Свет
Откриен големиот воен проект на Трамп, Илон Маск е вклучен во сѐ

Компанијата на Илон Маск, заедно со партнерите „Palantir“ и „Anduril“, моментално е еден од главните кандидати за развој на клучните делови на новиот американски противракетен одбранбен штит „Златна купола“.
Компанијата на Илон Маск, позната по своите ракети и сателити, соработуваше со софтверскиот гигант „Palantir“ и производителот на дронови „Anduril“ за да понуди решение кое вклучува сателитска мрежа за рано откривање и следење на проектили. Проектот предизвика голем интерес кај растечката база на технолошки стартапи кои влегуваат во одбранбениот сектор.
На 27 јануари, претседателот Доналд Трамп, потпишувајќи извршна наредба, ги означи ракетните напади како „најкатастрофалната закана со која се соочуваат Соединетите држави“.
Сите три компании се основани од претприемачи познати по поддршката на Трамп. Маск наводно донирал повеќе од 250 милиони долари за својата политичка кампања и сега служи како специјален советник на претседателот за намалување на владините трошоци, преку новосоздадената Канцеларија за владина ефикасност. Иако досега сигналите од Пентагон се позитивни за конзорциумот „SpaceX“, изворите предупредуваат дека целиот процес сѐ уште е во рана фаза и дека конечните одлуки би можеле значително да го променат текот на проектот во наредните месеци.
Повеќе од 1000 сателити
Според планот неодамна претставен од „SpaceX“, „Palantir“ и „Anduril“ на претставниците на Белата куќа и Пентагон, проектот предвидува лансирање помеѓу 400 и повеќе од 1.000 сателити кои ќе детектираат проектили и ќе го следат нивниот лет, велат изворите. Покрај тоа, планирана е и специјална флота од околу 200 сателити опремени со проектили или ласери кои би можеле да соборат непријателски проектили. Според упатените, „SpaceX“ нема да биде директно вклучен во вооружувањето на сателитите.
Еден извор ги опиша овие преговори како „отстапување од стандардните процедури“, истакнувајќи дека постои чувствителен однос со Маск поради неговата советничка позиција во владата. „SpaceX“ и Илон Маск одбија да коментираат дали учествуваат во разговорите за владиниот договор, а Пентагон одговори на истрагата на Ројтерс само дека „ќе му ги претстави опциите на претседателот во согласност со извршната наредба и упатствата на Белата куќа“.
Ниту „SpaceX“, „Palantir“, ниту „Anduril“ не одговорија на прашањата за проектот. Откако беше објавена веста на Ројтерс, Маск на својата социјална мрежа Х кратко коментираше со порака: „Тоа не е точно“, без дополнително објаснување.
Претплата наместо традиционално купување?
„SpaceX“ предложи владата да не го купува системот за купола, туку да го користи преку модел на претплата – плаќајќи за пристап до технологијата наместо сопственост на неа. Овој модел, досега непознат за јавноста, може да овозможи побрза имплементација бидејќи ги заобиколува класичните и често долги процедури за воени набавки, велат два извора. Но, во исто време, владата би била врзана за долгорочна претплата, губејќи одредена контрола врз развојот на системот и трошоците.
Некои претставници на Пентагон веќе изразија загриженост за таквиот пристап, што е невообичаено за проекти од оваа големина и стратешко значење. Генералот на американските вселенски сили Мајкл Гетлин, според изворите, размислува за опција во која „SpaceX“ би поседувал и би управувал со сопствен дел од системот. Алтернативите вклучуваат целосна државна контрола врз системот или државна сопственост со оперативно управување од приватни изведувачи.
Пентагон доби повеќе од 180 понуди од компании кои сакаат да учествуваат во изградбата на „Златната купола“, вклучително и стартапи како „Epirus“, „Ursa Major“ и „Armada“. Некои понуди веќе се претставени пред членовите на Советот за национална безбедност во Белата куќа.
Заменик-секретарот за одбрана Стив Фајнберг, поранешен инвеститор во приватниот сектор, ќе има клучна улога во процесот на донесување одлуки. Проценките покажуваат дека цената на целиот систем би можела да достигне стотици милијарди долари, а првата функционална фаза е планирана за почетокот на 2026 година, додека полн капацитет се очекува по 2030 година.
Ќе видиме дали „SpaceX“ и партнерите ќе успеат
Лаура Грего од Сојузот на научници предупредува дека таков систем би бил скап, ранлив и би можел да биде совладан од повеќекратни истовремени напади, за кои би биле потребни десетици илјади сателити.
„SpaceX“ се стреми кон таканаречениот „надзорен слој“ – мрежа од сателити кои ќе детектираат лансирање ракети и ќе одредат дали тие претставуваат закана за САД. Прелиминарната проценка на трошоците за инженерство и дизајн е помеѓу 6 и 10 милијарди долари.
„SpaceX“ во последните години лансираше стотици шпионски сателити и прототипови кои би можеле брзо да се прилагодат за потребите на „Златната купола“. Според внатрешен меморандум на американскиот секретар за одбрана Питер Хегсет, Пентагон го забрзал барањето за предлози за лансирање сателитски соѕвездија што е можно поскоро.
Иако „SpaceX“ ја има предноста на постоечката флота на ракети и сателити, експертите предупредуваат дека сè уште не е сигурно дали компаниите на Маск можат да испорачаат целосен систем на кој би можела да се потпре националната одбрана.
„Ќе видиме дали компанијата на Маск и нејзините партнери ќе можат да го извлечат. Ова е многу покомплексно од кој било проект што тие го воделе досега“, рече еден од изворите.
Во меѓувреме, некои демократски конгресмени изразуваат загриженост за двојната улога на Маск.
„Кога најбогатиот човек во светот станува специјален државен функционер и може да влијае на протокот на милијарди долари државни пари во неговите компании, тоа е сериозен проблем“, рече сенаторот Жан Шин, кој предложи закон со кој ќе се забрани доделување владини договори на компании во сопственост на такви функционери. Конгресменот Доналд Баер, исто така, изрази загриженост, нагласувајќи дека Маск има „невиден пристап до доверливи информации“ и дека сите потенцијални договори со неговите компании се „сомнителни“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Орбан: Унгарија успеа да се спротивстави на притисокот од Брисел

Орбан нагласи за унгарскиот јавен сервис дека владата со двотретинско мнозинство, која беше избрана во 2022 година, е клучна за зачувување на независноста на Унгарија во односите со Европската Унија.
„Европските бирократи вршат голем притисок врз земјите-членки да овозможат почеток на преговорите за пристапување со Украина, со поддршка на повеќе од 30.000 бирократи. Унгарија, сепак, стои цврсто затоа што народот создаде стабилна влада“, рече Орбан.
Тој нагласи дека, додека многу европски влади имаат коалиции што го отежнуваат постигнувањето обединета позиција, Унгарија ужива политичка стабилност што ѝ овозможува да се спротивстави на надворешните притисоци.
Унгарскиот премиер нагласи дека оваа стабилност е најважната предност на Унгарија во меѓународната конкуренција и рече дека земјата продолжува да се спротивставува на сите обиди за доведување во прашање на нејзиниот суверенитет.
Орбан, исто така, ја поздрави победата на Карол Навроцки на претседателските избори во Полска, нарекувајќи ја фантастичен резултат за Унгарија, што, според него, е продолжение на маршот на патриотите.
Тој додаде дека „Вашингтон експрес штотуку пристигна во Варшава“, алудирајќи на растечкото влијание на САД во регионот.
Свет
Трамп назначи 22-годишен градинар за шеф на канцеларијата за спречување на тероризам

Американскиот претседател, Доналд Трамп, назначи 22-годишник за раководител на главниот центар за спречување на тероризам на Министерството за внатрешна безбедност. Тој претходно работел како градинар и продавач во маркет.
Кариерата на Томас Фугејт тргна во миг. Само една година по дипломирањето, 22-годишникот без видливо искуство во националната безбедност сега е службеник во Министерството за внатрешна безбедност на САД, задолжен за главната владина агенција за спречување на тероризам.
Белата куќа го назначи Фугејт, кој претходно работеше во кампањата на Трамп и беше практикант во десничарската Фондација Херитиџ, на позиција во Министерството за внатрешна безбедност, која подоцна беше проширена за да го вклучи и Центарот за програми и партнерства за превенција (CP3). Канцеларијата ги води националните напори за спречување на злосторства од омраза, пукања во училиштата и други форми на целно насилство.
ProPublica известува дека назначувањето на Фугејт е најновиот шок за канцеларијата која е практично уништена откако Доналд Трамп се врати во Белата куќа и започна со ревизија на политиката за национална безбедност, фокусирајќи се речиси исклучиво на имиграцијата.
Веста за назначувањето предизвикува загриженост кај експертите за борба против тероризмот и непрофитните организации финансирани од CP3. Неколкумина признаа дека морале да побараат информации за Фугејт на LinkedIn – бидејќи никој во индустријата не го познавал.
Според неговиот профил, тој работел во супермаркет во Остин дури до август 2023 година како „член на тимот со повеќе функции“.
„Вршам разни задачи во секој оддел од продавницата, исполнувајќи клучни должности што придонесуваат за работењето на продавницата“, напишал Фугејт во своето CV.
Неговата прва работа во 2020 година била уредување на пејзажи. Тој напишал дека работи за своја компанија и дека неговата работа вклучува „косење тревници, корнење плевел, рабови на тревници и чистење на остатоци“.
Фугејт, исто така, завршил четиримесечен стаж во 2023 година во Фондацијата Херитиџ, конзервативен тинк-тенк кој стои зад контроверзниот „Проект 2025“, визија за целосна реконструкција на федералната влада.
Висок функционер во Центарот за програми и партнерства за превенција изјави за ProPublica дека на Фугејт „привремено му се дадени дополнителни лидерски одговорности поради неговиот успех“.
„Тоа е признание за неговиот ентузијазам за работата и неговиот успех на работното место“, рече функционерот.
Сепак, истражувачите за борба против тероризмот наводно се загрижени за назначувањето на Фугејт, со оглед на неговото неискуство.
„Можеби е чудо од дете. Можеби е како Дуги Хаузер и има што е потребно за да води канцеларија на 21 година. Но, тоа веројатно не е случај. Звучи како да поставиле практикант на чело“, изјави еден истражувач за ProPublica.
Свет
Русија го нападна Киев со ракети и дронови, погодени воз и станбени згради

Русија изврши интензивен ракетен и беспилотен напад врз украинскиот главен град Киев, во текот на ноќта, при што загинаа четири лица, соопштија украинските власти, додека моќни експлозии одекнуваа низ целиот град.
Нападот следеше по предупредувањето од рускиот претседател Владимир Путин, пренесено од американскиот лидер Доналд Трамп, дека Кремљ ќе возврати за нападот во кој украинските беспилотни летала уништија неколку стратешки бомбардери во напади во Русија.
Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, изјави дека 20 лица се повредени, од кои 16 се во болница, а четири лица починаа.
„Градското метро беше нарушено од руски напад што погоди и оштети воз помеѓу станиците“, соопшти воената администрација на Киев.
„Во населбата Соломенски, руски дрон погоди станбена зграда, оставајќи огромна дупка и трага од оган“, изјави фотограф на „Ројтерс“ на местото на настанот.
Порано таа вечер, новинарите на „Ројтерс“ го слушнаа звукот на руските беспилотни летала, заедно со звуците на украинската воздушна одбрана.
Сведоци на „Ројтерс“ пријавија серија продорни експлозии доволно силни за да ги потресат прозорците далеку од местото на ударот.
Некои жители на Киев побараа засолниште во метро станиците или подземните гаражи.
Украинските воздухопловни сили соопштија дека градот бил цел на беспилотни летала и крстосувачки ракети „Калибр“.
Во еден од најсмелите напади од почетокот на војната меѓу Украина и Русија, Украина минатиот викенд уништи некои од руските стратешки бомбардери на земја користејќи беспилотни летала скриени во дрвени куќи.
Кремљ најави одмазда за украинскиот напад врз руските воздухопловни бази, рече Трамп по телефонскиот разговор со Путин во средата.