Свет
НАСА ја отвори сондата со примерок од опасниот астероид

Сондата со примероци од астероидот Бену слета на Земјата во неделата, а вчера научниците на НАСА го отворија материјалот од тоа далечно небесно тело. Експертите од институтот Johnson Space Center (JSC) во Хјустон го подигнаа надворешниот капак и со ентузијазам погледнаа што има таму.
„Научниците беа воодушевени кога го подигнаа капакот. Внатре во него пронајдоа темна прашина и честички со големина на песок“, напиша вчера на „Х“ Одделот за истражување на астроматеријали на НАСА (АРЕС). Таа прашина некогаш била на површината на далечен астероид.
Но, ова е само почеток бидејќи тимот се’ уште не пристапил до главниот примерок на астероидот. Ова ќе бара демонтирање на уредот за собирање примероци TAGSAM; што е комплициран процес кој ќе потрае одредено време.
НАСА ја лансираше сондата OSIRIS-REx кон Бену во септември 2016 година. Беа потребни две години за леталото да стигне до астероидот и уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере прашината. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
“A scientific treasure box.”
Scientists gasped as the lid was lifted from the #OSIRISREx asteroid sample return canister, showing dark powder and sand-sized particles on the inside of the lid and base.
Read more from the @NASA_Johnson curation lab: https://t.co/JBw6TCI7kB pic.twitter.com/t43QEDLH7G
— NASA Astromaterials (@Astromaterials) September 26, 2023
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот полета во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Се поставува прашањето зошто целиот овој долгорочен и комплексен проект е толку важен? Првата причина е што Бену е на врвот на листата на опасни астероиди на НАСА.
Но, Бену не е само извор на страв, туку може да открие нешто за нашето потекло. Имено, Бену е реликвија од времето на формирањето на Сончевиот систем пред 4,5 милијарди години, а всушност е совршено сочувана временска капсула.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројуваат меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 години, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што би можела да ја насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037% (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Шефот на руската делегација: Путин ни постави цели за преговорите

Додека украинскиот претседател Володимир Зеленски зборуваше во Анкара, шефот на руската делегација во Истанбул, Владимир Медински одржа своја прес-конференција.
Медински изјави дека Русија ги смета овие преговори за продолжување на мировниот процес кој започна во 2022 година. Тој додаде дека рускиот претседател Владимир Путин лично ги одредил задачите на делегацијата и ја дефинирал преговарачката позиција, по состанокот со воените команданти задолжени за таканаречената „специјална операција“, термин што Кремљ сè уште го користи за војната и целосната инвазија на Украина.
Медински тврди дека руската страна е решена да најде решенија и допирни точки во Истанбул.
Од друга страна, Зеленски постојано повторуваше дека Русија не е сериозна за постигнување мир, токму затоа што преговорите не ги води самиот Путин, кој според него ги носи сите клучни одлуки во земјата.
Свет
Зеленски: Русија не пристапува сериозно кон мировните преговори

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ѝ се обрати на јавноста по средбата со турскиот колега Реџеп Таип Ердоган.
Тој рече дека во украинската делегација се министерот за надворешни работи, шефот на кабинетот на претседателот, министерот за одбрана, началникот на генералштабот, директорот на безбедносната служба и претставници на разузнавачките служби.
Додаде дека и Турција ја пречекала Украина со делегација на највисоко ниво.
Тој потврди дека ќе се одржи средба со делегации од Русија, Украина, САД и Турција.
Зеленски на прес-конференција во Анкара рече дека доколку се постигне договор за прекин на огнот на техничко ниво за време на денешните преговори во Турција, средбата со рускиот претседател Владимир Путин повеќе нема да биде потребна. Истовремено, тој ги повика сојузниците на Украина да го зголемат притисокот врз Москва доколку руската страна не покаже подготвеност за сериозни разговори.
Сепак, украинскиот лидер повторно ја обвини Русија дека не пристапува сериозно кон мировните преговори.
Тој изјави дека предлогот што го изнел претседателот на САД, Доналд Трамп, бил да се сретнат лидерите, но Русија испратила „делегација од ниско ниво“.
Претседателот на Украина додаде дека, иако за мировните преговори во Турција одбрал „делегација на највисоко ниво“, сепак решил да не ги испрати сите членови, кога станало јасно дека Русија испраќа само тим од пониско ниво.
„Решив да испратам делегација во Истанбул, но не сите нив“, рече Зеленски.
Тој наведе дека делегацијата ќе ја предводи министерот за одбрана, а дека во неа ќе има и други воени и разузнавачки претставници.
„Не се подготвени да разговараат за крај на војната“
Зеленски продолжи со критики за нивото на руската делегација испратена во Истанбул.
„Ги гледаме претставниците на Руската Федерација и разбираме за какво ниво станува збор“, изјави тој.
Зеленски остро ја критикува Русија, обвинувајќи ја за непочитување поради изборот на делегацијата.
„Русија треба барем нешто да покаже, макар преку нивото на делегацијата“, продолжи Зеленски.
„Ако не ја видиме таа демонстрација, тоа значи дека не се подготвени да разговараат за крај на војната и донесување одлуки, тоа значи дека им недостасува политичка волја.“
Непочитување и кон Трамп
Зеленски појасни дека не зборува само за непочитување кон Украина, туку истакна дека и Доналд Трамп испратил „голема група луѓе“ на преговорите.
Зеленски нагласи дека неговата земја останува посветена на средбата со американските и турските тимови и изрази надеж дека и руската делегација ќе биде присутна.
Додаде дека времето на денешната средба во Истанбул, за која веќе се известува, сè уште не е прецизирано.
Подготвени за директни преговори
Украинскиот претседател беше запрашан што ќе се случи ако руската делегација одбие прекин на огнот.
Одговори дека преговори веќе се воделе во различни формати во земји како Саудиска Арабија, Обединетото Кралство, Франција, и денес во Турција, и дека не е лесно да се разговара со руските претставници, но Украина останува „подготвена за директни преговори“.
Зеленски беше прашан кои би можеле да бидат следните чекори на неговата земја.
„Не сакам да губам време“
Украинскиот лидер одговори дека „не сака да губи време и да расправа што значи праведен мир за Украина, бидејќи на некои ќе им се допадне, а на некои не“.
Тој укажа на Повелбата на Обединетите нации и на тоа дека треба да се почитува фактот дека Украина е суверена држава.
„Сите имаме мандат од украинскиот народ и од нашите законодавци да се согласиме околу одредени чекори што ќе доведат до крај на војната“, рече Зеленски и ја повика Русија да „покаже барем нешто“ – повикувајќи се директно на „нивото на нивните лидери“.
„Ако не ја видиме таа демонстрација, тоа значи дека не се подготвени да разговараат за крај на војната“, додаде тој. „Тоа значи дека им недостасува политичка волја.“
Нема мир без прекин на огнот
Зеленски рече и дека, доколку не дојде до разговори за прекин на огнот, војната не може да заврши. Обраќајќи им се на присутните новинари, истакна дека Русија со своето однесување покажува дека не сака да ја запре војната, и повика на засилен притисок врз таа земја – како од страна на земјите во развој, така и од сојузниците на Украина.
Украинскиот лидер додаде дека очекува воведување дополнителни санкции кон Русија за да се придонесе за завршување на војната.
Зеленски рече дека, ако Путин е подготвен за преговори без предуслови, „ајде да се сретнеме“. Тоа го изјави како одговор на прашањето дали партнерите на Украина би биле подготвени да воведат санкции.
Главната задача на Украина – конструктивност
Украинскиот претседател истакна дека главната задача на Украина е да биде „конструктивна“, поради што испратиле делегација предводена од министерот за одбрана.
Новинарите го потсетија Зеленски на некои коментари од рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, кој го нарекол „патетичен“ како одговор на претходната изјава на Зеленски дека Путин испратил „статисти“ во Турција.
„Путин не сака прекин на огнот“
Зеленски се осврна на тоа прашајќи зошто тогаш Путин сам предложил директни преговори.
„Тој не сака прекин на огнот“, рече, додавајќи дека рускиот претседател не може да каже: „нека започне прекин на огнот“.
Украинскиот претседател исто така истакна дека претседателот на САД, Доналд Трамп, наговестил дека е подготвен да се приклучи на преговорите – „покажувајќи добра политичка волја“.
Трамп изврши притисок врз двете страни, но повеќе врз Украина
Украинскиот претседател рече и дека американскиот претседателод почетокот на неговиот мандат извршил поголем притисок врз Украина отколку врз Русија.
„Во дипломатијата се влегува за да се избегнат ќорсокак и затоа мора да се преземат чекори кои водат кон мир“, рече Зеленски и додаде: „Треба да извршиме притисок врз страната која не сака да заврши војната“.
Зеленски истакна дека и Турција и САД се обиделе да извршат притисок врз двете страни, но се чини дека Украина била под поголем притисок: „Украина се бори за себе. Не сме подготвени да ги загубиме животите и земјата. Тоа не значи дека сме агресори“.
Нема да има изненадувања во Истанбул
Во завршните зборови на прес-конференцијата во Анкара, Зеленски, истакна дека Украина не е агресор во оваа војна и дека веќе ја покажала својата подготвеност за компромис преку бројни дипломатски канали.
„Имаме многу услови“, рече тој, но нагласи дека Украина ќе прифати безусловен прекин на огнот доколку двете страни се договорат за тоа.
„Не може еднострано да се одлучи за прекин на огнот, потребен е притисок врз Русија“, рече Зеленски. Како заклучок, тој рече дека украинската делегација ќе остане во Истанбул денеска и утре „за да се осигура дека нема изненадувања“ за време на мировните преговори.
Со тоа Зеленски го заврши своето обраќање од Анкара.
Свет
Трамп: Ништо нема да се случи додека не се сретнеме со Путин

Американскиот претседател, Доналд Трамп, изјави дека ништо нема да се случи во врска со мировните преговори меѓу Русија и Украина додека не се сретне лично со рускиот претседател Владимир Путин.
„Ништо нема да се случи додека не се сретнеме со Путин, во ред? Очигледно е – тој немаше намера да дојде. Ќе дојдеше, но мислеше дека јас ќе одам. Немаше да дојде ако јас не бев таму и не верувам дека нешто ќе се случи, без разлика дали ви се допаѓа или не, додека не се сретнеме двајцата. Но, ќе мора да се справиме со тоа бидејќи премногу луѓе умираат“, им рече Трамп на новинарите во „Ер Форс Уан“ по пристигнувањето во Абу Даби.
Трамп додаде дека не е разочаран што Путин не е во делегацијата што денеска пристигна во Турција на разговори на високо ниво со Украина: „Не сум разочаран од ништо. Зошто би бил? Ние штотуку донесовме 4 трилиони долари, а вие сте разочарани од делегацијата? Не знам ништо за делегацијата, дури и не проверив“.
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, претходно изјави дека нема да се сретне со никого од руската делегација освен со Путин и ги нарече луѓето што пристигнаа во Истанбул „статисти“.
Иако американската администрација претходно посочи дека нема планирано патување во Турција, Трамп денеска изјави дека можноста останува отворена.
„Ако нешто се случи, ќе заминам во петок, ако е погодно“, рече тој за време на бизнис тркалезна маса во Доха.
Трамп претходно вети дека ќе ја запре војната на Русија против Украина „уште на неговиот прв ден на функцијата“ – но подоцна призна дека тоа е претерување.