Свет
Победниците и губитниците од падот на Асад
Oткако бунтовниците брзо го зазедоа Дамаск и го принудија на бегство сирискиот моќник Башар ал-Асад, светот се обидува да го разбере најновиот драматичен колапс на Блискиот Исток и неговите последици. „Политико“ дава преглед на потенцијалните победници и губитници од падот на Асад.
Победници
Сирија (можеби)
Сирискиот народ доживеа 13-годишна граѓанска војна и речиси половина век брутално владеење на семејството Асад, кое користеше цензура, државен терор, масовни депортации, хемиска војна и масакри за да ја одржи власта. Војната ги однесе животите на меѓу 470.000 и 600.000 луѓе, што го прави вториот најсмртоносен конфликт во 21 век по Втората војна во Конго.
Повеќе од 13 милиони Сиријци се насилно раселени, а 6,2 милиони избегаа во странство. Војната ги обликуваше околностите за подемот на особено варварската џихадистичка група Исламска држава.
Дали обичните Сиријци ќе излезат како победници зависи од тоа што ќе се случи следно и дали Сирија може да избегне дополнително насилство. Некои стравуваат дека ќе има вакуум на власта и дека ќе се судрат различни политички фракции и религиозни групи.
Постои причина за загриженост. Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), главната бунтовничка фракција, е прогласена за терористичка група од САД. Нејзиниот водач, Абу Мохамед ал Џолани, има историја на џихадистичка милитантност и е поранешен сојузник на покојниот Абу Бакр ал-Багдади, водачот на Исламската држава (ИД). На крајот тие се расправаа за тактики и станаа непријатели.
ХТС се одвои од Ал Каеда, но Џолани направи многу за да ја ребрендира својата група од 30.000 борци како националистичка сила и усвои помирувачки тон кон верските малцинства во Сирија. Во енклавата Идлиб, која ХТС ја контролира од 2016 година, групата го омекна својот став кон христијанското и друзското малцинство. Кога го зазел Алепо, Џолани им ветил на христијаните дека ќе бидат безбедни, а црквите во градот можат непречено да функционираат.
Прашањето е дали Џолани и ХТС навистина ги отфрлија своите екстремистички корени. Во петокот, Џолани рече дека групата еволуирала и дека обновата на Сирија сега е приоритет.
Турција
Реџеп Тајип Ердоган и Башар ал Асад некогаш беа пријатели, но турскиот лидер го поддржа бунтот кога избувна пред речиси 14 години – најмногу поради тоа што турскиот геополитички ривал Иран го поддржуваше сирискиот режим.
Турција беше главен спонзор на сириските исламистички опозициски групи. Како што се одвиваше војната, и поумерените и посекуларните продемократски бунтовнички фракции ја изгубија моќта или беа надиграни од нивните построги и подисциплинирани исламистички ривали, позицијата на Анкара се зајакна.
Падот на Асад сега веројатно ќе му помогне на Ердоган да ја унапреди својата геополитичка агенда, нудејќи му можност да постигне неколку стратешки цели, вклучително и задржување на курдските сепаратисти во североисточна Сирија кои имаат блиски врски со турските курдски сепаратисти. Неопходната реконструкција ќе им користи и на турските компании.
Израел
Иран брзо го обвини Израел дека помага во соборувањето на Асад. Кога Алепо падна во рацете на бунтовниците, иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи рече дека тоа е заговор на израелскиот режим за дестабилизација на регионот. Иако на Техеран му одговара да ги обвинува ционистите – а израелското воено понижување на Хезболах секако им помогна на бунтовниците во Сирија – нема докази за директна израелска воена помош. Освен тоа, таквата помош нема да биде потребна со оглед на покровителството на Турција врз бунтовниците.
Сепак, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го поздрави соборувањето на Асад, велејќи дека тоа е директен резултат на нивната силна акција против Хезболах и Иран, главните поддржувачи на Асад. Тој, сепак, нагласи дека и покрај големата можност што ја нуди овој „историски ден“, постојат и значителни опасности.
Тој им нареди на израелските војници да ги преземат напуштените позиции на сириската армија во Голанската висорамнина, за да се осигураат дека нема непријателска сила да биде поставена веднаш до границата на Израел и да бидат подготвени за секој хаос што може да избие во Сирија.
Соборувањето на Асад очигледно му користи на Израел бидејќи тоа значи слабеење на регионалната моќ на Иран и отстранување на важен член на оската на отпорот на Техеран. Иран повеќе нема да има копнени патишта за снабдување со Хезболах. Исто така, може да го направи Либан победник ако успее да го потисне Хезболах и да стане понормална земја.
Рагед Татари
Сириски затвореник беше ослободен во неделата по 43 години затвор. Затворен е во 1981 година, за време на владеењето на Хафез Асад. Поранешниот воен пилот беше ослободен на 8 декември со илјадници други затвореници.
Губитници
сириските Курди
Асад во голема мера ги остави сириските Курди сами во североисточна Сирија, каде што уживаа во полуавтономија.
Сомнително е дали новиот режим во Дамаск, доколку во него доминираат исламистите, ќе им даде ист простор за маневрирање на Курдите. Ова во голема мера зависи, се разбира, од тоа како Сирија ќе се развива политички.
Но, офанзивата на сириските бунтовници, исто така, доведе до територијални придобивки на исламистите поддржани од Турција против курдската милитантна група ЈПГ, поддржана од САД, која ја загуби контролата врз некои градови и села во источен Алепо.
Најавата на Доналд Трамп на социјалните мрежи дека САД не треба да имаат никаква врска со овој конфликт тешко дека ќе им помогне на сириските Курди. За време на неговиот прв мандат, Трамп сакаше да ги повлече сите американски специјални сили од североисточна Сирија, каде што се бореа со Курдите против џихадистите на Исламската држава. Пентагон го убеди да задржи некои и се проценува дека околу 900 се уште се во Сирија.
сириските алавити
Алавитите сочинуваат околу 12 отсто од населението во Сирија и стравуваа дека ќе страдаат ако Асад биде соборен. Тие се следбеници на шиитскиот ислам, беа столбот на режимот на Асад и имаа водечки позиции во владата, армијата и разузнавачките служби. Во текот на првите години од бунтот, тие ја формираа Шабиху, прорежимски милиции кои беа сметани за одговорни за масакри и систематски силувања.
Русија, Иран и Хезболах
Падот на Асад драматично ја ослабна позицијата на Русија на Блискиот Исток, како и позицијата на Иран. Заедно, Москва и Техеран го спасија сирискиот режим од колапс во 2015 година, кога се чинеше дека Асад ќе биде соборен. Шиитските милиции командувани од Иран му помогнаа на сирискиот автократ да го врати Алепо од бунтовниците кои четири години контролираа околу половина град.
Москва го притискаше Асад да се помири со Ердоган и да истражува политички решенија за ставање крај на граѓанската војна. Намерата беше да се обезбеди пазар за руските компании и стратешките воздушни и поморски бази во Сирија. Во текот на летото, Кремљ постојано се обидуваше да организира средби меѓу сирискиот и турскиот лидер.
И покрај тоа, Москва направи малку за да го спречи падот на Асад и се чинеше дека ги мие рацете од режимот. Руските воздушни напади за поддршка на Асад од почетокот на офанзивата на бунтовниците на 27 ноември беа минимални, најмногу поради тоа што Владимир Путин мораше да се фокусира на Украина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Путин до Западот: Купија билет и не патуваа, само за да се налутат на кондуктерот: рускиот енергетски систем работи беспрекорно
Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека одбивањето на европските земји да се потпираат на руските енергетски ресурси сериозно ја поткопа конкурентноста на нивните економии и доведе до пад на индустриското производство и пораст на цените низ целиот континент.
Зборувајќи на пленарната сесија на Руската недела на енергија во Москва, Путин истакна дека постапките на западните политички елити „ја уништија глобалната енергетска инфраструктура“, нагласувајќи дека политичкиот притисок довел до ирационални одлуки во ЕУ, според западните медиуми.
„Многу европски земји, под политички притисок, одбија да купуваат руски енергетски производи. Веќе неколку пати предупредив за последиците – не за Русија, туку за самите тие земји. Гледаме пад на индустриската активност и пораст на цените поради поскапата нафта и гас од странство“, рече Путин.
Тој додаде дека, по забраната за соработка со Русија, западните компании почнаа да ја губат својата технолошка предност и да го намалуваат производството, додека руските експерти станаа „технолошки лидери“ на пазарот.
„Што направија? Купија билет и не патуваа – само за да се налутат на кондуктерот. Каква глупост.
Нашиот енергетски систем е еден од најголемите во светот. Овој огромен комплекс работи сигурно и ефикасно“, заклучи претседателот на Русија.
Свет
Кремљ: Путин го предупреди Трамп за време на разговорот
Во денешниот телефонски разговор, рускиот претседател Владимир Путин го предупреди американскиот претседател Доналд Трамп дека испраќањето крстосувачки ракети „Томахавк“ во Украина ќе го загрози мировниот процес и ќе им наштети на односите меѓу САД и Русија. Веста беше потврдена од Кремљ во официјално соопштение, пренесуваат медиумите во регионот.
Според Кремљ, Путин изразил загриженост поради можноста напредното американско оружје во рацете на украинските сили да доведе до понатамошна ескалација на конфликтот. Предупредувањето јасно посочи дека таков потег од страна на Вашингтон би имал директни негативни последици врз билатералните односи на двете сили.
Советникот на Путин, Јуриј Ушаков, им изјави на новинарите дека Путин во разговорот нагласил дека руските сили во моментов имаат „целосна стратешка иницијатива“ по целата линија на фронтот во Украина.
Ушаков додаде дека денешниот повик, кој траел речиси два и пол часа, бил инициран од руска страна. Тој, исто така, објави дека на планираниот нов самит меѓу двајцата претседатели ќе му претходи разговор меѓу државниот секретар на САД, Марко Рубио, и рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, кој се очекува да се одржи во наредните денови, пренесува index.hr.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан по разговорите Трамп-Путин: Голема вест за мирољубивите луѓе, подготвени сме
Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека наскоро повторно ќе се сретне со рускиот претседател Владимир Путин, а овој пат средбата ќе се одржи во Будимпешта. Двајцата лидери се согласија за нов самит за време на телефонски разговор.
Унгарија е подготвена да биде домаќин на самитот Русија-САД, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан.
„Планираната средба меѓу американскиот и рускиот претседател е голема вест за мирољубивите луѓе низ целиот свет. Подготвени сме!“ напиша тој на X.
Трамп и Путин последен пат се сретнаа пред два месеци во Алјаска, но таа средба не донесе конкретен напредок кон мирот во Украина, по што следеше период на дипломатско затишје меѓу Вашингтон и Москва, анализираат медиумите.
Денешниот телефонски повик не беше објавен со денови, за разлика од некои претходни, а аналитичарите истакнуваат дека времето на неговото случување е исклучително значајно. Имено, Трамп утре треба да се сретне со украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Клучната тема на нивниот разговор ќе биде можното испраќање американски ракети со долг дострел „Томахавк“ во Украина, што би претставувало значително зголемување на воената помош за земјата.
Фото: принтскрин
Трамп по телефонскиот разговор: Ќе се сретнам со Путин во Будимпешта
Американскиот претседател Доналд Трамп денес разговараше по телефон со рускиот претседател Владимир Путин, еден ден пред најавената средба со украинскиот...
МВР со детали: Поткопан е темелот на куќата на Владо Малески, против сторителот ќе биде поднесена кривична пријава
Се огласи полицијата по случајот со уривањето на дел од спомен-куќата на Владо Малески, авторот на текстот на македонската химна....
Очекувам победа во првиот круг, не за да добијам политичка круна, туку за да не се пролонгираат сегашната голгота и хаосот, рече Ѓорѓиевски
Кадидатот за градоначалник на Скопје од ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски, е убеден во победа, а вели дека искрено очекува тоа да...
Поради сериозен дефект, МРТВ не емитува три дневника: се проверува дали е намерен упад во системот
Македонската радио-телевизија информира дека поради сериозен технички проблем, вчера не беше во можност да ги емитува телевизиските дневници во 17,...
Родителите на жртвите од „Пулс“: Привремено се прекинуваат блокадите, маршевите продолжуваат секоја сабота
Семејствата на трагично починатите деца во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани информираа дека по добивањето на датумот за почеток...
Прекин на испораката на гас за ЈСП, можни се отстапувања од возниот ред
ЈСП информира дека до утре ќе има прекин на испораката на гас и поради тоа е можно да има прекин...
На 35 вакцинални пункта во државата денеска почна вакцинацијата против сезонскиот грип, досега пријавени 43.000 граѓани
Министерството за здравство информира дека денеска почна вакцинацијата против сезонски грип, која се спроведува на вкупно 35 вакцинални пункта низ...
Судењето за пожарот во „Пулс“ почнува на 19 ноември
Судењето за пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани, во кој загинаа 63 лица, почнува на 19 ноември во судницата во...
Сиљановска – Давкова очекува помош од ЕУ во пронаоѓањето креативно решение за деблокада на македонските интеграции
Претседателката Гордана Сиљановска – Давкова очекува помош од Унијата во пронаоѓањето на излезно креативно решение за деблокада на македонските интеграции....
ВМРО-ДПМНЕ: Фатмир Дехари е градоначалник на срамот во Кичево, малтретирал и сексуално понижувал жени
Фатмир Дехари е градоначалник на срамот во Кичево. Дехари е симбол за брутална злоупотреба на моќта, понижување на жените, и...
Трамп: Хамас копа во урнатините и бара тела на заложници, тоа е ужасен процес
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера изјави дека Хамас продолжува со напорите за враќање на телата на мртвите израелски заложници држени...
Немири на пропалестинските протести во Валенсија
Најмалку пет лица беа приведени, а неколку беа повредени во пропалестинските протести во Валенсија што се одржаа пред и за...
(Видео) Трамп: Америка е во трговска војна со Кина
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера изјави дека САД се во трговска војна со Кина. Новинарите во Белата куќа го прашаа...
Украина тврди дека идентификувала повеќе од 1.000 Кубанци, кои се борат за Русија
Украинското воено разузнавање (ХУР) објави дека најмалку 1.076 кубански државјани се бореле или сè уште се борат на страната на...
Хамас врати уште две тела на заложници, велат дека не може да ги пронајдат другите
Хамас вчера ги предаде останките на уште двајца заложници на Меѓународниот комитет на Црвениот крст, но соопшти дека во моментов...
Фон дер Лајен по посетата на Македонија: Топката е во Вашиот двор, ЕУ е подготвена
Целосно стоиме зад Северна Македонија на нејзиниот пат кон Европската Унија. Може да сметате на нас. Вашиот следен и единствен...
Гаши – фон дер Лајен: Економска интеграција на единствениот европски пазар пред интеграција во ЕУ
Претседателот на Собранието, Африм Гаши, оствари средба со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која во рамките на...
Поради изградба на објект, оштетен е ѕид и кровот на куќата на Владо Малески во Струга, споменик заштитен како културно наследство
Поради изградба на објект, оштетен е ѕид и кровот на куќата на Владо Малески во Струга, споменик заштитен како културно...
Мицкоски на средбата со фон дер Лајен: Државата очекува од Европската Унија јасна и конкретна посветеност
Денес во просториите на Владата, премиерот, Христијан Мицкоски, имаше средба со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во...
Уставниот суд не поведе постапка по иницијативата на Левица, партијата ќе се жали во Стразбур
Уставниот суд ја одби Иницијативата на Левица за оценување на уставноста и законитоста против Упатството на ААВМУ што се однесува...
