Свет
Објавата на Трамп за разговорот со Путин менува сè, Европа во шок

Американскиот претседател Доналд Трамп најави итен почеток на мировните преговори меѓу Русија и Украина по, како што рече, долгиот и многу продуктивен разговор со рускиот претседател Владимир Путин. Веста за разговорот предизвика бурни реакции во меѓународната заедница, а најмногу ги шокира европските сојузници на Украина.
Трамп во објавата на својата социјална мрежа Truth Social истакна дека за време на разговорот, кој траел еден и пол час, тој и Путин разговарале за Украина, Блискиот Исток и за соработката во областа на вештачката интелигенција. Клучната точка на разговорите беше постигнувањето мировен договор за ставање крај на конфликтот во Украина, кој, според Трамп, веќе однесе милиони животи.
„Сакаме мир и крај на страдањата“
„Се договоривме веднаш да ги почнеме преговорите. Нашите тимови ќе почнат со работа, а првиот чекор ќе биде да го повикаме украинскиот претседател Володимир Зеленски за да го информираме за разговорот“, рече Трамп. Тој додаде дека задолжил тим предводен од државниот секретар Марко Рубио, директорот на ЦИА, Џон Ретклиф, и советникот за национална безбедност, Мајкл Волц, да ги водат преговорите.
Портпаролот на Путин, Дмитриј Песков, потврди дека разговорот траел еден и пол час и дека двајцата лидери се согласиле дека решението на конфликтот е можно само преку мировни преговори. Тој исто така истакна дека Путин го поканил Трамп во Москва да ги продолжи разговорите во живо.
И Зеленски разговараше со Трамп
По разговорот на Трамп со Путин, тој имаше телефонски разговор и со украинскиот претседател, Володимир Зеленски. Украинскиот лидер го опиша разговорот како долг и значаен нагласувајќи ја подготвеноста на Украина да соработува.
„Украина сака мир повеќе од кој било. Ние дефинираме заеднички чекори со Америка за да ја запреме руската агресија и да обезбедиме траен, сигурен мир“, рече Зеленски. И покрај тоа што одржува дипломатски тон, тој јасно стави до знаење дека Украина нема да се откаже од своите клучни цели, вклучувајќи го и враќањето на териториите изгубени од 2014 година.
Американскиот пресврт на настаните ја шокире Европа
Одлуката на Вашингтон веднаш да почне преговори со Русија и да ја намали поддршката за Украина предизвика вознемиреност кај европските сојузници. Според „Политико“, американскиот секретар за одбрана, Пит Хегсет, ги информирал своите колеги во Брисел дека Украина нема шанси да ги врати Крим и источните делови на земјата.
„Илузорно е да се верува дека Украина може да се врати на границите од 2014 година. Продолжувањето на војната само ќе донесе повеќе страдања“, рече Хегсет. Тој додаде дека САД имаат намера да ја намалат својата улога во европската безбедност оставајќи ги европските земји со поголема одговорност за одбраната на континентот.
Неговата изјава предизвика негодување кај европските дипломати. Шефот на германската дипломатија, Аналена Баербок, истакна дека „Украина не може да се реши без Украина“, а францускиот министер за надворешни работи, Жан-Ноел Баро, истакна дека мирот мора да биде придружен со безбедносни гаранции за Украина. Тој повика и на директно учество на Европа во преговорите нагласувајќи дека „нема да има праведен и траен мир во Украина, без учество на Европејците“.
Полска и балтичките земји бараат посилна воена поддршка за Украина
Полска и балтичките земји реагираа особено силно предупредувајќи дека какви било мировни преговори, без претходно зајакнување на воените капацитети на Украина, може да бидат опасни. Полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски, истакна дека е клучно да се обезбеди дополнителна воена помош за Украина пред да почнат разговорите со Русија.
„Полска цврсто ќе застане со Украина. Зголемувањето на нејзините воени капацитети е клучно за обезбедување траен мир“, рече Сикорски.
Нова безбедносна архитектура за Европа
Се чини дека одлуката на Трамп да не го вклучи НАТО во мировниот процес на преговори дополнително ја комплицира ситуацијата. „Гардијан“ напиша дека пристапот на Трамп, кој го исклучува НАТО од преговорите, може да го поткопа кредибилитетот на алијансата и да ги ослаби одбранбените капацитети на Европа на долг рок. Едноставно, најавата на Трамп може да значи маргинализирање на Европа во целиот преговарачки процес, кој, како што најави американскиот претседател, ќе почне многу бргу.
Треба да се спомене и дека француските дипломати силно инсистираа на продолжување на патот на Украина кон членство во НАТО и покрај американското противење. „Европската безбедност е загрозена. Не можеме да се вратиме на ситуацијата пред инвазијата“, изјави францускиот министер за надворешни работи, Жан-Ноел Баро. Британскиот министер за одбрана, Џон Хили, изјави дека Обединетото Кралство ќе продолжи да ѝ дава поддршка на Украина, и воена и политичка.
Ова е огромен пресврт за САД, но е и она што Трамп го најавуваше. Освен ЕУ, шокиран е и Киев
Мировниот план на Трамп претставува тектонска промена во американската политика кон Украина, што би можело да ја редефинира глобалната безбедносна архитектура. Од друга страна, тоа е потег што е во согласност со она што Трамп го најави пред неговата инаугурација – дека ќе работи на завршување на војната во Украина.
Додека поддржувачите го гледаат потегот како прагматичен чекор кон завршување на конфликтот, многу европски лидери и аналитичари изразуваат загриженост за можните предвремени отстапки за Русија. „Гардијан“ пишува дека, покрај европските сојузници, подготвеноста на Трамп да се вклучи во брзи преговори и потенцијални територијални отстапки исто така предизвика тревога во Киев, при што се појавија стравувања дека таквиот пристап може да ги поттикне натамошните руски барања.
Бидејќи светот внимателно ги следи информациите за претстојните, долгоочекувани преговори, јасно е дека влогот е голем. Исходот ќе ја одреди не само иднината на Украина туку и долгорочните односи меѓу Западот и Русија, како и новото поглавје во политиката на глобалната моќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Новак Ѓоковиќ го објави македонското знаме со црна панделка

По големата трагедија се случи во Кочани, Македонија, каде што најмалку 59 лица го загубија животот по пожар во дискотека се огласи и српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ.
Тој на социјалните мрежи го објави знамето на Македонија со црна позадина, испраќајќи поддршка до семејствата на загинатите и повредените.
Европа
(Фото+видео) Над 10.000 Романци протестираа за да покажат поддршка за Европа во услови на изборни тензии

Повеќе од 10 илјадни Романци излегоа во саботата на улиците на Букурешт за да ја покажат својата поддршка за Европската унија, во услови на политички спорови околу повторувањето на претседателските избори закажани за мај.
Романија треба да ги повтори претседателските избори во два круга на 4 и 18 мај, откако Уставниот суд го поништи првичното гласање во декември по обвинувањата за руско мешање во корист на Калин Џорџеску, кој водеше во анкетите.
Thousands of people are flooding Bucharest tonight with Romanian and EU flags, with the crowd surging in size every few minutes, to chant and tell the world that Russian attempts be damned, Romania is Europe, now & always! pic.twitter.com/fVn1Q7Qg32
— Daractenus (@Daractenus) March 15, 2025
На Џорџеску, кој заедно со Москва го негираше руското мешање, му е забрането да учествува во повторувањето.
Во саботата, проевропските Романци формираа море од сини знамиња на ЕУ и тробојни романски знамиња, некои извикуваа антируски слогани и носеа транспаренти на кои пишуваше „Единство и почит – Европа ни дава права“ или „Ослободете го вашиот ум – Не на руската мудрост“.
🇷🇴 In the Romanian capital Bucharest, tens of thousands of people took to the streets in a rally in support of the European Union and NATO pic.twitter.com/N3RKCxMTvO
— Visioner (@visionergeo) March 15, 2025
Европа
(Фото+видео) Повеќе од 50.000 луѓе излегоа на улиците на Будимпешта да протестираат против Орбан

Над 50 илјади луѓе се собраа денеска во Будимпешта да го изразат своето незадоволство против унгарскиот премиер Виктор Орбан, додека лидерот на се помоќната опозициска партија Тиса вети дека Унгарија ќе ја направи дел од силна Европа и ќе стави крај на 15-годишното владеење на Виктор Орбан.
– Оние кои ја предаваат сопствената нација треба да завршат во корпата на историјата. Нашето време дојде – рече Петер Маџар, поранешен владин функционер кој започна сопствено движење пред една година.
Thousands took to the streets of Hungary’s capital, Budapest, today in a massive opposition protest, demanding the resignation of pro-Russian PM Orbán.
Opposition leader Péter Magyar declared that those who betray their own nation “should end up in the dustbin of history.” pic.twitter.com/kogHOIEvHE
— KyivPost (@KyivPost) March 15, 2025
Some pictures from the massive anti-government protest today in Budapest, Hungary!
This is why Orban suddenly wants to change the law of public gatherings.
Because the people have taken back the streets.
The spirit of 1848 marches on! pic.twitter.com/HgWPQ8lTGi
— Europa Project 🇪🇺🇭🇺 (@Noirsoldat_) March 15, 2025
На митингот по повод националниот празник на Унгарија, Виктор Орбан изјави дека е време да се елиминира она што тој го нарече „армија во сенка“ – невладини организации, новинари, судии и политичари кои, според него, се платени од Соединетите Американски Држави и Брисел, мислејќи на неговите планови за сузбивање на невладините организации и медиумите кои добиваат средства од УСАИД.
– По денешната прослава доаѓа големото велигденско расчистување бидејќи инсектите ја преживеаја зимата. Ќе ја елиминираме целата армија во сенка“, нагласи Орбан. Одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп да го прекине УСАИД го охрабри неговиот сојузник Орбан.
Минатиот месец тој најави дека Унгарија ќе усвои закон за заштита на националниот суверенитет и за разоткривање на странски фондови кои ги финансираат унгарските медиуми и, како што ги нарече, квази невладините организации.
Оваа недела, неговата партија Фидес поднесе предлог за уставни измени кои ќе овозможат исклучување на двојните државјани за кои се смета дека го загрозуваат унгарскиот суверенитет.