Свет
Планетата Марс има цврсто јадро, открија научниците

Научниците од НАСА, проучувајќи во самото срце на планетата Марс, открија структура што не ја очекуваа. Длабоко во внатрешноста на планетата, сеизмичките податоци од лендерот InSight открија цврста маса со пречник од околу 600 километри.
Ова откритие не само што е во спротивност со претходните сознанија за целосно течното јадро на Црвената планета, туку и не се вклопува во сегашното разбирање на нејзиниот состав, пишува Science Alert.
„Невообичаено е Марс да има цврсто јадро“, рече тимот предводен од сеизмологот Хуисинг Би од Универзитетот за наука и технологија на Кина.
„Раните студии сугерираа дека јадрото на Марс содржи значителна количина на лесни елементи, што ја намалува температурата на јадрото и го прави малку веројатно јадрото да кристализира, со оглед на неговата релативно висока температура.“
Само во последните неколку години научниците успеаја детално да ја мапираат внатрешноста на Марс. Заслугата за ова му припаѓа и на лендерот InSight, кој од 2018 до 2022 година бележеше земјотресни бранови и удари од метеорити користејќи исклучително чувствителен сеизмометар.
Овие бранови, рефлектирајќи се низ внатрешноста на планетата, реагираат различно, во зависност од густината на материјалот, создавајќи еден вид акустичен „рендген“ на Марс. Податоците собрани во текот на четири години ја обезбедија првата детална внатрешна мапа на Марс, откривајќи структура слична на Земјината: тврда кора, истопена површина и густо јадро во центарот.
Постојат клучни разлики помеѓу внатрешноста на Земјата и Марс, и токму тие ги охрабрија научниците да продолжат со истражувањата.
„За разлика од Земјата, Марс денес нема глобално магнетно поле“, објаснија истражувачите. „Наместо тоа, делови од неговата кора се силно магнетизирани, што ни кажува дека Марс некогаш, во далечното минато, имал магнетно поле.“
Глобалното магнетно поле на планетата управува со „динамо“ во нејзиното јадро, кое зависи од конвекцијата во течниот надворешен дел од јадрото.
„Се верува дека овој механизам игра важна улога во одржувањето на магнетното поле на Земјата денес. Спротивно на тоа, за Марс, работите изгледа функционираат поинаку“, додадоа тие во студијата објавена во списанието Nature.
Бидејќи InSight беше стациониран само на една локација, за разлика од мрежата на сеизмички станици на Земјата, тимот се потпираше на податоци од удари на метеорити кои испраќаат бранови низ планетата. Со анализа на 23 такви настани, тие беа во можност да применат техники што вообичаено се користат за податоци од повеќе ќелии.
„Овој пристап ни овозможи да изолираме специфични сеизмички фази врз основа на тоа како тие стигнуваат до ќелиите. Можевме да детектираме бранови што патуваат низ самиот центар на марсовското јадро и рефлексија од внатрешната граница на јадрото, што дава клучни заклучоци за цврсто внатрешно јадро“, наведуваат истражувачите.
Тие пронајдоа неколку различни видови бранови кои, независно еден од друг, укажуваат на постоење на цврсто јадро.
„Овие повеќекратни фази се клучни, бидејќи тие се потврдуваат меѓусебно и сите постојано укажуваат на истиот заклучок: Марс навистина има цврсто внатрешно јадро.“
Што значи ова откритие за иднината?
Како точно може да постои цврсто јадро и покрај високата температура и присуството на полесни елементи како што се сулфур, кислород и јаглерод, засега останува нејасно. Научниците ќе треба да спроведат ново моделирање за да ги испитаат условите на температура, притисок и состав што би можеле да го објаснат ова откритие. И покрај ова, резултатите се исклучително возбудливи, пишува научниот портал.
Понатамошните истражувања би можеле да доведат до подлабоки увиди во тоа како Марс го изгубил своето „динамо“ и своето глобално магнетно поле, но исто така би можеле да откријат нови детали за еволуцијата на карпестите планети – оние за кои се верува дека имаат најголем потенцијал за развој на живот.
„Големината и својствата на внатрешното јадро на Марс служат како клучна референца за разбирање на термичката и хемиската еволуција на планетата“, заклучија истражувачите.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Белата куќа: Трамп се чувствува лошо затоа што Израел го нападна Хамас токму во Доха

На брифинг во Белата куќа, портпаролката Каролин Ливит изјави дека израелскиот напад врз Доха, кој погоди комплекс каде што престојуваа високи лидери на Хамас, „не придонесува за израелските или американските цели“. Сепак, таа додаде дека претседателот Доналд Трамп сè уште верува дека елиминацијата на Хамас е „достојна и легитимна цел“.
Ливит нагласи дека Катар е близок сојузник на Соединетите Американски Држави и дека Трамп се чувствува многу лошо во врска со локацијата на нападот. Таа додаде дека претседателот работи „активно и решително“ за да постигне мир.
Според неа, по нападот, Трамп разговарал со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и емирот на Катар.
Израелскиот премиер Нетанјаху претходно потврди дека лично одобрил „хируршки прецизен удар“ врз лидерите на Хамас во Доха, а израелската армија и Шин Бет објавија дека станува збор за заедничка операција против „врвното раководство“ на таа организација. Катар остро го осуди нападот, нарекувајќи го грубо кршење на меѓународното право, додека Хамас соопшти дека неговата преговарачка делегација преживеала, но во нападот загинале шест лица, вклучувајќи го и синот на главниот преговарач Калил ал-Хаја.
Свет
Хамас: Нашиот преговарачки тим го преживеа израелскиот напад

Хамас објави дека неговата преговарачка делегација го преживеала израелскиот напад врз главниот град на Катар, тврдејќи дека Израел се обидел да ги убие нивните преговарачи.
„Потврдуваме дека непријателот не успеа да ја убие нашата преговарачка делегација“, се вели во соопштението. Се додава дека нападот „несомнено потврдува дека Нетанјаху и неговата влада не сакаат да постигнат никаков мировен договор“.
Во истото соопштение, Хамас наведува дека во нападот биле убиени уште шест лица.
„Ги сметаме Соединетите Американски Држави за соодговорни за ова злосторство, поради нивната континуирана поддршка за агресија и злосторства на окупација против нашиот народ“, соопшти Хамас.
Хамас претходно објави дека израелскиот напад бил насочен конкретно кон нивната преговарачка делегација за време на состанокот во Катар, додека израелската армија потврди дека бил насочен кон високото раководство на Хамас. Ал Арабија објави дека главниот преговарач на Хамас, Калил ал-Хаја, е убиен, што Хамас сега го негира.
Свет
Извор од Белата куќа потврди дека Израел ја информирал Америка пред нападот врз Катар

Израел ги предупредил САД дека подготвува воздушни напади врз претставници на Хамас во Катар, изјави висок функционер на Белата куќа.
„Информирани сме“, рече функционерот, кој сакаше да остане анонимен. Според агенциите, во заедничката изјава на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и министерот за одбрана Израел Кац се наведува дека по нападот во Ерусалим, израелскиот премиер им наредил на своите безбедносни агенции да подготват напад врз раководството на Хамас.
Се вели дека можноста се појавила денес попладне и дека, со целосна поддршка од одбранбените лидери на Израел, тие заедно одлучиле да дадат зелено светло за нападот.
Се додава дека ИДФ и Шин Бет биле информирани за плановите за нападот синоќа.
Во соопштението се наведува дека Нетанјаху и Кац веруваат дека нападот бил оправдан бидејќи раководството на Хамас стоело зад нападот врз Израел на 7 октомври 2023 година и пукањето во Ерусалим во понеделник.
Денес, Хамас ја презеде одговорноста за вооружениот напад врз автобуската станица во Ерусалим, во кој беа убиени шест Израелци, а неколку беа повредени.
Ниту Израел ниту Хамас официјално не потврдија дали лидерите на Хамас го преживеале нападот во Катар или биле убиени.