Европа
„Не е прашање дали ќе има земјотрес, туку кога“

Јосип Аталиќ, градежен инженер и координатор во Хрватскиот центар за земјотресно инженерство, вели дека од последниот голем земјотрес во таа земја во 1999 година, кога загинаа 17.000 луѓе, во Турција почнале сериозни инвестиции.
Но, тоа не беше доволно, вели Аталиќ, додавајќи дека таму има многу стара градба, која е во лоша состојба и дека е многу полоша од градбата во Хрватска.
Турција и Сирија вчера рано наутро беа погодени од земјотрес со јачина од 7,8 степени. По тоа, следуваа уште земјотреси, а над 4.000 луѓе ги загубија животите, но уште многу се под урнатините.
„Да се случеше земјотрес овде во Загреб како во Турција, немаше да беше поинаку. Ќе имавме целосно урнат, уништен град. Во тој дел на Турција градежништвото не е отпорно на земјотреси од оваа јачина. Имаше многу силен земјотрес во 1999 година и оттогаш почна сериозно да се инвестира. Но. од 1999 до 2022 година не се градеше многу, а тоа е сè што се градеше претходно, не е градба што е отпорна на земјотреси“, вели професорот на Градежниот факултет за „Данас.хр“.
По земјотресот во 1999 година, турските институции ја препознаа итната потреба за намалување на ризикот во земјата подложна на земјотреси.
Веќе следната година беше изгласан закон за спроведување задолжителни градежни проверки и градежни инспекции на сите објекти.
Аталиќ нагласува дека зградите изградени во согласност со прописите отпорни на земјотреси сè уште се во малцинство.
„И нивната стара градба е лоша, многу полоша од нашата, а претходните земјотреси им направија голема штета. Штом побараа помош, знаете дека е вистинска драма“, коментира инженерот, пренесува „Индекс.хр“.
Турција долго време е интересна за истражувачите на земјотреси.
Германскиот научен центар за геонауки (ГФЗ) од Потсдам инсталира мерни уреди во Турција уште во 80-тите и ја следи сеизмичката ситуација таму. Резултатите покажуваат дека ризикот од земјотреси е многу висок во целиот регион околу Мраморното Море, на чиј брег се наоѓа Истанбул.
„Не е прашање дали ќе се случи земјотрес, прашање е кога ќе се случи“, рече Марко Бонхоф, сеизмолог од ГФЗ и експерт за регионот уште во 2019 година.
Тој, како и други експерти, оваа оценка ја заснова на искуството од неколку силни земјотреси во текот на историјата на Истанбул, врз основа на мерењата што покажуваат постојано движење на плочите под Мраморното Море и на фактот дека право веднаш до Истанбул има област од зоната на земјотресот, која долго време е сомнително мирна.
„Постојат многу индикации дека областа е заглавена долго време. Се создаваат стресови, кои на крајот ја надминуваат јачината на карпата, а потоа одеднаш се намалуваат во рок од неколку секунди со поместување на двете тектонски плочи за неколку метри“, објасни сеизмологот во интервју со платформата на научното списание ESKP (Earth System Knowledge Platform).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Зеленски: Подготвени сме да купиме 10 системи „Патриот“, само треба да најдеме средства

Украина работи на обезбедување испорака на десет системи за воздушна одбрана „Патриот“, а исто така е важно системите веднаш да пристигнат со ракетите, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски, како што објави УНН.
„Имаме барање за десет системи. Ова го кажав јавно. Моментно работиме со партнери за да ги обезбедиме овие десет. Исто така, работиме на прашањето за ракетите, ги имаме“, рече Зеленски.
Украинскиот претседател додаде и дека САД ќе ѝ продадат системи „Патриот“ на Украина. Украина мора да најде средства за сите десет системи.
„Трамп, претседателот на САД, ќе ни ги пренесе системите, ќе ни ги продаде. Наша задача е да најдеме пари за сите десет системи. Би сакале веднаш да имаме пакет ракети за секој систем“, истакна претседателот.
Тој исто така истакна дека Германија моментно ја потврдила испораката на два система „Патриот“, а Норвешка – еден.
„Официјално добив потврда од Германија за два система, од Норвешка – еден. Сега работиме со холандски партнери“, додаде Зеленски.
Фото: принтскрин
Европа
(Видео) Макрон тужи американска конзервативка, која тврди дека Брижит е маж

Францускиот претседател Емануел Макрон и неговата сопруга Брижит поднесоа тужба против Американката Кандис Овенс поради тврдење дека првата дама на Франција е, всушност, маж.
Тужбата е поднесена во американската држава Делавер и содржи 22 точки од обвинението, а двојката бара парична отштета за клевета и отштета.
Кандис е конзервативна авторка, водителка, политички коментатор и активистка. Таа е позната по својата активна поддршка на Трамп за време на неговиот последен мандат. Сепак, неодамна јавно се дистанцира од него. Таа постојано изјавуваше дека тој ја разочарал и дека сега „се срами што некогаш го поддржувала“. Таа ги критикува неговите политички потези и го обвини дека ги предаде принципите што тој вети дека ќе ги брани.
Според адвокатот на Макрон, Том Клер, францускиот претседател и неговата сопруга повеќе од една година безуспешно се обидуваат да ја спречат Овенс, која шири теории на заговор за Брижит на социјалните медиуми и на „Јутјуб“.
Во март оваа година Овенс објави видео со наслов „Дали првата дама на Франција е маж?“, кое беше масовно споделувано на платформата „Икс“. Во него таа тврдеше дека тоа е „најголемиот политички скандал во историјата“.
Потоа таа продолжила да објавува содржини за Брижит вклучувајќи серија видеа наречени „Станувајќи Брижит“. Таа исто така продавала маички со слогани што ја промовираат теоријата, според тужбата. Емануел и Брижит тврдат дека Овенс била повеќе пати замолувана да престане да ги изнесува овие тврдења и ѝ дале докази дека Брижит е родена како жена по име Брижит Троње, дека не е во роднинска врска со Емануел Макрон и дека тие не се под никакво влијание, како што инсинуира Овенс.
„Ова не е само политички удар. Ова е лично. И двајцата се човечки суштества, имаат брак, семејства и чувства. И ова ги засега“, изјави адвокатот Клер за Си-ен-ен.
Во тужбата се тврди дека Макрон и неговата сопруга претрпеле сериозни штети – нивната приватност, углед и деловните можности биле нарушени. „Секојпат кога ќе ја напуштат куќата, тие знаат дека многу луѓе веруваат во овие лаги. Тоа е понижувачки, инвазивно и, едноставно, неправедно“, се вели во документот.
Овенс сè уште продолжува
Кога дознала за тужбата, Овенс се појавила на „Јутјуб“. Таа објавила видео, во кое, меѓу другото, рекла дека е подготвена да ја добие оваа војна. „Мажот Брижит очигледно има многу храброст“, рекла таа.
Таа исто така објави фотографија од двојката Макрон на „Инстаграм“ со порака: „Денес ќе ја земам оваа перика. Останете со мене“. Подоцна, на „Јутјуб“ изјави дека тужбата е „очаен обид да се спаси нејзиниот имиџ“.
Брижит Макрон се соочила со слични обвинувања и претходно – во 2022 година таа тужеше две жени во Франција, кои ширеа слични дезинформации. Првично ја доби пресудата, но случајот сега е вратен на повисок суд.
Фото: принтскрин
Европа
(Видео) Се урна патнички авион во Русија

Авион „ан-24“ на „Ангара ерлајнс“, со најмалку 40 патници, се урна во руската област Амур, на далечниот исток од земјата.
Остатоците од патничкиот авион се пронајдени на 15 километри од Тинда, планираната дестинација. SHOT објаснува дека хеликоптерот за пребарување не можел да слета во близина на местото на несреќата, па затоа спасувачите ќе мора да стигнат таму пеш.
✈️🚨 Passenger plane crashes in Russia’s Amur region — over 40 people on board
A Soviet-made Antonov An-24 aircraft operated by Angara Airlines disappeared from radar near the town of Tynda while attempting a second landing approach. Emergency crews later found the burning… pic.twitter.com/MOO08NTbEP
— NEXTA (@nexta_tv) July 24, 2025
„РИА новости“, повикувајќи се на извори, пишува дека, според прелиминарните податоци, нема преживеани.
Гувернерот на регионот, Василиј Орлов, изјави дека, според прелиминарните податоци, во авионот имало 43 патници, меѓу кои пет деца и шест члена на екипажот.
Министерството за вонредни ситуации го процени бројот на луѓе во авионот малку помал, на 40-ина.
Фото: принтскрин