Свет
Турција и Унгарија продолжуваат да го блокираат влезот на Шведска и Финска во НАТО

По само три месеци, 28 од 30 земји на НАТО ги ратификуваа измените на договорите во нивните национални парламенти што ќе им овозможат на Финска и Шведска да се приклучат кон алијансата. Документацијата во Вашингтон веќе е поднесена од 24 држави.
Но, нордиските земји сè уште немаат причина за славење бидејќи Унгарија и Турција го блокираат нивното членство во НАТО-алијансата.
Финскиот министер за надворешни работи во септември изјави дека неговиот унгарски колега ветил дека ќе продолжи со ратификацијата и ги уверил Финците дека нема забелешки за приемот на Финска или Шведска, пишува „Еуроњуз“.
Политичарите на Орбан го блокираа брзото гласање за прием во НАТО на Финска и Шведска
Неколку недели претходно, на крајот на август, унгарскиот министер за регионален развој и поранешен еврокомесар Тибор Наврачич го посети Хелсинки и им кажа на финските претставници дека Унгарија ќе го ратификува нивното барање за членство во НАТО без одлагање.
„Унгарија го поддржува членството на Финска во НАТО, но процесот на ратификација во унгарскиот парламент сè уште е во тек“, се вели во соопштението на финската влада.
Меѓутоа, оваа недела политичарите на Виктор Орбан го блокираа предлогот во парламентот кој би го забрзал гласањето за процесот на пристапување во НАТО за Финска и Шведска. Опозицијата остро го критикуваше овој потег.
„Ова е неразбирлива и неоправдана одлука. Финска и Шведска се посветени партнери на НАТО, се вклучени во програмата Партнерство за мир на aлијансата од 1994 година и играат и играат активна улога во мировните операции за поддршка на мировните сили предводени од НАТО во минатото и сегашноста“, рече Берталан Тот, унгарски претставник кој се обиде да го поднесе предлогот.
Дебатата за пристапниот процес теоретски сè уште е на дневен ред на унгарскиот парламент. Сепак, датумот не е одреден, што значи дека проблемот засега е на задната страна.
Случајот на Турција со одолговлекување со давање зелено светло за членство на Финска и Шведска во НАТО е покомплексен од оној на Унгарија. Турците првично сигнализираа дека ги поддржуваат кандидатурите за НАТО. Во телефонскиот разговор меѓу турскиот претседател Ердоган и финскиот претседател Ниинисто на почетокот на април, Финците добија гаранции дека нема да има проблеми.
Само еден месец подоцна Турција отстапи и претстави список со причини зошто двете нордиски земји не можеа да се приклучат на НАТО, вклучително и наводна поддршка за групите кои Анкара ги смета за терористички организации.
Кон крајот на јуни, по интензивна дипломатија зад затворени врати, Турција постигна договор за поддршка на членството, вклучително и воспоставување трипартитни разговори за да се надминат сите грижи.
Тие дискусии започнаа во Финска во август и се очекуваше да продолжат наесен, но на почетокот на месецот Ердоган уште еднаш стави сопирачка на одобрувањето на членството на Финска и Шведска во НАТО.
На отворањето на парламентот во Анкара на 1 октомври, Ердоган им рече на пратениците дека ќе ги блокира нивните кандидатури за членство доколку Финска и Шведска не ги исполнат ветувањата што и ги дадоа на Турција за безбедност и тероризам.
Ќе ја задржиме нашата принципиелна и решителна позиција по ова прашање додека не се одржат ветувањата дадени на нашата земја“, рече Ердоган.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Финските медиуми објавија сателитски снимки: „Русите градат воен град во близина на нашата граница“

Нови сателитски снимки добиени од финскиот медиум Yle покажуваат дека Русија минатата зима почнала обемни градежни работи во затворен воен град преку границата од финска Лапонија.
Извршени се обемни ископувања и изградени се неколку нови згради во гарнизонот Лупче-Савино, кој е дел од градот Кандалакша. Според администрацијата на регионот Мурманск, се гради воен град за нова артилериска бригада и нејзиниот персонал. Покрај тоа, Русија планира да смести барем дел од инженерска бригада на локацијата.
Според Yle, во последните години руската војска го користела ова подрачје само за складирање.
Досега не се објавени информации за градежните работи во гарнизонот Лупче-Савино надвор од Русија.
Сателитски снимки добиени од Yle исто така откриваат промени на руските воени локации. Новата опрема е особено видлива во гарнизонот Сапјорное, кој се наоѓа во поранешната општина Сакола. Покрај тоа, Русија продолжи со воените подготовки во Петрозаводск, најголемиот град во Република Карелија.
Русија сега може да ги зајакне силите на својата источна граница
Според Yle, Русија има две причини за зголемување на воената активност во близина на Финска.
Првата и поитна причина е обука на воен персонал и сервисирање постара опрема за да може да се користи во војната во Украина, што е очигледно од претходните наоди на Yle врз основа на сателитски снимки, како што се евакуацијата на гарнизонот Алакурти, изградбата на складишта во Алакурти и Петрозаводск и поставувањето голем шаторски камп на Карелиската Теснина.
Russia builds up military forces near the borders of Finland and Estonia
🔵 According to The New York Times, Russia is increasing its military presence near NATO borders in Finland and Estonia. Satellite images confirm that Moscow is building new military infrastructure,… pic.twitter.com/KR2rVvLlFx
— Sprinter Observer (@SprinterObserve) May 19, 2025
Спротивно на тоа, новите сателитски снимки од Лупча-Савина добиени од Yle се доказ за нов развој: Русија сака трајно да ги зајакне своите сили веднаш до финската граница.
Според еден воен експерт, обемот на градежниот проект покажува дека Русија чувствува потреба да ја зајакне својата војска во регионот.
„Доколку единствената цел беше да се испратат сили во Украина, секако немаше да има потреба од таква инфраструктура таму“, вели Марко Еклунд, кој ги анализира сателитските снимки за Yle. Пензионираниот мајор Еклунд имаше долга кариера во финската воена разузнавачка служба и ги следи руските вооружени сили повеќе од 20 години.
Двете бригади во Лупче-Савино ќе донесат малку повеќе од 2.000 војници во областа, проценува Еклунд. Гарнизонот Лупче-Савино се наоѓа во северозападниот дел на градот Кандалакша, околу 110 километри од финската граница. Кандалакша е клучна сообраќајна точка на врвот на Белото Море, а Лупче-Савино е затворена административна област – воен град до кој може да се пристапи само со посебна дозвола.
Сателитските снимки покажуваат дека е исчистен дел од шумата во должина од 1,4 километар и дека се извршени ископувања. Пред тоа, старите згради веќе биле срушени, а новите биле изградени во текот на изминатата зима.
Според планот за изградба, во областа треба да се изградат десетина нови згради, од кои ниедна нема темели на најновите сателитски снимки. Еклунд истакнува дека стратешката важност на областа за Русија е очигледна – токму во Кандалакша руската територија е најтесна, а растојанието од финската граница до Белото Море е кратко, што Русија го смета за ризик.
„Доколку овој тесен премин се изгуби во некоја ситуација, копнената врска помеѓу полуостровот Кола и руската Северна нуклеарна подморничка флота со остатокот од Русија би била прекината“, вели Еклунд. „На снимката изгледа како таму да има барем редови камиони“, додава тој.
Нова воена опрема на Карелиската Теснина
Сателитските снимки од Yle исто така покажуваат промени во гарнизонот Сапјорное на Карелиската Теснина, на 70-ина километри од финската граница.
Промените почнаа минатиот ноември, но зимските сателитски снимки се со слаб квалитет, па затоа за споредба беше избрана постара снимка. Разновидноста на опремата во Сапјорное укажува на инженерска сила, а Еклунд верува дека најголемите возила се понтонски мостови. „Тоа е како двор за изнајмување градежна опрема, со секакви машини“, вели Еклунд.
Развојот на настаните во Сапјорное може да се поврзе со поголемиот гарнизон во Каменка, 50-ина километри југозападно од Сапјорное. Русија надградува моторизирана пешадиска бригада во Каменка во дивизија. Руската бригада обично има речиси 4.000 војници, а дивизијата има нешто помалку од 10.000.
At the same time, Russia is expanding its existing brigades into divisions and bringing entirely new troops into Finland’s neighboring regions. For example, the 138th Guards Motor Rifle Brigade from Kamenka was recently transformed into the 69th Motor Rifle Division. 3/ pic.twitter.com/B7qRKCg2U9
— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025
„Како што расте бројот на војници во Каменка, може да стане неопходно да се отвори втор гарнизон. Тој втор би можел да биде Сапјорное бидејќи има стара воена инфраструктура и добри полигони за обука“, вели Еклунд.
Русија основа армиски корпус во Карелија
Како дел од своето засилување во близина на Финска, Русија основа сосема нов 44-ти армиски корпус во Република Карелија, што во пракса значи речиси 15.000 дополнителни војници зад нејзината источна граница. Значителен дел од опремата на корпусот веројатно доаѓа од голем магацин во Петрозаводск, каде што е достапен поголемиот дел од опремата.
Во магацинот се сместени стари советски оклопни возила, артилерија, камиони и друга специјална опрема. Опремата веројатно е обновена во салите на магацинот, а потоа е испратена со железница за поддршка на војната во Украина. Најновите снимки покажуваат дека количината опрема повторно се зголемува, со тоа што е завршена четвртата нова сала за опрема.
Според администрацијата на Република Карелија, во Петрозаводск е формирана и бригада на железнички трупи, а нејзината команда и еден баталјон – неколку стотици војници – веќе се во функција.
Even though the Russians have moved some equipment from the Petrozavodsk storage site during the full-scale invasion, it’s far from empty.
Similar halls have also been constructed a bit further north, in Alakurtti, home for the 80th Separate Arctic Motor Rifle Brigade. 9/ pic.twitter.com/3Ep99LX729
— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025
Воспоставувањето на штабот во Петрозаводск значи дека воените операции сега се насочуваат сè поблиску до финската граница.
Повеќекратното зголемување на бројот на тенкови во близина на Финска од страна на Русија го оправдува нејзиното воено засилување во близина на финската граница со пристапувањето на Финска и Шведска во НАТО.
Минатата година Русија го воспостави Ленинградскиот воен округ веднаш зад финската граница. Покрај создавањето нов армиски корпус, засилувањето на трупите е видливо и во претворањето на бригадите од регионот на Санкт Петербург во дивизии, со што се удвои или дури и тројно се зголеми бројот на персоналот.
Пред инвазијата на Украина, Русија имала приближно 30.000 војници во областа на сегашниот Ленинградски воен округ, но Еклунд проценува дека според сегашните планови, во иднина би можело да има речиси 100.000. Тој додава дека единиците распоредени во близина на Финска пред војната во Украина имале помалку од сто главни борбени тенка.
Доколку Русија целосно ги спроведе своите планови, тој број набргу би можел да се зголеми многукратно.
Свет
Мерц: Израел ја врши валканата работа на Западот; Захарова: Мерц е потомок на нацисти

Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарава, ја коментира изјавата на германскиот канцелар, Фридрих Мерц, за конфликтот меѓу Иран и Израел.
Во интервју за јавната телевизија ЗДФ, Мерц рече дека Израел врши валкана работа за целиот Запад со напаѓање на Иран додавајќи дека има големо почитување кон Израел за неговата храброст да го стори тоа.
Тој исто така нагласи дека би било добро ако иранскиот режим заврши.
„Се справуваме со терористички режим, и внатре и надвор. Би било добро ако овој режим заврши“, рече германскиот лидер.
Мерц доби одговор од Русија.
„Мерц за конфликтот на Блискиот Исток рече: ‘Ова е валканата работа што Израел ја прави за сите нас’. Најстрашната фраза што некогаш сум ја слушнала. Ова го кажува потомок на нацистите, чиј дедо, Јозеф Пол Совињи, кога бил градоначалник на Брилон за време на Третиот Рајх, ги именувал улиците по Хитлер и Гебелс“, напиша Захарова на „Телеграм“.
Таа спомена дека Јоаким Мерц, таткото на сегашниот германски канцелар, исто така се борел против Црвената армија како член на Вермахтот.
„Истата Црвена армија што ги спаси затворениците од концентрационите логори од она што подоцна ќе се нарече холокауст“, рече таа.
Европа
Кинеските компании ја престигнуваат германската индустрија во традиционално силните сектори

Германската индустрија ја губи трката од кинеската конкуренција, а високите трошоци за енергија се нејзина најголема пречка, предупредуваат економистите и експертите од индустријата.
Германскиот извоз се намали за 1,7 процент минатата година, според статистиката, на речиси 1,65 милион милиони евра.
Вредноста на кинескиот извоз во странство се зголеми за 7,1 проценти минатата година, на 25,4 билиони јуани (3,04 милион милиони евра).
Кинеските компании водат жестоки ценовни војни на својот домашен пазар, а нивниот вишок капацитет претставува значителна закана за германската индустрија, предупредуваат економистите и експертите.
„Кинеските конкуренти го намалуваат јазот и се сè поактивни во сегментите на производи и индустриските сектори во кои германската индустрија традиционално била многу силна“, вели Филип Боинг, економист и професор по емпириско истражување на иновациите на Универзитетот „Гете“ во Франкфурт.
Во области, како што се дигитализацијата и генерираната вештачка интелигенција, кинеските компании „во некои случаи веќе ги надминаа технолошките можности на германските конкуренти“, додаде Боинг.
Германското индустриско производство е во опаѓање веќе десет години, предупредува Јенс Бурхарт, експерт за индустријата и партнер во меѓународната консултантска куќа BCG.
Според Бурхарт, енергетски интензивните сектори, како што е производството на основни хемикалии, се изложени на најголем ризик.
Високите трошоци за енергија исто така го загрозуваат автомобилскиот сектор и се главната причина за слабеењето на конкурентноста на германските компании, нагласува тој.
„Германските производители (на автомобили) ќе ја задржат својата сегашна позиција ако изградат позиција во сегментот на електрични погонски системи, што може да се совпадне со нивната традиционална позиција во сегментот на мотори со внатрешно согорување“, рече тој.
Покрај хемискиот и автомобилскиот сектор, сè пожестоката кинеска конкуренција исто така им дише во вратот на германските компании во сектори, како што се машинството и електроиндустријата, сметаат во BCG.