Свет
По земјотресот и цунамито во Јапонија, илјадници луѓе останаа без струја: „Морате да бидете внимателни“

Силен земјотрес и цунами ја погодија централна Јапонија и нејзиниот западен брег, предизвикувајќи предупредувања за жителите да се евакуираат, прекинувајќи ја струјата во илјадници домови и ги прекинаа летовите и железничките услуги во погодената област.
По земјотресот со прелиминарна јачина од 7,6 степени, јапонската метеоролошка агенција издаде предупредување за силна сеизмичка активност во наредната недела, а особено во наредните два до три дена, кога земјата би можела повторно да ја погоди земјотрес со јачина од 7 степени.
Властите се уште го проценуваат обемот на штетата и жителите мора да се подготват за нови потреси, предупреди премиерот Фумио Кишида.
„Жителите мора да останат внимателни за понатамошни можни последователни потреси и ги повикувам луѓето во областите каде што се очекува цунами да се евакуираат што е можно поскоро“, рече Кишида.
Како што соопшти Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар, земјотресот бил на длабочина од 13 километри, а епицентарот бил на 90 километри северно од Такаока и 47 километри североисточно од Анамику.
Земјотресот предизвика бранови од околу 1 метар по делови од брегот на Јапонското Море.
Со најсилниот од 7,6, серија од 21 земјотрес со јачина од 4 или поголема ја погодија Јапонија за час и половина.
Властите во погодените области ги повикаа жителите да се евакуираат на повисоките места.
Снимките што ги емитуваше NHK покажуваат како зграда се урива во облак од прашина во крајбрежниот град Сузу, а жителите на градот Каназава се сместени под масите додека нивните куќи се тресат.
Земјотресот ги потресе и зградите во главниот град Токио на спротивниот брег.
Повеќе од 36.000 домаќинства останаа без струја во префектурите Ишикава и Тојама, објави операторот Хокурику Електрик Пауер.
Јапонскиот нуклеарен оператор објави дека не се потврдени никакви неправилности во нуклеарните централи покрај Јапонското Море.
Брзите железнички услуги до Ишикава беа суспендирани додека телекомуникациските оператори Softbank и KDDI пријавија прекини на телефонските и интернет услугите во Ишикава и Ниигата, според нивните веб-страници.
Јапонската АНА по земјотресот врати четири авиони за аеродромите Тојама и Ишикава, додека Japan Airlines ги откажа повеќето летови до регионите Ниигата и Ишикава до крајот на денот.
Руските власти издадоа и предупредување за цунами во делови од брегот на Сахалин и градовите Владивосток и Находка.
Јужнокорејската провинција Гангвон, исто така, ги предупреди жителите кои живеат во близина на брегот да се евакуираат на повисоките места.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.