Свет
САД нема да задржат војници во Авганистан по 31 август

Од Самитот на западните земји од Г7 беа упатени апели до талибанците. Соединетите Држави дефинитивно го напуштаат Кабул во вторник, по истекувањето на рокот за евакуација, и покрај апелите од Европа да го задржат воздушниот мост отворен онолку колку што е потребно.
Г7 (Канада, Соединетите Држави, Франција, Велика Британија, Италија, Јапонија и Германија) и Европската Унија ветија, по виртуелниот самит, дека ќе продолжат да евакуираат што е можно повеќе луѓе од Авганистан до следниот вторник, бидејќи САД не сакаат да ја продолжат евакуацијата по 31 август.
„Што побрзо завршиме, толку подобро. Секојдневната операција е сè поголем ризик за нашите трупи“, рече американскиот претседател, Џо Бајден.
Сепак, претседателот Бајден минатата недела посочи дека американските војници треба да останат во Авганистан додека не се повлечат сите американски државјани од таа земја. Портпаролот на Пентагон не може да каже колку американски државјани сè уште се наоѓаат Авганистан. САД, Велика Британија, Франција, Германија и многу други земји досега извлекоа околу 60.000 луѓе од Кабул.
Претставниците на Европската Унија, претседателот на Советот на ЕУ, Шарл Мишел, и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, уште еднаш апелираа до Соединетите Држави да го остават воздушниот мост отворен онолку колку што е потребно. Тие рекоа дека е „морална обврска“ да ги извлечат сопствените граѓани од земјата сега управувана од талибанците, но и Авганистанци кои работеа за Западот, жени, активисти и соработници на хуманитарни организации.
„Оние на кои им е потребна нашата помош во регионот се жени и деца. Знаеме кои се овие жени, каде се и на каква опасност се изложени“, експлицитно нагласи Урсула фон дер Лајен. Додаде дека тие не смеат да паднат во рацете на криумчари на луѓе и криминални банди.
Групата од седум земји, исто така, се обврза дека ќе им помогне на соседните земји – Иран и Пакистан, во грижата за бегалците.
Засега, Канада, САД и Велика Британија им ветија на Обединетите нации дека секој од нив ќе прими 20.000 бегалци како дел од програмата за преселување. Претседателот на Европската комисија рече дека недостасуваат слични ветувања на ЕУ. Земјите членки се во процес на консолидација.
Австрија веќе објави дека во секој случај не сака да прифати ниту еден бегалец од Авганистан. Урсула фон дер Лајен предупреди дека кризата во Авганистан уште еднаш покажува дека ЕУ треба да усвои заеднички договор за миграција. Од 2015 година, ЕУ не успеа да се договори за унифицирана политика за азил, ниту за клучот за распределба на бегалците меѓу земјите членки.
Членовите на Г7 ги повикаа талибанците да им дозволат на сите странци и Авганистанци да ја напуштат земјата ако сакаат, дури и откако воздухопловниот мост во Кабул ќе биде затворен.
Европската Унија најави дека ќе продолжи со испорака на хуманитарна помош, која треба директно да стигне до луѓето што имаат потреба. Помошта за храна треба да се зголеми од 50 милиони на 200 милиони евра оваа година, најави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Претходно, шефот на Светската програма за храна на Обединетите нации, Дејвид Бесли, итно апелираше за зголемување на неговиот буџет со цел да се избегне глад во Авганистан.
Досега, околу 40 проценти од населението доби храна од хуманитарни организации. „Се разбира, сега ќе биде потешко да се продолжи со испорака на помош, со оглед на тоа што останаа многу малку луѓе на терен“, предупреди претставник на ЕУ во доверливото интервју за ДВ во Брисел. „Веќе нема да можеме да стигнеме до секого“, рече тој.
Државите од Г7 се согласија за едно: да ја признаат можната влада на исламистичките талибанци само доколку ги почитуваат човековите права и не ги ограничуваат правата на жените. Во спротивно, ќе им биде одбиена каква било финансиска помош.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој беше единствениот кој не ја потпиша декларацијата, објавија белградските медиуми кои ја покриваат првата посета на Вучиќ на Украина од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Земјите што учествуваат на 4-тиот самит „Украина-Југоисточна Европа“ денес потпишаа декларација со која ја повикуваат меѓународната заедница да обезбеди посилна поддршка за Украина и напори за наоѓање дипломатски пат кон траен мир, како и да ги одржуваат и зајакнуваат санкциите против Русија.
Србија се воздржа, а нејзиниот претседател беше единствениот кој не го потпиша документот со кој се бараат дополнителни санкции против Москва.
Неколку недели претходно, Вучиќ, кој балансира помеѓу Русија како историски сојузник на Србија и желбата на Белград да се приклучи кон Европската Унија, беше на Црвениот плоштад во Москва за да ја прослави 80-годишнината од победата над фашизмот во Втората светска војна.
„Им се заблагодарив на нашите украински домаќини, претседателот Зеленски, за целосно почитување на Повелбата на ОН и територијалниот интегритет на Србија. Приштина и претставниците на Приштина исто така не беа тука“, ја цитираше Танјуг изјавата на Вучиќ за време на неговата посета на Украина.
Вучиќ истакна дека ова е голем гест кон Србија, која, рече тој, ќе го цени тоа. Оваа посета доаѓа неколку дена откако Русија ги обвини компаниите на српската воена индустрија дека се обидуваат да „пукаат во грб на Москва“ со продажба на муниција на Украина.
Вучиќ повтори дека не ја предал Русија, негирајќи ги пишувањата на одредени медиуми во Србија и истакна дека повторно не ја потпишал декларацијата, но дека Србија е воздржана.
„И што и кого предадов? Русија? Со што? Со доаѓањето на самитот? Па, ова ми е четврти пат на самитот на Југоисточна Европа и Украина и повторно сум единствениот што не ја прифати декларацијата. За разлика од нив кои би прифатиле сè против Русија, сè што можат“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека Србија на тој начин ги штити интересите на меѓународното јавно право, секогаш водејќи се од сопствените интереси.
„Горд сум на политиката на Србија, на нашата независност и ќе продолжиме да го правиме тоа“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Украина не направила ништо лошо против Србија.
„Украина е земја која не ги покани претставниците на Приштина тука. Дали сме должни да ви се заблагодариме за тоа? Мислам дека сме. И што можам да критикувам за тоа? Па, ми дозволија да бидам тука и да се воздржам и да не потпишам и да ја нема Србија како потписник на декларацијата. Што друго сакате? И од Украина и од нас. Што всушност некој сака од политиката на Србија?“, рече Вучиќ.
Тој е убеден дека ова е „врвот што може да го достигне една мала земја во спроведувањето на сопствената независна политика“, нагласувајќи дека е горд на тоа.
На самитот учествуваше и првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, кој изрази благодарност за гостопримството на украинските власти и ја реафирмираше непоколебливата поддршка од страна на Северна Македонија за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
„Обединети сме пред предизвиците кои го загрозуваат мирот, безбедноста и меѓународниот поредок. Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната“, – истакна тој.
Свет
(Видео) Првпат во историјата снимен јужниот пол на Сонцето

Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион, е за првпат снимен на зачудувачки слики од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничка мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА го набљудуваше Сонцето надвор од рамнината во која орбитираат планетите и ја направи првата слика од неговите мистериозни поларни региони.
Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик од магнетна активност на полот на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за разбирање како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
The First Glimpse of the Sun’s South Pole Ever.
ESA has just released the first ever images of one of the Suns Poles taken by its Solar Orbiter spacecraft . Taken in UV which highlights the Sun’s “atmosphere”.
A region not seen before from Earth or previous spacecraft.
This is… pic.twitter.com/jyRhQOqKQ9— Amazing Astronomy (@AmazAstro) June 11, 2025
„Денес, за првпат во историјата, им покажуваме на луѓето слики од половите на Сонцето“, рече професорката Керол Мандел, директорка за наука во ESA.
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за современите вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидиме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на нова ера во соларната наука.“
Мисијата од 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарда евра), која започна во 2020 година, направи слики од јужниот пол на Сонцето кон средината на март, кога вселенското летало беше 15 степени под екваторот на Сонцето, овозможувајќи го првото набљудување на половите на Сонцето од тој агол.
Иако Земјата има трајни магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува на секои 11 години, или барем така се случува, и тогаш го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и пламени.
Првите магнетни мерења од Солар Орбитер открија фрагментиран мозаик од региони со северни и јужни поларитети на површината на Сонцето. Овој модел беше предвиден со компјутерски симулации, но сè уште не е потврден со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за поточни прогнози за циклусот на Сонцето.
Регион
Претседателката на Хашкиот трибунал: Ратко Младиќ добива медицинска нега на високо ниво

Претседателката на Меѓународниот кривичен трибунал во Хаг, Грасиела Гати Сантана, денес пред Советот за безбедност на ОН во Њујорк изјави дека генералот Ратко Младиќ добива медицинска нега на „високо ниво“ во притвор.
Младиќ отслужува доживотна казна затвор за геноцидот во Сребреница и воените злосторства против муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина од 1992 до 1995 година.
Поднесувајќи го својот редовен извештај за работата на Трибуналот, Сантана ги информираше земјите-членки на Советот за безбедност дека одбраната на Младиќ неодамна побарала тој да биде ослободен од хуманитарни причини поради неговата неизлечива болест.