ЕУ мора да ги преиспита своите приоритети за трошење за да ги зголеми одбранбените распределби, рече новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте во обраќањето пред Европскиот парламент. „Европските земји трошат во просек до една четвртина од својот национален приход за пензии, здравје и социјално осигурување, а ни треба само мал дел од тие пари за значително да ја зајакнеме нашата одбрана“, рече Руте пред пратениците.

Повеќето земји-членки на ЕУ исто така припаѓаат на НАТО, а алијансата веќе една деценија ги повикува членките да издвојат најмалку 2 отсто од својот БДП за одбраната. Во моментов, 24 од 32 членки на НАТО ја постигнуваат оваа цел. Сепак, Доналд Трамп ја подигнува границата. Минатата недела новоизбраниот американски претседател ги повика сојузниците да потрошат 5 отсто од БДП за одбрана, што е значително повисоко од американскиот просек од 3,38 отсто, пренесува „Политко“

За многу земји, 2 проценти веќе беа предизвик, а 5 проценти изгледаат како невозможна мисија. Руте, според написите, не им донесе добри вести на оние кои се надеваа на помек пристап. Конечната цел на распределбата на одбраната во рамките на НАТО, им порача на пратениците, може да биде околу 3,6 или 3,7 отсто од БДП, пишува „Политико“.

И покрај зголемената загриженост за Трамп, кој ја доведе во прашање независноста на Канада и не ја отфрли можноста за употреба на сила за заземање на Панамскиот канал или Гренланд, Руте истакна дека Европа останува зависна од САД за безбедност. Тој смета дека е „илузорно“ да се верува дека Европа може сама да си обезбеди одбрана, според медиумот.

Руте ја пофали Европската програма за одбранбена индустрија (ЕДИП) од 1,5 милијарди евра, која има за цел да го поттикне локалното производство на оружје, велејќи дека европскиот сектор за оружје е „премал, премногу фрагментиран и премногу бавен“.

Сепак, постои несогласување околу тоа дали компаниите кои не се членки на ЕУ треба да имаат лесен пристап до оваа програма. Руте предупреди дека ЕДИП не треба да ги исклучува сојузниците. „Верувам дека вклучувањето на сојузниците кои не се членки на ЕУ во одбранбените индустриски проекти на ЕУ е клучно за безбедноста на Европа“, рече тој. „Трансатлантската соработка во одбранбената индустрија не зајакнува сите нас“.

Во своето прво обраќање пред Европскиот парламент како шеф на НАТО, Руте нагласи дека целта е „да се доближат НАТО и ЕУ“ за да се одговори на „дестабилизирачките кампањи“ на Кремљ, но и на заканите кои доаѓаат од Иран, Кина, сајбер напади и ширење на нуклеарно оружје. „Сега сме безбедни, но за четири или пет години можеби нема да бидеме“, рече тој, додавајќи дека доколку потрошувачката не се зголеми, Европејците треба „да ги извадат своите учебници по руски јазик или да емигрираат во Нов Зеланд“.

„Длабоко сум загрижен за безбедносната ситуација во Европа“, рече тој. „Ние не сме во војна, но не сме ниту во мир. Ова значи дека мора да инвестираме повеќе во одбраната и да обезбедиме дополнителни капацитети. Ова не може да чека повеќе. Мораме да ја зголемиме отпорноста на нашите општества и клучната инфраструктура.

Клучен дел од таа безбедност е зајакнувањето на соработката меѓу НАТО и ЕУ. И покрај тоа што двете институции се наоѓаат во Брисел, тие со години соработуваат на дистанца. НАТО беше фокусиран на одбраната и трансатлантските односи, додека ЕУ водеше на прашања како што се трговијата, земјоделството и климата. Но, руската инвазија на Украина промени сè, пренесува медиумот.

„НАТО и Европската унија имаат многу да направат заедно“, рече Руте, истакнувајќи ги особено напорите да и се помогне на Украина да се одбрани од Русија.

Говорејќи за Украина, тој нагласи дека мирот може да дојде само преку договор што ќе биде во интерес на Киев. „Тоа значи повеќе оружје и побрза испорака, така што [Киев] може подобро да се брани и да обезбеди поволен договор за Украина, Европа и светот“, заклучи тој.

Претседателката на Собранието на Србија, Ана Брнабиќ, денеска во врска со предлогот на претседателот на Србија Александар Вучиќ, Србија да биде место за средба меѓу новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, оцени дека е интересна понуда и дека Србија е единственото логично место за таа средба.

„Мислам дека некако ќе биде, како што рече претседателот, логично место Србија да биде место за средба, бидејќи Србија е единствената земја на европскиот континент која остана неутрална и има независна надворешна политика. Ние сме единствената земја на европскиот континент која не воведе санкции кон Руската Федерација. Од друга страна, Трамп како кандидат за претседател на САД во Србија ја уживаше најголемата поддршка во светот, не само од политичарите, туку и од народот“, изјави Ана Брнабиќ за ТВ Информер.

Таа потсети дека претседателот Вучиќ ги отфрлил понудите и сугестиите дека Србија, како земја која слободарскиот свет ја гледа и почитува како независна, на кој било начин се меша во разни теми и проблеми, но дека оваа понуда е секако логична и интересна.

Таа истакна дека верува дека оваа тема ќе се проучува во Вашингтон.

„Не гледам на која основа Швајцарија би понудила да биде место за средба на тие двајца лидери. Швајцарија е позната како неутрална земја, но сепак воведе санкции кон Русија и се приклучи на целиот пакет санкции кон Русија, а тоа беше крајно изненадувачки, а кога започна војната во Украина, таа ја изгуби неутралноста што ја имаше и го конфискуваше имотот на руските олигарси или го замрзна“, изјави Брнабиќ, пренесуваат медиумите во соседството.

„Влијанието и угледот на Србија во светот се променија неверојатно во последните 11 години, благодарение на претседателот Вучиќ. Србија повеќе не е истата земја, Србија е земја која се почитува“, рече Брнабиќ.

Зборувајќи за студентските протести кои ги блокираат факултетите, таа рече дека овие протести згаснуваат.

„Легитимно е студентите да чувствуваат дека треба да променат нешто во општеството со своите постапки, но не и дека Србија се уништува“, посочи Ана Брнабиќ.

Ден по поразот на Драган Приморц во вториот круг од претседателските избори во Хрватска, заседаваше Претседателството на ХДЗ, а како што најави лидерот на таа партија и премиер Андреј Пленковиќ, тие нема да присуствуваат на инаугурацијата на ново-стариот претседател, Зоран Милановиќ.

„Нема да дозволиме да бидеме во ситуација да слушаме како Милановиќ дава заклетва на Уставот, која потоа ја прекршува. Само што донесовме одлука да не одиме на инаугурација. Тоа е политички став. Ако некој со месеци го крши Уставот и не му дозволува началникот на Главниот штаб да дојде во парламентот… изјави Пленковиќ на новинарите по седницата на претседателството на ХДЗ.

Тој на денешната средба рече дека не се работи за одговорност, туку за тоа што може да се направи во иднина.

„Му дадовме поддршка на Приморац и сетете се како убедливо победивме на парламентарните избори и го победивме Милановиќ, прекршувачот на уставот“, рече Пленковиќ.

Повтори дека Приморац има сериозни квалитети, а првата сериозна анкета била на негова страна, со оглед на неговиот бизнис, политичкото искуство, научната кариера, социјалната работа.

Но, го внесоа во „машина за мелење на месо“, го ставија во рамка и се вклучија многу актери за да не биде претседател“, рече Пленковиќ.

Зборувајќи за честитките до Милановиќ, Пленковиќ рече дека Милановиќ тогаш не му честитал ниту на Иво Снадер, ниту на Колинда Грабар-Китаровиќ.

„Пред пет години дури му се јавив и лично му честитав“, изјави Пленковиќ.