Свет
Признание за жената мачена во озлогласениот затвор: која е Наргес Мохамади, добитничка на Нобеловата награда за мир

Иранката Наргес Мохамади (51) е добитничка на Нобеловата награда за мир за 2023 година.
Како што е наведено од Комитетот, таа ја добила наградата за борба против угнетувањето на жените во Иран и нејзините напори да ги промовира човековите права и слободата за сите.
Во образложението на наградата се наведува дека храбрата борба на Наргес Мохамади имала огромна лична цена.
„Севкупно, иранскиот режим ја апсеше 13 пати, ја осуди пет пати, со вкупно 31 година затвор“, рече Берит Рајс-Андерсен, шеф на Нобеловиот комитет во Осло.
Наргес Мохамади сè уште е во затвор.
Таа е ирански активист и заменик-шеф на Центарот за бранители на човекови права, основан од нобеловката Ширин Ебади.
Мохамади беше апсена повеќепати од 1998 година и моментно се наоѓа во озлогласениот затвор „Евин“ во Техеран поради ширење пропаганда.
Оваа година таа беше вклучена и на листата на 100 инспиративни и влијателни жени на Би-би-си од целиот свет.
Во декември минатата година, за време на протестите предизвикани од убиството на Махса Амини во притвор, Наргес Мохамади во извештајот објавен од Би-би-си детаљно го опиша сексуалното и физичкото малтретирање на притворените жени.
Во јануари оваа година таа објави шокантен извештај од затворот, во кој детаљно ги опишува условите на жените во затворот „Евин“, вклучително и список од 58 затвореници и процесот на испрашување и тортура низ кој поминале. Од овие жени, 57 поминале вкупно 8.350 дена во самица. 56 од нив се осудени на вкупно 3.300 месеци затвор.
Мохамади првпат беше уапсена во 1998 година поради критикување на иранската влада. Таа помина една година во затвор. Во април 2010 година таа беше повикана во Исламскиот револуционерен суд поради нејзиното членство во Центарот за бранители на човековите права.
Таа беше ослободена со кауција од 50.000 долари, но неколку дена подоцна беше повторно уапсена и задржана во затворот „Евин“. Нејзиното здравје се влошило додека била во затвор, каде што развила болест слична на епилепсија поради која повремено ја губи контролата врз мускулите. По еден месец, била пуштена и однесена во болница.
Во јули 2011 година Мохамади беше повторно судена и прогласена за виновна за „дејствување против националната безбедност, членство во Центарот и пропаганда против режимот“. Во септември таа беше осудена на 11 години затвор.
Како што тогаш изјави, за пресудата дознала преку своите адвокати и дека пресудата на 23 страници е без преседан бидејќи нејзините активности во областа на човековите права постојано ги споредувале со обиди за рушење на режимот.
Во март 2012 година казната беше потврдена од апелацискиот суд, иако беше намалена на шест години. Таа беше уапсена на 26 април кога и почна да ја издржува казната.
Оваа реченица наиде на протест од британското Министерство за надворешни работи, кое го нарече случајот „уште еден тажен пример на обидите на иранските власти да ги замолчат храбрите бранители на човековите права“.
„Амнести интернешнл“ ја прогласи за затвореничка на совеста и повика на итно ослободување. „Репортери без граници“ упатија апел во име на Мохамади на деветгодишнината од смртта на фотографката Захра Каземи во затворот „Евин“.
Во јули 2012 година меѓународна група пратеници побараа нејзино ослободување, вклучително и американскиот сенатор Марк Кирк, поранешниот канадски јавен обвинител, Ирвин Котлер, британскиот пратеник Денис Мекшејн, австралискиот пратеник Мајкл Денби, италијанската пратеничка, Фијама Ниренштајн, и литванскиот пратеник, Емануелис Зингерис.
Мохамади беше ослободена од затвор на 31 јули 2012 година.
Три години подоцна, Мохамади повторно беше уапсена под нови обвиненија. Разгранокот 15 на Револуционерниот суд ја осуди на десет години затвор под обвинение за основање нелегална група за Легам (постапно прекинување на кампањата за смртна казна), пет години за собирање и работа против националната безбедност, една година за пропаганда против системот за нејзините интервјуа со меѓународните медиуми и нејзината средба во март 2014 година со тогашната висока претставничка за надворешна и безбедносна политика на ЕУ, Кетрин Ештон.
Во јануари 2019 година Мохамади почна штрајк со глад заедно со притворената британско-иранска државјанка Назанин Загари-Ратклиф во затворот „Евин“ во Техеран во знак на протест поради тоа што им бил одбиен пристап до медицинска нега.
Во октомври 2020 година Мохамади беше ослободена од затвор.
На крајот на февруари 2021 година таа објави видео преку социјалните мрежи во кое објаснува дека во декември двапати била повикана на суд за случај што против неа бил поведен додека сè уште била во затвор.
Мохамади изјави дека одбива да се појави на суд и нема да се придржува на ниту една пресуда. Во видеото таа го опишува сексуалниот напад и малтретирањето на кое таа и другите жени биле изложени во затворите и вели дека властите сè уште не одговориле на жалбата што таа ја поднела на 24 декември.
Новиот случај поведен против неа се однесува на протестот на женските политички затворенички во затворот „Евин“ поради убиството и апсењето демонстрант од страна на безбедносните сили во ноември 2019 година.
Во мај 2021 година Разгранокот 1188 на Кривичниот суд во Техеран ја осуди Мохамади на две и пол години затвор, 80 удари со камшик и две одделни парични казни под обвинение, вклучително и ширење пропаганда против системот“
Мохамади е родена на 21 април 1972 година. Студирала на Меѓународниот универзитет „Имам Хомеини“, дипломирала физика и станала професионален инженер. За време на нејзината универзитетска кариера, таа пишуваше статии за поддршка на правата на жените во студентскиот весник. Била активна и во алпинистичка група, но подоцна била забранета поради нејзините политички активности.
Мохамади продолжи да работи како новинар за неколку реформистички весници и објави книга со политички есеи со наслов „Реформи, стратегија и тактики“.
Во 1999 година таа се омажи за колегата прореформски новинар Таги Рахмани, кој беше уапсен првпат не долго потоа. Рахмани се пресели во Франција во 2012 година по издржување вкупно 14 години затвор, но Мохамади продолжи со својата работа за човекови права.
Мохамади и Рахмани имаат близнаци.
Сопругот на иранската активистка рече дека наградата дополнително ќе ја поттикне нејзината борба и ќе го поттикне движењето што го води.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Израел се подготвува за целосна окупација на Појасот Газа

Израелскиот безбедносен кабинет го одобри планот на премиерот Бенјамин Нетанјаху за преземање воена контрола над Газа, што претставува нова голема ескалација во војната. Одлуката беше донесена по состанок кој траеше длабоко во ноќта, а со неа се потврдува дека за завршување на конфликтот е потребно „целосно безбедносно преземање на Појасот Газа“, пишува „Скај њуз“.
Пред состанокот, Нетанјаху во интервју за „Фокс њуз“ го потврди намерите на Израел. На прашањето дали Израел „ќе ја преземе контролата над целата Газа“, одговори: „Имаме намера, за да ја обезбедиме нашата безбедност, да го отстраниме Хамас таму и да го ослободиме населението на Газа.“ Додаде дека Израел не сака да ја задржи територијалната контрола, туку да воспостави безбедносен појас и власта да ја предаде на арапски сили кои ќе управуваат правилно.
По состанокот, од кабинетот на израелскиот премиер беше соопштено дека Израелските одбранбени сили (ИДФ) ќе се подготвуваат за преземање на контролата над градот Газа, додека истовремено ќе се дистрибуира хуманитарна помош до цивилите надвор од зоните на борба. Безбедносниот кабинет усвои пет принципи за завршување на војната: разоружување на Хамас, враќање на сите заложници, демилитаризација на Газа, израелска безбедносна контрола над Појасот и воспоставување алтернативна цивилна власт која не е ниту Хамас ниту Палестинската самоуправа.
Овој план наиде на остри критики, вклучително и од семејствата на заложниците кои ги држи Хамас. Аинав Зангаукер, мајка на заложникот Матан Зангаукер, изјави дека Нетанјаху ѝ ветил работа на договор за ослободување. „Некој што зборува за сеопфатен договор не оди да ја освојува Газа и да ги загрозува заложниците и војниците“, напиша на социјалната мрежа X, додавајќи: „Нетанјаху и неговите партнери се подготвуваат да го осудат на смрт.“
Според извештаите од израелските медиуми, началникот на Генералштабот на израелската армија, Ејал Замир, исто така предупредил против окупација на Газа, наведувајќи дека тоа би ги загрозило заложниците и дополнително би ја оптоварило армијата. Од меѓународната страна, јордански официјален претставник порача дека Арапите „ќе го поддржат само она што Палестинците ќе го договорат и одлучат“ и дека „нема да се согласат со политиката на Нетанјаху ниту ќе ги чистат неговите нереди“.
Џина Аберкромби-Винстенли, поранешна претседателка на Советот за политика за Блискиот исток, изјави за Sky News дека „многу малку луѓе“ веруваат дека планот за окупација е добра идеја. „Тешко е да се придонесе за траума и очајот на Палестинците во Појасот Газа, но ова сигурно ќе го направи тоа“, рече таа, истакнувајќи дека новото присилно преселување само ќе ги влоши страдањата на населението.
Овие одлуки доаѓаат откако вчера, според податоците на локалните болници, најмалку 42 Палестинци биле убиени во израелските воздушни напади и пукање низ јужна Газа.
Најновиот конфликт започна со напад на Хамас на 7 октомври 2023 година, во кој загинаа околу 1.200 лица, а 251 беа киднапирани. Се проценува дека Хамас сè уште држи околу 50 заложници. Според Министерството за здравство во Газа, кое е под контрола на Хамас, во израелската одмаздничка офанзива убиени се повеќе од 61.000 Палестинци.
Свет
САД нудат 50 милиони долари за апсење на претседателот на Венецуела

Соединетите Американски Држави ја удвоија наградата за информации што би довеле до апсење на венецуелскиот претседател Николас Мадуро на 50 милиони долари, обвинувајќи го дека е еден од најголемите трговци со дрога во светот, пишува „Би-би-си њуз“.
Американскиот претседател, Доналд Трамп, е долгогодишен критичар на Мадуро, кој повторно ја презеде функцијата во јануари по изборите обележани со обвинувања за фалсификување на гласови, чии резултати во голема мера беа отфрлени од меѓународната заедница. Генералниот обвинител, Пам Бонди потврди дека САД ќе ја удвојат претходно објавената награда од 25 милиони долари, тврдејќи дека Мадуро е директно поврзан со операции за трговија со дрога.
Венецуелскиот министер за надворешни работи Иван Гил ја нарече новата награда „патетична“ и ја нарече „политичка пропаганда“. „Не сме изненадени, со оглед на тоа од каде доаѓа“, рече Гил, обвинувајќи ja Бонди за „очајно одвлекување на вниманието“ од негативните наслови околу справувањето со случајот со педофилот Џефри Епштајн.
За време на првиот мандат на Трамп, американската влада ги обвини Мадуро и други високи венецуелски функционери за низа кривични дела, вклучувајќи наркотероризам, корупција и трговија со дрога. Во тоа време, Министерството за правда на САД тврдеше дека Мадуро соработувал со колумбиската бунтовничка група ФАРК за „да користи кокаин како оружје за „совладување“ на САД“.
Во видео објавено во четврток, Бонди го обвини Мадуро за координација со групи како што се Трен де Арагва – венецуелска банда означена како терористичка организација од администрацијата на Трамп – и картелот Синалоа, моќна мексиканска криминална мрежа. Се тврдеше дека Агенцијата за борба против дрога на САД (ДЕА) „запленила 30 тони кокаин поврзан со Мадуро и неговите соработници, со речиси седум тони поврзани со самиот Мадуро“. Мадуро претходно ги отфрли тврдењата на САД за директна вмешаност во трговијата со дрога.
Мадуро, лидерот на Обединетата социјалистичка партија, кој го наследи Уго Чавез во 2013 година, се соочи со повеќекратни обвинувања за потиснување на опозициските групи и задушување на несогласувањето во Венецуела, вклучително и употреба на насилство. Тој ги преживеа протестите по спорните избори минатата година и ја задржа власта.
Сепак, во јуни Уго Карвахал, поранешниот шеф на воената разузнавачка служба на Венецуела, беше осуден по неколку обвиненија за трговија со дрога откако беше уапсен во Мадрид и екстрадиран во САД. Карвахал, познат по прекарот Ел Поло, беше моќен шпион кој избега од Венецуела откако ја повика војската да поддржи кандидат на опозицијата и да го собори Мадуро.
Иако првично ги негираше обвиненијата, подоцна се изјасни за виновен, поттикнувајќи шпекулации дека склучил договор со американските власти во замена за помала казна и инкриминирачки информации за Мадуро. Обединетото Кралство и ЕУ, исто така, објавија санкции против владата на Мадуро по неговото враќање на функцијата претходно оваа година.
Свет
Либанската влада го поддржа американскиот план, луѓето на Хезболах ја напуштија седницата

Министерот за информации на Либан објави дека владата ги одобрила целите на американскиот предлог за разоружување на Хезболах до крајот на годината и прекин на израелските воени операции во земјата. Тој додаде дека владата не ги разгледала сите детали од предлогот.
Соединетите Американски Држави му презентираа на Либан предлог за разоружување на Хезболах до крајот на годината, со прекин на израелските воени операции во земјата и повлекување на израелските војници од пет позиции во јужен Либан.
Тој план, предложен од претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп во регионот, Том Барак, ги утврдува најдеталните чекори досега за разоружување на Хезболах, група поддржана од Иран. Таа организација досега ги отфрлаше сè погласните повици за разоружување откако влезе во разорна војна со Израел минатата година.
Планот беше дискутиран на седница на либанската влада. Хезболах сè уште не го коментираше предлогот, но три извори за Ројтерс изјавија дека министрите од групата поддржана од Иран и нивните шиитски муслимански сојузници ја напуштиле седницата во знак на протест поради дискусиите за предлогот.
Целите на американскиот предлог вклучуваат постепено укинување на вооруженото присуство на недржавни актери, вклучувајќи го и Хезболах, потоа распоредување на либански сили во клучните гранични и внатрешни области, повлекување на Израел од петте позиции што ги држи, решавање на прашањето со затворениците преку индиректни преговори и трајно обележување на границите на Либан со Израел и Сирија.
Вчера, Хезболах ја обвини либанската влада дека направила голем грев со тоа што планирала да го прифати американскиот предлог, велејќи дека потегот е резултат на американски диктати и дека ќе се третира како да не постои.
„Владата на премиерот Наваф Салам направи голем грев со тоа што одлучи да одземе оружје од Либан за да се спротивстави на израелскиот непријател. Одлуката целосно им служи на интересите на Израел“, се вели во соопштението.