Свет
САД го претставија „франкенџет“, нов борбен авион: „Ова е прв ваков случај во историјата“

Воздухопловните сили на САД го претставија новиот борбен авион од необично потекло, F-35, склопен од делови на два авиона уништени во несреќи. Го нарекуваат „франкенџет“ и сега и официјално е подготвен за мисии.
„Франкенџет“ е целосно оперативен и подготвен за борбени мисии“, објави Заедничката оперативна канцеларија на Ф-35 (ЈПО) во последниот извештај. Овој необичен проект почна во 2014 година кога F-35A претрпе тежок дефект на моторот додека се подготвуваше за тренинг-лет од воздухопловната база Еглин на Флорида.
Авионот, познат како „АФ-27“, претрпел сериозно оштетување на задниот дел. Истрагата покажа дека делови од роторот на моторот се распрснале во куќиштето на вентилаторот, навлегле во резервоарот за гориво и во хидрауличните линии и излегле преку горниот труп на авионот предизвикувајќи пожар, кој зафатил две третини од авионот. Години подоцна, во јуни 2020 година, друг F-35A, овој пат означен како AF-211, беше сериозно оштетен за време на слетувањето во воздухопловната база Хил во Јута кога му откажа предната опрема за слетување.
По два сериозно оштетени авиона, воздухопловните сили останаа со употреблив преден дел од„ АФ-27“ и заден дел од„ АФ-211“, делови од борбените авиони кои чинат по 75 милиони долари.
Наместо да ги отпишат двата авиона, експертите одлучија во 2022 година да го користат она што остана спојувајќи го предниот дел на едниот и задниот дел на другиот. Така е создаден првиот „Ф-35“, „франкенџет“, кој во флотата врати уште еден оперативен авион, со значителни финансиски заштеди. „Ова е прв ваков случај во историјата“, вели Скот Тејлор, главен машински инженер во „Локхид Мартин“. „Делови од F-35 теоретски може да се одвојат и повторно да се состават, но тоа никогаш досега не било направено.
Работата беше извршена во базата Хил, а за овој уникатен проект беа развиени целосно нови алатки, опрема и методи на склопување.
По речиси две и пол години работа, во јануари 2025 година, „франкенџет“ првпат полета слетувајќи во фабриката на „Локхид Мартин“ во Форт Ворт, Тексас, каде што беше извршено дополнително тестирање.
„Авионот беше тестиран до своите граници при првиот лет и се однесуваше како штотуку да е произведен“, рече Џефри Џенсен, главен инженер за F-35A. Кон крајот на март „франкенџет“ повторно пристигна во хилската база и беше вратен во 388. борбена ескадрила, на која ѝ припаѓаше и оригиналниот „АФ-211“.
Целиот проект за изградба на овој необичен F-35 чинел 11,7 милиони долари, а Пентагон тврди дека заштедил дури 63 милиони долари, што би била цената на целосно нов авион.
Според Меѓународниот институт за стратешки студии (IISS), американското воено воздухопловство во моментот има 383 авиони „Ф-35А“. Освен во САД, F-35 станува сè попопуларен меѓу американските сојузници бидејќи дури 17 земји веќе ги имаат овие авиони или ги нарачале, според „Локхид Мартин“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
(Фото+видео) Заврши собирот „Не ја даваме Србија“ – Вучиќ упати пет барања

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ денеска на собирот „Не ја даваме Србија“ ги прочита барањата. Ги има вкупно пет, а Вучиќ рече дека нема да се откаже додека не се исполни секое од нив.
„Воспоставете целосно почитување на уставот и законите, гарантирајте ја безбедноста на граѓаните, институциите да се вратат на граѓаните, вклучително и РТС, клучен учесник во обоената револуција. Под два, утврдете ја правната одговорност на сите граѓани за време на мирните собири во Србија, особено во Ниш на 21 март. Под три, да им се овозможи на секој ученик и студент да се образува и студира ако сака. Под четири, да се откријат сторителите, поттикнувачите и помагачите во извршување на активности кои вклучуваат напади на витални државни институции и објекти и да се спречи преземање на такви активности во иднина. Под пет, да се спречи каква било активност која самоволно и незаконски ја парализира економската активност и ги спречува граѓаните да ги извршуваат своите животни активности на вообичаен начин, во согласност со јавниот ред во кој секој може да смета на фактот дека во едно демократско општество на држави, ќе ги заштитиме виталните животни интереси“, рече Вучиќ.
Говорот на Вучиќ го слушаа илјадници граѓани.
Beskrajno i veliko hvala za ovaj divni dan. Hvala svima vama sestre i braćo sa Kosova i Metohije, koji ste došli u Beograd da pokažete koliko volite Srbiju i svoj glavni grad. Hvala vama iz Republike Srpske, Crne Gore i Severne Makedonije, hvala građanima drugih delova Srbije i… pic.twitter.com/B5y330YzeZ
— Novi Beograd SNS (@SNS_NoviBeograd) April 12, 2025
Собирот е веќе завршен. Претходно, на главната сцена пред Домот на народното собрание од 13 часот настапија неколку музички групи и изведувачи. На втората сцена, на плоштадот Никола Пашиќ, настапија културно-уметнички друштва од цела Србија, а на третата сцена, кај црквата Свети Марко, беше организирана програма за деца.
Граѓаните можеа да посетат штандови за зачленување во новото движење и да одберат негово име, да остават писма за претседателот Александар Вучиќ, да добијат информации за поволните станбени кредити за млади. На штандот на Министерството за туризам и млади и Туристичката организација на Србија, можеа да добијат информации за ваучери за одмор во Србија.
Поставени беа и штандови за послужување за учесниците на собирот, како и штандови со рачни изработки на жени од сите краишта на Србија.
Тродневниот собир „Не ја даваме Србија“ започна вчера со дефиле на знамињата на Србија и локалните самоуправи.
Регион
(Видео) „Слободата владее со чаршијата“ – голем протест на српските студенти во Нови Пазар

По Нови Сад, Крагуевац, Ниш и Белград, српските студенти денеска организираат голем протест во Нови Пазар.
Собирот е под мотото „Слободата владее со чаршијата“.
Протестот трае од 11 до 23 часот.
Novi Pazar, sloboda vlada čaršijom❤️🥰🫶
Pazar je svet💥 pic.twitter.com/XfdFvYsRiS— Ferida Čustović (@BgFerida) April 12, 2025
Студентите на Државниот универзитет во Нови Пазар, кои го организираат денешниот собир, ги прочитаа барањата и одржаа 17-минутна тишина поради 16 жртви на надстрешницата во Нов Сад и загинатиот млад човек од Нови Пазар, кој загина пред неколку години кога го удри автомобил, но сите детали за таа несреќа сè уште не се разјаснети.
Novi Pazar ❤️❤️❤️
pic.twitter.com/eyS9tibLUs— ZEKKI🇷🇸 (@ZekiPejic) April 12, 2025
На повик на студентите од Нови пазар, во знак на поддршка се собраа и граѓани во Ниш.
Свет
Околу 100.000 луѓе на анти-израелски демонстрации во главниот град на Бангладеш

Околу 100.000 луѓе демонстрираа денеска во главниот град на Бангладеш, Дака, против акциите на Израел во Појасот Газа. Демонстрантите се собраа во паркот Сухраварди во близина на Универзитетот во Дака. Тие носеа стотици палестински знамиња и извикуваа слогани како „Слобода за Палестина“.
Многумина ги газеа сликите на американскиот претседател Доналд Трамп, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и индискиот премиер Нарендра Моди, обвинувајќи ги дека го поддржуваат Израел. За време на митингот беа носени симболични ковчези и слики на цивилни жртви.
Поддршка за денешниот протест изразија опозициската националистичка партија на Бангладеш, на чело со поранешната премиерка Каледа Зија и други исламистички групи и партии.
Бангладеш, земја со мнозинско муслиманско население со околу 170 милиони жители, нема дипломатски односи со Израел и официјално ја поддржува независна Палестина.