Свет
НАСА ја отвори сондата со примерок од опасниот астероид

Сондата со примероци од астероидот Бену слета на Земјата во неделата, а вчера научниците на НАСА го отворија материјалот од тоа далечно небесно тело. Експертите од институтот Johnson Space Center (JSC) во Хјустон го подигнаа надворешниот капак и со ентузијазам погледнаа што има таму.
„Научниците беа воодушевени кога го подигнаа капакот. Внатре во него пронајдоа темна прашина и честички со големина на песок“, напиша вчера на „Х“ Одделот за истражување на астроматеријали на НАСА (АРЕС). Таа прашина некогаш била на површината на далечен астероид.
Но, ова е само почеток бидејќи тимот се’ уште не пристапил до главниот примерок на астероидот. Ова ќе бара демонтирање на уредот за собирање примероци TAGSAM; што е комплициран процес кој ќе потрае одредено време.
НАСА ја лансираше сондата OSIRIS-REx кон Бену во септември 2016 година. Беа потребни две години за леталото да стигне до астероидот и уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере прашината. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
“A scientific treasure box.”
Scientists gasped as the lid was lifted from the #OSIRISREx asteroid sample return canister, showing dark powder and sand-sized particles on the inside of the lid and base.
Read more from the @NASA_Johnson curation lab: https://t.co/JBw6TCI7kB pic.twitter.com/t43QEDLH7G
— NASA Astromaterials (@Astromaterials) September 26, 2023
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот полета во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Се поставува прашањето зошто целиот овој долгорочен и комплексен проект е толку важен? Првата причина е што Бену е на врвот на листата на опасни астероиди на НАСА.
Но, Бену не е само извор на страв, туку може да открие нешто за нашето потекло. Имено, Бену е реликвија од времето на формирањето на Сончевиот систем пред 4,5 милијарди години, а всушност е совршено сочувана временска капсула.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројуваат меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 години, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што би можела да ја насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037% (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Рубио: И Русија и Украина ќе мора да попуштат

Додека украинскиот претседател Володимир Зеленски зборуваше во Брисел, американскиот државен секретар Марко Рубио даде интервју во Соединетите Американски Држави, коментирајќи ги резултатите од неодамнешниот самит меѓу Доналд Трамп и Владимир Путин.
Рубио, кој учествуваше на самитот заедно со Трамп, рече дека и Русија и Украина ќе мора да направат отстапки ако сакаат да постигнат мировен договор.
„Двете страни сакаат работи што нема да можат да ги добијат“, рече Рубио. „Можеби дури и не е можно Соединетите Американски Држави да создадат сценарио што би ја завршило војната во Украина“.
Сепак, тој нагласи дека мора да се разговара за безбедносните гаранции за Украина, што го смета за клучен елемент на секој можен договор.
Додаде и дека американската администрација забележала доволен напредок за да го оправда продолжувањето на разговорите со Зеленски.
Свет
Фон дер Лајен: Украина мора да има неограничена воена поддршка и безбедносни гаранции

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека не смее да има ограничувања за украинската армија или странската воена помош.
„Не смее да има ограничувања за украинските вооружени сили, без разлика дали станува збор за соработка со трети земји или за помош од трети земји“, рече фон дер Лајен пред состанокот на европските лидери и самитот во Вашингтон во понеделник, на кој ќе се разговара за евентуален мировен договор меѓу Украина и Русија.
„Како што често велам, Украина мора да стане железна брана, непробојна за евентуални напаѓачи“, рече шефицата на Комисијата на прес-конференција во Брисел, заедно со украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Фон дер Лајен го пофали предлогот на американскиот претседател Доналд Трамп да ѝ понуди на Украина безбедносни гаранции инспирирани од НАТО.
„Ја поздравуваме волјата на претседателот Трамп да обезбеди безбедносни гаранции на Украина, слични на Член 5“, рече таа, додавајќи дека Украина мора да има можност да го зачува својот територијален интегритет.
Фон дер Лајен рече дека терминот „прекин на огнот“ е помалку важен од потребата да се запре убивањето.
„Важен е перформансот. А перформансот мора да биде да се запре убивањето“, рече таа. „Затоа, не е важен изразот, туку содржината. Важно е трилатералниот состанок на претседателите на Украина, САД и Русија да се одржи што е можно поскоро“, истакна шефицата на Европската комисија, во изјава пред најавената видеоконференција на коалицијата на добронамерните.
Свет
Америка ѝ нуди на Украина заштита слична на НАТО, Путин, наводно, се согласил

Американскиот претставник Стив Виткоф изјави во интервју за „Си-ен-ен“ дека рускиот претседател Владимир Путин за прв пат се согласил да вклучи клаузула за колективна одбрана во потенцијален мировен договор за Украина.
Зборувајќи во емисијата „Состојбата на Унијата“, Виткоф појасни дека договорот е замислен како заобиколување на црвената линија на Русија – членството на Украина во НАТО. Наместо формално да се приклучат на Алијансата, САД и европските земји ќе понудат безбедносни гаранции со формулацијата „слична на Член 5“, која ги обврзува сите членки на меѓусебна одбрана.
„Се согласивме дека Соединетите Американски Држави и другите европски земји би можеле да понудат формулација слична на Член 5 како дел од безбедносната гаранција“, рече Виткоф. Тој додаде дека Путин јасно ставил до знаење дека членството на Украина во НАТО е неприфатливо, но дека тие ги започнале преговорите од претпоставката дека Украинците можат да се согласат на алтернатива.
„Сè зависи од тоа со што можат да живеат Украинците. Но, почнувајќи од тоа, успеавме да ја добиеме оваа отстапка – дека САД можат да понудат заштита слична на Член 5“, рече тој.
Виткоф нагласи дека ова е „прв пат да слушнеме дека Русите се согласиле“ на таква клаузула во кој било мировен договор.
Досега, ниту рускиот претседател ниту други функционери јавно не коментирале за толкувањето на преговорите од страна на администрацијата на Трамп.