Свет
Нова теорија за тоа што ја предизвикало имплозијата на подморницата „Титан“ на патот до потонатиот „Титаник“

Има нова теорија за тоа што би можело да ја предизвика озлогласената подводна имплозија на подморницата Титан. Сите пет лица на бродот загинаа додека се обидуваа да ги видат остатоците од Титаник на приватната подморница OceanGate во јуни минатата година.
Подморницата изгуби контакт со бродот за поддршка помалку од два часа по влегувањето во водата и исчезна со денови пред да се најдат остатоците. Имаше огромна мултинационална потрага што предизвика голем интерес низ целиот свет.
Истражувачите од Универзитетот во Хјустон сега објавија студија во „Proceedings of the National Academy of Sciences“ која сугерира дека „микро-свиткувањето“ може да биде една од потенцијалните причини за катастрофата.
Истражувачите проучувале како случајните несовршености можат да предизвикаат катастрофални неуспеси на свиткување во структурите со тенките ѕидови.
Еден од авторите на трудот, Роберто Баларини, изјави за „Њујорк пост“ дека иако студијата директно не испитувала дали микро-свиткувањето конкретно придонело за неуспехот на Титан, таа проучувала садови со слична форма и материјал.
„Земате долго парче шпагети и притиснете го со два прста. Што ќе се случи? Во основа ќе се изврти, ќе пукне“, рече д-р Баларини, кој е и шеф на одделот за градежништво и инженерство за животна средина на универзитетот.
„Тоа е она што е свиткување. Тоа е кога ќе стискаш нешто и тоа значително се деформира бидејќи тоа е нестабилност“, рече тој.
Разбирливо е дека малите несовршености во сферичната обвивка на Титан можеле се повеќе да се оштетуваат секој пат кога подморницата патувала до потонатиот брод на Титаник, обезбедувајќи слаба точка за подводниот притисок да се собере и на крајот да ги сруши тенките ѕидови на подморницата, објави „Њујорк пост“
Меѓу оние кои загинаа на подморницата беа извршниот директор на OceanGate, Стоктон Раш и експертот за Титаник, Пол-Анри Нарјолет.
Францускиот истражувач (77) го држеше рекордот за 37 нуркања со екипаж до местото на потонатиот брод и беше на своето 38. патување кога почина.
Специјалната изложба на Титаник во Музејот во Мелбурн оваа година му оддаде почит на Нарјолет бидејќи најде многу од 200-те вистински артефакти кои беа изложени.
Познат како „Господин Титаник“, Нарјолет ја водеше првата експедиција на Титаник во 1987 година и го подигна најголемиот артефакт досега пронајден, парче труп од бродот тежок 15.400 килограми, во 1998 година.
Тој беше директор за подводни истражувања за RMS Titanic Inc., која е компанија која ги поседува правата за остатоците од бродот.
„Сите нуркања што ги направив беа уникатни, бидејќи никогаш не го видовме истото. Секое беше ново искуство“.
Други патници на бродот беа британскиот милијардер авантурист Хамиш Хардинг (58), британско-пакистанскиот бизнисмен Шахзада Давуд (48) и неговиот син Сулејман (19).
Експедицијата чинеше 250.000 долари (околу 379.000 долари)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин