Свет
Поранешен директор на ЦИА: Опасно се приближуваме до црвената нуклеарна линија на Русија

Украина го изврши својот најобемен и најдалекусежен напад со беспилотни летала на руска територија од почетокот на инвазијата во 2022 година, на 1 јуни. Целите беа четири руски воени воздухопловни бази, вклучувајќи ја и онаа во Иркутск во Сибир, оддалечена 4.800 километри од Киев. Нападот беше со кодно име „Пајажина“.
Украинската страна тврди дека во операцијата биле користени 117 беспилотни летала прокриумчарени во Русија со камиони. Тие погодиле, според Киев, 41 руски воен авион, вклучувајќи стратешки бомбардери способни да носат нуклеарно оружје.
„Оваа операција сигурно ќе влезе во книгите по историја“, рече украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Нападот се случи во чувствителен момент – само еден ден пред втората рунда мировни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул. Иако разговорите се одржаа, тие траеја само еден час и не донесоа никаков конкретен напредок.
Русија без одговор, Трамп без коментар
Ниту сегашниот американски претседател Доналд Трамп, кој силно се залага за мировен договор меѓу Москва и Киев, сè уште не коментирал за оваа операција. Руските власти исто така не реагираа веднаш. Молчењето од Кремљ, според аналитичарите, може да укажува на шок и неизвесност околу одговорот.
Поранешниот директор на одделот за анализа на Русија на ЦИА, Џорџ Биби, за Foreign Policy коментираше за потенцијалните последици од операцијата и можната реакција на Москва. „Не верувам дека овој напад значително ќе влијае на способноста на Русија да ја продолжи војната во Украина на начинот на кој се води во моментов“, рече Биби. „Русите водат војна на исцрпување и постигнуваат добар напредок во неа – не со освојување територија, туку со трошење на украинските ресурси и воена сила“.
Нападите врз базите во Иркутск и Мурманск, истакна тој, го привлекуваат вниманието на Западот, но не ја менуваат фундаменталната рамнотежа на моќ.
Опасно се приближува кон црвената нуклеарна линија на Русија
Особено загрижува фактот дека целите беа стратешки бомбардери кои се дел од нуклеарната тријада на Русија.
„Можеби не ги оштети значително нуклеарните капацитети на Русија, но нападот врз такви цели носи симболична тежина“, рече Биби. „Новата руска нуклеарна доктрина јасно става до знаење дека нападот врз клучна воена инфраструктура може да биде изговор за употреба на нуклеарно оружје – особено ако таков напад е извршен од или потпомогнат од држава со нуклеарно оружје.“
Биби верува дека Русија би можела да го перцепира овој напад како заедничка операција меѓу Украина и НАТО, без оглед на вистинските докази за тоа. „Опасноста не е дали е вистина, туку дали Русија верува во тоа.“
„Советниците на Путин ќе му кажат дека мора да возврати“
Биби предупредува дека рускиот лидер Владимир Путин сега би можел да биде под голем притисок од неговите советници.
„Тие ќе му кажат: „Ако не возвратиме, САД и Украина ќе заклучат дека сме слаби и дека нема да ги браниме сопствените црвени линии, и ќе одат уште подалеку.“
Како потенцијален одговор, Биби ја наведува можноста за напад со напредни руски ракети „Орешник“ кои можат да погодат подземни командни центри во Украина. „Ако Русија го употреби ова оружје за да предизвика масовно уништување околу Киев, дали Трамп би можел само да стои настрана?“
Ризикот од директен конфликт меѓу САД и Русија расте
„Без сомнение, оваа операција го зголемува ризикот од директен воен конфликт меѓу САД и Русија“, предупреди Биби. „Трамп сега мора јасно и решително да му стави до знаење на Путин дека САД не биле вклучени во нападот и дека сакаат вистински мир“.
По операцијата, Зеленски повторно ги повика САД да ги заострат санкциите кон Русија. Според Биби, ова потврдува дека „вистинската публика за овој напад бил Вашингтон, а не Москва“.
Биби верува дека нападот сериозно го оштетил имиџот на Путин. „Украинците успеале да внесат беспилотни летала длабоко во Русија без никој да ги запре. Ова е срам за рускиот безбедносен апарат“, рече тој.
Иако не е сигурно дека Путин ќе ескалира веднаш, Биби тврди дека ситуацијата е исклучително опасна. „Ако САД не преземат дипломатски чекори, ова би можело брзо да ескалира – можеби не веднаш во конфликт меѓу САД и Русија, но секако во ново ниво на бруталност во Украина“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин