Свет
Огромна победа за жените во Иран, укината полицијата за морал, можеби ќе падне и задолжителниот хиџаб

По неколкумесечните протести во кои загинаа повеќе од 300 луѓе, Иран одлучи да попушти и да ја укине моралната полиција.
„Моралната полиција нема никаква врска со судството и затоа е укината“, изјави Џафар Монтазери, главен обвинител на Иран, пренесе АФП.
Покрај тоа, Иран најави дека ќе го преиспита деценискиот закон со кој се бара од жените да ги покриваат главите, бидејќи се бори да ги задуши повеќе од двомесечните протести поради строгиот кодекс на облекување.
Протести го зафатија Иран по смртта во притвор на 16 септември на Махса Амини, 22-годишна Иранка со курдско потекло, која беше уапсена од полицијата за морал поради наводно кршење на шеријатскиот закон.
Од смртта на Амини, сè поголем број жени не носат хиџаб, особено во модерниот северен дел на Техеран.
„И парламентот и судството работат (на прашањето) дали законот треба да биде изменет“, изјави вчера иранскиот државен обвинител Мохамад Џафар Монтазери.
Според новинската агенција ИСНА, тој не прецизирал што може да се смени во законот со одлуката на тие две тела, кои се во мнозински раце на конзервативците.
Претседателот Ебрахим Раиси вчера изјави дека темелите на иранската република и исламот се запишани во уставот. „Но, постојат методи за спроведување на уставот кои можат да бидат флексибилни“, рече тој во телевизиско обраќање.
Хиџабот стана задолжителен за сите жени во Иран во април 1983 година, четири години по Исламската револуција која ја собори монархијата поддржана од САД. Останува многу чувствително прашање во земја каде што конзервативците инсистираат на тоа дека хиџабот треба да биде задолжителен, додека реформистите сакаат да го остават на индивидуален избор.
Откако хиџабот стана задолжителен со закон, со промената на стандардите за облекување, стана вообичаено да се гледаат жени во тесни фармерки и широки, шарени шамии. Но, во јули оваа година, Раиси, ултраконзервативец, повика на мобилизација на „сите државни институции за спроведување на законот за носење шамии“.
Сепак, многу жени продолжија да ги кршат правилата што им беа наметнати. Во септември, главната реформистичка партија во Иран повика на укинување на законот за задолжителен хиџаб.
Унијата на Исламската народна партија на Иран, основана од роднини на поранешниот реформски претседател Мохамад Катами, во саботата побара од властите „да подготват правни елементи кои го отвораат патот за укинување на законот за задолжителен хиџаб“. Опозициската група, исто така, ја повикува Исламската Република „официјално да објави крај на активностите на полицијата за немири“ и „да дозволи мирни демонстрации“, се вели во соопштението.
Иран го обвинува својот главен непријател Соединетите држави и нивните сојузници, вклучително Велика Британија, Израел и курдските групи надвор од земјата, за поттикнување улични протести кои владата ги нарекува „немири“.
Генералот на иранската Исламска револуционерна гарда оваа недела, за прв пат, изјави дека повеќе од 300 луѓе ги загубиле животите во немирите по смртта на Амини. Највисокото безбедносно тело на Иран, Врховниот совет за национална безбедност, во саботата објави дека бројот на убиените за време на протестите „пречекорува 200“.
Невладината организација Иран за човекови права со седиште во Осло во вторникот соопшти дека најмалку 448 луѓе биле „убиени од безбедносните сили во тековните протести низ целата земја“.
Официјалниот претставник на ОН за човекови права, Волкер Турк, минатата недела изјави дека 14.000 луѓе, вклучително и деца, биле уапсени во задушувањето на протестите. Кампањата на апсења вклучи спортисти, познати личности и новинари.
Меѓу последните уапсени е филмската ѕвезда Митра Хаџар, која вчера беше приведена во нејзиниот дом, според реформскиот весник „Шарг“. Врховниот совет за национална безбедност објави дека покрај човечките жртви, насилството предизвикало штета проценета на милиони долари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Договорот за минералите е прв резултат од мојата средба со Трамп во Ватикан

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, денеска го нарече историски договорот за минерали меѓу САД и Украина.
„Ова е првиот опиплив исход од средбата во Ватикан, што навистина го прави историски“, објави Зеленски, осврнувајќи се на разговорот со американскиот претседател, Доналд Трамп, на маргините на погребот на папата Франциско во саботата.
Договорот наскоро треба да биде ратификуван од украинскиот парламент.
Според договорот, Украина ќе обезбеди вредни природни ресурси за да може Вашингтон да продолжи да го поддржува Киев во одбраната на земјата од руската инвазија.
„Договорот значително се промени за време на подготвителниот процес. Сега станува збор за навистина еднакво партнерство, кое создава можности за значителни инвестиции во Украина и значајна модернизација на украинските индустрии и, што е подеднакво важно, нејзините правни практики“, рече Зеленски во неговото вечерно обраќање.
„Договорот не предвидува задолжување. Тој предвидува формирање фонд за реконструкција кој ќе инвестира во Украина и ќе генерира профит. Тоа значи дека ќе работиме заедно со Америка, врз основа на фер услови, обезбедувајќи Украина и САД, кои ни помагаат во одбраната, да заработат пари во ова партнерство“, рече Зеленски.
Договорот, како што додаде, е клучен и за напорите на Киев да ги поправи односите со Трамп и Белата куќа, кои се влошија откако тој ја презеде функцијата во јануари.
Свет
Експлозија во теретана во Виена, повредени пожарникари

ЕНеколку лица се повредени по експлозија, а потоа и пожар во теретана во Виена.
Се сомнева дека експлозијата се случила во сауната на теретаната.
Набргу по експлозијата избувнал пожар.
На местото на настанот брзо пристигнале пожарникарите и брзата помош. Пожарникарите успеале да влезат во салата, а недолго потоа дошло до експлозија. Притисокот од експлозијата оддалечил двајца пожарникари и тие потоа биле повредени.
Друга екипа на пожарникари успеала навреме да го запре пожарот.
Свет
(Видео) Турската полиција на нозе: приведени 384 лица по судирите на протестите

Турската полиција приведе 384 лица кои учествуваа на денешните првомајски собири по судирите со полицијата поради забраната за јавни собири на плоштадот Таксим, соопшти Кабинетот на гувернерот на Истанбул.
Демонстрантите се обидоа да маршираат кон централниот градски плоштад Таксим и беа блокирани и туркани од полицијата, што доведе до судири додека демонстрантите се обидоа да ги пробијат барикадите, објави Ројтерс.
people who carried out a labor day protest in Turkey are detained. Lawyers who come to defend people are not taken to courthouse. Lawyers in Turkey are not taken to the courthouse #ViolenceInTaksim pic.twitter.com/lVWUmGfTot
— T26 (@sendevletmis_26) May 1, 2025
На видеата се гледаат судири меѓу полицијата во антидемонстративна опрема и насобраниот народ.
Синдикатите и невладините организации повикаа на протести и марш во Истанбул, каде во последните недели имаше масовни демонстрации поради приведувањето на градоначалникот и главниот политички ривал на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган, Екрем Имамоглу.
Илјадници луѓе се собраа денеска во Анкара на главно мирни маршеви и демонстрации, а собири се одржаа и во други турски градови.