Европа
Пет теми ќе ги одбележат изборите за Европскиот парламент

Изборите за Европскиот парламент треба да го опишат правецот на Европската унија во следните пет години.
Стотици милиони луѓе во 27-те земји на ЕУ имаат право да гласаат на изборите за Европскиот парламент што почнуваат за една недела. Ова се главните прашања кои ќе влијаат на одлуките на гласачите.
Руска инвазија на Украина
Со инвазијата на Украина, рускиот претседател Владимир Путин го уништи безбедносниот консензус што владееше во Европа по Студената војна.
Како одговор на инвазијата, ЕУ воведе повеќекратни санкции кон Русија и испрати милијарди евра финансиска и воена помош за Украина. Економската и воената поддршка за Украина останува популарна во ЕУ, покажува истражувањето на Евробарометар спроведено пред околу три месеци.
Околу 70 отсто од испитаниците одобруваат финансиска помош за Украина, а 60 отсто оружје. Уште повеќе, 83 отсто, поддржуваат грижа за украинските бегалци, од кои има повеќе од четири милиони во ЕУ.
Некои европски земји значително ги зголемија буџетите за одбрана, што е директна последица на руската инвазија. Истражувањето на Европскиот парламент ширум ЕУ во април покажа дека 31 отсто од испитаниците сакаат да се разговара за одбраната и безбедноста за време на изборната кампања.
Трошоците за живот
Економските последици од украинската војна врз цените на енергијата и храната во последниве години беа огромни, поттикнувајќи ја инфлацијата. Околу 31 отсто од анкетираните три месеци пред изборите сакаат ЕУ да ја поддржи нивната национална економија, додека 33 отсто сакаат ЕУ да се справи со сиромаштијата.
Европската централна банка (ЕЦБ) неколкупати ги зголеми каматните стапки од јули 2022 година за да ја спречи инфлацијата, која се искачи на рекордно ниво. Ова ги стави должниците под притисок, додека во исто време високата инфлација ги јадеше заштедите на луѓето.
Се предвидува дека инфлацијата ќе падне на 2,7% во 2024 година, но и покрај ова подобрување, гласачите остануваат загрижени за трошоците за живот.
Климатски промени
На изборите за Европскиот парламент во 2019 година, левиот центар и десниот центар загубија дел од гласовите од либералите, екстремната десница и партиите кои водат кампања за построги политики за климата и животната средина.
Ова доведе до тоа ЕУ да се впушти во големи иницијативи за климата, вклучувајќи го и Европскиот климатски акт од 2021 година, кој го направи постигнувањето на нула емисии на стакленички гасови до 2050 година правно обврзувачки.
Иако јавноста сè уште сака акција за климата, со поддршка од 27 отсто според анкетата на Евробарометар, партиите можеби не сакаат да се посветат на новите климатски политики бидејќи гласачите сè уште имаат приоритет на економијата и одбраната. Освен тоа, годината ја одбележаа и големи протести на земјоделците незадоволни од товарот што им го наметнува зелениот план.
Миграции
Прашањето за мигрантите и барателите на азил е секогаш актуелно на европските избори бидејќи предизвикува поделби и ја загрижува јавноста.
На ниво на ЕУ, 24 отсто од граѓаните сакаат прашањето на миграцијата и азилот да бидат важна тема на европските избори, во просек во текот на целата територија, а највисоко во Малта, Холандија и Ирска со 50, 48 и 42 отсто.
Бројот на луѓе кои ги поминале границите на ЕУ без валидни документи достигна речиси 380.000 во 2023 година, што е највисоко од 2016 година. Како резултат на тоа, барањата за азил се највисоки во последните седум години. Повеќе од 1,14 милиони луѓе поднеле такво барање во 2023 година, што е најмногу од бегалската криза 2015-2016 година.
Унијата, исто така, е домаќин на 4,2 милиони луѓе кои побегнале од војната во Украина во рамките на посебна програма на ЕУ.
Партиите на левиот и десниот центар во своите кампањи ја истакнаа сеопфатната реформа на правилата за миграција наречена Пакт за миграција и азил. Но, екстремно десничарските националистички партии го искористија ова прашање во нивните кампањи и велат дека тоа нема да го реши проблемот.
Екстремната десница
Подемот на екстремно десничарските партии на анкетите стана изборен проблем сам по себе.
Сепак, екстремната десница не е хомогена и не е јасно дали партиите делат доволно заеднички точки за всушност да соработуваат во една од политичките групи на Европскиот парламент.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Медведев: Можеби ќе бидат неопходни превентивни напади врз Западот

Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев денес изјави дека Западот практично води целосна војна против Русија и дека Москва треба да одговори на ист начин и, доколку е потребно, да изврши превентивни напади, објави руската државна новинска агенција ТАСС, пренесе „Ројтерс“.
Медведев, кој е заменик-претседател на Рускиот совет за безбедност, се претставуваше како либерален модернизатор кога беше претседател од 2008 до 2012 година, но оттогаш се позиционира силно како антизападен јастреб во Кремљ. Дипломатите велат дека неговите изјави го одразуваат размислувањето на дел од политичката елита.
„Она што се случува денес е посредничка војна, но во суштина тоа е целосна војна (лансирање западни ракети, сателитско извидување итн.), пакети-санкции, гласни изјави за милитаризација на Европа“, ТАСС го цитира Медведев. Тој го обвини Западот дека со векови се обидува да ја ослабне Москва.
„Ова е уште еден обид да се уништи историската аномалија што Западот ја мрази – Русија, нашата земја“, продолжи Медведев.
„Мораме да дејствуваме соодветно. Да одговориме целосно. И доколку е потребно, да извршиме превентивни напади“, рече тој додавајќи дека многумина на Запад носат предавство и застарени погледи за сопствената супериорност во крвта.
Воениот сојуз предводен од САД, НАТО, ја смета Русија за голема закана, а политичарите во Западна Европа честопати сугерираат дека Русија, која испрати десетици илјади војници во Украина во 2022 година, еден ден би можела да нападне земја членка на НАТО.
Медведев ги отфрли ваквите тврдења како целосна бесмислица истакнувајќи дека рускиот претседател Владимир Путин постојано ги негира.
„Изјавите на западните политичари на оваа тема се целосна бесмислица. Би додал дека оваа бесмислица е намерно поставена во информативниот простор со цел да се дестабилизира веќе сложената ситуација. Тоа е уште едно бојно поле на отворената војна на Западот против нас“, рече Медведев.
Русија и САД се, веројатно, најголемите нуклеарни сили во светот, со речиси 87 % од целото нуклеарно оружје по што следуваат Кина, Франција, Велика Британија, Индија, Пакистан, Израел и Северна Кореја, според Федерацијата на американските научници.
Европа
Украина изврши напади во Русија преку ноќ: дронови насочени кон Москва и Санкт Петербург

Руските власти и државните медиуми објавија напади од украински беспилотни летала во текот на ноќта во целата земја, вклучувајќи ги и Москва и западните региони на Русија.
Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, изјави дека руската воздушна одбрана соборила три беспилотни летала што се приближувале кон главниот град помеѓу 2 и 3 часот наутро по локално време. Тој додаде дека службите за итни случаи се на местото на настанот, но не даде информации за жртви или штети.
Во Санкт Петербург аеродромот „Пулково“ привремено го запре сообраќајот во 5 часот наутро, објави „Росавијација“. Иако причината не беше наведена, се верува дека станува збор за закана од беспилотни летала бидејќи руските аеродроми често ги приземјуваат летовите поради украинските напади. Според извештаите, најмалку 10 лета биле одложени.
Државната новинска агенција ТАСС соопшти дека беспилотните летала биле соборени источно од Санкт Петербург со употреба на системи за електронско војување.
Во регионот Смоленск, јужно од Санкт Петербург, гувернерот Василиј Анохин изјави дека се соборени 14 дрона, а едно лице е повредено.
Поблиску до линијата на фронтот, гувернерот на регионот Белгород, Вјачеслав Гладков, тврди дека украински дрон убил едно лице и ранил шест други во градот Белгород. Друго лице наводно е повредено во остатокот од регионот.
Во Воронеж руските канали на „Телеграм“ објавија дека дрон удрил во станбена зграда, при што се повредени три деца. Гувернерот Александар Гусев изјави дека во регионот се соборени најмалку пет дрона.
Во регионот Калуга гувернерот Владислав Шапша објави дека 14-годишно девојче е повредено кога три дрона биле соборени над регионот.
Руското Министерство за одбрана објави дека вкупно 122 украински дрона биле соборени над неколку делови од земјата.
Украинската војска сè уште не ги коментира наводните напади. Порталот „Киев индепендент“ забележува дека не може да ги потврди тврдењата на руските претставници или медиуми.
Европа
Мерц пристигнува во Лондон, ќе потпише договор за пријателство со Британците

Фридрих Мерц денеска тргнува на своето прво патување во Лондон како германски канцелар, каде што ќе се сретне со британскиот премиер Кир Стармер и ќе потпише сеопфатен договор за пријателство како дел од поширокиот напор за ресетирање на односите на Европската Унија со Велика Британија, објави Ројтерс.
Еднодневната посета на Мерц доаѓа една недела по тридневната државна посета на францускиот претседател Емануел Макрон, сигнализирајќи поблиска соработка меѓу трите најважни сили во Европа во време на растечки закани за континентот и неизвесност околу сојузникот САД.
Европа се бори со трговските тензии со САД откако претседателот Доналд Трамп се врати во Белата куќа, како и со егзистенцијални прашања за подготвеноста на Вашингтон да продолжи да помага во одбраната на европските сојузници, вклучително и Украина, во услови на руска инвазија.
„Договорот доаѓа во време кога ние Европејците сме особено предизвикани во однос на безбедносната политика“, изјави претставник на германскиот владин кабинет на брифинг пред патувањето.
„Не е експлицитно наведено во преамбулата, но трансатлантските прашања се исто така – да го кажеме вака – нестабилни. И тоа е дел од поширокиот контекст.“
Германија има такви договори за пријателство само со неколку земји, како што е Франција, што симболизира посебна блискост меѓу двете земји, објавува Ројтерс.
Речиси една деценија откако Велика Британија гласаше за напуштање на Европската Унија, договорот содржи клаузула за заемна помош што е „исклучително важна во светлината на руската агресија во Украина“, рече функционерот.
Договорот се темели на минатогодишниот одбранбен договор што вклучува заеднички развој на оружје за удар со долг дострел, а доаѓа откако Франција и Велика Британија се согласија минатата недела да ја зајакнат соработката во врска со нивните нуклеарни арсенали.