Свет
Трамп сака членките на НАТО да трошат пет отсто од својот БДП за одбрана
Тимот на Доналд Трамп им кажа на европските претставници дека новиот американски претседател ќе бара од земјите-членки на НАТО да ги зголемат трошоците за одбрана на пет отсто од БДП, но планира да продолжи да дава воена помош за Украина, пишува Фајненшл тајмс.
Најблиските соработници на новоизбраниот американски претседател за надворешна политика ги споделија неговите намери во разговорите со високи европски претставници овој месец, според извори информирани за разговорите.
За време на неговата кампања за Белата куќа, Трамп вети дека ќе ја прекине помошта за Украина, ќе го принуди Киев на итни мировни преговори и ќе ги остави сојузниците на НАТО без одбрана доколку не трошат доволно за одбрана, се вели во текстот.
Но, како поттик за сојузниците кои се загрижени за тоа колку добро ќе можат да ја поддржат и заштитат Украина без поддршката на Вашингтон, Трамп сега има намера да ја задржи постојната американска воена помош за Киев по неговата инаугурација, според три други лица информирани за разговорите со западните претставници.
Во исто време, Трамп ќе побара од НАТО да ја удвои својата цел за трошење од два отсто од БДП, која моментално ја исполнуваат само 23 од 32 членки на алијансата, изјавија две лица запознаени со разговорите.
Еден извор рече дека Трамп најверојатно ќе биде задоволен со распределба од 3,5 проценти и дека планира експлицитно да ги поврзе повисоките трошоци за одбраната и понудата за поповолни трговски услови со САД.
Сојузниците на НАТО веќе разговараат за зголемување на распределбата на три проценти, но многу главни градови се загрижени поради тешките фискални одлуки што би ги барале.
Според Канцеларијата за менаџмент и буџет на Белата куќа, САД ќе потрошат околу 3,1 отсто од БДП за одбрана во 2024 година. Во последната година од првото претседателствување на Трамп во 2020 година, трошоците на Пентагон достигнаа 3,4 отсто.
Најблиску до неофицијалната цел од пет проценти, според досегашните податоци објавени во табелата на ФТ, чиј извор е НАТО, е Полска, која издвојува повеќе од четири проценти од БДП за одбраната, додека следна според распределбата на одбраната е Естонија со околу 3,5 отсто, потоа САД.
Членовите кои сè уште не ги достигнале ни одамна воспоставените два отсто се Хрватска, Португалија, Италија, Канада, Белгија, Луксембург и Словенија и Шпанија, кои се на дното на табелата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Додик: БиХ е завршена приказна, нека оди по ѓаволите
Поранешниот претседател на Република Српска, Милорад Додик, денес повторно се послужи со националистичка реторика и закани за отцепување на Република Српска од БиХ, а причина за тоа беше одлуката на Уставниот суд на БиХ да ја отфрли неговата жалба против пресудата со која беше осуден на една година затвор и за која го изгуби мандатот.
„Јасно е дека Уставниот суд на БиХ е дел од клан чија цел е да го укине Дејтонскиот мировен договор“, рече Додик на прес-конференцијата што ја одржа во седиштето на неговиот Сојуз на независни социјалдемократи (СНСД) во Бања Лука. Додик е сè уште претседател на партијата, иако постојат толкувања според кои тој не можел ниту да ја извршува таа функција откако Судот на БиХ го осуди на шестгодишна забрана за политичка активност покрај затворската казна.
Ова моментално се дискутира помеѓу Судот на БиХ и општинскиот суд во Бања Лука, каде што е регистрирана СНСД. Сепак, Додик се претстави како претседател на РС, иако тој мандат му беше одземен по сила на закон, а парламентот ја назначи Ана Тришиќ Бабиќ за привремен претседател до изборите закажани за 23 ноември.
Тој рече дека зборува од просториите на СНСД „само од формални и правни причини“ и го искористи своето појавување пред печатот за да испрати порака дека БиХ ќе се распадне, а РС ќе стане независна држава. „Сè што кажавме дека се наши политички цели ќе продолжи да нè води во иднина“, рече тој.
Додаде дека за него, БиХ е „завршена приказна“ и најави дека ќе следи општа парализа на државно ниво. Во февруари, парламентот на РС донесе низа закони со кои де факто се обидоа да спроведат сецесија, но овие закони беа откажани под притисок на американската администрација, која пак ги укина санкциите врз Додик.
Американскиот претставник во Советот за безбедност на ОН минатата недела разјасни дека администрацијата на Доналд Трамп сега очекува „деескалација и стабилност“ во БиХ, но Додик денес посочи дека не се откажува од реториката што го доведе до санкции.
Тој рече дека „обединетите муслимани и глобалисти“ упорно го уништуваат Дејтонскиот поредок, па затоа БиХ всушност се распадна поради тоа. „РС и јас како претседател веруваме дека не постои уставна БиХ. Постои БиХ во слободен пад и сакам да кажам нека оди по ѓаволите“, рече Додик.
Тој ја обвини Европската Унија за поттикнување на бездржавност и желба да ги одземе сите права на РС, а ја именуваше европската комесарка Марта Кос како главен виновник. „Ако нè влечат во ЕУ без статус и право на глас, јас сум против тоа. РС ќе биде против тоа“, рече тој.
Регион
Првиот човек на грчката пошта поднесе оставка по најавата за затворање 200 филијали
Планираното затворање на 204 поштенски филијали скапо го чинеше директорот на Грчката пошта (ЕЛТА), Григорис Скликас, кој поднесе оставка, пренесе весникот „Катимерини“.
Скликас ја поднел оставката откако многу граѓани дознале дека нивните локални пошти биле затворени преку ноќ, што предизвикало остри реакции. И покрај оставката, владата останува при планот за затворање на околу една петтина од вкупно нешто повеќе од илјада пошти.
Директорот се бранел дека работат со застарена опрема и несоодветна дигитална инфраструктура. Грчката пошта се соочува со недостиг од персонал и милионски загуби, а долгот изнесува околу 140 милиони евра.
Портпаролот на владата, Павлос Маринакис, изјави дека планот за реструктурирање и затворање на филијалите е конечен, но призна дека одлуката за нивно затворање без претходна консултација со граѓаните била погрешна.
Тој најави дека реформата ќе се спроведе по дијалог со јавноста и дека целта е сите граѓани да имаат пристап до поштенски услуги.
Свет
Орбан му одговори на Зеленски: Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо
Унгарскиот премиер Виктор Орбан му возврати удар на украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој го обвини во едно интервју дека го поддржува Путин со блокирање на пристапните преговори на Украина со Европската Унија. Зеленски рече дека нема намера да понуди отстапки на Будимпешта, на што Орбан одговори дека Украина не ја брани Унгарија и дека Будимпешта не му должи ништо, објави „Евроњуз“.
Во интервју објавено вчера Зеленски тврдеше дека Унгарија треба да ја поддржи одбраната на Европа наместо да бара отстапки.
„Не мислам дека треба да му понудам нешто на Виктор Орбан“, рече Зеленски.
„Мислам дека Виктор Орбан треба да ѝ понуди нешто на Украина, која ја штити цела Европа од Русија, а дури и сега, за време на оваа војна, не добивме никаква поддршка од него, поддршка за нашата визија за живот“, додаде украинскиот претседател.
Одговорот на Орбан дојде кратко по објавувањето на интервјуто. Унгарскиот премиер ја отфрли сугестијата дека неговата земја му должи нешто на Киев.
„Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо. Ние не го побаравме тоа и никогаш нема да го сториме тоа. Безбедноста на Унгарија е загарантирана од нашите национални одбранбени капацитети и од НАТО, чиј член, за среќа, Украина не е“, рече Орбан.
Тој истакна дека Унгарија досега обезбедила приближно 200 милиони евра хуманитарна помош и продолжува да ја снабдува земјата разорена од војна со гас и електрична енергија.
Премиерот го повтори цврстото противење на Унгарија на пристапувањето на Украина во ЕУ.
„Унгарија не го поддржува и нема да го поддржи пристапувањето на Украина во Европската Унија бидејќи тоа би донело војна во Европа и би ѝ одзело унгарски пари на Украина“, рече Орбан додавајќи дека би претпочитал да види Киев да добие статус на стратешки партнер наместо полноправна членка.

