Свет
„Политико“: Третата светска војна е веќе во тек

Ако одевте по борбените линии во првите недели од војната во Украина, можевте да слушнете извици на украински и руски, можеби помешани со гласовите на регионалните јазици, како што се бурјатски и чеченски.
Денес, војниците од двете страни на конфликтот комуницираат на шпански, непалски, хинди, сомалиски, српски и корејски. Странските јазици во рововите се само еден од знаците дека конфликтот добива сè поголема меѓународна димензија, пишува „Политико“.
На небото иранскиот дрон „Шахед“ може да го пресретне американскиот систем за воздушна одбрана, а на земја германската артилерија ги надминува севернокорејските гранати. Речиси три години подоцна тешко е конфликтот меѓу Русија и Украина да се нарече регионален. Она што почна во февруари 2022 година како најголема копнена војна во Европа од Втората светска војна, сега се бори за титулата најглобален конфликт од Студената војна, со десетици земји директно или индиректно вклучени, анализира медиумот.
Овој аспект на конфликтот, би можел да го одреди неговиот исход бидејќи Украина ризикува да го загуби својот најголем сојузник со доаѓањето на Доналд Трамп на чело на САД, а Русија ја привлекува поддршката од американските непријатели, како што е Северна Кореја.
„Последниот пат кога видовме вакво нешто, веројатно беше советскиот напад врз Авганистан“, истакна историчарот од Студената војна, Сергеј Радченко, за „Политико“. Тогаш Западот заедно со Пакистан ги поддржа муџахедините и сите се вклучија“.
Кога Москва ја почна инвазијата, Кремљ ја оправда како одбранбен потег против НАТО. Општо прифатено е дека Путин очекувал краткорочен конфликт потпирајќи се на минатогодишната пасивност на Западот кон неговите акции во Украина, Молдавија и Грузија. Сепак, Украинците дадоа неочекуван отпор, а Западот бргу реагира испраќајќи оружје и разузнавачки информации, кои го запреа рускиот напредок и го интернационализираа конфликтот, пренесува „Индекс.хр“.
„Ќе беше локален конфликт ако бргу завршеше“, рече Радченко. „Но, не е така.
Со текот на времето меѓународната димензија стана клучна. Денес, двете страни зависат од странската помош: Украина за опстанок, Русија за одржување на доминацијата додека се обидува да ги минимизира ефектите од војната врз своето население. Додека Украина тврди дека се бори за „демократија“, Русија ја оправдува својата војна како борба против „американската хегемонија“.
Русија доби сојузници, како Иран, кој испорачува беспилотни летала, и Северна Кореја, која испраќа проектили и војници. Земјите од БРИКС, незадоволни од западните финансиски институции, често покажуваат предност кон Русија. Кинеската поддршка, која вклучува купување руска нафта и технологија, е клучна за руската економија.
„Индија и другите може да тргуваат со Русија, што е значајно. Но, ништо не може да се спореди со она што го носи Кина“, рече Александар Габујев, директор на „Карнеги центарот“ за Русија и Евроазија.
Од друга страна, Русија користи хибридни методи за да предизвика проблеми и поделби, вклучително и мешање во изборите и поддршка на проруските групи, како Хутите во Јемен. Но, за разлика од Студената војна, Москва нема прокси-конфликти онаму каде што може директно да го нападне НАТО.
Западната помош, предводена од САД и НАТО, ги обезбеди опстанокот и воениот отпор на Украина. Од првичните „хаубици“ до авионите „Ф-16“ и ракетите АТАКМС, помошта постепено се зголемуваше. ЕУ исто така постигна напредок во пристапните процеси на Украина и Молдавија.
„Без помош од Западот, војната немаше да ја преживее првата година и ќе завршеше со тежок пораз на Украина“, рече Габуев.
И покрај тоа, Западот задржа одредени ограничувања за да спречи ескалација. Украинските барања за напади внатре во Русија долго време се игнорирани, а Москва, иако се заканува со нуклеарни напади, избегнува директни конфликти со НАТО, стои во анализата.
Од друга страна, Русија користи сојузници, како Северна Кореја, за да обезбеди ресурси и војници, а Украина им нуди финансиски и историски мотиви на странските борци. Меѓутоа, како што војната влегува во својата четврта година, ниедна страна не ја добива сета помош што ја сака.
Идејата за замрзнување на конфликтот, кој вклучува територијални отстапки од Украина, повеќе не е табу-тема, туку сериозно се разгледува.
„Од самиот почеток беше јасно дека Америка ќе се откаже доколку Украина не победи доволно бргу“, рече Нина Хрушчова, професорка по меѓународни односи во The New School во Њујорк и правнука на советскиот лидер Никита Хрушчов.
„Од почетокот на сè се гледаше како на холивудска серија“, вели таа. На почетокот сојузниците мислеа дека ќе заврши по една сезона. Но, потоа следуваше уште една.
„И сега сме во третата сезона и секако дека вниманието е намалено“, изјави таа. „Не сакаме четврта сезона, но тоа ќе се случи.
За Америка, избегнувањето нуклеарна војна со Русија отсекогаш било приоритет број еден. Вториот беше да ѝ помогне на Украина да победи. Тие две цели мора некако да се намират“, вели Радченко.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Орбан: Ја најавуваме најголемата програма за намалување на даноците во Европа

Унгарскиот премиер Виктор Орбан во понеделникот објави ослободување од данок на доход за мајките на две или три деца и рече дека од април ќе ги ограничи каматните стапки на станбените кредити на 5 отсто, како дел од чекорите за зајакнување на економијата пред изборите во 2026 година.
„Ја објавуваме најголемата програма за намалување на даноците во Европа“, рече Орбан денеска во своето обраќање за состојбата на нацијата.
Покрај веќе најавеното удвојување на даночните олеснувања за семејствата во две фази до јануари, Орбан рече дека неговата влада ќе ги ослободи мајките на две или три деца од данок на доход, почнувајќи од октомври со мајки на три деца.
Од јануари постепено ќе се воведува ослободувањето за мајките на две деца, рече Орбан. „Тоа ќе биде голем трошок, но економското закрепнување, мерките за поддршка на бизнисот и целосното вработување заедно можат да го платат со намалување на буџетскиот дефицит и јавниот долг“, рече тој.
Орбан, исто така, рече дека неговата влада е подготвена да воведе ограничувања за зголемување на цените на храната, освен ако разговорите со трговците не успеат да ги задржат цените под контрола.
Унгарската инфлација, која пред две години достигна највисоки нивоа во ЕУ, во јануари дојде до 5,5 отсто, што е над прогнозите на аналитичарите.
Европа
(Видео) Насилни протести пред изборите: неонацисти и левичари се судрија во Берлин

Стотици неонацисти се собраа на плоштадот во близина на метро станицата во областа Мите и маршираа до главната железничка станица (Хауптбанхоф) во Берлин, јавува Анадолија.
Берлинската полиција денеска употреби солзавец против левичарските демонстранти кои ден пред изборите во Бундестагот го блокираа маршот на околу 200 десничарски екстремисти, објавија германските медиуми.
Wir sind hier und sagen unseren israelischen und jüdischen Freundinnen: ihr seid nicht allein. #BringThemAllHomeNow pic.twitter.com/xDWS2EtAIu
— LSquadBerlin🎗️ (@LSquadBerlin) February 22, 2025
Жестоки судири со полицијата се случија кога левичарските демонстранти се обидоа да ги пробијат полициските кордони кои го обезбедуваа митингот на десницата.
Левичарите во неколку наврати ја блокираа маршрутата на десничари, опишани од германските медиуми како неонацисти, од станицата Фридрихштрасе до главната железничка станица во Берлин. Неколку демонстранти беа уапсени по судирите со полицијата.
Според полицијата, попладнево се собрале околу 200 десничарски екстремисти, додека повеќе од 1.000 левичарски демонстранти се обиделе да ги спречат.
Свет
САД и се закануваат на Украина со гасење на Старлинк доколку не се согласи на договорот, открива Ројтерс

Американските преговарачи, кои вршат притисок врз Украина да им даде пристап до клучните минерали, навестија можност за прекин на пристапот до виталниот сателитски интернет на Илон Маск, Старлинк, изјавија за Ројтерс три извори запознаени со ова прашање.
Продолжувањето на пристапот на Украина до Старлинк на Спејс Икс беше спомнат во разговорите меѓу американските и украинските официјални лица откако украинскиот претседател Володимир Зеленски ја одби првичната понуда од американскиот министер за финансии Скот Бесент, велат изворите.
Старлинк обезбедува клучна интернет конекција за Украина, разурната од војна и нејзината војска. Прашањето беше повторно покренато во четвртокот, за време на состаноците меѓу Кит Келог, специјалниот пратеник на САД за Украина, и Зеленски, изјави еден од изворите запознаени со разговорите.
Ukrainian EW expert Serhii “Flash” addresses whether Musk might disconnect Starlink services to Ukraine.
Flash says that would result in a hard situation, but advises that other methods of communication have been put into place since Ukraine has never trusted the Starlink owner. pic.twitter.com/iaCS5gzwVj— Roy🇨🇦 (@GrandpaRoy2) February 21, 2025
За време на состанокот, на Украина и беше кажано дека ќе се соочи со итно исклучување на услугата доколку не постигне договор за клучните минерали, рече изворот, кој побара анонимност бидејќи преговорите се затворени.
„Украина зависи од Старлинк. Тие го сметаат за своја Северна ѕвезда“, рече изворот. „Губењето на Старлинк би било тежок удар“.
Зеленски ги отфрли барањата на администрацијата на претседателот Доналд Трамп за минерални ресурси во вредност од 500 милијарди долари од Украина како компензација за американската помош во војната, велејќи дека САД не понудиле конкретни безбедносни гаранции.
Вчера, украинскиот претседател изјави дека тимовите на САД и Украина работат на договор, а Трамп рече дека очекува договорот наскоро да биде потпишан.
Маск испрати илјадници терминали Старлинк во Украина за да ги заменат комуникациските услуги уништени од Русија по нејзината инвазија во февруари 2022 година.
Starlink service is now active in Ukraine. More terminals en route.
— Elon Musk (@elonmusk) February 26, 2022
Маск потоа јавно изрази поддршка за Украина на социјалната мрежа Икс.
🇺🇦🇺🇦🇺🇦 Hold Strong Ukraine 🇺🇦🇺🇦🇺🇦
— Elon Musk (@elonmusk) March 5, 2022
На пример, на 5 март 2022 година, тој им порача на Украинците „да останат силни“.
Talked to @elonmusk. I’m grateful to him for supporting Ukraine with words and deeds. Next week we will receive another batch of Starlink systems for destroyed cities. Discussed possible space projects 🚀. But I’ll talk about this after the war.
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 5, 2022
Истиот ден се огласи и украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој изјави дека разговарал со Маск за Старлинк и му се заблагодарил за помошта што и ја дава на земјата под руски напад.