Свет
„Политико“: Третата светска војна е веќе во тек
Ако одевте по борбените линии во првите недели од војната во Украина, можевте да слушнете извици на украински и руски, можеби помешани со гласовите на регионалните јазици, како што се бурјатски и чеченски.
Денес, војниците од двете страни на конфликтот комуницираат на шпански, непалски, хинди, сомалиски, српски и корејски. Странските јазици во рововите се само еден од знаците дека конфликтот добива сè поголема меѓународна димензија, пишува „Политико“.
На небото иранскиот дрон „Шахед“ може да го пресретне американскиот систем за воздушна одбрана, а на земја германската артилерија ги надминува севернокорејските гранати. Речиси три години подоцна тешко е конфликтот меѓу Русија и Украина да се нарече регионален. Она што почна во февруари 2022 година како најголема копнена војна во Европа од Втората светска војна, сега се бори за титулата најглобален конфликт од Студената војна, со десетици земји директно или индиректно вклучени, анализира медиумот.
Овој аспект на конфликтот, би можел да го одреди неговиот исход бидејќи Украина ризикува да го загуби својот најголем сојузник со доаѓањето на Доналд Трамп на чело на САД, а Русија ја привлекува поддршката од американските непријатели, како што е Северна Кореја.
„Последниот пат кога видовме вакво нешто, веројатно беше советскиот напад врз Авганистан“, истакна историчарот од Студената војна, Сергеј Радченко, за „Политико“. Тогаш Западот заедно со Пакистан ги поддржа муџахедините и сите се вклучија“.
Кога Москва ја почна инвазијата, Кремљ ја оправда како одбранбен потег против НАТО. Општо прифатено е дека Путин очекувал краткорочен конфликт потпирајќи се на минатогодишната пасивност на Западот кон неговите акции во Украина, Молдавија и Грузија. Сепак, Украинците дадоа неочекуван отпор, а Западот бргу реагира испраќајќи оружје и разузнавачки информации, кои го запреа рускиот напредок и го интернационализираа конфликтот, пренесува „Индекс.хр“.
„Ќе беше локален конфликт ако бргу завршеше“, рече Радченко. „Но, не е така.
Со текот на времето меѓународната димензија стана клучна. Денес, двете страни зависат од странската помош: Украина за опстанок, Русија за одржување на доминацијата додека се обидува да ги минимизира ефектите од војната врз своето население. Додека Украина тврди дека се бори за „демократија“, Русија ја оправдува својата војна како борба против „американската хегемонија“.
Русија доби сојузници, како Иран, кој испорачува беспилотни летала, и Северна Кореја, која испраќа проектили и војници. Земјите од БРИКС, незадоволни од западните финансиски институции, често покажуваат предност кон Русија. Кинеската поддршка, која вклучува купување руска нафта и технологија, е клучна за руската економија.
„Индија и другите може да тргуваат со Русија, што е значајно. Но, ништо не може да се спореди со она што го носи Кина“, рече Александар Габујев, директор на „Карнеги центарот“ за Русија и Евроазија.
Од друга страна, Русија користи хибридни методи за да предизвика проблеми и поделби, вклучително и мешање во изборите и поддршка на проруските групи, како Хутите во Јемен. Но, за разлика од Студената војна, Москва нема прокси-конфликти онаму каде што може директно да го нападне НАТО.
Западната помош, предводена од САД и НАТО, ги обезбеди опстанокот и воениот отпор на Украина. Од првичните „хаубици“ до авионите „Ф-16“ и ракетите АТАКМС, помошта постепено се зголемуваше. ЕУ исто така постигна напредок во пристапните процеси на Украина и Молдавија.
„Без помош од Западот, војната немаше да ја преживее првата година и ќе завршеше со тежок пораз на Украина“, рече Габуев.
И покрај тоа, Западот задржа одредени ограничувања за да спречи ескалација. Украинските барања за напади внатре во Русија долго време се игнорирани, а Москва, иако се заканува со нуклеарни напади, избегнува директни конфликти со НАТО, стои во анализата.
Од друга страна, Русија користи сојузници, како Северна Кореја, за да обезбеди ресурси и војници, а Украина им нуди финансиски и историски мотиви на странските борци. Меѓутоа, како што војната влегува во својата четврта година, ниедна страна не ја добива сета помош што ја сака.
Идејата за замрзнување на конфликтот, кој вклучува територијални отстапки од Украина, повеќе не е табу-тема, туку сериозно се разгледува.
„Од самиот почеток беше јасно дека Америка ќе се откаже доколку Украина не победи доволно бргу“, рече Нина Хрушчова, професорка по меѓународни односи во The New School во Њујорк и правнука на советскиот лидер Никита Хрушчов.
„Од почетокот на сè се гледаше како на холивудска серија“, вели таа. На почетокот сојузниците мислеа дека ќе заврши по една сезона. Но, потоа следуваше уште една.
„И сега сме во третата сезона и секако дека вниманието е намалено“, изјави таа. „Не сакаме четврта сезона, но тоа ќе се случи.
За Америка, избегнувањето нуклеарна војна со Русија отсекогаш било приоритет број еден. Вториот беше да ѝ помогне на Украина да победи. Тие две цели мора некако да се намират“, вели Радченко.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Боинг ја одложува испораката на авиони, се соочува со казна од 5 милијарди долари
Авиокомпанијата Боинг објави дека производството на долгоочекуваниот авион 777X се одложува до 2027 година, што ќе ја чини дури 5 милијарди долари казни за доцнење на испораките. Причината се сè построгите регулаторни пречки што мора да ги надмине, пишува Би-Би-Си.
Одложувањето доаѓа во време на растечка побарувачка за меѓународни патувања, додека Боинг се обидува да го промовира својот најнов модел како наследник на легендарните 747 и 777. И покрај проблемите со довербата на компанијата по низа инциденти, вклучувајќи го и оној во кој вратата на авионот паднала од лет, Боинг соопшти дека приходите во трите месеци што завршија во септември се зголемиле за 30 проценти на 23,27 милијарди долари во споредба со истиот период минатата година.
Главниот извршен директор Кели Ортберг изјави дека компанијата работи на „враќање на довербата кај сите наши засегнати страни“.
Тој изрази разочарување поради доцнењето на 777X, но додаде дека авионот „се покажал добро на тестирањето во летот“. Тој нагласи дека Боинг работи на „стабилизирање на нашите операции за да можат перформансите на нашата компанија целосно да се опорават“.
Свет
Протекоа американски разузнавачки проценки: Путин е порешителен од кога било да ја продолжи војната во Украина
Според најновата проценка на американските разузнавачки служби, рускиот претседател Владимир Путин е порешителен од кога било да ја продолжи војната во Украина и да постигне победа на бојното поле.
Анализата, која беше презентирана пред членовите на Конгресот овој месец, наведува дека разузнавачките агенции не гледаат знаци дека Русија е подготвена за компромис, и покрај напорите на американскиот претседател Доналд Трамп да посредува во мировните преговори, објавува NBC News.
Оваа проценка е во согласност со ставовите на американските и западните разузнавачки служби од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Сепак, високи американски претставници сега веруваат дека Путин е потврдоглав во своите ставови од кога било. Соочен со масовни загуби на војници и економски проблеми дома, Путин, според проценките на разузнавачките служби, е посветен на освојување на украинска територија со цел да ги оправда огромните човечки и финансиски жртви на војната.
Во јасен знак на растечка фрустрација, претседателот Трамп минатата недела го откажа планираниот состанок со Путин во Будимпешта и воведе казнени мерки против Москва првпат откако ја презеде функцијата во јануари. Новите санкции се насочени кон две големи руски нафтени компании.
„Само почувствував дека е време“, им рече Трамп на новинарите, опишувајќи ги новите санкции како „огромни“. Тој додаде дека „чекал долго време“ да ги воведе, но се надева дека „нема да потрае долго“. „Се надеваме дека војната ќе се реши“, рече тој.
Белата куќа одби да коментира за проценката на разузнавањето, осврнувајќи се на јавните изјави на Трамп. „Како што изјави претседателот, ова се огромни санкции против нивните две големи нафтени компании за кои се надева дека ќе помогнат во завршувањето на војната“, рече еден функционер.
„Тој јасно стави до знаење дека е време да се запре убивањето и да се постигне договор за завршување на војната. Соединетите Држави ќе продолжат да се залагаат за мирно решавање на војната, а трајниот мир зависи од подготвеноста на Русија да преговара со добра волја.“
Трамп долго време ветуваше дека ќе посредува за крај на војната и за време на кампањата тврдеше дека ќе обезбеди мир во рок од 24 часа по враќањето во Белата куќа. Сепак, неговите претходни напори да ја убеди Русија да прекине со огнот и да седне на преговарачка маса не вродија со плод.
Неговата реторика се промени во последните месеци, а фрустрацијата и нетрпението кон Путин стануваат сè поочигледни.
„Секој пат кога разговарам со Владимир, водиме добри разговори, а потоа тие не водат никаде. Тие едноставно не водат никаде“, рече Трамп минатата недела.
Регион
Додик му се заблагодари на Трамп
Поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, се огласи откако САД ги укинаа санкциите против него, заблагодарувајќи му се на американскиот претседател Доналд Трамп за исправката, како што тврди, на големата неправда. Тој ја нарече одлуката морална рехабилитација на вистината за Република Српска.
Во објава на социјалните мрежи, Додик му се заблагодари на американскиот претседател Доналд Трамп и неговите соработници за „исправката на големата неправда нанесена врз Република Српска, нејзините претставници и нивните семејства“, која, како што наведува, „ја создадоа администрациите на Обама и Бајден“.
„Одлуката за укинување на санкциите не е само правна, туку и морална рехабилитација на вистината за Република Српска и сите оние кои чесно ѝ служат. Уште еднаш се покажа дека сè што беше кажано против нас беше лага и пропаганда, врз која беше изграден големиот хаос што го создаде Кристијан Шмит – хаос што сега мора да се исчисти“, рече Додик.
Тој додаде дека може да им прости сè на оние кои се фалеле и верувале во туѓите лаги во изминатите години, „освен годините што ги изгубиле затоа што верувале дека Република Српска ќе падне“. „Денес е јасно – таа никогаш нема да падне“, рече Додик.
Фото: ЕПА

