Свет
„Трамп бараше авион од Катар, не му беше понуден како подарок“, велат извори на Си-ен-ен

Администрацијата на Доналд Трамп беше првата што стапи во контакт со Катар за да ја истражи можноста за набавка на „боинг 747“, што би можел да послужи како привремена замена за претседателскиот авион „ер форс уан“, изјавија за Си-ен-ен четири извори запознаени со разговорите. Таа верзија на настаните е во спротивност со тврдењата на претседателот дека самиот Катар го понудил авионот како подарок.
Откога Трамп ја презеде функцијата во јануари, Пентагон стапи во контакт со „Боинг“, но компанијата соопшти дека нема да може да испорача нови авиони што ќе ги заменат претседателските уште најмалку две години, велат извори.
Сепак, администрацијата на Трамп сакаше замена на авионот што е можно побргу, па затоа воздухопловните сили почнаа да разгледуваат други опции. Трамп му наложил на својот специјален пратеник за Блискиот Исток, Стив Виткоф, да состави список на достапни авиони, изјави за Си-ен-ен висок функционер на Белата куќа.
По првичниот контакт на Пентагон со „Боинг“, компанијата им достави на американските одбранбени претставници список на своите други клиенти од целиот свет, кои поседуваат авиони што би можеле да послужат како привремена опција, според три извори.
„Катар беше еден од тие клиенти“, рече друг извор запознаен со разговорите додавајќи дека Пентагон понудил да го купи авионот, а Катар сигнализирал дека е подготвен да го продаде.
Трет извор изјави дека Пентагон почнал разговори со Катар откога Белата куќа дала зелено светло. Според претставници на Белата куќа, Виткоф помогнал во воспоставувањето на првите контакти. Овој извор потсетува дека првично се зборувало за наем на авионот, а не за негово купување.
Сепак, Трамп постојано тврдеше дека тоа е гест или придонес од катарското кралско семејство. На својата социјална мрежа Truth Social тој напиша дека тоа е подарок без надокнада. Тој тврди дека авионот ќе се користи како привремена замена за „ер форс уан“, а подоцна ќе биде дониран во неговата претседателска библиотека.
Овие детали за иницијативата на американската администрација фрлаат нова светлина врз набавката на авиони, што предизвика политичка бура и речиси ја засени посетата на Трамп на Блискиот Исток минатата недела.
Демократите и некои влијателни републиканци, инаку сојузници на Трамп, се спротивставија на можниот договор од етички причини. Катар исто така се соочи со критики, а демократските пратеници се заканија дека ќе ја блокираат продажбата на оружје на таа земја.
„Боинг многу доцни со авионот“, рече Трамп во интервју за „Фокс њуз“ минатата недела. „Катар го слушна тоа, и му кажав на емирот – тој е голем човек – разговаравме и тој рече: Ако можам да помогнам, само кажете го тоа. И тие имаа авион“.
Во февруари Трамп и неколку соработници го разгледуваа катарскиот авион додека беше паркиран на аеродромот во Палм Бич, Флорида, недалеку од неговото одморалиште Мар-а-Лаго. Си-ен-ен објави дека по обиколката, Трамп им кажал на луѓето околу него колку луксузен бил авионот. Неговиот шеф за комуникации, Стивен Чунг, во тоа време изјави дека Трамп бил во авионот за да ги провери новата опрема и технологијата.
Пентагон одби да коментира и ги упати новинарите во Белата куќа. Си-ен-ен побара коментар и од Белата куќа, катарската амбасада во Вашингтон и од „Боинг“. Вашингтон и Доха нагласуваат дека, доколку се случи трансферот на авионите, тоа ќе се изврши легално, преку договор меѓу катарското Министерство за одбрана и американскиот Пентагон, што Белата куќа го повтори вчера.
Четири извори запознаени со преговорите велат дека договорот сè уште се преговара меѓу адвокатите од двете страни. „Од моментот кога Американците првпат стапија во контакт со Катар до денес, сè уште сè е во рацете на правните тимови“, рече друг извор. „И сè уште не е донесена конечна одлука“.
Според медиумските извештаи, вредноста на авионот е речиси 400 милиони долари, но два извора тврдат дека неговата вредност се намалила.
Вчера, портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, го опиша можниот трансфер како „донација за земјата“ велејќи дека катарското кралско семејство „понудило да го донира авионот на воздухопловните сили на САД и дека таа донација ќе биде прифатена во согласност со сите законски и етички стандарди“.
За време на посетата на Блискиот Исток, Трамп рече: „Никогаш не би одбил таква понуда. Мислам, би требало да бидам идиот за да кажам: Не, не сакаме бесплатен многу скап авион. Тоа беше одличен гест за мене“.
Катарскиот премиер Мохамед бин Абдулрахман бин Јасим ал-Тани минатата среда не го потврди тврдењето на Трамп дека катарски функционер му се обратил велејќи за Си-ен-ен: „Ова нема никаква врска со поединци, ниту од американска ниту од катарска страна“.
„Тоа е едноставен договор меѓу двете влади, а Министерството за одбрана и Пентагон сè уште ја разгледуваат можноста нашиот „747-8“ да се користи како „ер форс уан“ и сè уште сè е под правна анализа“.
„Доколку на САД им треба нешто и ако тоа е целосно легално, а ние можеме да го обезбедиме, ние сме подготвени да им помогнеме и да ги поддржиме САД“, додаде Ал-Тани истакнувајќи дека понудата ќе биде повлечена доколку трансакцијата биде прогласена за нелегална.
Покрај правните и етичките прашања, претворањето половен авион на друга земја, дури и сојузничка, во претседателски авион бара огромна техничка интервенција. Според поранешните и сегашните функционери, овој процес би можел да трае-две години и многупати да ја надмине вредноста на самиот авион.
Американските разузнавачки и безбедносни агенции задолжени за модификациите ќе мора речиси целосно да го расклопат авионот и повторно да го склопат со потребната опрема.
„Не гледам како ова би можело да се направи во прифатлив временски рок и без големи безбедносни ризици, ако е воопшто изводливо“, изјави претходно за Си-ен-ен поранешен висок функционер на американската контраразузнавачка служба. Двата авиона „боинг 747-800“, кои се наменети како трајна замена за „ер форс уан“, треба да бидат испорачани во 2027 година.
„Не можам да гарантирам дека ќе биде 2027 година, но целта е таа година ако можеме да се договориме за промени во спецификациите“, изјави вршителката на должноста шеф на одделот за набавки на воздухопловните сили, Дарлин Костело, пред Конгресот претходно овој месец. Тоа е пет години подоцна од планираното, но исто така и две години порано од неодамна предвиденото од „Боинг“.
„Не сум среќен што трае толку долго“, им рече Трамп на новинарите во февруари во „ер форс уан“. „Нема изговор за тоа. Би можел да купам половен и да го реновирам. Затоа разгледуваме други опции“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Путин во униформа на огромна воена вежба на источната граница на НАТО

Рускиот претседател Владимир Путин се појави во воена униформа на големата воена вежба на руската и белоруската армија, „Запад 2025“, која се одржува со денови во близина на источните граници на НАТО.
🤡 Putin shows up at the "Zapad-2025" exercises in military uniform. pic.twitter.com/7ZbNNJE1qN
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) September 16, 2025
Путин го посети полигонот Мулино во регионот Нижни Новгород. Таму изјави дека 100.000 војници учествуваат во маневрите на 41 полигон за обука на копно и море, 333 авиони, околу 250 бродови и 10.000 парчиња воена опрема.
100,000 troops are participating in the Zapad 2025 exercise near NATO borders, war criminal Putin said.
He visited the Mulino training ground in the Nizhny Novgorod region.
During these maneuvers, 100,000 servicemen were involved at 41 land and sea training grounds, 333… pic.twitter.com/UBFNgrVEB3
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) September 16, 2025
Претходно се сметаше дека во вежбата ќе учествуваат 30.000 војници, но бројките покажуваат значително поголема мобилизација.
Свет
(Видео) Нетанјаху: Господине Ердоган, Ерусалим е наш град

Американскиот државен секретар Марко Рубио отвори неодамна ископан антички пат во Давидовиот град, во близина на Стариот град на Ерусалим. На настанот присуствуваа и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и амбасадорот на САД во Израел, Мајк Хакаби, соопшти Фондацијата на Давидовиот град.
„Денес стоејќи тука на истиот пат каде што, пред 2.000 години, толку многу луѓе од сите краишта се осмелија да ја исполнат таа желба да бидат поблиску до својот Творец, е искуство кое е понизно и почестувачко“, рече Рубио.
„2.000 години по уништувањето на Вториот храм, го откриваме нашето минато и ја градиме нашата иднина врз темелите на Ерусалим од пред 2.000 години“, рече Нетанјаху.
Тој возврати на претходните изјави на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган.
NETANYAHU DESTROYS ERDOGAN 🔥
"Well, we’re here (in Jerusalem). This is our city. Mr. Erdogan, it’s not your city"
"It’s our city. It will always be our city. It will not be divided again" pic.twitter.com/aGlKduQ6ec
— Frontalforce 🇮🇳 (@FrontalForce) September 16, 2025
„Ова е наш град, господине Ердоган. Тоа не е ваш град. Тоа е наш град. Секогаш ќе биде наш град. Никогаш повеќе нема да биде поделен“, рече тој.
Ердоган претходно сугерираше дека Ерусалим ѝ припаѓа на Турција, осврнувајќи се на контролата на Отоманската империја врз градот во поголемиот дел од модерната ера. „Во овој град што моравме да го напуштиме во солзи за време на Првата светска војна, сè уште е можно да се најдат траги од отоманскиот отпор. Значи, Ерусалим е наш град“, рече Ердоган во 2020 година.
Свет
(Видео) „Ова е пекол“: Палестинците масовно бегаат

Илјадници семејства се обидуваат да избегаат од градот Газа, додека израелската армија спроведува копнена операција како дел од нејзината голема офанзива за освојување на градот.
Лина ал-Магреби, 32-годишна мајка на три деца од населбата Шеик Радван, изјави за Би-Би-Си дека се спротивставила на напуштањето на својот дом – и покрај опасноста – сè додека не добила телефонски повик од израелски офицер кој ѝ наредил да се евакуира.
„Бев принудена да го продадам мојот накит за да ги покријам трошоците за преселба и купување шатор“, рече таа. „Ни требаа десет часа за да стигнеме до Кан Јунис, а плативме 3.500 шекели (847 евра) за возењето. Редот од автомобили и камиони изгледаше бесконечен.“
Many Palestinians are defying Hamas and heeding the IDF’s evacuation orders, leaving Gaza City despite the group’s calls to stay. pic.twitter.com/iIEPRQlifB
— Open Source Intel (@Osint613) September 14, 2025
„Последното големо упориште на Хамас“
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека е започната „моќна операција“ во градот Газа, која ја опиша како последно големо упориште на Хамас.
Израелската војска го означи крајбрежниот пат Ал-Рашид како единствена дозволена рута за евакуација на цивилите. Многумина опишуваат густ сообраќај, бесконечни редици автомобили и камиони и долги чекања, со семејства заглавени на патиштата.
Операцијата предизвика широка меѓународна осуда, вклучително и од шефот на ОН за човекови права и германскиот министер за надворешни работи.
Британскиот министер за надворешни работи Ивет Купер ја нарече офанзивата „целосно неодговорна и ужасна“, велејќи дека таа „ќе донесе повеќе крв, ќе убие повеќе невини цивили и ќе ги загрози преостанатите заложници“.
Засилената израелска офанзива доаѓа во период кога истражна комисија на ОН објави извештај во кој се тврди дека Израел врши геноцид врз Палестинците во Газа. Израел категорично го отфрли извештајот.
Нивин Имад ал-Дин, 38-годишна мајка на пет деца, рече дека „побегнала на југ“ откако израелските авиони фрлиле летоци за евакуација врз нејзината населба, иако нејзиниот сопруг одбил да го напушти нивниот дом.
„Не можев да го земам мебелот затоа што немав пари да изнајмам голем камион“, објасни таа. „Напуштањето и оставањето сè зад себе беше најтешката одлука што некогаш сум ја донела.“
Пешачење километри
Цената на преселбата значително се зголеми, далеку над можностите на повеќето домаќинства. Жителите рекоа дека изнајмувањето мал камион сега чини околу 3.000 шекели (726 евра), додека шатор за пет лица се продава за околу 4.000 шекели (968 евра). Со оглед на тоа што повеќето семејства се без приходи од почетокот на војната, некои се принудени да пешачат километри или да останат во своите домови и покрај опасностите.
Во вторник вечерта, израелските авиони извршија бран тешки напади врз градот Газа, со концентрирани бомбардирања врз централната населба Ал-Дарај, бегалскиот камп на запад и населбата Шеик Радван на север.
На нападите им претходеа артилериски напади и напади со беспилотни летала, како и хеликоптерски борбени авиони.
Израелските одбранбени сили објавија дека „постепено“ влегуваат во градот Газа како дел од „следната фаза“ од нивната офанзива.
Тие рекоа дека воздушните и копнените сили ќе учествуваат во оваа следна фаза од воената операција, при што бројот на војници ќе се зголемува од ден на ден.
Жителите ги опишаа воздушните ноќни напади како „пекол“.
Гази ал-Алул, раселен жител на северна Газа, изјави за Би-Би-Си дека сега спие на влезот во болницата Ал-Кудс во Тел ал-Хави во југозападна Газа.
„Јас не го избрав тоа“, рече тој. „Ме принуди да го напуштам домот каде што живееме со моето семејство речиси еден месец откако избегавме од север. Гранатирањето е ненормално, трае со часови, а армијата се заканува да сруши неколку станбени згради во областа.“
Сами Абу Далал, од ал-Дарај во централна Газа, ја опиша ноќта како „исклучително тешка“.
„Цели станбени блокови се срамнети со земја со своите жители, оставајќи многу мртви, исчезнати или ранети“, рече тој.
Тој додаде дека Израел напредува на три фронта, користејќи импровизирани експлозивни направи од возила, интензивни воздушни напади и тешко артилериско гранатирање. Во меѓувреме, хеликоптерите „Апачи“ постојано летаат над различни делови од градот, пукајќи, заклучува Би-Би-Си.
фото: принтскрин