Свет
Признание за жената мачена во озлогласениот затвор: која е Наргес Мохамади, добитничка на Нобеловата награда за мир

Иранката Наргес Мохамади (51) е добитничка на Нобеловата награда за мир за 2023 година.
Како што е наведено од Комитетот, таа ја добила наградата за борба против угнетувањето на жените во Иран и нејзините напори да ги промовира човековите права и слободата за сите.
Во образложението на наградата се наведува дека храбрата борба на Наргес Мохамади имала огромна лична цена.
„Севкупно, иранскиот режим ја апсеше 13 пати, ја осуди пет пати, со вкупно 31 година затвор“, рече Берит Рајс-Андерсен, шеф на Нобеловиот комитет во Осло.
Наргес Мохамади сè уште е во затвор.
Таа е ирански активист и заменик-шеф на Центарот за бранители на човекови права, основан од нобеловката Ширин Ебади.
Мохамади беше апсена повеќепати од 1998 година и моментно се наоѓа во озлогласениот затвор „Евин“ во Техеран поради ширење пропаганда.
Оваа година таа беше вклучена и на листата на 100 инспиративни и влијателни жени на Би-би-си од целиот свет.
Во декември минатата година, за време на протестите предизвикани од убиството на Махса Амини во притвор, Наргес Мохамади во извештајот објавен од Би-би-си детаљно го опиша сексуалното и физичкото малтретирање на притворените жени.
Во јануари оваа година таа објави шокантен извештај од затворот, во кој детаљно ги опишува условите на жените во затворот „Евин“, вклучително и список од 58 затвореници и процесот на испрашување и тортура низ кој поминале. Од овие жени, 57 поминале вкупно 8.350 дена во самица. 56 од нив се осудени на вкупно 3.300 месеци затвор.
Мохамади првпат беше уапсена во 1998 година поради критикување на иранската влада. Таа помина една година во затвор. Во април 2010 година таа беше повикана во Исламскиот револуционерен суд поради нејзиното членство во Центарот за бранители на човековите права.
Таа беше ослободена со кауција од 50.000 долари, но неколку дена подоцна беше повторно уапсена и задржана во затворот „Евин“. Нејзиното здравје се влошило додека била во затвор, каде што развила болест слична на епилепсија поради која повремено ја губи контролата врз мускулите. По еден месец, била пуштена и однесена во болница.
Во јули 2011 година Мохамади беше повторно судена и прогласена за виновна за „дејствување против националната безбедност, членство во Центарот и пропаганда против режимот“. Во септември таа беше осудена на 11 години затвор.
Како што тогаш изјави, за пресудата дознала преку своите адвокати и дека пресудата на 23 страници е без преседан бидејќи нејзините активности во областа на човековите права постојано ги споредувале со обиди за рушење на режимот.
Во март 2012 година казната беше потврдена од апелацискиот суд, иако беше намалена на шест години. Таа беше уапсена на 26 април кога и почна да ја издржува казната.
Оваа реченица наиде на протест од британското Министерство за надворешни работи, кое го нарече случајот „уште еден тажен пример на обидите на иранските власти да ги замолчат храбрите бранители на човековите права“.
„Амнести интернешнл“ ја прогласи за затвореничка на совеста и повика на итно ослободување. „Репортери без граници“ упатија апел во име на Мохамади на деветгодишнината од смртта на фотографката Захра Каземи во затворот „Евин“.
Во јули 2012 година меѓународна група пратеници побараа нејзино ослободување, вклучително и американскиот сенатор Марк Кирк, поранешниот канадски јавен обвинител, Ирвин Котлер, британскиот пратеник Денис Мекшејн, австралискиот пратеник Мајкл Денби, италијанската пратеничка, Фијама Ниренштајн, и литванскиот пратеник, Емануелис Зингерис.
Мохамади беше ослободена од затвор на 31 јули 2012 година.
Три години подоцна, Мохамади повторно беше уапсена под нови обвиненија. Разгранокот 15 на Револуционерниот суд ја осуди на десет години затвор под обвинение за основање нелегална група за Легам (постапно прекинување на кампањата за смртна казна), пет години за собирање и работа против националната безбедност, една година за пропаганда против системот за нејзините интервјуа со меѓународните медиуми и нејзината средба во март 2014 година со тогашната висока претставничка за надворешна и безбедносна политика на ЕУ, Кетрин Ештон.
Во јануари 2019 година Мохамади почна штрајк со глад заедно со притворената британско-иранска државјанка Назанин Загари-Ратклиф во затворот „Евин“ во Техеран во знак на протест поради тоа што им бил одбиен пристап до медицинска нега.
Во октомври 2020 година Мохамади беше ослободена од затвор.
На крајот на февруари 2021 година таа објави видео преку социјалните мрежи во кое објаснува дека во декември двапати била повикана на суд за случај што против неа бил поведен додека сè уште била во затвор.
Мохамади изјави дека одбива да се појави на суд и нема да се придржува на ниту една пресуда. Во видеото таа го опишува сексуалниот напад и малтретирањето на кое таа и другите жени биле изложени во затворите и вели дека властите сè уште не одговориле на жалбата што таа ја поднела на 24 декември.
Новиот случај поведен против неа се однесува на протестот на женските политички затворенички во затворот „Евин“ поради убиството и апсењето демонстрант од страна на безбедносните сили во ноември 2019 година.
Во мај 2021 година Разгранокот 1188 на Кривичниот суд во Техеран ја осуди Мохамади на две и пол години затвор, 80 удари со камшик и две одделни парични казни под обвинение, вклучително и ширење пропаганда против системот“
Мохамади е родена на 21 април 1972 година. Студирала на Меѓународниот универзитет „Имам Хомеини“, дипломирала физика и станала професионален инженер. За време на нејзината универзитетска кариера, таа пишуваше статии за поддршка на правата на жените во студентскиот весник. Била активна и во алпинистичка група, но подоцна била забранета поради нејзините политички активности.
Мохамади продолжи да работи како новинар за неколку реформистички весници и објави книга со политички есеи со наслов „Реформи, стратегија и тактики“.
Во 1999 година таа се омажи за колегата прореформски новинар Таги Рахмани, кој беше уапсен првпат не долго потоа. Рахмани се пресели во Франција во 2012 година по издржување вкупно 14 години затвор, но Мохамади продолжи со својата работа за човекови права.
Мохамади и Рахмани имаат близнаци.
Сопругот на иранската активистка рече дека наградата дополнително ќе ја поттикне нејзината борба и ќе го поттикне движењето што го води.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Бил Гејтс го обвини Маск за убиство на најсиромашните деца во светот

Милијардерот Бил Гејтс го засили својот конфликт со Илон Маск, обвинувајќи го најбогатиот човек во светот за „убивање на најсиромашните деца во светот“ со мерки што ги нарече погрешно насочени намалувања на американската помош за развој, пишува денес „Фајненшл тајмс“.
Коосновачот на „Мајкрософт“, кој најави интензивирање на својата филантропска работа во следните 20 години и затворање на неговата Фондација „Гејтс“ во 2045 година, во едно интервју изјави дека шефот на „Тесла“ се водел од незнаење при дизајнирањето на намалувањата.
Во февруари, Одделот за владина ефикасност на Маск, попознат како DOGE, ефикасно ја затвори Агенцијата на Соединетите Американски Држави за меѓународен развој (USAID), главната федерална институција за доделување американска помош, објавувајќи дека „време е за умирање“.
Гејтс процени дека ненадејните намалувања доведоа до тоа храната и лековите потребни за спасување на човечки животи да го изгубат својот интегритет и употребливост таму каде што се складирани, а може да доведат и до појава на заразни болести како што се сипаници, ХИВ и детска парализа.
„Сликата за најбогатиот човек во светот како ја убива најсиромашната земја во светот не е убава“, рече Гејтс, кој некогаш самиот беше најбогатиот човек во светот.
Гејтс рече дека Маск ја откажал помошта за болница во Мозамбик, која имала за цел да го спречи ширењето на вирусот ХИВ од мајките на нивните деца, и сето тоа со погрешно верување дека САД снабдуваат кондоми за Хамас во Појасот Газа на Блискиот Исток.
„Сакам сега да оди и да се сретне со тие деца кои добија ХИВ, бидејќи им ги прекина парите“, рече Гејтс.
Овој 69-годишен филантроп вчера објави план да го даде буквално целото свое богатство во текот на следните 20 години, во кои периоди, според неговата идеја, Фондацијата Гејтс ќе потроши повеќе од 200 милијарди долари за глобално здравство, развој и образование. Во изминатите 25 години, фондацијата издвои околу 100 милијарди долари за оваа намена.
Фондацијата ќе биде затворена во 2045 година, неколку децении порано од планираниот датум.
Според Гејтс, причината за забрзаната испорака е да се постигне максимален ефект со потенцијал да се пронајдат средства за дефинитивно справување со заразни болести како што се детската парализа и ХИВ.
Свет
„Ако Путин не се согласи, ние ќе бидеме подготвени“: Макрон за прекинот на огнот меѓу Русија и Украина

Францускиот претседател Емануел Макрон објави дека синоќа разговарал со американскиот претседател Доналд Трамп за прекинот на огнот во Украина.
Макрон рече дека го поздравува јасниот повик на Трамп за безусловно примирје од 30 дена. Тој рече дека овој повик бил поддржан од британските и нордиските партнери во петокот наутро.
Францускиот претседател нагласи дека сите сега мора веднаш да работат на постигнување прекин на огнот – „без одложување“.
„Украина се согласи на ова примирје пред речиси два месеци. Сега очекувам и Русија да го стори истото. Во спротивно, ќе бидеме подготвени решително да одговориме, заедно со сите Европејци и во тесна координација со Соединетите Американски Држави“, напиша францускиот претседател.
Во петокот, германскиот канцелар Фридрих Мерц ѝ се закани на Русија со нови санкции доколку не се согласи на трајно примирје во Украина и мировни преговори.
Мерц, исто така, имаше телефонски разговор со американскиот претседател Доналд Трамп. Германскиот канцелар изјави дека изразил поддршка за планот на Трамп за 30-дневен прекин на огнот во Украина.
Трамп, по разговорот со украинскиот претседател Володимир Зеленски на 8 мај, изјави дека би сакал 30-дневно безусловно примирје и повторно ја спомена можноста за нови санкции против Русија.
Свет
Руте: „НАТО не вети дека членството на Украина ќе биде загарантирано“

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес изјави дека Алијансата не ветила дека членството на Украина во таа организација ќе биде загарантирано со мировен договор со Русија.
„Сите во НАТО се согласија дека патот на Украина кон НАТО ќе биде неповратен. Но, никогаш не се согласивме дека членството на Украина во НАТО ќе биде загарантирано во рамките на мировниот договор. Но, на долг рок, НАТО изјави дека ќе постои оваа перспектива за членство во НАТО. Ова е на долг рок, а не за мировните преговори што се во тек“, нагласи Руте.
Претходно, германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека Украина треба да биде суверена држава кога станува збор за донесување одлуки за политички и воени сојузи, како и дека земјата треба да се приклучи на ЕУ, пренесува „Униан“.
Тој според написите проценил дека пристапувањето на Украина во ЕУ ќе се случи пред членството во НАТО.