Свет
(Фото+Видео) Им пресадуваат заб во окото на слепите пациенти за да им го вратат видот

За прв пат во Канада, хирурзите успешно ја изведоа првата фаза од процедурата која вклучува вградување заби во очите на лицата со тешко слепило, со надеж дека ќе им го вратат видот.
Операцијата, позната како остео-одонто-кератопротетика – или операција „заб во око“ – неодамна беше извршена во болницата Маунт Сент Џозеф во Ванкувер на тројца пациенти со тешко слепило предизвикано од оштетување на рожницата, објави „IFL Science“.
Рожницата е проѕирен, надворешен слој на предниот дел на окото што овозможува светлината да влезе и да се фокусира. Кај луѓето со слепило предизвикано од оштетување на рожницата, овој слој е заматен, што влијае на неговата транспарентност и способност за гледање.
Операција во два чекора
Операцијата „заб за око“ има за цел да го промени тоа во само две процедури. Првиот чекор, наводно, е двократен – еден дел вклучува отстранување на рожницата на пациентот и секое ткиво на лузна, кое се заменува со ткиво земено од неговиот образ.
Овој прв чекор го вклучува и создавањето на имплантот. Ова вклучува вадење на еден од забите на пациентот, кој е обликуван во правоаголник со дупчена дупка во која ќе бидат поставени пластични оптички леќи. Подготвениот заб потоа се става во образот на пациентот, каде што останува околу три месеци за да развие ново ткиво и крвни садови.
Кога тоа ќе се случи, во втората фаза, хирурзите го отстрануваат имплантот од образот и го ставаат во окото, каде што пластичните леќи дозволуваат да помине светлината, враќајќи му го видот на пациентот.
„Тоа е како да ја замените шофершајбната на автомобилот кога е целосно замаглено“, изјави за „Vancouver Sun“, д-р Грег Малони, кој ги водеше операциите во Канада.
„Нема ризик од отфрлање на имплантот“
Како што пишува „IFL Science“, можеби звучи чудно да му ставите нечиј заб во око, но всушност има многу смисла. Тоа што забите се исклучително тврди, а тоа е заб на самиот пациент, ги зголемува шансите за долгорочно преживување на имплантот, се наведува.
Сепак, како и секоја процедура, и оваа не е целосно без ризик. Но, како што рече д-р Малони, „не постои ризик од отфрлање бидејќи користиме дел од телото на пациентот“.
‘It’s absolutely mind blowing’: Canada’s first tooth-in-eye surgery could restore North Vancouver man’s visionhttps://t.co/D25P5Ui8je
— CP24 (@CP24) February 25, 2025
„Не сум се погледала 10 години“
Тројца пациенти ќе бидат подложени на втората фаза од операцијата подоцна оваа година. Една од тие пациенти, Гејл Чепмен, беше првата која беше подложена на првичната операција и има големи надежи за тоа што оваа процедура би можела да значи за нејзината иднина.
„Се немам видено во последните 10 години. Ако имам среќа да си го вратам видот, ќе има прекрасни работи да видам“, изјави таа за „Vancouver Sun“.
Иако ова беше прв пат во Канада, операцијата не е нова, додава „IFL Science“. Постоеше од 1960-тите, кога беше воведен од италијанскиот офталмолог професор Бенедето Стрампели, а подоцна беше усовршен во процедурата што е денес.
Ole Tooth Eye… Coming soon with Biting Vision…
I am smiling, My eye is open…
Okay, I’ll stop now… https://t.co/DrmAknBofv— Jeffy (@JeffyJFR) March 2, 2025
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Мерц: Путин долго време ги тестира границите, саботира, шпионира, убива, сака да ги дестабилизира нашите општества

Германскиот канцелар Фридрих Мерц упати остри зборови до рускиот претседател Владимир Путин.
Мерц го обвини Путин дека се обидува да го дестабилизира Западот со тестирање на неговите граници и саботажи, пренесувааат светските агенции.
Германскиот канцелар рече дека неодамнешните руски упади во полскиот и романскиот воздушен простор се дел од долгорочен тренд на тестирање на границите на Западот.
„Путин долго време ги тестира границите, саботира. Шпионира, убива, се обидува да нè наруши. Русија сака да ги дестабилизира нашите општества“, рече Мерц.
Тој рече дека предавањето на Украина на Русија е неприфатливо.
„Диктираниот мир, мирот без слобода, би го охрабрил Путин да ја бара својата следна цел“, истакна тој.
Мерц претходно го критикуваше Путин и го нарече воен злосторник, што го натера Кремљ да каже дека ставовите на германскиот лидер за украинските мировни преговори треба да се игнорираат.
Фото: принтскрин
Свет
Под Атлантскиот Океан откриен голем мистериозен резервоар со слатка вода

Нуачниците кои дупчат длабоко под Атлантскиот Океан покрај брегот на североисточниот дел на САД ова лето открија огромен, мистериозен резервоар на слатка вода. Нивното откритие би можело да има огромни импликации за светот кој се соочува со сè посериозна криза со водата, објавува CNN.
Мистерија позната со децении
Постоењето на слатка вода под Атлантикот е познато со децении, но во голема мера останало неистражено. Во текот на 1960-тите и 1970-тите, научните експедиции и компаниите кои дупчат за нафта на океанското дно повремено наидувале на слатка вода. Клучниот момент дојде во 2019 година, кога научниците од океанографскиот институт Вудс Хоул и Универзитетот Колумбија објавија „изненадувачко откритие“. Користејќи електромагнетни бранови, тие мапираа гигантски појас на слатка вода што се протега по должината на брегот од Масачусетс до Њу Џерси, а можеби и пошироко.
„Се чини дека е најголемата таква формација некогаш пронајдена во светот“, рекоа научниците во тоа време.
Откритието покрена големи прашања: Како водата стигнала таму? Колку е стара и дали се надополнува? И најважно од сè, дали таквите крајбрежни водоносни слоеви би можеле да станат нов извор на свежа вода за жедниот свет? За да најдат одговори, тим меѓународни научници, како дел од проектот Експедиција 501, одлучија директно да дупчат во водоносниот слој.
Во мај, тие испловија од Конектикат со брод опремен со дупчалка и поминаа три месеци на море. Тие истражуваа длабочини помеѓу околу 300 и 400 метри под морското дно на различни локации за да соберат примероци од седименти и вода.
Тие пронајдоа вода со содржина на сол значително пониска од морската вода, на нивото препорачано од американските и меѓународните агенции за вода за пиење. Примероците сега се испратени на лабораториско тестирање за да се утврди какви микроби содржат и колку би можеле да бидат безбедни за пиење. Друга мистерија е староста на водата. „Можеби е стара 200 години, може да биде стара 20.000 години“, рече Брендон Дуган, професор по геофизика на Училиштето за рудници во Колорадо и водач на експедицијата.
Присуството на помлада вода би сугерирало дека резервоарот се надополнува, додека постарата вода би укажувала дека станува збор за ограничен ресурс. Дуган рече дека треба да имаат одговори за околу шест месеци. Научниците, исто така, ќе спроведат тестови за да го утврдат потеклото на водата – дали доаѓа од топење на глечерите или од врнежи од дожд.
„Мислиме дека слатката вода стигнала таму пред илјадници години, кога нивото на морето било многу пониско, а континенталниот гребен бил изложен на копно“, објасни Холи Мајкл, професорка на Универзитетот во Делавер и членка на експедицијата.
Потенцијал за жеден свет
Водоносниот слој потврден од експедицијата изгледа огромен. Ерик Атијас, доцент на Универзитетот во Тексас, кој не бил вклучен во проектот, го нагласува неговото значење. Може да „содржи доволно слатка вода за да снабдува метропола со големина на Њујорк стотици години“, изјави тој за CNN, додавајќи дека тоа буди надежи дека може да „ги ублажи идните недостатоци за крајбрежното население“.
Речиси половина од светската популација живее во радиус од 100 километри од брегот, а многумина зависат од внатрешните водоносни слоеви, ресурси кои брзо се намалуваат поради прекумерното пумпање и влијанието на климатските промени.
„Крајбрежните водни ресурси ќе бидат под зголемен притисок во иднина“, рече Мајкл, принудувајќи ги заедниците да се свртат кон поскапи извори како што е десалинизацијата. Подводните водоносни слоеви би можеле да бидат алтернатива, но прво треба да се справат со голем број предизвици. Екстракцијата и транспортот на вода до брегот би било енергетски интензивно и скапо. Исто така, постои прашањето кој би управувал со водата испумпана од федералните води.
Постои и технички предизвик за спречување на контаминација на слатката вода од околната солена вода. Користењето на подземните води од брегот „ќе биде скапо, а не бесконечно“, нагласи Мајкл. „Заштитата на слатката вода што ја имаме на копно е сè уште најдоброто нешто што можеме да го направиме. Секако, тоа не значи дека не треба да бараме алтернативни опции, затоа се занимаваме со оваа наука.“
И покрај сето тоа, Дуган е оптимист, проценувајќи дека ќе поминат околу 10 години пред да можат да се искористат подводните водоносни слоеви. Доказите сугерираат дека слични резерви постојат на секој континент. „Можеме да го земеме она што го научивме во овој мал дел од Нова Англија и да почнеме да размислуваме како тоа се применува во други области“, заклучи тој.
Фото: принтскрин
Свет
Данска планира да набави прецизно оружје со долг дострел поради Русија

Данска планира да набави прецизно оружје со долг дострел за да ја зајакне својата безбедност, во промена на парадигмата предизвикана од руската закана за Европа, изјави денес данската премиерка Мете Фредериксен.
„Нема сомнение дека Русија ќе претставува закана за Европа и Данска во наредните години“, изјави Фредериксен пред новинарите, според Ројтерс.
Данскиот министер за одбрана Троелс Лунд Поулсен изјави дека набавката може да вклучува ракети и беспилотни летала. Поулсен вчера изјави дека данската војска може да купи флота од поморски патролни авиони Боинг П-8 за откривање подморници, за зајакнување на надзорот на Фарските Острови и Гренланд.
Данска може да потроши милијарди долари за оваа набавка, изјави Поулсен за Ројтерс. Според агенцијата, ова е дел од планот на нордиската земја значително да ја зајакне својата армија, а купувањето прво мора да биде одобрено од данскиот парламент.
Фото: принтскрин