Свет
Трамп во говорот пред Конгресот вети реформи и јакнење на моќта и сојузите

Американскиот претседател Доналд Трамп рече во вторникот вечерта по локално време дела е отворен за широката реформа на американскиот систем за имиграцијата, ублажувајќи ја значително својата досегашна антиимиграциска реторика во својот прв претседателски говор пред американскиот Конгрес по турбулентниот прв месец мината во Белата куќа, но ги посочи реформите, јакнењето на сојузите и барањето на нови партнери на САД.
Во обраќањето до нацијата, длабоко поденеле околу неговиот избор, 45-от американски претседател, Доналд Трамп, нагласи дека сака да се фокусира на решавањето на проблемите, со јакнење на американската економија преку големата даночна реформа, вложувањето на билиони долари во инфраструктурни проекти и реформа на системот за здравствена грижа воведен од неговиот демократски претходник Барак Обама, или ткн Обамакер.
По првиот месец на чело на САД кој го одбележа судирот со дел од јавноста околу неговата привремена забрана за влез на американска територија на државјаните на седум доминантно муслимански земји, Трамп во својот говор повика на надминување на овој хаотичен период којшто кај многумина предизвика сомневања во неговите способности успешно да ја води земјaта.
Повика на национално единство, главно зборувајќи умерено избегнувајќи ги нападите врз политичките противници и медиумите.
Реформата на имиграцијата е можна како компромис меѓу републиканците и демократите
Трамп рече дека широкиот план за имиграциски реформи е можен доколку демократите и републиканците се подготвени да постигнат компромис. Нагласи дека системот би требало да биде втемелен на способностите и на достигнувањата, а не на доаѓањето на неквалификувани имигранти, Рече и дека таа реформа треба да ги зголеми платите на Американците и да им помогне на бројни семејства да влезат во ткн средна класа.
„Верувам дека стварната и позитивна имиграциска реформа е можна доколку се фокусираме на следните цели: подобрување на работните места и платите за Американците, јакнење на националната безбедност и обновување на почитувањето на нашите закони“, рече републиканскиот претседател, кој во текот на предизборната кампања во текот на ланската 2016 година заземаше остар став кон имигрантите, во прв ред дека тие „им ги крадат“ работните места на Американците.
Трамп во текот на првите седмици минати во Белата куќа повторуваше дека ќе го изгради ветениот ѕид на границата со Мексико и ќе ги забрза депортациите на илегалните доселеници, во прв ред на оние кои се судриле со законите. Истовремено покажа, пак, разбирање за децата коишто влегле во САД заедно со родителите, „сонувачите“ кој засега се заштитени од ланските укази кои ги потпиша Обама, а Трамп уште не ги поништи.
За новото поглавје на американската големина
Трам во својот говор ги повика Американците да се обединат зад неговите политики, за да се испише „ново поглавје на американската големина“. Рече дека сака да спроведе голема даночна реформа којашто би го олеснила товарот врз средната класа и истовремени да ги намали корпоративните даноци, но не изнесе никакви поединости за ваквите планови.
Го повика, исто така, Конгресот во кој доминираат републиканците да го реформираат системот за здравствена грижа кој го воведе неговиот претходник а кој претходно го оцени ниту како достапен, ниту како ефикасен, за да им се овозможи на граѓаните да им се зголеми можноста на избор во здравственото осигурување, да се прошири пристапот до него и да се намалат трошоците. Републиканците, инаку, се поделени околу тоа како да се изведе реформата на Обамакер, додека демократите се единствени околу тоа како треба да се задржи системот кој овозможува здравствено осигурување на милион Американци со пониски примања.
Говорот пред Конгресот новиот американски претседател беше многу поконвеционален од неговиот инаугурален говор на 20-ти јануари, во кој ја отслика мрачната слика на состојбата на американската нација, забележуваат агенциите.
Поддршка за НАТО, јакнење на вооружените сили
Дел од својот претседателски говор Трамп посвети на надворешната политика, истакнувајќи ја својата поддршка на традиционалните американски сојузници во НАТО, но инсистирајќи на тоа дека сојузниците мора да трошат повеќе на одбраната.
„Нашата надворешна политика бара директен, силен и осмислен начин на ангажирање во светот. Токму американското лидерство, темелено на клучните безбедносни интереси, е она што го споделуваме со нашите сојузници ширум светот“, рече Трамп.
Особено се обиде да ги убеди сојузниците во НАТО дека новата американска администрација ќе продолжи да ги негува со децении воспоставените сојузи. Сепак, не ја спомена една од главните причини за загриженоста кај дел од европските сојузници, неговото симпатизирање на рускиот претседател Владимир Путин во текот на предизборната кампања.
Како сигнал за можните настојувања да се постигнат подобри односи со Русија, Трамп порача дека „Америка е подготвена да најде нови пријатели, да воспостави нови партнерства, секаде каде што постои заеднички интерес“.
„Сакаме складност и стабилност, а не војни и судири“ истакна Трамп, додавајќи дека сепак планира силно да ја зајакне американската воена моќ.
„Силно го поддржуваме НАТО, сојузот кој е искован низ врските во текот на двете светски војни, со кои се скршени фашизмот и, и Студената војна во кој е победен комунизмот. Но нашите партнери мора да ги исполнат своите финансиски обврски. И сега, по нашите силни и искрени разговори, почнуваат да го прават токму тоа“, рече Трамп.
Потоа додаде импровизирајќи од говорницата „Всушност, можам да ви кажам дека парите само пристигнуваат. Баш убаво“, но не кажа никакви поединости.
И додека во својот говор се обиде да ги примири американските сојузници, Трам, сепак, јасно даде на знаење дека од нив се очекуваат поголеми придонеси.
„Очекуваме од нашите партнери, без разлика дали се во НАТО, на Блискиот исток или на Пацифик, да преземат директна и смислена улога, како стратешка така и во воените операции, и да го платат својот чесен дел од трошоците“, порача американскиот претседател.
Трамп, исто така, рече дека заедно со сојузниците ќе работи на уништувањето на џихадистичката Исламска држава, опишувајќи ја оваа радикална исламистичка групација како „мрежа дивјаци кои не ги почитуваат законите“. Го истакна притоа и „нескршливиот сојуз“ меѓу САД и Израел.
Во потрага по нови пријатели
Трамп изјави дека САД ги заштитувале туѓите граници, оставајќи своите отворени. Тој изложи притоа необична, кога станува збор за американските челници, слика на светот, во која Америка иако претендира на лидерство, но истовремено е отворена и за нови партнерства и целосна соработка со своите сојузници.
„Америка е подготвена за нови пријатели и да воспостави нови партнерства, онаму каде што се совпаѓаат заедничките интереси“, рече Трамп.
Истакна, исто така, дека неговата работа е да ја претставува Америка и дека тој ги уважува правата на другите земји да го изберат сопствениот пат.
„Независните земји, имаа најдобар начин да ги изразат ставовите на луѓето. И Америка го уважува правото на сите земји да си го избираат сопствениот пат. Мојата работа се состои во тоа да ги претставувам САД, но знаеме дека Америка е повеќе самодоволна, коа има помалку а не повеќе конфликти“, рече Трамп.
„Ние мораме да се учиме на грешките од минатото, видовме војни и разорувања, кои беснееја низ целиот свет… Единственото долгорочно решение за овие хуманитарни катастрофи е да се создадат услови, за раселените лица да можат безбедно да се вратат во своите домови и да го започнат долгиот процес на закрепнување“, порача американскиот челник.
Повик на единство
Трамп го заврши својот говор со повик на единство, што е типично за обраќањата на американските претседатели во Конгресот, но не беше карактеристично за неговите претходни говори.
„Ние сме еден народ, со иста судбина. Во нас тече иста крв, му одаваме почит на исто знаме, и сите нас не создал единствениот Бог. Размислувајќи вака, оваа вечер можеме да ја гледаме како почеток на новото поглавје на американската величина“, заклучи Трамп./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Мајка го фрлила новороденчето во полскиот тоалет во Романија

Жена во Романија го убила своето новородено дете на грозоморен начин, пренесуваат медиумите во регионот.
Според официјалното соопштение на Обвинителството при Окружниот суд, на 30 јуни 2025 година, во нејзиното домаќинство, жената родила без помош здраво девојче, тешко 3.440 грама, со јасни знаци на активно дишење.
Наместо да повика брза помош или да ги извести властите, мајката го фрлила бебето живо во полскиот тоалет во дворот на нејзината куќа.
Прелиминарниот извештај на Институтот за судска медицина во Бузау покажува дека причина за смртта е механичка асфиксија, односно задушување, предизвикано од присуство на фекална материја во респираторниот тракт, хранопроводот и желудникот.
Овие наоди потврдуваат дека новороденчето било живо во моментот кога било фрлено и дека починало во ужасни маки, вдишувајќи и голтајќи ја содржината од септичката јама, според написите.
Врз основа на овие докази, на 17 јули 2025 година, надлежниот обвинител покренал кривична постапка против жената, по обвинение за убиство на член на семејството, кривично дело кое романскиот Кривичен законик го квалификува како едно од најсериозните и предвидува затворска казна до 20 години.
Истиот ден, обвинителството поднесе предлог за 30-дневен притвор, кој судот го одобри. Жената е приведена, а истрагата продолжува.
Свет
Американските лекари предупредуваат: Четворица починати на Флорида од бактерија што „јаде месо“

Редок тип на бактерија, која предизвикува некроза на ткивото (позната како бактерија што јаде месо) усмртила најмалку четири лица на Флорида оваа година, соопштија здравствените власти на оваа американска сојузна држава.
Во изминатите неколку месеци се пријавени најмалку 11 случаи на инфекција со бактеријата Vibrio vulnificus во округите Беј, Брауард, Хилсборо и Сент Џонс – области во централна Флорида, популарни кај туристите и крајбрежните заедници.
„Во разни води живеат многу видови бактерии“, изјави инфектологот Даниел Иган од болницата „Орландо хелт“. Vibrio vulnificus е бактерија што сака солена вода. Властите засега не откриваат повеќе информации за починатите.
Иако ретка, инфекцијата со оваа бактерија може да биде многу сериозна. Центарот за контрола и превенција на болестите (CDC) годишно бележи помеѓу 150 и 200 пријави. Бактеријата може да предизвика некротизирачки фасцитис – сериозна инфекција, при што ткивото околу отворена рана бргу умира. Многу пациенти завршуваат на интензивна нега, а во некои случаи е потребна и ампутација.
Стапката на смртност изнесува приближно 20 отсто, а доколку бактеријата навлезе во крвотокот, може да достигне и до 50 проценти. Во многу случаи смртта настапува во рок од два дена по појавата на првите симптоми. Бактеријата се развива во топли, солени и мешани (солено-сладководни) води.
Лекарите предупредуваат дека со глобалното зголемување на температурите бактеријата може да се прошири и на области во кои претходно не постоела. Најактивна е од мај до октомври кога температурите на морето се највисоки.
Симптомите вклучуваат повраќање, дијареја, висока температура, треска, забрзано чукање на срцето и дезориентација. Кај здрави лица инфекцијата може да помине без сериозни последици, но многу поранливи се лицата со хронични заболувања или ослабен имунитет, вклучувајќи и болни од рак.
Во 2024 година CDC регистрирал 82 инфекции и 19 смртни случаи – речиси двојно повеќе од претходната година. Порастот се поврзува со невообичаено големиот број доцносезонски урагани на Флорида и на југоистокот на САД.
Бројот на случаи нагло се зголемил по ураганите Милтон и Хелена кога водите од поплавата потиснале топла солена вода кон копнените населени места, што довело до поголема изложеност на луѓето на бактеријата. Научниците предупредуваат дека климатските промени дополнително ќе го зголемат бројот на вакви инфекции. Потоплите океани создаваат посилни бури и подолги урагански сезони – идеални услови за ширење на Vibrio vulnificus.
Министерството за земјоделство на САД проценува дека годишните трошоци за лекување инфекции од вакви бактерии ќе достигнат 6,1 милијарди долари до 2090 година во споредба со 2,6 милијарди долари во 1995 година.
Свет
Што стои зад историскиот воен сојуз меѓу Германија и Велика Британија?

Во Музејот „Викторија и Алберт“ во Лондон германскиот канцелар Фридрих Мерц и британскиот премиер Кир Стармер го потпишаа таканаречениот договор за пријателство: 27 страници, кои не само што треба да го потврдат туку и да го прошират германско-британското партнерство.
Целта на договорот е двете земји „да бидат водени од желбата, во пресрет на фундаменталните промени во геополитичката средина, да ги здружат силите со цел да обезбедат иднина карактеризирана со просперитет, безбедност и одржливост за своите граѓани, како и за нивните отворени демократски општества“, пишува „Дојче веле“.
По брегзитот, Германија и Велика Британија сакаат повторно да соработуваат потесно. Што предвидува таканаречениот договор за пријателство и кои области ги опфаќа? Преглед на главните точки:
Безбедност
Германија и Велика Британија потврдуваат тесна соработка во оваа област. Забележливо е дека се преговара за клаузула за заемна помош, која треба билатерално да го надополни член 5 од договорот за НАТО. Таму се вели:
„Свесни за блиското совпаѓање на нивните фундаментални интереси и верувајќи дека не постои стратешка закана за едната страна што не е исто така стратешка закана за другата, договорните страни како блиски сојузници ја потврдуваат својата длабока посветеност на заемна одбрана и си обезбедуваат меѓусебна помош во случај на вооружен напад врз другата договорна страна, вклучително и воени средства“.
Ова треба да важи и за нови области, како што е сајбер-безбедноста.
Политика за оружје
Беше договорен развој на ракета со дострел од повеќе од 2.000 километри. Германија и Велика Британија веќе ја објавија оваа цел кон средината на мај. Таков систем на оружје сè уште не постои во европско производство.
Планирана е и поблиска соработка во развојот на беспилотни воздушни системи, проекти, како што е оклопното транспортно возило „Боксер“, на источното крило на НАТО и во областа на подводната безбедност во Северното Море. Треба да се прошири соработката во извозот на оружје.
Треба да се олесни извозот на заеднички произведена воена опрема. Досега, Германија честопати ги блокира ваквите проекти поради многу строги правила. Британците се надеваат дека промената во насоката ќе донесе дополнителен извоз во вредност од неколку милијарди.
Украина
Двете земји ветија дека ќе продолжат да ја поддржуваат Украина – во нејзината одбрана од Русија, но и во нејзината реконструкција.
Западен Балкан
Велика Британија исто така сака да учествува во таканаречениот берлински процес, кој треба да ги приближи земјите од Западен Балкан до Европската Унија преку засилена меѓурегионална соработка.
Миграциска политика
За да се потисне нерегуларната миграција, двете земји сакаат да воспостават свој акциски план. Борбата против трговијата со луѓе ќе се подобри, меѓу другото, преку меѓусебна правна помош, поддршка во гонењето на криминалците и ефикасна гранична контрола.
Повеќе од 20.000 бегалци го преминале Ла Манш од почетокот на годината. Германија се смета за транзитна точка за гумени чамци и друга опрема и застанување за мигрантите.
Треба да се зајакне и соработката во борбата против прекуграничниот криминал. Ова особено се однесува на перење пари, нелегални финансиски текови и трговија со дрога.
Патувања
До крајот на годината училишните групи треба да може да патуваат без виза помеѓу Обединетото Кралство и Германија. Во моментот проблемот е што учениците без германски пасош, на пример, од Сирија или Авганистан, мора да аплицираат за виза за Велика Британија, што често е комплицирано. За да не бидат овие деца де факто исклучени од училишните екскурзии, некои училишта во моментот целосно се откажуваат од размени со Велика Британија.
Од крајот на август на Британците ќе им биде полесно да патуваат во Германија преку терминалите Е-порти на граничните премини. Причината за сегашната регулатива е тоа што Велика Британија не само што ја напушти ЕУ туку никогаш не ѝ се приклучи на шенген-зоната – создавајќи значителни тешкотии за Британците при патување во ЕУ.
Економија
Договорен е германско-британски економски форум. Соработката треба да се прошири во областите на високата технологија и деловните финансии.
Енергетика
Двете земји сакаат да соработуваат во снабдувањето со енергија преку Северното Море и во изградбата на инфраструктура за водород и CO₂.
Сообраќај
За десет години, првите директни возови од Германија до Велика Британија треба да сообраќаат – под Ла Манш. Во моментот, поради пасошката контрола, ова е можно само со префрлање. Ќе се формира работна група за реализација на железничката врска.