воени авиони и воени бродови ја открија подморницата во „Категат“ и сега ја следат. Ова е рутинска операција што се спроведува во тесна соработка со нашите сојузници, соопшти шведската воена прес-служба утрово.
Подморницата е во меѓународни води и сè уште не влегла во шведските територијални води, а ја следат шведски борбени авиони и морнарицата. „Имаме добра слика за ситуацијата и соработуваме со нашите сојузници. Доколку нешто се случи во Балтичкото Море, дефинитивно ќе знаеме“, изјави Вендела Кирш, прес-секретар на шведската војска.
— Harry Webb (@harrywe26805243) October 15, 2025
Станува збор за постара дизел-електрична подморница од класата Кило. Шведската јавна радио-телефизија објави дека станува збор за истата руска подморница (веројатно „Новоросијск“) што неодамна се расипа во Ламанш. Според извештаите, подморницата е на пат од Средоземното Море кон едно од пристаништата на руската Балтичка флота. Шведската морнарица вели дека подморницата е придружувана од влекач, што може да укажува на технички проблем.
Шефот на НАТО се потсмева на руската морнарица
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, беше првиот што изјави дека подморницата можеби е неисправна бидејќи крстари по површината на морето невообичаено долго време и многу бавно без да потоне.
NATO’s Rutte:
Russia’s military is stretched there and elsewhere… There’s a lone and broken Russian submarine limping home from patrol.
What a change from The 1984 Tom Clancy novel Hunt for Red October. Today it seems more like the hunt for the nearest mechanic. pic.twitter.com/yK2t9kYb8m
— Clash Report (@clashreport) October 14, 2025
„Каква промена во однос на романот на Том Кленси од 1984 година „Лов на Црвениот октомври“. Денес повеќе личи на лов на најблискиот механичар“, рече Руте во својот говор во Словенија.
Костовски: Нов модерен затворен базен во Бутел
Актуелниот градоначалник на Бутел и кандидат на локалните избори од ВМРО-ДПМНЕ, Дарко Костовски им најави на граѓаните на Општината дека...
Венецијанската комисија преглага јавниот обвинител да се избира и разрешува со квалификувано мнозинство во Собранието
Венецијанската комисија и Генералниот директорат за човекови права на Советот на Европа препорачуваат јавниот обвинител да се избира и разрешува...
„Од 2.500 на 5.000 денари ја зголемуваме еднократната парична помош за пензионери“, најави Герасимовски
Кандидатот за градоначалник на Општина Центар од редовите на СДСМ и актуелен градоначалник Горан Герасимовски, информира дека од следната година...
„Милионски профити за фирми блиски до Заев преку тендери на Марковски компани додека 600 000 граѓани живееja со 150 денари на ден“, велат од ВМРО-ДПМНЕ
„Додека инфлацијата во државата беше двоцифрена, а над 600 000 граѓани живееа со 150 денари на ден Заев и неговите...
Колку вреди македонскиот пасош: Македонците без виза можат да посетат 129 дестинации
За прв пат во историјата на Henley Passport Index, листата на најмоќни пасоши во светот повеќе не ги вклучува САД...
Фон дер Лајен денеска во Скопје, ќе ја пречека премиерот Мицкоски
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, попладнево ќе пристигне во Скопје, во рамки на нејзината балканска турнеја. Таа...
(Видео) Трамп во пресрет на одлуката за Украина: „Имав добри односи со Владимир. Многу сум разочаран“
Американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека е „многу разочаран“ од рускиот претседател Владимир Путин, неколку дена пред посетата на...
Прекини во снабдувањето со електрична енергија во дел од Украина, вклучително и во Киев
Преоптоварувањето на електричната мрежа и последиците од претходните руски напади доведоа до прекини во снабдувањето со електрична енергија во Киев...
Трамп го одликува Чарли Кирк
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера му го додели на убиениот конзервативен активист Чарли Кирк Претседателскиот медал за слобода, највисокото цивилно...
Грчкиот парламент денес гласа дали ќе го воведе најдолгиот работен ден во Европа
Грчките пратеници денес треба да гласаат за контроверзна реформа што би ѝ овозможила на централно-десничарската влада да воведе 13-часовен работен...
(Видео) Најмалку 20 лица загинаа во пожар во автобус во Индија
Најмалку 20 лица загинаа во пожар во автобус во индиската држава Раџастан, објавија локалните медиуми. Автобусот превезувал повеќе од 50...
Трамп ги третира европските лидери како марионети во својот „куклен театар“, вели Карпович
Претседателот на САД, Доналд Трамп, гледа дека европските лидери му се целосно потчинети и се подготвени да реагираат на секој...
„Пренеси им поздрав и порака на нашите ангели“ – родителите од Кочани сочувствуваат со смртта на Панчо
Здружението на граѓани „16 март“, формирано од некои од родителите и семејствата на загинатите деца во пожарот во дискотеката „Пулс“...
Железничката станица не може да биде турбофолк-хаб, Ивановски ќе отстранува сѐ што не е во проектот од Кензо Танге
Железничката станица во најкус рок ќе биде исчистена од билборди, паноа и графити и ќе биде забрането да се поставуваат...
Андоновски: Македонија добива национален центар за вештачка интелигенција – почнува проектот „Везилка“
Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, денеска официјално го претстави проектот „Везилка“ – Национален центар за вештачка интелигенција, капитален проект...
Почина Панчо од ДНК
Владимир Блажев-Панчо од дуото ДНК почина речиси седум месеци по трагедијата во Кочани во дискотеката „Пулс“, каде што доби сериозни...
Извештаи за примени донации доставиле 35 отсто од учесниците во изборната кампања
Во согласност со Изборниот законик, учесниците во изборната кампања за локалните избори 2025 година имаат обврска да поднесат извештаи за...
„Од 7.000 на 10.000 го зголемуваме надоместокот за новороденче“, најави Герасимовски
Кандидатот за градоначалник на општина Центар од редовите на СДСМ, Горан Герасимовски, синоќа беше на терен, на средби со граѓаните...
„ЈО и Коцевски да одговорат дали дискотеката „Пулс“ платила 40.000 евра, дали Спасовски ја спасил од казна“, прашува ВМРО-ДПМНЕ
„ЈО и Коцевски да не молчат и да кажат на јавноста дали дискотеката Пулс платила казна од 40.000 евра или...
Трамп постигна прекин на огнот во Газа, но сега се појавуваат три големи прашања
Американскиот претседател Доналд Трамп успеа да ги донесе Израел и Хамас на преговарачка маса и да постигне прекин на огнот,...
