Свет
Урсула Фон дер Лајен зборуваше за проширување, но без датуми: Стратешки интерес на ЕУ е 30 плус вклучувајќи го и Западен Балкан

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека местото на Западен Балкан, Украина и на Молдавија е во Европската Унија.
„Не можеме да си дозволиме да ги оставиме Европејците зад себе. Јасно е дека стратешкиот интерес на ЕУ е нашата Унија да биде целосна“, рече таа во својот годишен говор за состојбата на Унијата.
Оцени дека проширувањето е најдобрата инвестиција за мирот, безбедноста и за просперитетот на ЕУ.
Таа потврди дека се залага за Унија што ќе брои повеќе од 30 членки и дека проширувањето ќе биде „катализатор на напредокот“.
„Докажавме дека можеме да бидеме геополитичка Унија и покажавме дека можеме бргу да напредуваме кога сме обединети. Верувам дека нашиот тим може да функционира и со 30 плус“, рече Фон дер Лајен.
Сепак, таа предупреди дека процесот на членство во Европската Унија, која има 27 членки, се заснова на заслуги и дека Европската комисија секогаш ќе го брани овој принцип.
Кој е вклучен во ЕУ 30 плус?
Западен Балкан е регион од шест земји, кои имаат загарантирана европска перспектива.
Украина и Молдавија добија кандидатски статус минатата година и се сметаат за идни членки на ЕУ.
Фон дер Лајен ја охрабри Грузија, која сè уште нема кандидатски статус, да биде дел од европското семејство.
Сепак, ја прескокна Турција, која ги почна пристапните преговори во 2005 година, кои во моментот се замрзнати, пишува Радио Слободна Европа.
Последен говор за првиот човек на Европската комисија
Ова беше последен говор за состојбата во ЕУ, но и индиректен почеток на нејзината предизборна кампања.
Во јуни в година ќе се одржат европски избори, кои ќе резултираат со нова структура во сите европски институции.
По овие избори, со директни гласови на граѓаните се избираат само пратеници во Европскиот парламент.
Шефовите на држави и влади на земјите членки на ЕУ ги избираат шефовите на Европската комисија, Европскиот совет и Европската служба за надворешни работи.
Претседателот на ова главно извршно тело на ЕУ го избираат лидерите на сите земји членки.
Каква е состојбата на Унијата?
Обраќањето за состојбата на Унијата, односно состојбата на Европската Унија, е најважниот годишен момент за ЕУ.
Тоа е годишниот обемен говор на претседателот на Европската комисија на пленарната сесија на Европскиот парламент и редовно се одржува во септември.
Говорот вклучува активности што Европската комисија има намера да ги преземе преку законски и други иницијативи до крајот на следната година.
Проширување низ повеќе реченици, но без датуми
Проширувањето е непопуларна тема меѓу земјите членки на ЕУ во последните години. Шефицата на Европската комисија имаше неколку двосмислени пораки на оваа тема во претходните годишни говори.
По руската агресија врз Украина, оваа тема доби на тежина и го промени расположението во ЕУ и станува поверодостојно ветување за сите земји што имаат цел членство во европското семејство.
Така, Урсула фон дер Лајен ѝ посвети повеќе простор и реченици на оваа тема на самиот крај од својот говор, кој траеше повеќе од 60 минути. Таа, сепак, избегна да ги спомене временските рокови кога ЕУ би можела дополнително да се прошири.
Шарл Мишел, нејзиниот колега од Европскиот совет, на крајот на август излезе со поамбициозен план и рече дека ЕУ треба да биде подготвена за нови членки до 2030 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
(Фото) Пијан Македонец удри во паркиран автомобил во Загреб, казнет е со 4.860 евра

45-годишен државјанин на Северна Македонија бил вклучен во сообраќајна несреќа на улицата Радничка во Загреб околу 6 часот наутро во неделата, објави хрватски Индекс.
Тој управувал со „фолксваген пасат“ со загрепски регистарски таблички и возел југозападно низ паркинг на северната страна од пристапниот пат до ресторан.
Пристигнувајќи до куќата број 27, тој се вратил на пристапниот пат, застанал и возел напред. Во тој момент, предниот лев дел од неговиот автомобил удрил во задниот дел од „рено клио“ со загрепски регистарски таблички, сопственост на 40-годишна жена, кое било паркирано.
Со истрагата и алкотестот е утврдено дека 45-годишниот возач управувал возило со 1,76 промили алкохол.
Сообраќајната несреќа предизвикала материјална штета. Возачот бил уапсен и сместен во посебни простории додека не исчезнат ефектите од опојната материја. Потоа бил изведен во Општинскиот прекршочен суд во Загреб.
Во обвинителниот акт, полицијата предложила возачот да биде казнет со парична казна од 5.360 евра и затвор, како и да му се изрече заштитна мерка забрана за управување со моторно возило Б категорија во траење од 12 месеци.
Судот го прогласи обвинетиот за виновен, му изрече парична казна од 4.860 евра и му изрече заштитна мерка забрана за управување со моторно возило Б категорија во траење од 12 месеци, објави Индекс.
Европа
Зеленски за масакрот во Австрија: Длабоко сме потресени

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го коментираше денешното пукање во училиште во Грац, во кое беа убиени 10 лица, од кои осум деца.
„Длабоко сме шокирани од трагичната пукање во училиште во Грац, во која беа изгубени многу невини животи. Училиштата никогаш не треба да станат места на насилство. Нашите срца се со жртвите, нивните семејства и народот на Австрија. Им посакуваме брзо закрепнување на сите повредени. Украина го споделува овој момент на тага со пријателска Австрија“, напиша Зеленски на Икс.
Deeply saddened by the tragic school shooting in Graz, which claimed many innocent lives. Schools should never become places of violence. Our hearts go out to the victims, their families, and the people of Austria. We wish a swift recovery to all those wounded. Ukraine shares…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) June 10, 2025
Нападот се случил во средно училиште во Грац, каде што 22-годишен поранешен ученик, вооружен со пиштол и пушка, отворил оган во две училници. Според полицијата, напаѓачот дејствувал сам и е меѓу загинатите.
Локалните медиуми објавија дека околу 30 лица се повредени и се лекуваат во болница. Градоначалничката на Грац, Елке Кар, го опиша нападот како „страшна трагедија“, додека австрискиот канцелар рече дека настанот „длабоко ја потресол целата земја“.
Полицијата пристигнала на местото на настанот околу 10 часот наутро, а училиштето било евакуирано. Учениците биле однесени на безбедна локација, а подоцна ќе бидат однесени на локалниот стадион ASKÖ, каде што родителите и роднините можат да ги земат.
Ова е најсмртоносниот напад врз училиште во Австрија во повоената историја. Последниот значаен инцидент се случил во ноември 2020 година, кога напаѓач уби четири лица и рани 23 во Виена, а Исламска држава ја презеде одговорноста.
Европа
Двајца млади луѓе со босанско потекло меѓу убиените во пукањето во училиштето во Грац

Најмалку 10 лица беа убиени, а 12 се ранети во утринското пукање во средното училиште во Грац, Австрија, од кои седум се во критична состојба.
Меѓу загинатите има двајца млади луѓе по потекло од Босна и Херцеговина – 17-годишна ученичка со иницијали К.Ј. и девојка по име Х.А., која починала од повредите. Како што неофицијално објави „Кликс“, лекарите се борат за животот на уште едно лице по потекло од Босна и Херцеговина.
Иако Амбасадата на БиХ во Австрија во моментов нема официјални или неофицијални информации за убиени државјани на БиХ, потврдено е дека станува збор за лица кои се по потекло од БиХ, но не и државјани на таа земја.
Информациите за идентитетот на жртвите ги потврдил за „Кликс“ имамот во Грац, Сабахудин Хасиќ.
Нападот го извршил 21-годишен поранешен ученик кој, според австриските медиуми, влегол во училиштето вооружен со пиштол и пушка. Тој испукал десетици куршуми пред да изврши самоубиство во тоалетот на училиштето, каде што го пронашле полицајци кои ја евакуирале зградата.
Пукањето ја шокираше австриската јавност, а истрагата за мотивите за нападот сè уште е во тек.