Свет
Турција и Унгарија продолжуваат да го блокираат влезот на Шведска и Финска во НАТО

По само три месеци, 28 од 30 земји на НАТО ги ратификуваа измените на договорите во нивните национални парламенти што ќе им овозможат на Финска и Шведска да се приклучат кон алијансата. Документацијата во Вашингтон веќе е поднесена од 24 држави.
Но, нордиските земји сè уште немаат причина за славење бидејќи Унгарија и Турција го блокираат нивното членство во НАТО-алијансата.
Финскиот министер за надворешни работи во септември изјави дека неговиот унгарски колега ветил дека ќе продолжи со ратификацијата и ги уверил Финците дека нема забелешки за приемот на Финска или Шведска, пишува „Еуроњуз“.
Политичарите на Орбан го блокираа брзото гласање за прием во НАТО на Финска и Шведска
Неколку недели претходно, на крајот на август, унгарскиот министер за регионален развој и поранешен еврокомесар Тибор Наврачич го посети Хелсинки и им кажа на финските претставници дека Унгарија ќе го ратификува нивното барање за членство во НАТО без одлагање.
„Унгарија го поддржува членството на Финска во НАТО, но процесот на ратификација во унгарскиот парламент сè уште е во тек“, се вели во соопштението на финската влада.
Меѓутоа, оваа недела политичарите на Виктор Орбан го блокираа предлогот во парламентот кој би го забрзал гласањето за процесот на пристапување во НАТО за Финска и Шведска. Опозицијата остро го критикуваше овој потег.
„Ова е неразбирлива и неоправдана одлука. Финска и Шведска се посветени партнери на НАТО, се вклучени во програмата Партнерство за мир на aлијансата од 1994 година и играат и играат активна улога во мировните операции за поддршка на мировните сили предводени од НАТО во минатото и сегашноста“, рече Берталан Тот, унгарски претставник кој се обиде да го поднесе предлогот.
Дебатата за пристапниот процес теоретски сè уште е на дневен ред на унгарскиот парламент. Сепак, датумот не е одреден, што значи дека проблемот засега е на задната страна.
Случајот на Турција со одолговлекување со давање зелено светло за членство на Финска и Шведска во НАТО е покомплексен од оној на Унгарија. Турците првично сигнализираа дека ги поддржуваат кандидатурите за НАТО. Во телефонскиот разговор меѓу турскиот претседател Ердоган и финскиот претседател Ниинисто на почетокот на април, Финците добија гаранции дека нема да има проблеми.
Само еден месец подоцна Турција отстапи и претстави список со причини зошто двете нордиски земји не можеа да се приклучат на НАТО, вклучително и наводна поддршка за групите кои Анкара ги смета за терористички организации.
Кон крајот на јуни, по интензивна дипломатија зад затворени врати, Турција постигна договор за поддршка на членството, вклучително и воспоставување трипартитни разговори за да се надминат сите грижи.
Тие дискусии започнаа во Финска во август и се очекуваше да продолжат наесен, но на почетокот на месецот Ердоган уште еднаш стави сопирачка на одобрувањето на членството на Финска и Шведска во НАТО.
На отворањето на парламентот во Анкара на 1 октомври, Ердоган им рече на пратениците дека ќе ги блокира нивните кандидатури за членство доколку Финска и Шведска не ги исполнат ветувањата што и ги дадоа на Турција за безбедност и тероризам.
Ќе ја задржиме нашата принципиелна и решителна позиција по ова прашање додека не се одржат ветувањата дадени на нашата земја“, рече Ердоган.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
ЕУ: Американските санкции кон Канада и Мексико ја загрозуваат економската стабилност

Европската Унија изрази длабоко жалење поради одлуката на САД да воведат царини за увоз од Мексико и Канада велејќи дека тоа „ризикува да ја наруши светската трговија и да ја загрози економската стабилност на двете страни на Атлантикот“.
„ЕУ цврсто се противи на протекционистичките мерки, кои ја поткопуваат отворената и фер трговија. Ги повикуваме САД да го преиспитаат својот пристап и да работат кон кооперативно, засновано на правила решение, кое ќе биде од корист за сите страни“, рече Олоф Гил, портпарол за трговија на Европската комисија, во денешната изјава.
Доналд Трамп ја исполни својата закана дека ќе воведе високи царини на три од водечките трговски партнери на САД, при што тарифите за Канада и Мексико стапија во сила денеска. Ова предизвика брза реакција од Пекинг и Отава.
Поради зголемените стравувања од трговски војни, берзите во Азија и Европа паѓаат.
Овие царини ризикуваат да ја нарушат глобалната трговија, да им наштетат на клучните економски партнери и да создадат непотребна несигурност во време кога меѓународната соработка е потребна повеќе од кога било, изјави портпаролот на Европската комисија.
„Мексико и Канада не се само блиски сојузници на ЕУ, туку и витални економски партнери“, рече тој додавајќи дека овие царини се закана за „длабоко интегрираните синџири на снабдување и инвестициските текови“.
Европа е под закана и од американските санкции. Европската комисија предупреди дека ќе реагира цврсто и веднаш на новите мерки на американскиот претседател, кои би биле насочени против неа.
Свет
Фон дер Лајен: ЕУ има два можни пата пред себе

Во новиот геополитички контекст Европа се соочува со два пата по кои може да оди – да продолжи како досега или да го искористи моментот и да ги мобилизира огромните ресурси што ги има за одбрана на демократијата, нагласи претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен, во писмото до лидерите на земјите членки на ЕУ.
„Има два можни пата пред нас. Првиот е да го поминеме овој период со усвојување менаџерски пристап, кој ни овозможува да дејствуваме на ситуацијата на теренот, во Украина или на друго место, поединечно или постепено“, им напиша Фон дер Лајен на лидерите на ЕУ пред вонредниот самит, кој ќе се одржи в четврток, посветен исклучиво на европската одбрана и на поддршката за Украина.
„Втората е да ја искористиме можноста, да ги мобилизираме огромните ресурси што ги има Европа, да го повикаме нашиот колективен дух да ја одбраниме демократијата. Верувам дека втората опција е нашиот единствен избор. Тоа е, во крајна линија, нашата цел“, се вели во писмото.
Taa вели дека втората опција бара ослободување на европскиот индустриски и производствен капацитет и негово фокусирање на безбедноста. „Безбедноста е она на што почива нашиот просперитет и од што зависи нашата слобода. Затоа мораме да воспоставиме пречка против оние што сакаат да ни наштетат“, се наведува во писмото.
Претседателката на Комисијата наведува дека Европа многу им е благодарна на Соединетите Американски Држави за поддршката и улогата што ја имаа за нивната безбедност во текот на децениите.
„Како претседателка на Комисијата, силните односи со САД се една од моите главни цели, билатерално и преку групата Г7“, посочува таа додавајќи дека контекстот во кој се наоѓаме денес радикално и драстично се менува.
„Темлите врз кои беше изграден целиот повоен европски политички и економски поредок се разнишани до срж. А кога европскиот поредок е разнишан, историјата нè учи дека целиот меѓународен систем може да се дестабилизира“, се наведува во писмото на Фон дер Лајен.
Во своето писмо до лидерите на земјите членки претседателката на Комисијата наведе план од пет точки за вооружување на Европа, кој може да мобилизира речиси 800 милијарди евра.
Најголем дел од оваа сума, околу 650 милијарди евра, би обезбедиле земјите членки од своите буџети, а преостанатите 150 милијарди би ги обезбедиле преку заедничко задолжување.
Свет
Руски политичар застрелан додека излегувал од кафуле

Рускиот политичар Николај Онишченко, началник на областа Завјаловски во регионот Алтај во централен Сибир, е убиен додека излегувал од кафуле. Истражниот комитет поведе кривична постапка, изјавија за новинарите руските истражни органи.
Од одделението додаваат дека во селото Завјалово е уапсен локален жител поради сомнение дека сторил кривично дело.
„Обвинителот на територијата, Алтај Антон Херман, гио стави под своја контрола расветлувањето на околностите и текот на кривичната истрага. По негова наредба, теренски обвинител работи на местото на настанот“, рече Марија Антошкана, помошник-обвинител од регионот.
Онишченко е роден на 8 август 1973 година. Тој беше избран на функцијата градоначалник на областа Завјаловски на територијата Алтај во октомври 2022 година. Пред тоа Онишченко работеше за руското Министерство за внатрешни работи.