Свет
Објавени нови истражувања за потеклото на коронавирусот
Светската здравствена организација минатиот месец препорача научниците да продолжат да ги истражуваат сите можни извори на пандемијата на Ковид-19, вклучително и лабораториските протекувања.
Две новообјавени студии во списанието „Сајанс“ имаат сосема спротивни пристапи, но доаѓаат до истиот заклучок – епицентарот на коронавирусот, најверојатно, бил пазарот на морска храна „Хуанан“ во Вухан, Кина.
Во истражувањето со наслов „Пазарот на големо на морска храна ‘Хуанан’ во Вухан беше раниот епицентар на пандемијата на Ковид-19“, експерти од целиот свет анализираа картографски податоци и извештаи од социјалните медиуми за да направат просторна и еколошка анализа. Тие истакнаа дека иако точните околности остануваат нејасни, вирусот бил пронајден кај живи животни продадени на пазарот кон крајот на 2019 година.
Животните биле чувани едно до друго и болеста лесно можела да се прошири. Студијата, сепак, не утврди за кои животни станува збор.
Научниците открија дека најраните случаи на Ковид-19 биле концентрирани на пазарот меѓу продавачите или купувачите. Тие веруваат дека два одделни вируса циркулирале кај животните и подоцна преминале кај луѓето.
„Сите осум случаи на Ковид-19 регистрирани пред 20 декември дојдоа од западната страна на пазарот, каде што се продаваа и некои видови цицачи“, се наведува во студијата.
Експертите ги мапираа најраните случаи што немаа врска со пазарот и утврдија дека заразениот живеел или работел во негова непосредна близина, пишува Си-ен-ен.
„Ова покажува дека вирусот почнал да се шири меѓу луѓето што работеле на пазарот и подоцна се прелеал во околната локална заедница. Продавачите оделе во блиските продавници и ја пренеле инфекцијата на други луѓе“, рече еволутивниот биолог Мајкл Вороби од Универзитетот во Аризона.
Во друга студија, „Молекуларната епидемиологија на повеќекратно зоонотично потекло на САРС-КоВ-2“, беше користен молекуларен пристап, а резултатите покажаа кога првите инфекции со коронавирус преминаа од животните на луѓето. Најраната верзија на коронавирусот беше во две лози, А и Б. Лозата настана по најмалку два преноса од животински видови на луѓе.
Научниците веруваат дека првиот пренос од животно на човек, веројатно, се случил околу 18 ноември 2019 година и дека ја вклучува лозата Б, која била пронајдена само кај луѓето директно поврзана со пазарот „Хуанан“.
Тие веруваат дека лозата А се појавила неколку дена или недели по инфекцијата со лозата Б. Лозата А била пронајдена во примероци од луѓе што живееле или престојувале во близина на пазарот.
„Овие податоци покажуваат дека е малку веројатно дека САРС-КоВ-2 широко циркулирал кај луѓето пред ноември 2019 година и дефинираат одреден опсег кога Ковид-19 првпат преминал кај луѓето и кога биле пријавени првите случаи на инфекција“, се наведува во студијата.
Веројатноста дека таков вирус ќе се појави од два настана е многу мала, призна еволутивниот биолог Џоел Вертхајм од Универзитетот во Калифорнија, „Сан Диего“.
Еволутивниот биолог Кристијан Андерсенс од Истражувачкиот институт „Скрипс“ вчера изјави дека овие студии, дефинитивно, не ја побиваат теоријата за истекување во лабораторија, но дека се толку убедливи што тој самиот го променил мислењето за потеклото на вирусот.
„Јас самиот бев прилично убеден дека е излезен од лабораторија додека не направивме дополнителна анализа. Врз основа на податоците и студиите за многу други вируси на кои работев во последната деценија дојдов до заклучок дека резултатите покажаа оти изворот е пазарот“, рече Андерсенс.
Со цел да се намали ризикот од идни пандемии, научниците се надеваат дека набргу ќе може да утврдат кое животно првин се заразило од коронавирусот. Андерсен смета дека, иако е тешко да се спречи појавата на нови пандемии, глобалната соработка на научниците е од суштинско значење за да може навреме да се утврди дали се работи за поблаг облик на инфекција или болест што може да убие милиони.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Фон дер Лајен: Обврска на Европа е да биде одговорна за сопствената безбедност
Европа мора да биде одговорна за сопствената безбедност, изјави денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
„Ова повеќе не е опција. Тоа е обврска“, изјави Фон дер Лајен во обраќањето пред Европскиот парламент во Стразбур, објави Ројтерс.
Таа објави дека Европа „не може да си дозволи да им дозволи на другите да го дефинираат нејзиниот поглед на светот“.
Таа исто така додаде дека иако стратегијата за национална безбедност на САД е точна кога вели дека уделот на Европа во глобалниот БДП се намалува, САД се исто така, како што изјави таа, на „истиот пат“.
Во новата стратегија за безбедност на САД што неодамна беше објавена, европските земји се опишани како ослабени сили што го отстапиле својот суверенитет на Европската Унија.
Во документот, Европа е повикана и да преземе одговорност за сопствената одбрана, пренесува Танјуг.
Фото: депозитфотос
Регион
Сараево меѓу најзагадените градови во светот утрово
Сараево утрово се најде на врвот на листата на градови со најголемо загадување на воздухот во светот, врз основа на податоците собрани и систематизирани од швајцарската веб-страница IQAir.
Според податоците, квалитетот на воздухот во главниот град на Босна и Херцеговина беше во таканаречената кафеава категорија, што е највисокото можно ниво на предупредување, или ознака за воздух што е опасен за здравјето на луѓето. Индексот на квалитет на воздухот беше 355, а сè над 300 се смета за опасно за здравјето.
Следниот град со најголемо загадување на воздухот во светот беше Лахор во Пакистан со индекс од 271, што спаѓа во категоријата многу нездрав воздух.
Концентрацијата на фини честички прашина во воздухот PM 2,5, кои продираат длабоко во белите дробови и можат трајно да го оштетат здравјето во Сараево, беше 53 пати поголема од годишната референтна вредност дозволена од стандардите на Светската здравствена организација (СЗО).
Сараево е на листата на најзагадени градови во светот од синоќа. Ваквата ситуација е честа појава во зимските месеци, особено во периодите кога има температурна инверзија, па добиената магла го покрива сараевскиот басен, а честичките штетни супстанции се акумулираат под него.
За најголеми загадувачи на воздухот во Сараево се сметаат бројните согорувачки постројки кои користат цврсти горива, како и густиот градски сообраќај, кој вклучува голем број стари возила. Локалните власти со децении не успеваат да го решат овој проблем, според медиумите во регионот.
Фото: депозитфотос
Свет
(Видео) Американците убија преживеани по напад на брод; Хегсет: Нема да ја објавиме снимката
Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет ги отфрли повиците за објавување на снимката која го прикажува нападот на САД врз брод за шверц на дрога во Карибите во септември, во кој двајца мажи од бродот го преживеаа првичниот напад, но потоа следуваше уште еден напад.
„Во согласност со долгогодишната политика на Министерството за војна и Министерството за одбрана, нема да го објавиме строго доверливото, целосно и немонтирано видео од ова на пошироката јавност“, изјави Хегсет пред новинарите. Видеото ќе биде прикажано само на членовите на соодветните конгресни комисии, додаде тој.
'IT'S ALL CLASSIFIED': Secretary of War Pete Hegseth says the Pentagon will share video of a controversial September strike on a suspected drug boat with congressional committees, but not all Americans will be able to see it despite Democrats' outcry.
"We're not going to release… pic.twitter.com/JzMfcd6mgz
— Fox News (@FoxNews) December 16, 2025
Како дел од акцијата против наводниот шверц со дрога, американската војска нападна брод во Карибите на 2 септември. Според извештаите, кратко потоа биле издадени наредби за убивање на двајца преживеани од бродот, тврдење кое го негираше американскиот адмирал Френк Бредли, кој беше задолжен за операцијата.
Експертите велат дека вториот напад можеби го прекршил меѓународното право. „Вашингтон пост“ објави дека двајцата мажи се држеле за остатоците од бродот и не претставувале непосредна закана кога бродот бил повторно погоден.
Американските сили напаѓаат бродови во Карибите и источниот Пацифик за кои велат дека превезуваат дрога од септември, повикувајќи се на проценки на разузнавачките служби. Војската не објави докази во поддршка на овие тврдења.

