Контакт

Европа

Пет теми ќе ги одбележат изборите за Европскиот парламент

Објавено пред

Изборите за Европскиот парламент треба да го опишат правецот на Европската унија во следните пет години.

dobivaj vesti na viber

Стотици милиони луѓе во 27-те земји на ЕУ имаат право да гласаат на изборите за Европскиот парламент што почнуваат за една недела. Ова се главните прашања кои ќе влијаат на одлуките на гласачите.

Руска инвазија на Украина
Со инвазијата на Украина, рускиот претседател Владимир Путин го уништи безбедносниот консензус што владееше во Европа по Студената војна.

Како одговор на инвазијата, ЕУ воведе повеќекратни санкции кон Русија и испрати милијарди евра финансиска и воена помош за Украина. Економската и воената поддршка за Украина останува популарна во ЕУ, покажува истражувањето на Евробарометар спроведено пред околу три месеци.

Околу 70 отсто од испитаниците одобруваат финансиска помош за Украина, а 60 отсто оружје. Уште повеќе, 83 отсто, поддржуваат грижа за украинските бегалци, од кои има повеќе од четири милиони во ЕУ.

Некои европски земји значително ги зголемија буџетите за одбрана, што е директна последица на руската инвазија. Истражувањето на Европскиот парламент ширум ЕУ во април покажа дека 31 отсто од испитаниците сакаат да се разговара за одбраната и безбедноста за време на изборната кампања.

Трошоците за живот
Економските последици од украинската војна врз цените на енергијата и храната во последниве години беа огромни, поттикнувајќи ја инфлацијата. Околу 31 отсто од анкетираните три месеци пред изборите сакаат ЕУ да ја поддржи нивната национална економија, додека 33 отсто сакаат ЕУ да се справи со сиромаштијата.

Европската централна банка (ЕЦБ) неколкупати ги зголеми каматните стапки од јули 2022 година за да ја спречи инфлацијата, која се искачи на рекордно ниво. Ова ги стави должниците под притисок, додека во исто време високата инфлација ги јадеше заштедите на луѓето.

Се предвидува дека инфлацијата ќе падне на 2,7% во 2024 година, но и покрај ова подобрување, гласачите остануваат загрижени за трошоците за живот.

Климатски промени
На изборите за Европскиот парламент во 2019 година, левиот центар и десниот центар загубија дел од гласовите од либералите, екстремната десница и партиите кои водат кампања за построги политики за климата и животната средина.

Ова доведе до тоа ЕУ да се впушти во големи иницијативи за климата, вклучувајќи го и Европскиот климатски акт од 2021 година, кој го направи постигнувањето на нула емисии на стакленички гасови до 2050 година правно обврзувачки.

Иако јавноста сè уште сака акција за климата, со поддршка од 27 отсто според анкетата на Евробарометар, партиите можеби не сакаат да се посветат на новите климатски политики бидејќи гласачите сè уште имаат приоритет на економијата и одбраната. Освен тоа, годината ја одбележаа и големи протести на земјоделците незадоволни од товарот што им го наметнува зелениот план.

Миграции
Прашањето за мигрантите и барателите на азил е секогаш актуелно на европските избори бидејќи предизвикува поделби и ја загрижува јавноста.

На ниво на ЕУ, 24 отсто од граѓаните сакаат прашањето на миграцијата и азилот да бидат важна тема на европските избори, во просек во текот на целата територија, а највисоко во Малта, Холандија и Ирска со 50, 48 и 42 отсто.

Бројот на луѓе кои ги поминале границите на ЕУ без валидни документи достигна речиси 380.000 во 2023 година, што е највисоко од 2016 година. Како резултат на тоа, барањата за азил се највисоки во последните седум години. Повеќе од 1,14 милиони луѓе поднеле такво барање во 2023 година, што е најмногу од бегалската криза 2015-2016 година.

Унијата, исто така, е домаќин на 4,2 милиони луѓе кои побегнале од војната во Украина во рамките на посебна програма на ЕУ.

Партиите на левиот и десниот центар во своите кампањи ја истакнаа сеопфатната реформа на правилата за миграција наречена Пакт за миграција и азил. Но, екстремно десничарските националистички партии го искористија ова прашање во нивните кампањи и велат дека тоа нема да го реши проблемот.

Екстремната десница
Подемот на екстремно десничарските партии на анкетите стана изборен проблем сам по себе.

Сепак, екстремната десница не е хомогена и не е јасно дали партиите делат доволно заеднички точки за всушност да соработуваат во една од политичките групи на Европскиот парламент.

Европа

Фицо: Сакаме НАТО да ја зајакне воздушната одбрана во Словачка

Објавено пред

Словачка сака НАТО да ја зајакне воздушната одбрана во земјата што е дел од нејзиното источно крило, изјави словачкиот премиер Роберт Фицо по состанокот со генералниот секретар на воениот сојуз.

dobivaj vesti na viber

За време на разговорите во Братислава со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, Фицо, исто така, ги бранеше плановите на Словачка да одлучи за темпото и структурата на трошоците за одбрана во наредните години, додека повеќето членки на НАТО ги зголемуваат таквите инвестиции.

Словачка се спротивстави на политиката на Европската Унија да ѝ помогне на Украина да се одбрани од руска инвазија во 2022 година, а Фицо на состанокот со Руте повтори дека неговата влада нема директно да испраќа смртоносно оружје во Киев, но ќе дозволи комерцијални договори.

„За време на разговорот, тој, исто така, побара од генералниот секретар да ја зајакне воздушната одбрана во Словачка“, се вели во соопштението на словачката влада по синоќешниот состанок, без да даде дополнителни детали.

Словачка во последните години се обидува да ги зајакне своите капацитети за воздушна одбрана, набавувајќи системи за воздушна одбрана од Израел и купувајќи нови борбени авиони Ф-16. Тоа е една од земјите-членки на ЕУ на источниот брег што во септември се согласи да изгради „ѕид од беспилотни летала“ со напредна технологија за детекција.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

Го нарекуваат втор човек на Украина, за Зеленски е незаменлив: сега е во опасност да падне

Објавено пред

Шефот на Кабинетот на украинскиот претседател, Андриј Јермак, близок соработник на Володимир Зеленски, во последниве години акумулираше моќ што ретко се гледа во модерна Украина.

dobivaj vesti na viber

Иако никогаш не беше избран на функција и не ужива широка поддршка, неговите критичари тврдат дека тој ефикасно станал втор човек во земјата – а сега, по најголемиот корупциски скандал во мандатот на Зеленски, тој е под растечки притисок да се повлече, пишува „The Kiev Independent“.

Јермак влијае врз одлуките на парламентот, владата и клучните државни органи, го контролира пристапот до претседателот и е централна фигура во многу дипломатски процеси.

Украинските и западните претставници го опишуваат како личност која сака да има увид и влијание врз речиси секој голем процес во земјата, но во исто време ужива многу ниско ниво на јавна доверба и скептичен став од партнерите во Брисел и Вашингтон.

Најголемиот тест за неговата моќ дојде со неодамнешните истраги против корупција што влијаеја на внатрешниот круг околу Зеленски. Иако Јермак не е меѓу осомничените, повеќе извори тврдат дека неговото име се појавува во истрагата и дека е тешко да се замисли толку голема шема што функционира без негово знаење.

Националното биро за борба против корупцијата објави снимки на кои наводно се гледаат пријателите на претседателот и високите функционери како земаат мито и перат пари преку државни договори, во шема вредна повеќе од 100 милиони долари. Наводниот организатор е Тимур Миндич, долгогодишен партнер на Володимир Зеленски во продуцентската куќа „Квартал 95“, кој го нарекувал Јермак свој пријател. Миндич избегал од земјата пред неговото апсење.

Според извори од органите за спроведување на законот, дел од парите наводно биле искористени за изградба на четири луксузни вили во близина на Киев под надзор на поранешниот вицепремиер Олексиј Чернишов, при што една куќа, тврди изворот, била наменета за Јермак. Корупциски скандали ја следат неговата канцеларија со години: поранешниот заменик-премиер Андриј Смирнов е обвинет за нелегално богатење и поткуп, а други блиски соработници се испитуваат под сомнение за корупција.

За критичарите на Јермак, неподготвеноста на Кабинетот на претседателот да преземе решителни мерки против вмешаните функционери покажува барем толеранција кон корупцијата, а потенцијално и негова лична вмешаност во мрежи на влијание и фаворизирање.

Зошто Јермак е незаменлив за Зеленски
Подемот на Јермак е поврзан со личната доверба на претседателот. Поранешен адвокат и продуцент без политичко искуство, тој влезе во политиката благодарение на неговото познанство со Зеленски од 2010 година. Во Киев, тој е опишан како совршен извршител: некој што презема задачи надвор од неговиот формален опсег и обезбедува волјата на претседателот да се извршува без оспорувања.

Аналитичарите и поранешните вработени во Кабинетот на претседателот велат дека Јермак го изградил своето влијание со тоа што го држел Зеленски во „психолошки удобна“ средина – тој презема одговорност, ги ублажува критиките и ги отстранува луѓето што би можеле да му се спротивстават или да го засенат претседателот.

Во пракса, Зеленски поставува политички цели, додека Јермак управува со оперативните аспекти – од кадровски одлуки до преговори со меѓународни партнери. Неколку извори го опишуваат како „главно копче на далечинскиот управувач“ на претседателот и тврдат дека Јермак е де факто втор центар на моќ во земјата.

Во исто време, неговата лична непопуларност го прави зависен од Зеленски: анкетите покажуваат дека само околу 17 проценти од граѓаните му веруваат, додека повеќе од две третини не му веруваат.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

Напнато во Полска: подигнати борбените авиони поради руските напади врз западна Украина

Објавено пред

Полски и сојузнички авиони полетаа рано утрово за да го обезбедат полскиот воздушен простор откако Русија изврши воздушни напади во западна Украина, во близина на полската граница, соопштија вооружените сили на членката на НАТО.

dobivaj vesti na viber

„Парови борбени авиони за брза реакција и авион за рано предупредување беа подигнати во воздух, додека системите за воздушна одбрана и радарска контрола беа ставени на највисоко ниво на готовност“, соопшти Оперативната команда во објава на социјалната мрежа Икс, објави Ројтерс.

Во 05:00 часот по централноевропско време, речиси целата територија на Украина беше под воздушна тревога откако украинските воздухопловни сили предупредија за нови руски ракетни и беспилотни летала напади.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија1 минута

(Фото) Пожарникарите спасија лица заглавени во автомобил по излевање на Пчиња

Пожарникарите спасија лица заглавени во автомобил по излевање на Пчиња кај бањата Стрновац, во Општина Старо Нагоричане. „На ден 19.11.2025...

Македонија6 минути

(Видео) Со која свест и со кое лице адвокатите на обвинетите за пожарот во „Пулс“ ќе се ситат и ќе земаат крвави пари, прашува таткото на загинатиот Андреј Стојанов

„Јас сум родител на трагично убиените деца изјави таткото на Андреј Стојанов, едно од загинатите момчиња во пожарот во дискотеката...

Топ2 часа

Кривична против инвеститорот и четири лица од Општина Струга: со несовесно извршување на службената должност придонеле да биде оштетена спомен-куќата музеј „Владо Малески“

ОВР Струга поднесе кривична пријава против Н. К. (53) од струшкото село Велешта поради постоење основи на сомнение за сторено...

Македонија2 часа

(Фото) Општината ќе го исчисти просторот кај поранешен „Мекдоналд“ во Аеродром и ќе им прати фактура на сопствениците

Општина Аеродром почна со чистење на запуштениот простор кај поранешен „Мекдоналдс“ во Аеродром. „Екипите на Јавното претпријатие денеска ја расчистуваат...

Македонија3 часа

(Фото) Дали ќе трае пет месеци или пет години – никој не може да каже, рече судијката Груевска-Илиевска на почетокот на судењето за „Пулс”

Со посебна почит кон болката на семејствата на загинатите, судијката Дијана Груевска-Илиевска на почетокот на судењето за пожарот во кочанската...

Економија3 часа

Собранието ги изгласа измените на законот, ќе се плаќа ДДВ на пратките од „Тему“ и од „Алиекспрес“

Собранието ги изгласа измените и дополнувањата на Законот за данок на додадена вредност, со кои се укинува ослободувањето од ДДВ...

Македонија3 часа

(Фото) Српски државјанин сакал да изнесе 94.000 евра од Македонија: спречен на Табановце

Царинските инспектори од мобилните тимови од Секторот за контрола и истраги на граничниот премин Табановце во текот на вчерашниот ден...

Македонија4 часа

(Фото) Почнува судењето за пожарот во „Пулс”: роднините на загинатите молкум го следат пристигнувањето на обвинетите

Под силно полициско обезбедување утрово почнува судењето за пожарот во кочанската дискотека „Пулс“ во кој загинаа 63 лица. Покрај новинарските...

Македонија5 часа

(Фото) Од шахта на булеварот Александар Македонски масивно истекуваше хемиска пена; Ѓорѓиевски: Ќе бидат преземени најстроги санкциски мерки

На социјалните мрежи се појавија фотографии за кои скопјани со право се загрижија, но и за кои ние веќе претходно...

Свет6 часа

Мадуро: САД нè провоцираат, нападот би бил крај на кариерата на Трамп

Претседателот на Венецуела предупреди дека секоја американска воена интервенција во неговата земја би значела „политички крај“ за американскиот претседател Доналд...

Европа7 часа

Русија привремено ги прекина летовите на аеродромот „Краснодар“

Руската служба за цивилно воздухопловство „Росавијација“ соопшти дека рано утрово привремено ги прекинува летовите на аеродромот Краснодар во јужна Русија...

Свет7 часа

(Видео) Јапонскиот град Оита во пламен: зафатени 170 објекти, едно лице исчезнато

Пожар зафати повеќе од 170 објекти во јужен јапонски крајбрежен град, гореше преку ноќ и сè уште не е целосно...

Свет7 часа

Пет туристи загинаа во снежна бура во Чиле: двајца Германци, двајца Мексиканци и еден Британец

Спасувачките екипи со часови бараат група туристи кои исчезнаа во снежна бура во Националниот парк Торес дел Пајне во Чиле,...

Свет7 часа

(Видео) Новинарка на Еј-би-си го праша американскиот претседател за Епштајн, Трамп: „Треба да ти се одземе дозволата“

Американскиот претседател Доналд Трамп во вторникот изјави дека на подружниците на „Еј-би-си“, во сопственост на Волт Дизни, треба да им...

Македонија16 часа

Мицкоски: Барам смена на Љупчо Коцевски, не си ја врши својата работа добро

Премиерот Христијан Мицкоски се осврна на работата на јавниот обвинител Љупчо Коцевски, потенцирајќи дека ниту тој лично ниту јавноста не...

Македонија19 часа

Само еден месец по отворањето, Штип го издава Дино паркот под ќирија на 15 години

Еден месец откако беше промовиран, Дино паркот во Штип, со одлука на Советот на општината ќе биде даден под ќирија...

Македонија20 часа

100 дена протести во Љубојно: Жителите бараат запирање на сечата на шумата

Жителите на преспанското село Љубојно информираа дека во среда, 19 ноември, ќе се навршат 100 дена откако секое утро одат...

Македонија24 часа

(Видео) Мециновиќ за „Пулс“: На почетокот на декември ќе биде свикана анкетна комисија, да утврдиме каде потфрлиле институциите

На денешната прес-конференција пратеникот од Левица, Амар Мециновиќ, информираше дека на почетокот на декември ќе биде свикана седница на Постојаната...

Македонија1 ден

ЦУК предупредува: Поради интензивни врнежи од дожд, во делови од Западна Македонија се создадоа водни површини под подвозниците и надвозниците

Поради интензивни врнежи од дожд во делови од Западна Македонија, особено во Полошкиот регион и Општина Тетово, забележани се проблеми...

Македонија1 ден

Утре почнува судењето за пожарот во „Пулс“, Обвинителството со тим од 15 обвинители

Судскиот процес за трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, што се случи на 16 март, а во кој животот...