Свет
Можни знаци на живот пронајдени на далечна планета: „Ова можеби е момент на пресврт“

Научниците од британскиот универзитет „Кембриџ“ открија нови, иако сè уште неизвесни докази, кои би можеле да укажат на постоење живот на егзопланетата К2-18б, свет оддалечен дури 1,1 трилион километри од Земјата.
Со помош на вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“ (JWST) на НАСА истражувачите открија траги од молекули во атмосферата на планетата, кои се произведуваат исклучиво по биолошки пат на Земјата. Поточно, на нашата планета тие се произведуваат исклучиво од едноставни микроорганизми.
Ова е второ и досега најперспективно откривање супстанции поврзани со животот на К2-18б. Но, научниците предупредуваат дека се потребни повеќе податоци за конечна потврда.
Атмосфера полна со молекули поврзани со животот
Тим од Универзитетот „Кембриџ“ ја анализира светлината што минува низ атмосферата на планетата додека орбитира околу нејзината мала црвена ѕвезда. Во оваа анализа откриени се хемиски траги од најмалку една од двете молекули поврзани со животот: диметил сулфид (DMS) и диметил дисулфид (DMDS). На Земјата овие гасови се произведени од морски фитопланктон и од бактерии.
„Количината на овој гас што го проценуваме во атмосферата на планетата е илјадници пати поголема отколку на Земјата“, рече шефот на истражувањето, проф. Нику Мадусудан. „Ако оваа врска со животот е реална, тогаш оваа планета би можела да биде преполна со живот“.
Според него, детекцијата на овие размери за време на едно набљудување било изненадувачко. „Ова е досега најсилниот показател дека можеби не сме сами. Реално, би можеле да го потврдиме сигналот во рок од една до две години“.
Има уште многу непознати
И покрај возбудата, Мадхусудан и колегите признаваат дека ова е само почеток. Сегашната веродостојност на податоците е речиси 99,7 %, што научниците го нарекуваат три сигма, но за да се тврди откритие, потребна е прецизност од пет сигма (99,99999 %).
Пред 18 месеци сигналот беше уште послаб, само една сигма (68 %), а потоа резултатите беа дочекани со скептицизам. Но, дури и ако достигнат пет сигма, тоа не значи дека навистина го пронашле животот.
„Дури и со таква сигурност, прашањето за потеклото на овој гас сè уште останува“, предупредува проф. Кетрин Хејманс, шкотски астроном и независен експерт. „На Земјата го произведуваат микроорганизми, но во вселената може да се случат многу чудни геолошки процеси, кои не ги разбираме целосно“.
Тимот од „Кембриџ“ сега соработува со други лаборатории за да тестира дали DMS и DMDS може да се произведуваат на начин што не вклучува живот.
Научни контроверзии за природата на планетите
Освен за молекулите, научниците дебатираат и за самиот состав на К2-18б. Некои веруваат дека планетата има огромен течен океан, што би ја поддржало хипотезата за живот, особено поради отсуството на амонијак во атмосферата, кој водата може да го апсорбира.
Но, други, како проф. Оливер Шортл од „Кембриџ“, тврдат дека тоа може да биде и океан од стопена карпа, што ја исклучува можноста за живот.
Има и толкувања што ја опишуваат планетата K2-18б како мини гасен џин, без цврста површина, како моделот на д-р Николас Воган од центарот „Ејмс“ на НАСА. Но, дури и таа теорија не е универзално прифатена бидејќи не ги објаснува сите податоци собрани од телескопот „Џејмс Веб“.
„Живиот универзум ни е на дофат“
И покрај сите непознати, Мадхусудан останува оптимист.
„Можеби за неколку децении ќе погледнеме наназад на овој момент и ќе го препознаеме како пресвртница, кога живиот универзум стана на дофат“, рече тој додавајќи: „Ова може да биде моментот кога одеднаш ќе станеме способни да одговориме на основното прашање: дали сме сами во универзумот?“
Истражувањето е објавено во научното списание The Astrophysical Journal Letters.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Полицијата призна дека погрешно убила една од жртвите во синагогата во Манчестер

Двајцата мажи убиени во вчерашниот терористички напад врз синагога во Манчестер се идентификувани како Адријан Долби (53) и Мелвин Кравиц (66). Во шокантен пресврт, полицијата призна дека погрешно убила една од жртвите за време на интервенција во синагогата на хебрејската конгрегација Хитон Парк, објави „Скај њуз“.
Шефот на полицијата, Сер Стивен Вотсон, изјави дека една од жртвите била убиена од полициски оган додека полицајците се обидувале да го спречат напаѓачот да влезе во синагогата.
„За жал, неговата повреда можеби е трагична и непредвидена последица од итно потребните мерки преземени од моите полицајци за да се стави крај на овој суров напад“, рече Вотсон.
Се верува дека човекот бил пред вратите на синагогата, во близина на друга жртва која била хоспитализирана со прострелна рана, но е надвор од животна опасност. Двајцата починати мажи се од Крампсал, дел од Манчестер.
Полицијата објави зголемено присуство на своите полицајци низ целиот регион, со посебен акцент на посети на религиозни институции, за да се чувствуваат заедниците.
„Луѓето во Северен Манчестер, Бери, Салфорд, во рамките на еврејските заедници и околу синагогите можат да очекуваат да видат униформирани полицајци во патрола, во возила и пеш, денес, вечерва и во текот на викендот. Тие се таму за да ве уверат и, иако можеби нема да можат да одговорат на прашања во врска со истрагата, со задоволство ќе ве уверат во врска со мерките што ги преземаме за да се осигураме дека заедниците се безбедни и се чувствуваат безбедно“, рече главниот началник Дејвид Мини.
Вчера, полицијата го идентификуваше осомничениот како Џихад ал Шами (35), британски државјанин од сириско потекло. Уште три лица, двајца мажи на возраст од 30 години и една жена на возраст од 60 години, беа уапсени под сомнение за извршување, подготовка и поттикнување терористички акти.
Ал Шами изврши напад со нож во синагогата на Јом Кипур, најсветиот ден на јудаизмот. Обезбедувањето и собраните верници го спречија да влезе во зградата. Полицијата го уби неколку минути подоцна, стравувајќи дека носи експлозивна направа. Три лица се уште се во тешка состојба во болница.
Фото: ЕПА
Свет
На пропалестинските протести во Женева употребени солзавец и водени топови, повредени пет полицајци

Швајцарската полиција денес објави дека пет полицајци се повредени во Женева во судири со пропалестинските демонстранти, на кои службите за итни случаи одговорија со солзавец и водни топови.
Првично мирниот протест во поддршка на флотилата за Газа, кој собра околу 3.000 учесници, го запре сообраќајот во центарот на градот и стана насилен доцна синоќа.
Ваквите судири се ретки во Швајцарија, иако протестите за Газа станаа почести. Израелското пресретнување на флотилата предизвика протести во Женева, Цирих и Берн, како и во Италија и Колумбија.
Полицијата денес соопшти дека едно лице е уапсено и дека е покрената истрага откако петмина од нивните полицајци биле повредени.
Портпаролот на полицијата вчера изјави дека се потребни солзавец и водени топови за смирување на немирите, како и дека демонстрантите фрлале предмети и предизвикале материјална штета.
Фото: ЕПА
Регион
На средбата со Путин, Додик ги нарече Германците примитивци од Западот

Поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, повторно побара поддршка од рускиот претседател Владимир Путин, а откако двајцата се сретнаа во Сочи синоќа, изјави дека ја добил и дека смета на Москва да продолжи да биде негова силна поддршка.
На снимките прикажани од јавниот сервис на РС (РТРС), можеше да се слушне како Путин го нарекува Додик претседател иако остана без мандатот на прв човек на РС уште во август, откако беше осуден на една година затвор за неспроведување на одлуките на високиот претставник.
Додик пристигна во Сочи на Валдај форумот, каде што Путин беше главен говорник.
„Знам дека ситуацијата во вашата земја и регион не е едноставна, може да се каже дека е комплицирана“, сè уште можеше да се чуе како Путин му вели на Додик пред да престане снимањето.
После тоа, Додик изјави за RTRS дека разговорот со Путин бил „многу отворен и фер“ и дека го повикал да „не го изоставува Балканот“ во разговорите со другите важни партнери, особено САД, и да не дозволи Германците да ја контролираат ситуацијата таму бидејќи, како што рече, тие не се на страната на Србите.
Додик ги нарече Германците, како и претставниците на другите влијателни земји што се занимаваат со Босна и Херцеговина, „исплашени примитивци од Западот“. Затоа, тој се потпира на Русија како можен коректив и верува дека сегашното претседателство на Русија со Советот за безбедност на ООН ќе биде корисно за неговите политички цели.
Фото: ЕПА