Свет
Фон дер Лајен: Западот каков што го знаевме повеќе не постои

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека политиките на американскиот претседател Доналд Трамп носат „историски промени“ што ја принудуваат Европската Унија да „игра многу активна улога“ во обликувањето на новиот светски поредок, пренесува Анадолија.
„Западот каков што го знаевме повеќе не постои“, изјави Фон дер Лајен во интервју за германскиот весник „Ди Цајт“. Иако, како што наведува таа, отсекогаш била „убеден атлантист“ и „голем пријател на САД“, сегашната криза меѓу американската администрација и Европа, во комбинација со пошироките геополитички предизвици, бара решителни чекори од Европската Унија.
„Она што претходно го сметавме за светски поредок, сега се претвора во глобален неред, предизвикан, меѓу другото, од борбата за превласт меѓу Кина и САД, но секако и од империјалните амбиции на Путин“, рече таа.
„Затоа ни е потребна нова, поинаква Европска Унија, подготвена да зачекори на глобалната сцена и активно да учествува во обликувањето на новиот светски поредок што доаѓа“, рече таа.
Тврди дека Европската Унија, и покрај агресивните трговски политики на американскиот претседател Трамп, ја задржала својата сила и станала попривлечна за другите земји поради својата предвидливост и сигурност.
„Позитивниот ефект од сето ова е што моментално водам безброј разговори со шефови на држави и влади ширум светот кои сакаат да соработуваат со нас за да создадат нов поредок“, истакна таа, наведувајќи ги како примери Канада, Индија, Малезија, Индонезија, Мексико и јужноамериканските земји.
Таа нагласи дека, иако трговијата со САД сочинува 13 проценти од светската трговија, што е значаен удел, преостанатите 87 проценти се одвиваат со други земји.
„Сите сакаат поголема трговија со Европа, а тоа не е само прашање на економски односи. Станува збор и за воспоставување заеднички правила, како и за предвидливост. Европа е позната по својата предвидливост и сигурност, што сега повторно почнува да се смета за голема вредност“, додаде Фон дер Лајен.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.