Свет
Финците избираат нов претседател – водат конзервативец и претставник на Зелените
Финска денеска избира нов претседател кој ќе ја води земјата во нова улога во НАТО, откако го прекина децениското неврзување и се приклучи на западната одбранбена алијанса како одговор на руската инвазија на Украина.
Геополитичките промени во Европа ќе му зададат најголема главоболка на новиот претседател.
Двајца политичари преведуваат вкупно девет кандидати: поранешниот конзервативен премиер Александар Стуб со поддршка од 22-27 проценти и поранешниот министер за надворешни работи Пека Хаависто од Партијата на зелените, кој е независен кандидат и ужива поддршка од 20-23 проценти од Финците.
Анкетите покажуваат дека тие најверојатно ќе одат на вториот круг на 11 февруари.
Веднаш зад двајцата е кандидатот на крајно десничарската Партија на Финците, Јуси Хала-ахо, кој е поддржан од 15-18 отсто од гласачите, а зад него е поранешниот еврокомесар Оли Рен, кој е поддржан од Партијата на Центарот. со поддршка од 12 проценти.
Сите девет кандидати ветуваат цврст став кон Русија доколку бидат избрани за претседател, кој е задолжен за надворешната и безбедносната политика во тесна соработка со владата и ја претставува земјата на состаноците на НАТО, а истовремено дејствува и како врховен командант на вооружените фински силите.
Односите меѓу Москва и Хелсинки се влошија по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, што ја натера Финска да се откаже од својата долгогодишна воена неутралност и да се приклучи на НАТО во април 2023 година.
Приемот на оваа нордиска земја во НАТО минатата година предизвика закани за „контрамерки“ од нејзиниот огромен руски сосед, со кој Финска ја дели границата долга 1.340 километри.
Неколку месеци подоцна, во август 2023 година, Финска забележа зголемен прилив на безвизни мигранти на својата источна граница.
Во декември, Финска ја затвори целата своја граница со Русија за патнички сообраќај како одговор на зголемувањето на бројот на мигранти кои се обидуваат да преминат.
Хелсинки смета дека ова е хибриден напад на Москва за дестабилизација на земјата.
Москва ги отфрли финските обвинувања дека ги испратила таму.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Сијарто: Европа е зафатена од воена треска, се подготвува за конфликт со Русија
Европа е зафатена од воена треска и сè поотворено се подготвува за војна, предупреди унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, коментирајќи ја намерата на Европската Унија да му испрати на Киев речиси 200 милијарди евра за оружје и функционирање на државата.
„Кога зборуваме за мобилизација на 60 милијарди евра европски пари за вооружување на украинската армија или за испраќање 130 милијарди евра во Украина, тешко е да се нарече тоа поинаку, освен подготовка за војна“, рече Сијарто во емисијата „Борбен час“.
Според него, наместо да придонесува за мирот, Европската Унија сè подлабоко тоне во политиката на конфронтација, што може да има далекосежни последици за безбедноста на континентот.
Сијарто истакна дека единствениот пат до стабилност е евроазискиот дијалог бидејќи без Русија, како што рече, не е можно да се создаде реална и одржлива безбедносна архитектура во Европа.
„Нереално е да се мисли дека Европа ќе биде безбедна ако Русија остане изолирана. Безбедноста е можна само преку соработка, а не преку санкции и конфронтација“, рече шефот на унгарската дипломатија.
Фото: принтскрин
Свет
Порака од Првата светска војна пронајдена на австралиска плажа
Пораки во шише напишани од двајца австралиски војници неколку дена по заминувањето со брод на фронтот во Франција за време на Првата светска војна се пронајдени повеќе од еден век подоцна на брегот на Австралија.
Шишето од брендот „Швепс“ е пронајдено веднаш над линијата на водата на плажата Вартон во близина на Есперанс во државата Западна Австралија од страна на Питер Браун, кој со ќерка си Фелисити бил на една од редовните семејни експедиции со квадбајк за чистење на плажата од ѓубре, потврди неговата сопруга Деб Браун, пренесува АП.
„Многу чистиме на нашите плажи за никогаш да не поминеме покрај парче ѓубре. Значи, ова мало шише само стоеше таму чекајќи нè да го собереме“, рече Деб Браун.
Внатре во проѕирното дебело стакло се наоѓале весели писма напишани со молив од војниците Малколм Невил (27) и Вилијам Харли (37), датирани на 15 август 1916 година. Нивниот воен брод тргнал од Аделаида, главниот град на Јужна Австралија, на 12 август истата година, на долго патување до другата страна на светот, каде што австралиските војници требало да го зајакнат 48. австралиски пешадиски баталјон на Западниот фронт во Европа. Невил бил убиен во акција една година подоцна, а Харли бил ранет двапати, но ја преживеал војната, за да умре во Аделаида во 1934 година.
Војникот Невил го замолил оној што ќе го најде шишето да го достави писмото до мајка му Робертина Невил во Вилкават, сега практично град на духови во Јужна Австралија, а Харли, чија мајка починала до 1916 година, напишал дека ќе биде среќен ако оној што ќе го најде шишето ја зачува неговата порака.
Внуката на Харли, Ен Тарнер, рекла дека нејзиното семејство било апсолутно вџашено кога ја пронашле пораката на дедо ѝ во шише. „Едноставно, не можеме да веруваме. Навистина изгледа како чудо и навистина се чувствуваме како дедо да ни се обратил од гробот“, изјави Тарнер за Австралиската радиодифузна корпорација.
Праправкукот на Невил, Херби Невил, рече дека неговото семејство било обединето од неверојатното откритие. „Звучи како да бил доста среќен што отишол во војна. Толку е тажно што се случило. Толку е тажно што го загуби животот. Каков човек беше“, рече Невил.
Фото: принтскрин
Свет
Израел по новите напади врз Газа: Повторно ќе го почитуваме примирјето
Израелската војска соопшти дека повторно ќе го почитува примирјето во Појасот Газа откако во текот на ноќта извршила воздушни напади како одговор на напад врз нејзини војници.
Според соопштението, израелската армија бомбардирала десетици цели, при што биле убиени повеќе од 30 вооружени лица што имале командни позиции во палестинските вооружени групи.
Палестински медицински извори пренесуваат дека во нападите загинале најмалку 104 лица, јави „Ројтерс“. Ако бројките се потврдат, тоа би бил најголем број жртви од почетокот на примирјето на 10 октомври.
Израел ја обвини организацијата Хамас за заседа во Рафа, во која загинал израелски војник, но Хамас го негира тоа.
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека, и покрај новите инциденти, примирјето останува во сила и дека ништо нема да го загрози додавајќи дека Хамас вети дека ќе го почитува договорот.

