Свет
ОН: Првпат во историјата на Земјата има повеќе старци отколку деца
Големо истражување на Обединетите нации покажа дека животниот век на населението на Земјата е продолжен, но не се раѓаат доволно деца, па, така, на планетата денеска има повеќе стари лица отколку млади потомци, пишуваат британските медиуми.
Кон крајот од 2018 година бројот на лица над 65 години го надминал бројот на помлади од пет години. Во моментот во светот има 705 милиони луѓе постари од 65 години и околу 680 милиони деца до четиригодишна возраст.
До 2050 година разликата ќе биде уште поголема
Научниците предвидуваат дека до 2050 година разликата ќе биде уште поизразена – на едно дете од четири години ќе има две лица постари од 65 години.
Растечкиот јаз, на кој демографите предупредуваат со години, сугерира дека во повеќето земји во светот се живее подолго, но бројот на новороденчиња е помал.
Кристофер Мареј, директор на Институтот за метрика на здравјето при Универзитетот во Вашингтон, предвидува дека во иднина ќе има помалку деца и многу повеќе луѓе над 65 години, што значително ќе влијае на глобалната одржливост на општеството.
Тој потсетува дека во 1960 година стапката на плодност била многу поголема. Во просек на една жена имало по пет деца. Денес, состојбата е сосема поинаква, а стапката на плодност е преполовена на 2,4 деца.
Пониската стапка на раѓања главно е поврзана со економскиот развој – стапката на морталитет кај децата е помала, средствата за контрацепција се подостапни, а одгледувањето и образованието на децата обично се многу скапи. Во развиените земји жените најчесто имаат деца на подоцнежна возраст, а со тоа имаат и помалку деца.
Демографите велат дека социо-економскиот напредок во шеесеттите години ги фаворизирал приновите. Во 1960 година луѓето живееле во просек малку повеќе од 52 години, а просечниот животен век во 2017 година достигнал 72 години.
Постарата популација е помногубројна во развиените земји во светот. Подобриот животен стандард пластично кажано значи дека луѓето во овие земји траат подолго. Најстара популација има Јапонија, каде што просечниот животен век се приближува до бројката од 84 години, што е највисока стапка во светот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Калас бара користење на замрзнатите руски средства, Белгија се спротивставува
Каја Калас, шефицата на европската дипломатија, на состанок со пратениците на Европската народна партија, повторно повика на користење на замрзнатите руски средства, што предизвика незадоволство кај некои политичари, пишува весникот „Јуроактив“, повикувајќи се на извори.
Според весникот, на состанокот во Стразбур, Калас решително го бранелa предлогот за користење на руски средства за доделување кредити на Украина, на што Белгија се спротивставува.
Како што истакна весникот, почнува да расте тензијата околу користењето на овие средства, објавува „Спутник“.
„Калас праша зошто Белгија е толку загрижена. На кој суд би се обратила Русија? Кој судија би пресудил во корист на Русија?“, изјавил еден од изворите за весникот.
Еден од учесниците на состанокот рекол дека Калас зборувала со потсмев за Белгија. Пратеник кој не е од Белгија смета дека нејзиниот говор се сведува на една порака: „престанете да кукате“.
Шефицата на дипломатијата на ЕУ, исто така, потсетила на своето естонско потекло, поради што, наводно, ја разбира Русија подобро од Белгијците, додаваат изворите.
Според весникот, белгискиот член на Европскиот парламент, Ваутер Беке, уште еднаш истакнал дека давањето кредити на Украина на сметка на руски средства би ја изложило Белгија на неприфатливи правни и финансиски ризици.
„Белгија ги претставува своите интереси и изразува сосема легитимни загрижености. Разговорите беа многу детални, сите внимателно го слушаа ставот на Белгија и се обидоа да ги земат предвид ризиците. Доколку има ризици, потребно е да се разбере како да се распределат. Земјите, исто така, потврдија дека, доколку има потреба, ќе се солидаризираат со Белгија“, рече Калас.
Претходно, белгискиот премиер Барт де Вевер вети дека ќе стори сè што е можно за да ја блокира одлуката за користење на руски средства, освен ако нема разумен предлог од Европската комисија.
Шефот на Министерството за одбрана и надворешна трговија на Белгија, Тео Франкен, на 25 ноември изјави дека Белгија сè уште одбива да ги користи замрзнатите средства на Централната банка на Русија за заем за Украина без гаранции од ЕУ и нема да се придржува кон ова прашање.
Фото: ЕПА
Свет
(Видео) Патнички авион се излизга од пистата во Литванија
Патнички авион управуван од полскиот превозник LOT се излизга од пистата на аеродромот Вилнус во Литванија по пристигнувањето од Варшава, со што се запре целиот сообраќај на аеродромот, соопшти операторот на аеродромот.
Сите патници на летот LO771 се симнаа и нема извештаи за повредени, соопшти аеродромот на Фејсбук. Портпаролот на A LOT изјави дека „Ембраер 170“ превезувал 63 патници и четири члена на екипажот.
✈️🚫A LOT Polish Airlines plane rolled beyond the runway at Vilnius Airport
The Warsaw–Vilnius flight veered off the runway during landing.
Passengers were evacuated from the aircraft. Because of the incident, the airport’s operations were paralyzed — all flights were suspended. pic.twitter.com/cvTKhAkJGg— NEXTA (@nexta_tv) November 26, 2025
„По слетувањето, сите патници безбедно се симнаа со помош на подвижни скали, по што беа транспортирани до терминалот“, рече портпаролот.
Пистата ќе остане затворена до 19 часот по локално време, соопшти аеродромот.
На патниците кои требаше да летаат од Вилнус денес им се препорачува да ги контактираат своите авиокомпании за дополнителни информации за поединечните заминувања, според написите во регионалните медиуми.
Фото: принтскрин
Свет
Сорокин: Шверц на оружје од Украина во ЕУ
Заплената на шверцувано оружје на молдавско-романската граница сведочи за постоењето на софистицирана и добро организирана шема што ја олеснува нелегалната трговија со оружје од Украина во Европската Унија преку Романија, изјави за ТАСС, Дмитриј Сорокин, директор на Руско-молдавскиот центар за пријателство и соработка.
Нелегална муниција е пронајдена во камион со потекло од Молдавија на границата со Романија, пренесува медиумот.
„Овој инцидент го истакнува присуството на трајна и систематски организирана мрежа за шверц на оружје од Украина во ЕУ преку Романија. Вредноста на ова оружје на црниот пазар може далеку да ги надмине нивните законски цени, што го прави шверцот многу профитабилен за криминалните групи. Романските царински власти, кои уживаат одреден степен на автономија, можат намерно да дозволат некои пратки да поминат, со намера подоцна да ја конфискуваат пратката за да ја демонстрираат нивната ефикасност – вообичаена тактика во борбата против организираниот криминал“, објаснува Сорокин.
Според написите, романските гранични службеници веруваат дека оваа муниција е шверцувана од Украина, веројатно од ненаведен магацин, и транспортирана маскирана. „По преминувањето на молдавската граница, таа беше прераспределена меѓу учесниците во криминалната шема, што укажува на сложена и внимателно оркестрирана операција“, додава експертот. Сорокин нагласува дека инцидентот се случил на критичниот граничен премин Албита-Леушени, клучна транзитна точка за поголемиот дел од увозот и извозот во Молдавија.
„Како поранешен молдавски царински службеник, со сигурност можам да кажам дека шверцувањето оружје преку царина без откривање е практично невозможно, со оглед на тоа што сите пратки се предмет на задолжително скенирање и инспекција. Ова укажува на прекршување на договорот меѓу вклучените во мрежата на шверц“, истакна тој.
Сорокин посочи дека молдавските власти веројатно ќе одговорат со сеопфатни мерки за идентификување и гонење на одговорните.
„Ова може да вклучува затворска казна до 10 години за возачот, што е стандардна казна во вакви случаи. Ваквите акции имаат за цел да спречат слични инциденти во иднина и да го зачуваат угледот на Молдавија како земја посветена на борбата против шверцот и организираниот криминал“, заклучи тој, пишува медиумот.
Фото: ЕПА

