Литванската министерка за одбрана Довиле Шакалиенe ја објави својата намера да поднесе оставка по сериозното несогласување со премиерката Инга Ругињена околу планираниот воен буџет за 2026 година.

„Секако ќе разговарам со претседателот и ќе му ги презентирам моите аргументи“, изјави Шакалиена за националната телевизиска станица ЛРТ. Министерката призна дека нејзиниот тим не го дели целосно ставот на премиерката и дека „операциите не можат да продолжат во услови на недостаток на доверба“.

Според неа, таа формално нема да поднесе оставка додека не се консултира со шефот на државата, но не гледа причина што би можела да ја промени нејзината одлука да ја напушти функцијата.

Конфликтот на врвот на литванската влада избувна откако Министерството за одбрана објави дека буџетот за одбрана во 2026 година ќе изнесува 4,87 проценти од БДП. Премиерката Ругињена потоа најави зголемување на средствата на 5,38 проценти од БДП, со остри критики за работата на воениот оддел под водство на Шакалиена.

Според аналитичарите во Вилнус, овој конфликт ги одразува подлабоките несогласувања во рамките на владејачката коалиција во врска со приоритетите на финансирање на одбранбениот сектор во услови на зголемување на воените трошоци во балтичкиот регион.

Фото: принтскрин

Европскиот парламент ги поддржа новите правила на ЕУ за возачки дозволи, кои сега треба да важат 15 години, а за возачите почетници ќе се воведе двегодишен пробен период со построги правила и санкции, објавија медиумите во регионот.

Европскиот парламент ги одобри ревидираните правила на ЕУ за возачки дозволи, вклучувајќи одредби за нови возачи, дигитални дозволи и забрани за возење, на пленарна седница во Стразбур. Новите правила имаат цел да ја зголемат безбедноста на патиштата и да го намалат бројот на сообраќајни несреќи, кои одземаат речиси 20.000 животи годишно, соопшти Европскиот парламент (ЕП).

Стекнувањето возачка дозвола сега мора да вклучува и тестови за познавање на мртвите точки, системите за помош на возачот, безбедното отворање на вратите и опасностите од користење мобилен телефон додека возите. Благодарение на барањата на европратениците, поголем акцент ќе се стави на свеста за ризиците за пешаците, децата, велосипедистите и другите ранливи учесници во сообраќајот за време на обуката и тестирањето, соопшти ЕП.

Времетраење на возачките дозволи
Возачките дозволи за автомобили и мотоцикли треба да важат 15 години, но на земјите членки им е дозволено да го намалат рокот на важење на 10 години ако дозволата служи и како документ за лична идентификација.

Возачките дозволи за камиони и автобуси ќе важат пет години. Земјите членки може да го скратат рокот на важење за возачите над 65 години за да бараат почести медицински прегледи или курсеви за освежување на знаењето. Возачите треба да се подложат на медицински преглед, вклучувајќи преглед на видот и на кардиоваскуларниот систем, првиот пат кога ќе бидат издадени или обновени.

На земјите членки им е дозволено да бараат од возачите на автомобили и мотоцикли да пополнат формулар за самооценување наместо медицински преглед или да воспостават национален систем за процена на нивната способност за возење.

Построги правила за неискусни возачи
Првпат правилата на ЕУ утврдуваат пробен период од најмалку две години за неискусните возачи. Тие исто така ќе бидат предмет на построги правила и санкции за возење под дејство на алкохол и некористење безбедносни појаси или детски безбедносни седишта.

Покрај тоа, 17-годишниците ќе може да добијат возачка дозвола за автомобил (категорија Б), но до 18 години ќе мора да бидат придружени од искусен возач.

За да се ублажи недостигот од професионални возачи, новите правила им дозволуваат на 18-годишниците да добијат дозвола за возење камион (категорија Ц) и на 21-годишниците да возат автобус (категорија Д) под услов да поседуваат сертификат за професионална компетентност. Инаку, минималната возраст за издавање вакви дозволи е 21 и 24 години, соодветно.

Соработка меѓу националните власти
За да се спречи избегнување казни изречени во странство, информациите за одземање или ограничување возачка дозвола ќе бидат доставени до земјата членка што ја издала за целите на прекугранично спроведување казни.

Националните власти ќе мора да се информираат меѓусебно без непотребно одложување за забраните за возење изречени за најтешките сообраќајни прекршоци, вклучително и возење под дејство на алкохол или дрога, учество во фатална несреќа и пребрзо возење (на пример, возење со брзина од 50 км/ч над дозволената).

Новите правила предвидуваат дека дигиталната возачка дозвола, достапна на мобилен телефон, постепено ќе стане главен формат за возачки дозволи во ЕУ. Сепак, европратениците обезбедија граѓаните да може да побараат физичка дозвола доколку сакаат, која ќе биде издадена без непотребно одложување, обично во рок од три недели.

Ревидираните правила се дел од пакетот за безбедност на патиштата
Новите правила ќе стапат во сила 20 дена по нивното објавување во „Службен весник“ на Европската Унија. Земјите членки ќе имаат три години да ги воведат во националното законодавство и дополнителна година да се подготват за нивно спроведување.

Ревидираните правила на ЕУ за возачки дозволи се дел од пакетот за безбедност на патиштата, презентиран од Комисијата во март 2023 година. Неговата цел е да се подобри безбедноста на сите учесници во сообраќајот и да се приближи што е можно поблиску до нула смртни случаи на патиштата до 2050 година, потсетува Европскиот парламент.

Фото: принтскрин

Повеќе од половина од Украинците, 52 процента, веруваат дека САД вршат притисок врз нивната земја да се согласи на неправеден мир со Русија, според најновото истражување на Киевскиот меѓународен институт за социологија (KIIS), објавено од украинскиот Gwara Media.

Ова претставува значително зголемување во споредба со август кога 38 проценти од граѓаните го делеа ова мислење.

Аналитичарите на Институтот наведуваат дека, и покрај фактот дека Украинците, генерално, сè уште го поддржуваат партнерството со Западот, овој пад на довербата може да влијае на јавното расположение во врска со понатамошниот тек на војната.

„Многу динамична перцепција за американската политика“
Тие објаснија дека зголемувањето на бројот на оние што се сомневаат во американската поддршка е резултат на намалувањето на уделот на граѓани што биле неодлучни за ова прашање во август.

Перцепцијата за американската политика во Украина оваа година, истакнуваат тие, е многу динамична. Во март само 24 проценти од испитаниците ги сметале САД за сигурен сојузник, што е најниско ниво забележано од почетокот на руската инвазија. До почетокот на август тој удел се искачил на 42 процента.

Во исто време, 38 проценти од испитаниците ја гледаа американската политика критички, а еден од пет, или 19 проценти, немаа формирано мислење.

Ставови кон Европа
Анкетата исто така покажа зголемување на бројот на оние што веруваат дека европската поддршка слабее и ја принудува Украина да прави отстапки кон Русија – овој процент сега изнесува 38 проценти, а во август беше 27 проценти. И покрај ова, мнозинството испитаници, 58 проценти, остануваат убедени дека Европа ја поддржува Украина и сака праведен крај на војната.

Фото: принтскрин