Ватикан ја запечати официјалната резиденција на папата Франциско, симболично започнувајќи период на жалост.

На снимката објавена од Ватикан се гледа кардиналот Кевин Џозеф Фарел, камерленгото, како гледа како службеник на Ватикан става црвена лента на вратата од резиденцијата на папата, ја врзува, а потоа става восочен печат на лентата. После тоа, Фарел ја проверува пломбата и се уверува дека вратата е цврсто затворена.

The papal apartments in the Apostolic Palace — unused during Pope Francis’ pontificate — have been officially sealed by Cardinal camerlengo Kevin Farrell following the Pope’s death. This act marks the beginning of the “sede vacante” period, during which the See of Peter remains… pic.twitter.com/p3PcYqN050

— EWTN Vatican (@EWTNVatican) April 21, 2025

Запечатувањето на папската резиденција е традиционален обред што го изведува камерленго, привремениот управител на Ватикан, а историски служел за да се спречи ограбувањето на папските одаи.

Овој чин го симболизира официјалниот крај на понтификатот на папата Франциско и почетокот на периодот на седисвакација – период без папа.

Во понеделникот точно напладне црковните ѕвона ширум Италија одекнаа во жалост. Почина папата Франциско. Не поминаа ни 24 часа откако папата ненадејно се појави на балконот со поглед на плоштадот Свети Петар, каде благослови 35.000 верници собрани на велигденските прослави во Ватикан.

И покрај советот на лекарите дека по 38 дена во болница за билатерална пневмонија, тој треба да помине најмалку два месеци во опоравување, папата дишеше самостојно, без помош на кислород. Како и во текот на неговиот понтификат, Франциско не мируваше во последните недели од својот живот – тој продолжи да прима посетители и да се среќава со луѓе од секакво потекло.

Кога се појави пред верниците во неделата на Велигден, плоштадот Свети Петар најпрво избувна во воодушевување, за потоа да сите да замолкнат. „Драги браќа и сестри, ви посакувам среќен Велигден“, рече папата со тежок, уморен глас. Ова беа неговите последни зборови во јавноста, пишува Би-би-си.

Имавме чувство дека го гледаме за последен пат“, изјави Мауро, жител на Рим кој го помина Велигден на плоштадот Свети Петар, а потоа се врати да му оддаде почит. „Обично се слушаат извици – Да живее папата! но овој пат беше многу потивко, како секој инстинктивно да покажува почит кон неговото страдање“.

„Не благослови, но неговиот глас беше слаб“, изјави Алберто за Би-би-си. „Изгледаше како да се простува со тој благослов“.

Лекарите во болницата Гемели му препорачаа целосен одмор, но папата, познат по својата блискост со народот, имаше тешкотии да прифати мирен живот далеку од народот. Веднаш откако лекарите му објаснија дека неговата состојба нема брзо да се стабилизира, Франциско јасно стави до знаење дека сака да биде во Ватикан за Велигден.

За христијаните Велигден има посебно значење бидејќи го симболизира воскресението Христово, основен настан на верата. Пред да биде отпуштен од болницата на 23 март, папата им мавна на насобраните верници од прозорецот на болницата, а потоа се врати во својот дом во Домот Света Марта, скромна резиденција што тој ја избра наместо луксузните папски станови.

Лекарите веруваа дека таму полесно и безбедно ќе закрепне, далеку од ризикот од болнички инфекции. Како што се приближуваше Велигден, папата сè повеќе ги зголемуваше своите активности. Во домот Света Марта ги прими кралот Чарлс и кралицата Камила, а четири дена подоцна, на Цветници, спротивно на препораките на лекарите се појави на балконот пред 20.000 собрани верници.

Но, за Франциско, Велигден беше најважниот празник.

Минатиот четврток, како и претходно, папата го посети затворот Регина Коели во Рим. Иако поради здравствената состојба не можеше да им ги измие нозете на затворениците, што го правеше во претходните години по примерот на Христос, половина час се сретна со притворениците кои го поздравија со аплауз. „Не можам да го направам тоа оваа година, но сакам да бидам блиску до вас“, рече папата со слаб глас.

„Навистина имаме среќа. Надворешниот свет не може да го види тоа, но ние можеме“, изјави еден од затворениците за новинарите. Додека го напушташе затворот, новинарите го прашаа како ќе го прослави Велигден оваа година. „Како што можам најдобро“, одговори тој.

"Good morning and happy Easter." The moment Pope Francis appears at the balcony overlooking St. Peter's Square before handing over his Urbi et Orbi to the master of ceremonies to read. pic.twitter.com/3ALrD9AY5A

— Colm Flynn (@colmflynnire) April 20, 2025

И го исполни ветувањето.

На Велигден, тој ги прими американскиот потпретседател Џеј Ди Венс и хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ, а потоа се појави пред толпата на плоштадот Свети Петар и го предаде својот последен благослов Urbi et Orbi.

Неочекувано, папата потоа се спушти на плоштадот и возеше меѓу верниците во папамобилот, делејќи благослов на толпата, кревајќи ја раката и благословувајќи ги децата кои верниците му ги доближиле. Тоа беше последен пат кога луѓето го видоа жив.

„Не бев среќен кога го гледав. Можеше да се види дека страда“, рече Алберто. „Но, ми беше чест да го видам последен пат“. Папата Франциско почина рано наутро во понеделникот во својот дом, едноставна резиденција управувана од калуѓерки каде што живеел меѓу обичните луѓе во текот на неговиот понтификат.

Два и пол часа по неговата смрт, камерленгото официјално ја објави веста. Ватикан подоцна потврди дека папата починал од последиците од мозочен удар и неповратна срцева слабост.

Франциско никогаш не сакал да живее во луксузот на традиционалните папски станови. Од самиот почеток рече дека сака да биде меѓу луѓето. „Ако живеев сам, во изолација, тоа немаше да ми донесе ништо“, рече тогаш.

Членовите на Католичката црква, која има 1,4 милијарди верници, денеска тагуваат за смртта на 88-годишниот папа Франциско, фалејќи го како скромен човек кој ги штител маргинализираните.

Туристите и верниците во Ватикан за велигденската недела беа шокирани од заминувањето на папата, еден ден откако тој ги поздрави од папамобилот на плоштадот Свети Петар на Велигден.

„Вчера се појави во јавноста, изгледаше здраво. Бев навистина шокиран, и секако тажен”, изјави отец Бачаи, пензиониран свештеник од САД.

Родната Аргентина на Франциск, каде што некогаш беше надбискуп, се разбуди со веста за неговата смрт. Боли како лудо, боли затоа што, повеќе од било што друго, се согласив со неговата поддршка за бисексуалците и хомосексуалците“, вели Николас Кордоба, жител на Буенос Аирес.

Стотици верници се собраа на миса во катедралата на аргентинската престолнина. „Искрено, не бев изненадена. Беше многу болен. Мислам дека вложи голем напор да издржи до Велигден, голем празник за христијаните“, изјавила 53-годишната Џорџелина Вентура.

Некои од верниците зборуваа и за сочувството на Папата кон оние во воените зони. „Папата навистина се грижеше за нашата земја Конго и за серијата војни низ кои минуваме“, рече Фаида Набинту во градот Букаву, кој е под контрола на бунтовниците.

Ден пред неговата смрт, тој накратко се сретна со американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс. Во Њујорк, пред катедралата Свети Патрик, очите на Кети Колеки се полнат со солзи додека се сеќава на човекот кој бил „вистински папа за сите“.

Тој беше „инклузивен“, зборувајќи „на поотворен и универзален начин“ со католиците, но и со „другите религии“, рече таа. „Тешко е да се одвои она што се случува во Америка од загубата на таков човек. Има тага, но и загриженост. Луѓето сакаат стабилност“, додаде 65-годишната пензионерка.

Папата Франциско „беше поголем христијанин од многумина, на пример оние на власт денес кои се нарекуваат себеси така, вклучително и претседателот чие име нема да го кажам“, рече Марк Смерканич пред катедралата во Вашингтон. „Барем папата се грижеше за сиромашните и за оние кои имаат потреба во третиот свет.