Свет
Украина: Русија го прекршила делумниот прекин на огнот најмалку 30 пати

Русија повеќе од 30 пати го прекршила делумниот прекин на огнот што ја покрива енергетската инфраструктура откако тој беше договорен во март, насочена кон клучната инфраструктура низ Украина, изјави на 16 април портпаролот на украинското Министерство за надворешни работи.
„Редовно испраќаме детални информации за секое од овие прекршувања до земјите партнери и седиштата на меѓународните организации“, рече портпаролот на Министерството за надворешни работи Хеорхиј Тихиј за време на брифингот, како што пренесе „Киев Индипендент“.
Тихиј изјави дека во последните 24 часа се евидентирани три прекршоци. Руските напади оштетија трансформатори во регионот на Миколаев и во близина на Херсон, и далновод во регионот Полтава. Тој нагласи дека украинските власти активно споделуваат информации за овие прекршувања со меѓународните партнери, вклучително и САД.
Прекинот на огнот за енергетската инфраструктура требаше да ја заштити електричната мрежа од напади и е во сила од 25 март. Киев постојано ја обвинува Москва дека систематски го игнорира овој договор.
Рускиот претседател Владимир Путин се согласи на 30-дневна суспензија на нападите врз енергетската инфраструктура за време на разговорите со американскиот претседател Доналд Трамп на 18 март, наредувајќи да се прекинат нападите врз енергетскиот систем на Украина.
Делумното примирје договорено во март вклучуваше поморско примирје на Црното Море. Како дел од договорот, Вашингтон вети дека ќе помогне во олеснувањето на рускиот извоз на земјоделски производи и производи од вештачко ѓубриво преку намалување на трошоците за поморско осигурување и подобрување на пристапот до пристаништата и платните системи.
Кремљ изјави дека неговото учество во делумниот прекин на огнот на Црното Море ќе започне дури по укинувањето на одредени западни санкции.
Украина и САД претходно се согласија за целосен 30-дневен прекин на огнот за време на разговорите во Џеда на 11 март. Русија го отфрли предлогот освен ако не вклучува отстапки што ќе ја ослабат способноста на Киев да се брани, вклучително и целосно прекинување на странската воена помош.
Додека американските дипломатски напори за ставање крај на војната продолжуваат, украинските власти велат дека Русија продолжува да инсистира на максималистичките барања и покажува мала волја да постигне сеопфатен мировен договор. Киев тврди дека е подготвен за целосен прекин на огнот доколку Москва се согласи на реципроцитет.
Во текот на целата војна, Русија постојано ја напаѓаше електричната мрежа на Украина со проектили и беспилотни летала. Украина одговори со напади со беспилотни летала со долг дострел врз постројки за нафта и гас длабоко во руската територија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.