Свет
Победниците и губитниците од падот на Асад
Oткако бунтовниците брзо го зазедоа Дамаск и го принудија на бегство сирискиот моќник Башар ал-Асад, светот се обидува да го разбере најновиот драматичен колапс на Блискиот Исток и неговите последици. „Политико“ дава преглед на потенцијалните победници и губитници од падот на Асад.
Победници
Сирија (можеби)
Сирискиот народ доживеа 13-годишна граѓанска војна и речиси половина век брутално владеење на семејството Асад, кое користеше цензура, државен терор, масовни депортации, хемиска војна и масакри за да ја одржи власта. Војната ги однесе животите на меѓу 470.000 и 600.000 луѓе, што го прави вториот најсмртоносен конфликт во 21 век по Втората војна во Конго.
Повеќе од 13 милиони Сиријци се насилно раселени, а 6,2 милиони избегаа во странство. Војната ги обликуваше околностите за подемот на особено варварската џихадистичка група Исламска држава.
Дали обичните Сиријци ќе излезат како победници зависи од тоа што ќе се случи следно и дали Сирија може да избегне дополнително насилство. Некои стравуваат дека ќе има вакуум на власта и дека ќе се судрат различни политички фракции и религиозни групи.
Постои причина за загриженост. Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), главната бунтовничка фракција, е прогласена за терористичка група од САД. Нејзиниот водач, Абу Мохамед ал Џолани, има историја на џихадистичка милитантност и е поранешен сојузник на покојниот Абу Бакр ал-Багдади, водачот на Исламската држава (ИД). На крајот тие се расправаа за тактики и станаа непријатели.
ХТС се одвои од Ал Каеда, но Џолани направи многу за да ја ребрендира својата група од 30.000 борци како националистичка сила и усвои помирувачки тон кон верските малцинства во Сирија. Во енклавата Идлиб, која ХТС ја контролира од 2016 година, групата го омекна својот став кон христијанското и друзското малцинство. Кога го зазел Алепо, Џолани им ветил на христијаните дека ќе бидат безбедни, а црквите во градот можат непречено да функционираат.
Прашањето е дали Џолани и ХТС навистина ги отфрлија своите екстремистички корени. Во петокот, Џолани рече дека групата еволуирала и дека обновата на Сирија сега е приоритет.
Турција
Реџеп Тајип Ердоган и Башар ал Асад некогаш беа пријатели, но турскиот лидер го поддржа бунтот кога избувна пред речиси 14 години – најмногу поради тоа што турскиот геополитички ривал Иран го поддржуваше сирискиот режим.
Турција беше главен спонзор на сириските исламистички опозициски групи. Како што се одвиваше војната, и поумерените и посекуларните продемократски бунтовнички фракции ја изгубија моќта или беа надиграни од нивните построги и подисциплинирани исламистички ривали, позицијата на Анкара се зајакна.
Падот на Асад сега веројатно ќе му помогне на Ердоган да ја унапреди својата геополитичка агенда, нудејќи му можност да постигне неколку стратешки цели, вклучително и задржување на курдските сепаратисти во североисточна Сирија кои имаат блиски врски со турските курдски сепаратисти. Неопходната реконструкција ќе им користи и на турските компании.
Израел
Иран брзо го обвини Израел дека помага во соборувањето на Асад. Кога Алепо падна во рацете на бунтовниците, иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи рече дека тоа е заговор на израелскиот режим за дестабилизација на регионот. Иако на Техеран му одговара да ги обвинува ционистите – а израелското воено понижување на Хезболах секако им помогна на бунтовниците во Сирија – нема докази за директна израелска воена помош. Освен тоа, таквата помош нема да биде потребна со оглед на покровителството на Турција врз бунтовниците.
Сепак, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го поздрави соборувањето на Асад, велејќи дека тоа е директен резултат на нивната силна акција против Хезболах и Иран, главните поддржувачи на Асад. Тој, сепак, нагласи дека и покрај големата можност што ја нуди овој „историски ден“, постојат и значителни опасности.
Тој им нареди на израелските војници да ги преземат напуштените позиции на сириската армија во Голанската висорамнина, за да се осигураат дека нема непријателска сила да биде поставена веднаш до границата на Израел и да бидат подготвени за секој хаос што може да избие во Сирија.
Соборувањето на Асад очигледно му користи на Израел бидејќи тоа значи слабеење на регионалната моќ на Иран и отстранување на важен член на оската на отпорот на Техеран. Иран повеќе нема да има копнени патишта за снабдување со Хезболах. Исто така, може да го направи Либан победник ако успее да го потисне Хезболах и да стане понормална земја.
Рагед Татари
Сириски затвореник беше ослободен во неделата по 43 години затвор. Затворен е во 1981 година, за време на владеењето на Хафез Асад. Поранешниот воен пилот беше ослободен на 8 декември со илјадници други затвореници.
Губитници
сириските Курди
Асад во голема мера ги остави сириските Курди сами во североисточна Сирија, каде што уживаа во полуавтономија.
Сомнително е дали новиот режим во Дамаск, доколку во него доминираат исламистите, ќе им даде ист простор за маневрирање на Курдите. Ова во голема мера зависи, се разбира, од тоа како Сирија ќе се развива политички.
Но, офанзивата на сириските бунтовници, исто така, доведе до територијални придобивки на исламистите поддржани од Турција против курдската милитантна група ЈПГ, поддржана од САД, која ја загуби контролата врз некои градови и села во источен Алепо.
Најавата на Доналд Трамп на социјалните мрежи дека САД не треба да имаат никаква врска со овој конфликт тешко дека ќе им помогне на сириските Курди. За време на неговиот прв мандат, Трамп сакаше да ги повлече сите американски специјални сили од североисточна Сирија, каде што се бореа со Курдите против џихадистите на Исламската држава. Пентагон го убеди да задржи некои и се проценува дека околу 900 се уште се во Сирија.
сириските алавити
Алавитите сочинуваат околу 12 отсто од населението во Сирија и стравуваа дека ќе страдаат ако Асад биде соборен. Тие се следбеници на шиитскиот ислам, беа столбот на режимот на Асад и имаа водечки позиции во владата, армијата и разузнавачките служби. Во текот на првите години од бунтот, тие ја формираа Шабиху, прорежимски милиции кои беа сметани за одговорни за масакри и систематски силувања.
Русија, Иран и Хезболах
Падот на Асад драматично ја ослабна позицијата на Русија на Блискиот Исток, како и позицијата на Иран. Заедно, Москва и Техеран го спасија сирискиот режим од колапс во 2015 година, кога се чинеше дека Асад ќе биде соборен. Шиитските милиции командувани од Иран му помогнаа на сирискиот автократ да го врати Алепо од бунтовниците кои четири години контролираа околу половина град.
Москва го притискаше Асад да се помири со Ердоган и да истражува политички решенија за ставање крај на граѓанската војна. Намерата беше да се обезбеди пазар за руските компании и стратешките воздушни и поморски бази во Сирија. Во текот на летото, Кремљ постојано се обидуваше да организира средби меѓу сирискиот и турскиот лидер.
И покрај тоа, Москва направи малку за да го спречи падот на Асад и се чинеше дека ги мие рацете од режимот. Руските воздушни напади за поддршка на Асад од почетокот на офанзивата на бунтовниците на 27 ноември беа минимални, најмногу поради тоа што Владимир Путин мораше да се фокусира на Украина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Марин Ле Пен прогласена за виновна за проневера на средства од ЕУ фондови
Францускиот суд донесе пресуда против лидерката на екстремната десница Марин Ле Пен и нејзината партија Национален собир (РН), прогласувајќи ја за виновна за злоупотреба на фондовите на Европската унија и забрана за учество на изборите.
Марин Ле Пен беше осудена веднаш да ја забрани нејзината кандидатура. Тоа е најлошото можно сценарио за лидерот на РН, бидејќи казната се применува веднаш.
Ле Пен пред пресудата изјави дека пресудата за вина може да значи нејзина „политичка смрт“. Судот утврди дека Ле Пен и РН неправилно користеле 3 милиони евра (3,25 милиони долари) од средствата на Европскиот парламент наменети за парламентарните асистенти, пишува Дојче веле.
Таа може да добие казна затвор до 10 години и забрана за политика најмалку 5 години. Обвинителството тврдеше дека парите биле искористени за плаќање на партискиот персонал во Франција помеѓу 2004 и 2016 година, што ги прекршило правилата на ЕУ.
Свет
Трамп: Јас сум бесен на Путин и тој го знае тоа
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека ќе воведе секундарни царини од 25 до 50 отсто за целата руска нафта доколку утврди дека Москва ги попречува неговите напори да стави крај на војната во Украина. Овие мерки би можеле да стапат на сила во рок од еден месец доколку не се постигне прекин на огнот.
Трамп изјави за NBC News дека е „многу лут“ и „бесен“ кога рускиот претседател Владимир Путин предложи смена на украинскиот претседател Володимир Зеленски и формирање преодна влада со поддршка на Обединетите нации.
„Нова администрација значи дека нема да има договор долго време, нели? рече Трамп.
„Ако сме на средина на преговори, тогаш можам да кажам дека бев многу лут, бесен, кога Путин вчера почна да го доведува во прашање Зеленски… затоа што тоа едноставно не води во вистинската насока, разбирате?“
Трамп рече дека планира да разговара со Путин оваа недела. За време на претседателската кампања во 2024 година, тој постојано ветуваше дека ќе стави крај на, како што ја нарекува, „смешната“ војна во Украина, а тоа е прашањето на кое се фокусираше откако ја презеде функцијата на 20 јануари. Самиот Трамп повика на нови избори во Украина и во еден момент го нарече Зеленски диктатор.
Свет
Неколку згради во Бангкок се евакуирани како мерка на претпазливост поради последиците од земјотресот
Неколку згради во Бангкок се евакуирани поради извештаи за вибрации и пукнатини кои се појавиле во зградите, објави Бангкок пост.
Bеше објавено и дека во ѕидовите се слушнало пукање, што предизвикало паника кај многу жители, како и кај владините службеници кои живеат во одредени згради во строгиот центар на Бангкок.
Евакуацијата започнала околу 10 часот. Меѓу погодените беа зградите на владиниот комплекс на патот Ченг Ватана, Министерството за труд во областа Дин Даенг и зградите на судот на патот Рачадаписек.
Луѓето беа евакуирани и од седиштето на Државната банка за домување во округот Хуаи Кванг, Кривичниот суд во Рачадафисек и Канцеларијата за социјално осигурување во Дин Даенг.
Марин Ле Пен прогласена за виновна за проневера на средства од ЕУ фондови
Францускиот суд донесе пресуда против лидерката на екстремната десница Марин Ле Пен и нејзината партија Национален собир (РН), прогласувајќи ја...
Одземени 250 килограми грицки и оризови барови со поминат рок, казнет нелегалниот продавач
По добиено известување од полициски службеници дека при рутинска контрола на патничко моторно возило откриле значително количество кондиторски производи со...
ВМРО-ДПМНЕ: Триото Трендафилов, Деановски и Пешевски, заедно имаат месечни примања околу 5.000 евра
Триото Трендафилов, Деановски и Пешевски, заедно имаат месечни примања околу 5.000 евра, или над 3 милиони денари годишно, немаат претстава...
Неколку згради во Бангкок се евакуирани како мерка на претпазливост поради последиците од земјотресот
Неколку згради во Бангкок се евакуирани поради извештаи за вибрации и пукнатини кои се појавиле во зградите, објави Бангкок пост....
Охрид СОС алармира за изградба на хотел во Горица
Во извештајот на Реактивната мониторинг мисија (РММ) на УНЕСКО која престојуваше во Охрид минатиот март стои: „Додека мисијата се приближуваше...
Трамп: Зеленски сака да се повлече од договорот за минерали, ќе има проблеми ако го направи тоа
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека украинскиот претседател Володимир Зеленски сака да се повлече од договорот за минерали, пренесоа американските...
Жена спасена по 60 часа под урнатините, најмалку 1.700 загинати во земјотресот во Мјанмар
Три дена по силниот земјотрес што го погоди Мјанмар, властите проценуваат дека загинале најмалку 1.700 луѓе. Спасувачките тимови се обидуваат...
Христијан Стојанов е уште едно младо момче што влезе во „Пулс“ за да спасува луѓе: „Обезбедувањето ни помогна многу“
Осумнаесетгодишниот Христијан Стојанов е уште еден херој од трагедијата во дискотеката „Пулс“ во Кочани, кој не размислувајќи за сопствениот живот...
Подобрена е состојбата кај двајца пациенти кои се лекуваат во Солун, од интензивна нега преместени се на пластика
Министерството за здравство информира дека нема промени во бројот на хоспитализирани пациенти од вчера, во Скопје вкупно се лекуваат 16...
Oсмани и Адеми во посета на семејството на Бектеши за Бајрам: „Неправедно е обвинет, ја имате нашата поддршка“
Поранешниот министер за здравство Бујар Османи и портпаролот на ДУИ, Арбер Адеми, за Рамазан Бајрам го посетија семејството на ексминистерот...
„Не пројдоа ни 40 дена од трагедијата“ – Мицкоски смета дека е рано да се размислува за градоначалник на Кочани
Премиерот Христијан Мицкоски смета дека рано е да се размислува за заеднички кандидат за градоначалник на Кочани, по информациите дека...
Планинарката Ивона која загина во пожарот е ќерка на единствената пожарникарка во Кочани, колегите тагуваат
Дваесет и едногодишната Ивона Антова – планинарка која загина во дискотеката „Пулс“ во Кочани, е ќерка на единствената жена пожарникар...
Прво сведоштво на Костадинов за пожарот: Се измокрив со црево и влегов низ прозорецот кај билетите, ги вадевме луѓето еден по еден
Со маса го скршив прозорецот и со цревото прскавме вода внатре. Вака 19 годишниот Јован Костадинов кој спаси 21 живот...
Попладнево пороен дожд, грмежи и ветер, најавија метеоролозите
Времето денес ќе биде променливо облачно со повремени врнежи од дожд. Попладне, наместа ќе биде нестабилно со пороен дожд, појава...
Деца од Битола принудувале врснички сексуално да ги задоволуваат, имале компромитирачки материјали
Деца од Битола принудувале врснички полово да ги задоволуваат, заканувајќи им се со компромитирачки материјали кои ги поседувале. Случајот во...
(Видео) Кочани, Кочани… емоции на првиот фудбалски натпревар во градот по трагедијата
Денеска беше одигран првиот фудбалски натпревар во Кочани по трагедијата со пожарот во дискотеката „Пулс“. Мечот се одигра помеѓу тимот на...
Влошена е состојбата кај двајца критични пациенти кои се лекуваат по пожарот, информира Таравари
Влошена е состојбата кај двајца пациенти кои се лекуваат по пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани. Вкупно четворица се во...
(Видео) Пиротехниката во затворен простор ќе се најде пред пратениците, се менува Законот
Пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ по скратена постапка го менува Законот за јавен ред и мир, со што се става ред...
Случајот со Фросина Кулакова не’ собра, а причина е системот, велат од „Кој е следен“ по обвинувањата дека ја злоупотребиле трагедијата
Точно е дека движењето „Кој е следен?“ настана по сообраќајната несреќа на Партизанска кога загина Фросина Кулакова. Тоа не’ собра...
(Видео) Шукова: Можеби храната што ја јадеме е под ризик порди излевањето во Крива Река
Се’ што се продава на пазарите во Скопје, Куманово, Паланка, Велес и другите градови, се наводнува од Вардар, Пчиња, Крива...
