Свет
Признание за жената мачена во озлогласениот затвор: која е Наргес Мохамади, добитничка на Нобеловата награда за мир

Иранката Наргес Мохамади (51) е добитничка на Нобеловата награда за мир за 2023 година.
Како што е наведено од Комитетот, таа ја добила наградата за борба против угнетувањето на жените во Иран и нејзините напори да ги промовира човековите права и слободата за сите.
Во образложението на наградата се наведува дека храбрата борба на Наргес Мохамади имала огромна лична цена.
„Севкупно, иранскиот режим ја апсеше 13 пати, ја осуди пет пати, со вкупно 31 година затвор“, рече Берит Рајс-Андерсен, шеф на Нобеловиот комитет во Осло.
Наргес Мохамади сè уште е во затвор.
Таа е ирански активист и заменик-шеф на Центарот за бранители на човекови права, основан од нобеловката Ширин Ебади.
Мохамади беше апсена повеќепати од 1998 година и моментно се наоѓа во озлогласениот затвор „Евин“ во Техеран поради ширење пропаганда.
Оваа година таа беше вклучена и на листата на 100 инспиративни и влијателни жени на Би-би-си од целиот свет.
Во декември минатата година, за време на протестите предизвикани од убиството на Махса Амини во притвор, Наргес Мохамади во извештајот објавен од Би-би-си детаљно го опиша сексуалното и физичкото малтретирање на притворените жени.
Во јануари оваа година таа објави шокантен извештај од затворот, во кој детаљно ги опишува условите на жените во затворот „Евин“, вклучително и список од 58 затвореници и процесот на испрашување и тортура низ кој поминале. Од овие жени, 57 поминале вкупно 8.350 дена во самица. 56 од нив се осудени на вкупно 3.300 месеци затвор.
Мохамади првпат беше уапсена во 1998 година поради критикување на иранската влада. Таа помина една година во затвор. Во април 2010 година таа беше повикана во Исламскиот револуционерен суд поради нејзиното членство во Центарот за бранители на човековите права.
Таа беше ослободена со кауција од 50.000 долари, но неколку дена подоцна беше повторно уапсена и задржана во затворот „Евин“. Нејзиното здравје се влошило додека била во затвор, каде што развила болест слична на епилепсија поради која повремено ја губи контролата врз мускулите. По еден месец, била пуштена и однесена во болница.
Во јули 2011 година Мохамади беше повторно судена и прогласена за виновна за „дејствување против националната безбедност, членство во Центарот и пропаганда против режимот“. Во септември таа беше осудена на 11 години затвор.
Како што тогаш изјави, за пресудата дознала преку своите адвокати и дека пресудата на 23 страници е без преседан бидејќи нејзините активности во областа на човековите права постојано ги споредувале со обиди за рушење на режимот.
Во март 2012 година казната беше потврдена од апелацискиот суд, иако беше намалена на шест години. Таа беше уапсена на 26 април кога и почна да ја издржува казната.
Оваа реченица наиде на протест од британското Министерство за надворешни работи, кое го нарече случајот „уште еден тажен пример на обидите на иранските власти да ги замолчат храбрите бранители на човековите права“.
„Амнести интернешнл“ ја прогласи за затвореничка на совеста и повика на итно ослободување. „Репортери без граници“ упатија апел во име на Мохамади на деветгодишнината од смртта на фотографката Захра Каземи во затворот „Евин“.
Во јули 2012 година меѓународна група пратеници побараа нејзино ослободување, вклучително и американскиот сенатор Марк Кирк, поранешниот канадски јавен обвинител, Ирвин Котлер, британскиот пратеник Денис Мекшејн, австралискиот пратеник Мајкл Денби, италијанската пратеничка, Фијама Ниренштајн, и литванскиот пратеник, Емануелис Зингерис.
Мохамади беше ослободена од затвор на 31 јули 2012 година.
Три години подоцна, Мохамади повторно беше уапсена под нови обвиненија. Разгранокот 15 на Револуционерниот суд ја осуди на десет години затвор под обвинение за основање нелегална група за Легам (постапно прекинување на кампањата за смртна казна), пет години за собирање и работа против националната безбедност, една година за пропаганда против системот за нејзините интервјуа со меѓународните медиуми и нејзината средба во март 2014 година со тогашната висока претставничка за надворешна и безбедносна политика на ЕУ, Кетрин Ештон.
Во јануари 2019 година Мохамади почна штрајк со глад заедно со притворената британско-иранска државјанка Назанин Загари-Ратклиф во затворот „Евин“ во Техеран во знак на протест поради тоа што им бил одбиен пристап до медицинска нега.
Во октомври 2020 година Мохамади беше ослободена од затвор.
На крајот на февруари 2021 година таа објави видео преку социјалните мрежи во кое објаснува дека во декември двапати била повикана на суд за случај што против неа бил поведен додека сè уште била во затвор.
Мохамади изјави дека одбива да се појави на суд и нема да се придржува на ниту една пресуда. Во видеото таа го опишува сексуалниот напад и малтретирањето на кое таа и другите жени биле изложени во затворите и вели дека властите сè уште не одговориле на жалбата што таа ја поднела на 24 декември.
Новиот случај поведен против неа се однесува на протестот на женските политички затворенички во затворот „Евин“ поради убиството и апсењето демонстрант од страна на безбедносните сили во ноември 2019 година.
Во мај 2021 година Разгранокот 1188 на Кривичниот суд во Техеран ја осуди Мохамади на две и пол години затвор, 80 удари со камшик и две одделни парични казни под обвинение, вклучително и ширење пропаганда против системот“
Мохамади е родена на 21 април 1972 година. Студирала на Меѓународниот универзитет „Имам Хомеини“, дипломирала физика и станала професионален инженер. За време на нејзината универзитетска кариера, таа пишуваше статии за поддршка на правата на жените во студентскиот весник. Била активна и во алпинистичка група, но подоцна била забранета поради нејзините политички активности.
Мохамади продолжи да работи како новинар за неколку реформистички весници и објави книга со политички есеи со наслов „Реформи, стратегија и тактики“.
Во 1999 година таа се омажи за колегата прореформски новинар Таги Рахмани, кој беше уапсен првпат не долго потоа. Рахмани се пресели во Франција во 2012 година по издржување вкупно 14 години затвор, но Мохамади продолжи со својата работа за човекови права.
Мохамади и Рахмани имаат близнаци.
Сопругот на иранската активистка рече дека наградата дополнително ќе ја поттикне нејзината борба и ќе го поттикне движењето што го води.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Киев бесен на Меркел: „Зборовите на поранешната канцеларка се неприфатливи“

Киев остро реагираше на тврдењата на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел дека Полска и балтичките земји ги саботирале обидите за решавање на украинскиот конфликт во 2021 година, што, како што изјави таа, индиректно придонело за почетокот на „Новата светска војна“, објавува Политико.
Меркел во интервју изјави дека Франција и Германија потоа предложиле воспоставување нов формат за преговори со Русија, кој би ги заменил договорите од Минск, но Варшава и балтичките престолнини одбиле да ја поддржат иницијативата.
Таа проценка предизвика негодување во Киев, каде што висок украински функционер, според Политико, рекол дека зборовите на поранешната канцеларка се „неприфатливи и, искрено, одвратни“.
Во истото интервју, поранешната германска канцеларка, исто така, оцени дека обвинувањето дека унгарскиот премиер Виктор Орбан е „тројански коњ“ на рускиот претседател Владимир Путин во рамките на Европската Унија е „глупост“, посочувајќи на потребата да се запрат меѓусебните обвинувања во рамките на ЕУ и да се обнови дипломатскиот дијалог.
Фото: принтскрин
Свет
Светската здравствена организација тестира смртоносен сируп против кашлица

Светската здравствена организација (СЗО) побара информации од Индија за тоа дали сирупот против кашлица поврзан со смртни случаи кај деца во земјата е извезен во други земји, соопшти денес агенцијата.
СЗО изјави за Ројтерс дека ќе разгледа издавање глобално предупредување за медицински производ во врска со сирупот Колдриф откако ќе добие официјални информации од Њу Делхи, објави Ројтерс.
Според информациите од локалните власти, најмалку 17 деца под петгодишна возраст починале во текот на изминатиот месец откако консумирале сируп што содржел високи концентрации на токсичното соединение диетилен гликол, речиси 500 пати над законската граница.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Бурата „Барбара“ ја зафати Романија: затворени училишта, луѓе качени на покривите на автомобилите за да преживеат

Бурата „Барбара“ предизвика огромни проблеми во Романија.
Поради бурата што зафати делови од Романија во вторникот вечерта и рано утрово, наставата беше откажана во училиштата, јавниот превоз беше привремено прекинат, дрвјата беа исечени, канализациите беа блокирани, а улиците беа поплавени, како и неколку згради во округот Констанца.
Според локалните власти, спасувачките екипи се бореа со последиците од бурата во Романија цела ноќ.
Алармантна ситуација се случи во Констанца, каде што водата однесе автомобил, а еден човек се качи на хаубата на автомобилот и чекаше да биде спасен. Тој е во болница поради хипотермија.
Интервентните екипи работеа на спасување на лицето, а исто така ја отстранија и водата од зградите и дрвјата што паднаа на електричните кабли.
„Поради силните временски услови, водата го однесе автомобилот, а патникот се засолни на хаубата. Интервентните тимови спасија уште две лица заробени во водата, кои беа на покривот на автомобилот“, известуваат властите.
Како превентивна мерка, градските власти утрово наредија привремено прекинување на сообраќајот на јавните автобуси, за да не се попречи интервенцијата на теренските тимови.
Наставата е откажана
Наставата е откажана во среда за повеќе од 109.000 ученици од 205 училишта во округот Констанца.
Циклонот што ја погоди Романија се вика „Барбара“.