Свет
Огромна победа за жените во Иран, укината полицијата за морал, можеби ќе падне и задолжителниот хиџаб
По неколкумесечните протести во кои загинаа повеќе од 300 луѓе, Иран одлучи да попушти и да ја укине моралната полиција.
„Моралната полиција нема никаква врска со судството и затоа е укината“, изјави Џафар Монтазери, главен обвинител на Иран, пренесе АФП.
Покрај тоа, Иран најави дека ќе го преиспита деценискиот закон со кој се бара од жените да ги покриваат главите, бидејќи се бори да ги задуши повеќе од двомесечните протести поради строгиот кодекс на облекување.
Протести го зафатија Иран по смртта во притвор на 16 септември на Махса Амини, 22-годишна Иранка со курдско потекло, која беше уапсена од полицијата за морал поради наводно кршење на шеријатскиот закон.
Од смртта на Амини, сè поголем број жени не носат хиџаб, особено во модерниот северен дел на Техеран.
„И парламентот и судството работат (на прашањето) дали законот треба да биде изменет“, изјави вчера иранскиот државен обвинител Мохамад Џафар Монтазери.
Според новинската агенција ИСНА, тој не прецизирал што може да се смени во законот со одлуката на тие две тела, кои се во мнозински раце на конзервативците.
Претседателот Ебрахим Раиси вчера изјави дека темелите на иранската република и исламот се запишани во уставот. „Но, постојат методи за спроведување на уставот кои можат да бидат флексибилни“, рече тој во телевизиско обраќање.
Хиџабот стана задолжителен за сите жени во Иран во април 1983 година, четири години по Исламската револуција која ја собори монархијата поддржана од САД. Останува многу чувствително прашање во земја каде што конзервативците инсистираат на тоа дека хиџабот треба да биде задолжителен, додека реформистите сакаат да го остават на индивидуален избор.
Откако хиџабот стана задолжителен со закон, со промената на стандардите за облекување, стана вообичаено да се гледаат жени во тесни фармерки и широки, шарени шамии. Но, во јули оваа година, Раиси, ултраконзервативец, повика на мобилизација на „сите државни институции за спроведување на законот за носење шамии“.
Сепак, многу жени продолжија да ги кршат правилата што им беа наметнати. Во септември, главната реформистичка партија во Иран повика на укинување на законот за задолжителен хиџаб.
Унијата на Исламската народна партија на Иран, основана од роднини на поранешниот реформски претседател Мохамад Катами, во саботата побара од властите „да подготват правни елементи кои го отвораат патот за укинување на законот за задолжителен хиџаб“. Опозициската група, исто така, ја повикува Исламската Република „официјално да објави крај на активностите на полицијата за немири“ и „да дозволи мирни демонстрации“, се вели во соопштението.
Иран го обвинува својот главен непријател Соединетите држави и нивните сојузници, вклучително Велика Британија, Израел и курдските групи надвор од земјата, за поттикнување улични протести кои владата ги нарекува „немири“.
Генералот на иранската Исламска револуционерна гарда оваа недела, за прв пат, изјави дека повеќе од 300 луѓе ги загубиле животите во немирите по смртта на Амини. Највисокото безбедносно тело на Иран, Врховниот совет за национална безбедност, во саботата објави дека бројот на убиените за време на протестите „пречекорува 200“.
Невладината организација Иран за човекови права со седиште во Осло во вторникот соопшти дека најмалку 448 луѓе биле „убиени од безбедносните сили во тековните протести низ целата земја“.
Официјалниот претставник на ОН за човекови права, Волкер Турк, минатата недела изјави дека 14.000 луѓе, вклучително и деца, биле уапсени во задушувањето на протестите. Кампањата на апсења вклучи спортисти, познати личности и новинари.
Меѓу последните уапсени е филмската ѕвезда Митра Хаџар, која вчера беше приведена во нејзиниот дом, според реформскиот весник „Шарг“. Врховниот совет за национална безбедност објави дека покрај човечките жртви, насилството предизвикало штета проценета на милиони долари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Петти ден се трага по тригодишното девојче кое во реката Сава во Загреб го внесе нејзината мајка
Поминаа пет дена во потрагата по тригодишното девојче, чија мајка во средата го внела во реката кај загрепскиот мост Јанкомир. На теренот имаше повеќе од сто луѓе со 45 возила, 15 чамци, 13 дронови и три кучиња трагачи. Се пребарува површина од 110 километри.
Антонио Станиќ, раководител на жупанискиот центар 112 во Загреб, рече дека реката Сава е малку пониска од последните денови, што ја олеснува нивната потрага.
„Не можам да проценам колку ќе трае потрагата. Областа што ја опфативме е околу 110 километри од мостот Јанкомир до вливот на реката Сава“, изјави синоќа Станиќ за ХРТ.
34-годишната мајка се бранела со молчење и и е изречена мерка притвор од еден месец.
Постои основано сомнение дека 34-годишната обвинета на 15.01.2025 година во попладневните часови во Загреб извршила кривично дело тешко убиство над своето малолетно дете.
Свет
Милијардерите заминуваат во историјата, доаѓаат билијардерите, покажуваат истражувањата
Пет луѓе би можеле да достигнат богатство од најмалку 1 трилион долари во следната деценија доколку продолжат сегашните трендови, се вели во годишниот извештај за нееднаквост на Оксфам.
Извршниот директор на Tesla и SpaceX, Илон Маск, моментално најбогатиот човек во светот со нето богатство од повеќе од 430 милијарди долари, треба да ја надмине таа граница за помалку од пет години.
2024 година беше исклучително профитабилна година за најбогатите поединци и семејства
На неговата компанија се очекува наскоро да и се придружат основачот на Amazon, Џеф Безос, основачот на Oracle, Лери Елисон, извршниот директор на Meta, Марк Цукерберг, и извршниот директор на LVMH, Бернард Арно и неговото семејство.
Извештајот на Оксфам, заснован на податоците од магазинот Форбс, беше објавен пред почетокот на годишниот состанок на Светскиот економски форум во Давос, Швајцарија, собир на некои од најбогатите луѓе и светски лидери. Исто така, извештајот доаѓа еден ден пред инаугурацијата на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, исто така милијардер.
Според Оксфам, 2024 година беше исклучително профитабилна година за најбогатите поединци и семејства во светот, делумно благодарение на подемот на американската берза. Нивното богатство се зголеми толку брзо што Оксфам го ревидираше своето предвидување минатата година дека само еден билионер ќе биде прогласен во следните десет години.
„Тоа е незамислива сума“, рече Ребека Ридел, висок советник за политика во Оксфам Америка. „Оваа екстремна нееднаквост не е причина за славење.
Минатата година бројот на милијардери се зголеми за повеќе од 200, достигнувајќи речиси 2.770 луѓе. Нивното богатство скокна за 2,1 милијарди долари – три пати побрзо од претходната година – на вкупно 15 милијарди долари. Во САД, каде живеат 816 милијардери, нето вредноста на оваа група се зголеми за 1,4 милијарди долари.
Според извештајот, дури и 10-те најбогати луѓе да загубат 99% од своето богатство, тие сепак би останале милијардери.
Извештајот на Oxfam, Takers not Makers, истакнува дека повеќе од една третина од богатството на милијардерите доаѓа од наследство.
Во 2023 година, повеќе милијардери го стекнале своето богатство преку наследство отколку преку претприемништво, за прв пат во историјата. Исто така, сите 17 милијардери помлади од 30 години го наследиле своето богатство.
Трансферот на богатството е олеснет со фактот што две третини од земјите не го оданочуваат наследството на директните потомци. Во САД, даноците на имот се значително намалени преку даночни олеснувања и стратегии за нивно избегнување.
„Ако ништо не се преземе, ќе се соочиме со најголемиот трансфер на генерациско богатство во историјата“, предупреди Ридел.
И богатите сè повеќе влијаат на политиката. Оксфам ја наведува администрацијата на Трамп како пример, која вклучува речиси десетина луѓе, што ги прави едни од најбогатите во историјата.
Маск, кој инвестираше повеќе од 260 милиони долари во претседателската кампања на Трамп во 2024 година, е именуван за советник на новоизбраниот претседател и раководи со таканаречената Канцеларија за ефикасност на владата.
„Маск и огромното влијание што го има врз политиката ја симболизираат нескротливата моќ на милијардерите што го дефинира нашиот економски и политички систем“, рече Ридел.
Поранешниот претседател Џо Бајден во своето проштално обраќање предупреди за концентрацијата на моќ меѓу „многу мал број ултрабогати луѓе“, велејќи: „Олигархијата на екстремното богатство, моќ и влијание ја загрозува нашата демократија, основните права и можностите за напредок”.
Европа
Украински командант: Русите загубија најмногу војници во 2024 година од почетокот на војната
Руските сили ги претрпеа најтешките загуби во 2024 година од почетокот на војната. Вкупните воени загуби достигнаа 434.000 војници, вклучително и приближно 150.000 загинати во борбите во текот на изминатата година, изјави врховниот командант Олександр Сирски во вчерашното интервју за украинскиот медиум ТСН, пренесува Гардијан.
„Путин загуби повеќе во 2024 година отколку во претходните две години војна заедно“, рече Сирски.
До вчерашниот ден Русија загубила вкупно 818.740 војници од почетокот на инвазијата, се наведува во извештајот на украинскиот Генералштаб. Проценката се совпаѓа со проценките на западните разузнавачки агенции и веројатно ги вклучува убиените, заробените, ранетите и исчезнатите. Русија постигна напредок во источна Украина и во регионот Курск во текот на изминатата година, но со големи загуби.
Руските загуби достигнаа рекордни нивоа во ноември и декември, со дневен максимум од 2.030 изгубени војници во ноември, што е највисока дневна загуба од почетокот на руската инвазија во 2022 година. Москва не го открива бројот на своите жртви, иако официјален претставник на Министерството за одбрана неодамна откри дека одделот примил 48.000 барања за идентификација на исчезнатите војници.
Според заедничката истрага на руско Би-би-си и „Медиазоне“, новинарите ги идентификувале имињата на 88.726 руски војници кои загинале за време на инвазијата на Украина. Според овие извори, 2024 година би можела да биде најсмртоносната година на војната, со во моментов повеќе од 20.000 потврдени смртни случаи во изминатите 12 месеци, иако конечните бројки сè уште се собираат.
Во декември, украинскиот претседател Володимир Зеленски откри дека Украина изгубила 43.000 војници на бојното поле од почетокот на инвазијата, тема за која често не разговара. Олександр Сирски на прашањето за украинските загуби генерално одговори, само рече дека тие се многу помали од руските. Доколку продолжи ваквото темпо на руски загуби, се очекува во следните шест месеци да бидат изгубени над еден милион војници.