Свет
НАСА им забрани на кинеските граѓани да работат на вселенски програми
Американската вселенска агенција НАСА почна да спроведува забрана за кинеските граѓани да работат на нејзините програми, дури и за оние со важечки визи, што дополнително го нагласува интензивирањето на вселенската трка меѓу САД и Кина, пишува „Гардијан“.
Оваа промена на политиката, која првпат ја објави „Блумберг њуз“, ја потврди самата НАСА.
„НАСА презеде внатрешни мерки поврзани со кинеските државјани, вклучително и ограничување на физичкиот и на сајбер-пристапот до нашите објекти, материјали и мрежа за да се обезбеди безбедноста на нашата работа“, изјави портпаролката на агенцијата, Бетани Стивенс.
Според „Блумберг“, на кинеските државјани претходно им било дозволено да работат како надворешни соработници или студенти, кои придонесуваат за истражување, иако не можеле да бидат вработени. Сепак, ситуацијата драстично се промени на 5 септември кога неколку лица, зборувајќи анонимно, потврдија дека одеднаш им е одбиен пристапот до ИТ-системи и им е забрането да присуствуваат на состаноци.
Оваа одлука доаѓа во услови на зголемена антикинеска реторика од администрацијата на претседателот Доналд Трамп во време кога САД и Кина се натпреваруваат кој ќе биде прв што повторно ќе испрати човечки екипаж на Месечината.
Американската програма „Артемис“, наследник на легендарната програма „Аполо“, има цел слетување во 2027 година, но се соочува со пречекорување на трошоците и значителни одложувања.
Од друга страна, Кина планира да ги спушти своите таиконаути на Месечината до 2030 година.
„Во моментот сме во уште една вселенска трка“, изјави минатата недела вршителот на должноста администратор на НАСА, Шон Дафи.
„Кинезите сакаат да се вратат на Месечината пред нас. Тоа нема да се случи. Америка водела во вселената во минатото и ќе продолжиме да водиме во вселената и во иднина“.
Покрај Месечината, Кина има амбиции да стане првата земја што ќе донесе примероци од површината на Марс. Планира оваа роботска мисија да се лансира во 2028 година, а враќањето на Земјата треба да биде веќе во 2031 година.
Во исто време, со својот предлог за буџет администрацијата на Трамп сигнализира дека има намера да ја откаже планираната мисија за донесување примероци од Марс (MSR), што е заеднички проект со Европската вселенска агенција. Оваа задача би можела да ја изврши мисија со екипаж, но конкретните детали сè уште не се познати.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
САД најавија забрана за патување за повеќе земји: „Ќе ги запреме убијците и пијавиците“
Американската министерка за внатрешна безбедност Кристи Ноем најави дека ќе препорача забрана за патување и доаѓање во САД за неколку земји за кои тврди дека ја преплавуваат државата со криминал. Ноем на социјалните мрежи објави дека се сретнала со претседателот Доналд Трамп и дека одлучила да предложи „целосна забрана за патување за секоја проклета земја што ја преплавува нашата нација со убијци, пијавици и зависници од придобивки“, јави Би-Би-Си.
Нејзината објава веднаш ја споделија и претседателот Трамп и Министерството за внатрешна безбедност на своите официјални профили. Засега не е познато на кои земји би се однесувала предложената забрана ниту кога би можела да стапи во сила, но од Министерството порачаа дека списокот наскоро ќе биде објавен.
I just met with the President.
I am recommending a full travel ban on every damn country that’s been flooding our nation with killers, leeches, and entitlement junkies.
Our forefathers built this nation on blood, sweat, and the unyielding love of freedom—not for foreign…
— Secretary Kristi Noem (@Sec_Noem) December 1, 2025
Најавата доаѓа само неколку дена откако во Вашингтон беа застрелани двајца припадници на Националната гарда. Пред коментарите за забраната за патување, Ноем истакна дека 100.000 авганистански државјани влегле во САД во рамки на програмата од ерата на Бајден – „Операција добредојде за сојузниците“, и порача дека безбедносните структури темелно ќе ја преиспитаат постапката за проверки.
Властите, осомничениот за пукањето го идентификуваа како авганистански државјанин кој во САД пристигнал во 2021 година токму преку таа програма, замислена за локалното население кое соработувало со американските сили за време на дваесетгодишниот ангажман во Авганистан. Според електронската преписка до која дошол „Си-би-ес њуз“, осомничениот по доаѓањето во САД имал проблеми со менталното здравје.
По пукањето во кое беше убиена 20-годишната Сара Бекстром, а тешко ранет 24-годишниот Ендру Волф, администрацијата на Трамп ги зајакна мерките против мигрантите. Гувернерот на Западна Вирџинија, Патрик Мориси, изјави во понеделникот дека Волф е во тешка состојба, но дека успеал на медицинските сестри да им покаже „палац горе“.
Портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит, потврди за „Фокс њуз“ дека Трамп уште пред неколку месеци најавил забрана за патување за „земји од третиот свет и пропаднати држави“ и дека препораката на министерката Ноем тоа само би го проширува на поголем број држави. Белата куќа на 4 јуни веќе наведе 19 земји, главно од Африка, Блискиот Исток и Карибите, кои би се соочиле со целосни или делумни ограничувања за миграција.
По инцидентот во Вашингтон, запрено е и одлучувањето по сите барања за азил. Директорот на Американската служба за државјанство и имиграција, Џозеф Едлоу, изјави дека обврската ќе остане во сила „додека не осигуриме дека секој странец е проверен и контролирано прегледан во најголема можна мера“.
Самиот Трамп минатиот четврток отиде чекор понатаму, заканувајќи се дека ќе „ја паузира миграцијата“ од сите „земји од третиот свет“. Во неговата објава по повод Денот на благодарноста, за „општествената дисфункција во Америка“ ги обвини бегалците и вети дека ќе го отстрани „секој што не претставува нето-корист“ за САД.
Авганистанската коалиција на заедницата во САД објави соопштение по нападот во Вашингтон, изразувајќи сочувство до семејствата на жртвите и повикувајќи на сеопфатна истрага, со нагласување дека станува збор за чин на поединец. Коалицијата исто така апелираше до американската влада да не ги одложува ниту да ги укинува авганистанските имиграциски барања.
„Дваесет години авганистанско-американско партнерство не смеат да бидат заборавени“, стои во соопштението.
Обединетите нации ги повикаа САД да ги почитуваат меѓународните договори за барателите на азил, јави новинската агенција „Ројтерс“.
Свет
Нетанјаху: Израел бара демилитаризирана зона од Дамаск до Хермон за договор со Сирија
Израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, изјави дека е можен договор со Сирија и дека очекува сириските власти да воспостават демилитаризирана тампон-зона од Дамаск до планината Хермон и околните подрачја.
Еден ден претходно, американскиот претседател Доналд Трамп порача дека е важно Израел да одржува силен и искрен дијалог со Дамаск.
Сирија формално не го признава Израел, кој ја окупирал и анектирал Голанската висорамнина. Нетанјаху рече дека Израел ги контролира тие области заради безбедноста на своите граѓани и дека договор е можен ако има добра волја и разбирање на принципите што ги поставува Израел.
Трамп го поддржува новиот сириски лидер Ахмед ал-Шара, но Израел изразува загриженост поради неговите претходни врски со исламистички милитанти. Пред четири дена, во израелски напад на југот на Сирија биле убиени 13 Сирци, јавија сириските државни медиуми, а израелската војска соопшти дека цел била либанонска исламистичка група. Нетанјаху денес ги посетил ранетите војници.
Свет
Брутално убиство на син на украински политичар во Виена, го претепале во гаража во луксузен хотел
Случајот со бруталното убиство на 21-годишниот син на украински политичар во виенскиот Донауштад е решен. Двајца осомничени Украинци беа уапсени во нивната татковина откога наводно го претепале момчето во подземната гаража на луксузен хотел, а потоа го запалиле во автомобилот. Истражителите веруваат дека мотивот бил финансиски, имено грабеж на криптовалути, пишува „Кроне“.
Виенската полиција потврди на прес-конференција дека уапсила 19-годишник и 45-годишник врз основа на меѓународна потерница во соработка со украинските власти и Европол.
Шефот на Канцеларијата за криминалистичка полиција во Виена, полковник Герхард Винклер, ја исклучи можноста за политички мотив.
Наместо тоа, сè укажува на алчност, од криптопаричникот на жртвата е украдена голема сума пари, а кај еден од уапсените е пронајдена значителна сума американски долари.
Реконструкцијата на последните часови од животот на младиот човек, чиј татко е заменик-градоначалник на Харков, е застрашувачка. Студентот, кој живеел во Виена, исчезнал во четвртокот вечерта, а неговото семејство набргу го пријавило како исчезнат.
Истрагата откри дека сè почнало во подземната гаража на хотелот „Софител“, каде што, според снимките од безбедносните камери, бил совладан и брутално претепан. Обдукцијата открила тешки изгореници, како и јасни знаци на тепање. „Неговото тело било изгорено 80 проценти“, објасни Винклер.
Напаѓачите потоа го ставиле на задното седиште од „мерцедес“, со украински регистарски таблички, и го запалиле, веројатно за да ги прикријат трагите. Задушување или топлотен удар се наведуваат како можни причини за смртта.
Истражителите биле доведени до сторителите со клучна трага од местото на злосторството. Во изгорениот автомобил е пронајдена растопена боца со бензин, што укажува дека пожарот е подметнат со запалива течност. Остатоците од боцата ја доведоа полицијата до снимки од надзорните камери од виенска бензинска пумпа, на кои се гледаат осомничените како купуваат бензин.
Тие избегаа во Украина набргу по злосторството. Според полковникот Винклер, двајцата осомничени украински лица нема да бидат екстрадирани во Австрија. Кривична постапка против нив ќе се води во Украина, на која австриското судство ќе ѝ го префрли случајот.
Телото на младиот човек беше пронајдено минатата среда, половина час по полноќ, во населбата Донауштад во Виена.
фото/ЕПА

