Сиромаштијата во староста ќе стане правило за голем дел од населението на Европа, освен ако не се реформираат сегашните политики за пензионирање. „Еден од пет Европејци веќе е изложен на ризик од живеење во сиромаштија во старост“, рече Петра Хиелкем, раководител на Европскиот орган за осигурување и професионални пензии (EIOPA) со седиште во Франкфурт.

„А потоа, ако ги погледнете само жените, нивниот ризик е за 30 проценти поголем“, изјави Хиелкем за „Политико“. И станува уште полошо: населението на Европа брзо старее, а за четириесет години ќе има само 1,5 работници на секој пензионер. Тоа е половина од сегашниот сооднос.

Еден одговор е да се создадат комплементарни приватни или професионални пензиски системи, така што луѓето ќе имаат личен фонд на пензиски заштеди на кои ќе можат да се потпрат во пензија. Скандинавските земји се најдобро подготвени за претстојната криза.

Тие имаат различни извори за пензионерите: системи „плаќај по употреба“, професионални пензиски фондови, што значи дека штедите за пензија додека работите, и дополнителни инвестиции во пензиски производи.

Но, многу земји, особено во источна и јужна Европа, главно се потпираат на државни пензии и имаат ниски пензии во однос на платите. Во многу случаи, граѓаните не се навистина свесни за својата ситуација бидејќи јавните власти и работодавците не им даваат целосен преглед на нивните пензиски права, според медиумот.

Брисел може да направи малку повеќе од тоа да дава препораки бидејќи надлежноста е на национално ниво. Сепак, Хиелкем, Холанѓанка која го води органот за професионални пензии од 2021 година, е убедена дека постои „моментум“ за голема промена што би ѝ дала на EIOPA поголема улога.

„Прво, гледаме дека проблемот станува сè поголем, а истото го гледаат и некои влади. И второ, да бидеме искрени, зошто пензиите се на дневен ред? Затоа што ни требаат повеќе инвестиции, а еден начин да ги зголемиме е да ги префрлиме заштедите од банкарски сметки во инвестициски производи“, рече Хиелкем.

До крајот на годината, Европската комисија ќе предложи владите да постават дигитални штедни и инвестициски сметки достапни за секој граѓанин, системи за следење на пензиите, контролни табли за комуникација на пензиските права и даночни олеснувања за да го направат штедењето за пензионирање попривлечно. Исто така, ќе ги разгледа правилата на ЕУ за пензиските фондови и пензиските инвестициски производи.

Клучна мерка во пакетот е систем за автоматско запишување на луѓе во професионални пензиски фондови, сличен на оној што веќе постои во Велика Британија, Полска и Италија. „Автоматски, ќе бидете вклучени во пензиските фондови ако работите. Ако не сакате, мора сами да се откажете.“

Во моментов, рече Хиелкем, луѓето можат да изберат да се одлучат за професионална пензија, но поради инерција, малкумина го прават тоа. „Претпоставката е дека инерцијата ќе работи и во спротивна насока“, рече шефот на EIOPA, што значи дека малку луѓе би се откажале. Таму каде што постои, механизмот функционира и води кон тоа повеќе луѓе да штедат за своето пензионирање преку работа.

Фото: принтскрин