Свет
Мразот се топи неповратно, се закануваат глобални миграции, покажуваат најновите студии
Дури и ако светот ја постигне навидум невозможната цел за ограничување на глобалното затоплување на 1,5 Целзиусов степен над прединдустриските нивоа, ледените покривки на Гренланд и на Антарктикот ќе продолжат незапирливо да се топат, што би можело да предизвика зголемување на нивото на морето за неколку метри и масовни миграции од крајбрежните области, покажува ново меѓународно истражување.
Научниците се обидоа да утврдат која е безбедната граница на затоплување за да преживеат големите ледени маси. Тие анализирале податоци од сателити, климатски модели, ледени јадра, седименти од длабоко море, па дури и ДНК од лигњи.
Заклучокот е загрижувачки. Дури и сегашното ниво на затоплување од 1,2 Целзиусов степен би можело да предизвика брзо повлекување на ледените маси и катастрофално зголемување на нивото на морето, според трудот објавен во списанието Communications Earth and Environment.
Ресиси 230 милиони луѓе денес живеат на надморска височина помала од 1 метар. Дури и малите промени во волуменот на мразот значително ги менуваат крајбрежјата во целиот свет предизвикувајќи раселување на стотици милиони луѓе и штета што го надминува адаптивниот капацитет.
Научниците проценуваат дека до крајот на векот нивото на морето би можело да се покачи за 1 см годишно, што значи 40 см за 100 години.
„Ова би значело масовни миграции на населението во размер без преседан во модерната историја“, рече Џонатан Бамбер, глациолог на Универзитетот во Бристол и коавтор на студијата.
Особено загрижувачки е фактот што проценетите безбедносни прагови за ледените маси постојано се намалуваат со напредокот на науката. Додека претходните модели предвидуваа дека, на пример, Гренланд би можел да се сруши на +3 Целзиусови степени, денес се проценува дека +1,5 Целзиусов степен би било доволно.
Според авторите, единствениот начин да се спречи колапсот на ледените покривки е да се ограничи затоплувањето на приближно 1 Целзиусов степен, што би барало драстично намалување на емисиите и целосен премин од фосилните горива, нешто што изгледа многу малку веројатно со оглед на сегашните глобални политики.
„Веќе гледаме како се остваруваат некои од најлошите сценарија во однос на губењето на мразот“, рече Стоукс.
„Нема многу што би ни дало надеж. Во најдобар случај, нивото на морето ќе се зголемува бавно“.
Авторите нагласуваат дека нивните наоди не значат дека климатските цели треба да се напуштат. Секоја десетина од затоплувањето значи разлика во последиците што ќе ги доживееме.
„Ограничувањето на затоплувањето на 1,5 степен сепак би било огромен успех. Треба да продолжиме да се стремиме кон тоа, но да не очекуваме дека тоа ќе го запре покачувањето на нивото на морето“, заклучува Стоукс.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Една четвртина од Европејците не ги плаќаат сметките на време: младите се најтешко погодени
По неколку години тврдоглава инфлација и зголемување на трошоците за живот, ценовните притисоци се намалуваат низ цела Европа. Сепак, и покрај подобрувањето на економската состојба, еден од четири Европејци сè уште не ги плаќа своите сметки на време, според најновиот извештај на Intrum за европските плаќања на потрошувачите, објавува Euronews.
Иако ситуацијата е подобра отколку во 2023 година, кога 37% од граѓаните доцнеа со своите плаќања, фактот дека 24% сè уште не ги плаќаа своите долгови на време открива длабоки разлики меѓу земјите и социјалните групи.
„Гледаме јасна поделба помеѓу оние кои се чувствуваат финансиски сигурни и оние кои сè уште живеат од месец во месец. Многу потрошувачи остануваат во ‘режим на преживување’, се двоумат дали да инвестираат или да трошат повеќе, обележани со години економска неизвесност“, рече Агњешка Кункел, извршен директор на Intrum TFI.
Стапката на домаќинства кои ги плаќаат сите сметки на време варира од земја до земја. Шпанија и Австрија се најдобри во овој поглед, со 83%, додека Грција е рангирана најниско со 67%.
Трајните ефекти од кризата со трошоците за живот
Цели 43% од потрошувачите во Европа изјавиле дека последните години имале трајно негативно влијание врз нивната финансиска благосостојба, при што помладите генерации честопати се најтешко погодени. Цели 63% од испитаниците од Генерацијата Z изјавиле дека доцнењето со плаќањето сметки оваа година е редовна појава, а не еднократен настан.
Многу Европејци сè уште живеат од ден за ден, според Intrum. Само шест од десет редовно издвојуваат фонд за итни случаи за црни денови, додека 29% признаваат дека извештаите за економска нестабилност ги прават вознемирени.
Овогодинешниот извештај, исто така, покажува промена во причините за доцнење со плаќањето. Недостатокот на средства повторно стана доминантен проблем, а овој феномен особено влијае на Генерацијата Z. 52% од испитаниците изјавиле дека нивната главна причина за неплаќање е тоа што немаат доволно пари за да ги платат сметките.
Дополнителен товар за младите е таканаречениот аспиративен притисок. Како што истакнува Агњешка Кункел, социјалните мрежи честопати создаваат нереални стандарди, охрабрувајќи ги младите купувачи да се задолжуваат за да бидат во чекор со своите врсници. Според анкетата, 31% велат дека обидот да се реплицира животниот стил на инфлуенсер ги довел во долгови.
фото: принтскрин
Свет
Трамп се откажа од ултиматумот за Украина
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера се повлече од ултиматумот што ѝ го даде на Украина да го прифати американско-рускиот мировен план до четврток и ги минимизираше извештаите дека неговиот преговарач Стив Виткоф ги советувал Русите како да му пристапат во врска со договорот.
Според Ројтерс, Трамп разговарал со новинарите на авионот „Ер Форс Уан“, на пат кон Флорида за Денот на благодарноста.
„Напредок во преговорите“
Трамп рече дека американските преговарачи постигнуваат напредок во разговорите со Русија и Украина и дека Москва се согласила на некои отстапки, без да образложува.
Рамката на САД за завршување на војната, за која првпат објави Ројтерс минатата недела, предизвика загриженост во Европа и Киев дека администрацијата на Трамп се обидува да изврши притисок врз Украина да прифати договор во голема корист за Москва.
Трамп потврди дека неговиот претставник Стив Виткоф ќе отпатува во Москва следната недела за да се сретне со Владимир Путин, и дека неговиот зет Џаред Кушнер, кој беше вклучен во постигнувањето кревко примирје во војната меѓу Израел и Хамас, е исто така вклучен во процесот.
Од строг рок до повлекување
Трамп во последните денови го таргетираше Денот на благодарноста, овој четврток, како датум до кој сака Украина да се согласи на договор што би ја завршил војната со Русија. Но, тој и неговите помошници сега го напуштаат „строгиот рок“.
„Мојот рок е кога ќе биде готово“, рече Трамп во претседателскиот авион.
Блумберг: Виткоф им дал упатства на Русите како да им пристапат на Трамп
Блумберг њуз претходно објави дека Виткоф во телефонски разговор на 14 октомври со Јуриј Ушаков, главниот советник за надворешна политика на Путин, рекол дека треба да „работат заедно“ на план за прекин на огнот и дека Путин треба да му го презентира предлогот на Трамп.
Според Блумберг, Виткоф советувал и како да се организира евентуален телефонски разговор меѓу Трамп и Путин пред посетата на Володимир Зеленски на Белата куќа и како да се искористи неодамна постигнатиот договор за Газа како „влезна точка“.
Запрашан за тие наводи, Трамп рекол дека не ја слушнал снимката од разговорот на која се темели текстот на Блумберг, но тоа – како што тврди – не го изненадува. „Знаете, тоа е сосема стандардна форма на преговори“, рекол Трамп. „Претпоставувам дека истото ѝ го кажува и на Украина“.
„Русија има предност на бојното поле“
Трамп исто така рекол дека Русија во моментов се чини дека има предност во војната и дека би било „во најдобар интерес на Украина“ да се постигне договор. Според него, дел од украинската територија би можела да биде освоена од Москва секако „во следните неколку месеци“.
Трамп исто така потврдил дека се преговараат безбедносни гаранции за Украина со европските партнери.
фото: принтскрин
Свет
Куба: САД се обидуваат насилно да ја соборат владата на Венецуела
Куба вчера ги обвини САД за обид за насилно соборување на венецуелската влада, нарекувајќи го зголеменото присуство на американските воени сили во областа „прекумерна и агресивна“ закана.
Соборувањето на владата на венецуелскиот претседател Николас Мадуро од страна на САД би било исклучително опасно и неодговорно и би претставувало кршење на меѓународното право и Повелбата на Обединетите нации, изјави кубанскиот министер за надворешни работи Бруно Родригез во соопштението.
Ројтерс во саботата објави дека САД се подготвени да започнат нова фаза на операции поврзани со Венецуела во наредните денови, повикувајќи се на четворица американски претставници.
фото: принтскрин

