Свет
Трамп откри дека Зеленски му испратил писмо: подготвен е за мировни преговори

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, во своето обраќање пред Конгресот откри дека украинскиот претседател Володимир Зеленски му испратил писмо во кое изразува подготвеност да преговара за мир и да потпише договор за минерали.
„Во писмото се наведува дека Украина е подготвена да седне на преговарачка маса што е можно поскоро за да се доближи до траен мир и дека никој не сака мир повеќе од Украинците. Зеленски исто така напиша дека тој и неговиот тим се подготвени да работат под силното водство на претседателот Трамп со цел да се постигне траен мир.
„Тој, исто така, пренесе дека ја цени американската помош за Украина за зачувување на нејзиниот суверенитет и независност“, рече Трамп.
Американскиот претседател откри и дека имал сериозни разговори со Русија од кои, како што рече, добил силни сигнали дека е подготвена за мир. „Време е да се запре ова лудило, да се запрат убиствата и да се стави крај на бесмислената војна. Ако сакате да ставите крај на војните, треба да разговарате со двете страни“, рече Трамп.
Зборувајќи за конфликтите на Блискиот Исток, Трамп нагласи дека во тек е ослободувањето на заложниците киднапирани од Хамас во октомври 2023 година.
Со своето обраќање во Конгресот, кое го одржа синоќа по локално време, Трамп го собори рекордот на поранешниот американски претседател Бил Клинтон по должина на говорот. Неговото последно обраќање траеше подолго од кога било досега – повеќе од час и половина, надминувајќи го претходниот рекорд од 2019 година, кога зборуваше еден час, 22 минути и 25 секунди.
Доналд Трамп беше налутен од изјавата на Володимир Зеленски дека конфликтот е далеку од завршен. Со оценка дека тоа е најлошото што го кажа, од Вашингтон пристигнува порака дека нема да го толерира. За да се уверат дека придонесуваат за решението, од Белата куќа велат дека паузираат и ја разгледуваат воената помош за Украина, пренесуваат светските агенции.
„Претседателот беше многу јасен, тој сака Украинците да дојдат на преговарачка маса. И кога ќе дојдат, сè е на маса. Нека кажат што сакаат и како планираат да учествуваат во завршувањето на војната“, вели американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс.
Од друга страна, претседателот на Украина вели дека жали за конфликтот со Трамп, подготвен е да ги исправи работите и да потпише договор за минерали и безбедност во секое време и во секој формат.
„Никој од нас не сака бескрајна војна. Украина е подготвена што поскоро да дојде на преговарачка маса за да се доближи до постојан мир“, рече меѓу другото Зеленски во објавата на платформата Икс.
Извори на Ројтерс тврдат дека американскиот претседател ќе го објави претстојното потпишување на договор за ретки метали со Украина.
Американската помош беше клучна за Украина во војната против Русија. За три години Конгресот одобри повеќе од 180 милијарди долари. Официјалните лица во Киев жалат за одлуката на Трамп и потсетуваат дека доживеале долгорочни суспензии на американските програми за воена помош и научиле да се прилагодуваат на таквите ситуации.
„Украинската армија има средства да ја одржи ситуацијата на линијата на фронтот. Ќе продолжиме да работиме со САД преку сите достапни канали, на мирен начин“, забележува украинскиот премиер Денис Шмигаљ.
Аналитичарите тврдат дека Киев ќе издржи до почетокот на летото без американска помош. Во пресрет на самитот на лидерите на Европската унија, претседателот на Европската комисија презентираше план за зајакнување на европската одбранбена индустрија и зголемување на воените капацитети.
„Европа е подготвена да преземе одговорност. Можеме да мобилизираме околу 800 милијарди евра за одбрана, за безбедна и издржлива Европа. Се разбира, ќе продолжиме да соработуваме со нашите партнери во НАТО“, вели Урсула фон дер Лајен.
Американците беа најголемите донатори на воена помош за Украина. „Се разбира, деталите допрва треба да се разјаснат, но ако е вистина, тогаш тоа е одлука што навистина може да го турне режимот во Киев кон мировниот процес“, рече портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков.
Од Кремљ има и порака дека за нормализација на односите со САД е потребно укинување на санкциите кои Москва ги смета за незаконски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Неколку мртви во судир на два хеликоптери во Финска

Неколку лица загинаа во Финска откако два хеликоптери со пет патници се судрија во воздух и се урнаа, соопшти полицијата.
Според плановите на летот, едниот од хеликоптерите превезувал две лица, а другиот три.
„Во несреќата загинаа неколку лица. Точниот број на жртви и идентитетот на патниците сè уште се утврдуваат“, соопшти финската полиција.
Сепак, естонската јавна телевизија „ERR“ објави дека се верува дека сите пет патници загинале, пренесува ДПА.
We are following reports of two Robinson R44 helicopters (OE-XOS and ES-ETR) that have collided and crashed over Euran airfield in Finland. Both helicopters were flying together from Tallinn. pic.twitter.com/3STy4XINS5
— Flightradar24 (@flightradar24) May 17, 2025
Хеликоптерите патуваа од Естонија
Несреќата се случила напладне во југозападна Финска. Според истражителите, хеликоптерите патувале од естонскиот главен град Талин до финскиот аеродром.
Истражителите пронајдоа остатоци од два хеликоптери во шумска област северно од Турку. Причината за несреќата останува нејасна. Медиумите објавија дека патниците биле бизнисмени.
Очевидец интервјуиран од финскиот весник „Илталехти“ изјави дека видел како еден од хеликоптерите маневрира и го удрил другиот хеликоптер.
Свет
(Видео) Докази кои Белата куќа не сакаше да ги објави за Бајден, испливаа снимки од сослушувањето

Поранешниот американски претседател Џо Бајден имал тешкотии да се сети на важни моменти од својот живот за време на интервјуто пред две години со истражител на Министерството за правда, според снимка до која дошол политичкиот портал „Аксиос“.
Бајден имаше проблеми со сеќавањето на годината кога ја напушти функцијата потпретседател и датумот на смртта на неговиот син Бо. Советниците во Белата куќа во тоа време негираа дека претседателот имал такви пропусти во меморијата.
Тимот на специјалниот советник Роберт Хур го праша Бајден зошто чувал класифицирани документи во својот дом и поранешната канцеларија. Обвинителот на крајот одлучи да не покрене обвинение против претседателот и покрај откритието дека тој сокрил доверлив материјал.
Во извештај од февруари 2024 година, кој предизвика гнев кај Белата куќа и демократите, Хур го опиша Бајден како „добронамерен, постар човек со слаба меморија“. Интервјуто беше спроведено во текот на два дена во октомври 2023 година.
„Мојата меморија е добра“
Министерството за правда на Бајден претходно ги објави транскриптите по објавувањето на извештајот на специјалниот советник во февруари 2024 година. Не е јасно како „Аксиос“ го добил снимањето, но администрацијата на претседателот Доналд Трамп планирала да го објави целото интервју.
Администрацијата на Бајден одби да го објави видеото минатата година, нарекувајќи го „уставно заштитен материјал за спроведување на законот“ и тврдејќи дека републиканците сакале да го „манипулираат“ за „потенцијална политичка добивка“.
Објавувањето на извештајот на Хур беше тежок момент за Бајден на почетокот на неговата кампања за реизбор и истакна една од неговите најголеми политички слабости – загриженоста на гласачите за неговата возраст и јасност.
Потоа Бајден му одговори на Хур велејќи: „Мојата меморија е добра“.
Сакаа да го стават во инвалидска количка
Поранешниот американски претседател почнал да ги заборава имињата на луѓето, па дури и не може да ги препознае, тврдат авторите на новата книга за Бајден, која ќе биде објавена следната недела, напишана од новинарите Џејк Тапер од Си-Ен-Ен и Алекс Томпсон од Аксиос.
Во него, тие откриваат како Бајден, неговите блиски соработници и семејството инсистирале на негов реизбор и покрај јасните знаци дека неговото физичко и ментално здравје се влошува.
Според книгата, некои членови на кабинетот на поранешниот претседател Џо Бајден не верувале дека може да се потпреме на него да настапи во 2 часот наутро за време на национална вонредна состојба во последната година од неговото претседателствување.
Авторите тврдат дека помошниците на Бајден приватно разговарале дали тој ќе мора да биде врзан за инвалидска количка за време на вториот мандат и дека Бајден не ја препознал филмската ѕвезда Џорџ Клуни на настанот за собирање средства во јуни 2024 година.
Свет
Хамас и Израел седнаа на преговарачка маса во Доха

Во Доха, главниот град на Катар, денеска започна нова рунда индиректни преговори помеѓу Хамас и Израел, со цел да се постигне прекин на огнот и да се стави крај на војната во Појасот Газа.
Преговорите започнаа без поставени предуслови од ниту една страна, соопшти Тахер ел Нуну, висок функционер на Хамас, кој нагласи дека разговорите ќе ги опфатат сите клучни прашања – од целосно прекинување на војната, преку повлекување на израелските сили од Газа, до договор за размена на затвореници.
„Ова е отворен процес и ние ќе ги претставиме нашите ставови по сите точки,“ изјави Ел Нуну.
Станува збор за прва сериозна дипломатска иницијатива по продолжувањето на израелската офанзива на 18 март, која следеше по двомесечното примирје на почетокот на годинава. Тогаш беше овозможена ограничена размена на заложници и затвореници, но оттогаш разговорите беа во застој, со меѓусебни обвинувања за опструкции.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху претходно неделава потврди дека испратил делегација во Доха. Во меѓувреме, израелската армија ја прошири офанзивата во Газа, што го вклучи и почетокот на нова операција под називот „Кочиите на Гидеон“.
Израелскиот министер за одбрана, Јоав Галант, изјави дека токму оваа засилена воена акција го натерала Хамас да се врати на преговарачката маса. „Операцијата во Газа се спроведува со голема сила и Хамас, и покрај тврдоглавиот став досега, сега прифати нова рунда разговори,“ рече Галант.
Преговорите се одвиваат под силен меѓународен притисок, а судбината на израелските заложници и палестинските цивили во Газа останува еден од клучните хуманитарни предизвици.