Свет
(Фото+Видео) Им пресадуваат заб во окото на слепите пациенти за да им го вратат видот

За прв пат во Канада, хирурзите успешно ја изведоа првата фаза од процедурата која вклучува вградување заби во очите на лицата со тешко слепило, со надеж дека ќе им го вратат видот.
Операцијата, позната како остео-одонто-кератопротетика – или операција „заб во око“ – неодамна беше извршена во болницата Маунт Сент Џозеф во Ванкувер на тројца пациенти со тешко слепило предизвикано од оштетување на рожницата, објави „IFL Science“.
Рожницата е проѕирен, надворешен слој на предниот дел на окото што овозможува светлината да влезе и да се фокусира. Кај луѓето со слепило предизвикано од оштетување на рожницата, овој слој е заматен, што влијае на неговата транспарентност и способност за гледање.
Операција во два чекора
Операцијата „заб за око“ има за цел да го промени тоа во само две процедури. Првиот чекор, наводно, е двократен – еден дел вклучува отстранување на рожницата на пациентот и секое ткиво на лузна, кое се заменува со ткиво земено од неговиот образ.
Овој прв чекор го вклучува и создавањето на имплантот. Ова вклучува вадење на еден од забите на пациентот, кој е обликуван во правоаголник со дупчена дупка во која ќе бидат поставени пластични оптички леќи. Подготвениот заб потоа се става во образот на пациентот, каде што останува околу три месеци за да развие ново ткиво и крвни садови.
Кога тоа ќе се случи, во втората фаза, хирурзите го отстрануваат имплантот од образот и го ставаат во окото, каде што пластичните леќи дозволуваат да помине светлината, враќајќи му го видот на пациентот.
„Тоа е како да ја замените шофершајбната на автомобилот кога е целосно замаглено“, изјави за „Vancouver Sun“, д-р Грег Малони, кој ги водеше операциите во Канада.
„Нема ризик од отфрлање на имплантот“
Како што пишува „IFL Science“, можеби звучи чудно да му ставите нечиј заб во око, но всушност има многу смисла. Тоа што забите се исклучително тврди, а тоа е заб на самиот пациент, ги зголемува шансите за долгорочно преживување на имплантот, се наведува.
Сепак, како и секоја процедура, и оваа не е целосно без ризик. Но, како што рече д-р Малони, „не постои ризик од отфрлање бидејќи користиме дел од телото на пациентот“.
‘It’s absolutely mind blowing’: Canada’s first tooth-in-eye surgery could restore North Vancouver man’s visionhttps://t.co/D25P5Ui8je
— CP24 (@CP24) February 25, 2025
„Не сум се погледала 10 години“
Тројца пациенти ќе бидат подложени на втората фаза од операцијата подоцна оваа година. Една од тие пациенти, Гејл Чепмен, беше првата која беше подложена на првичната операција и има големи надежи за тоа што оваа процедура би можела да значи за нејзината иднина.
„Се немам видено во последните 10 години. Ако имам среќа да си го вратам видот, ќе има прекрасни работи да видам“, изјави таа за „Vancouver Sun“.
Иако ова беше прв пат во Канада, операцијата не е нова, додава „IFL Science“. Постоеше од 1960-тите, кога беше воведен од италијанскиот офталмолог професор Бенедето Стрампели, а подоцна беше усовршен во процедурата што е денес.
Ole Tooth Eye… Coming soon with Biting Vision…
I am smiling, My eye is open…
Okay, I’ll stop now… https://t.co/DrmAknBofv— Jeffy (@JeffyJFR) March 2, 2025
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Додик шест години не смее да врши јавна функција: бара помош од Трамп, Орбан и руската амбасада се на негова страна

Судот на Босна и Херцеговина соопшти дека претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик нема да може да извршува никаква јавна функција шест години, не само претседателската, според пресудата.
Лидерот на српскиот ентитет во Босна и Херцеговина е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник Кристијан Шмит, пресуда што Додик ја отфрла.
Судот на БиХ првично објави дека Додик нема да може да биде претседател на РС шест години, а потоа испрати ново соопштение во кое објаснува дека оваа одлука, со оглед на промените во законот што ги наметна Шмит, вклучува и забрана за вршење на сите други функции што вклучуваат јавни пари.
Буквалното толкување на ова вклучува и забрана за извршување на функцијата претседател на владејачката СНСД ако партијата на Додик се финансира од буџетот.
Додик во меѓувреме побара меѓународна поддршка и го тагираше американскиот претседател Доналд Трамп на профилот на X, цитирајќи ги неговите зборови од 2024 година во кои повика на прекин на прогонот против него во САД. Тој го спореди својот случај со она што го доживеа Трамп, нагласувајќи дека тој, исто како Трамп, е жртва на политички прогон.
Руската амбасада во БиХ ја оцени пресудата како политичка и го нарече високиот меѓународен претставник „узурпер“.
„Затоа сите пресуди засновани на наводи за наводно кршење на одлуката на високиот претставник не се законски, туку чисто политизирани. Целата одговорност за евентуалната дестабилизација на внатрешнополитичката ситуација во земјата е на промоторите на оваа политичка акција“, соопшти амбасадата.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан, исто така, го поддржа Додик, велејќи дека треба да се почитува одлуката на народот на РС кој го избра Додик за свој претседател.
It’s time for everyone to respect the decision of the PEOPLE of Republika Srpska, who elected @MiloradDodik as their President.
There is no place for legal witch-hunts in a democracy.
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) August 1, 2025
„Нема место за легален лов на вештерки во демократијата“, напиша Орбан на X.
Фото: ЕПА
Свет
Франција почна со достава на хуманитарна помош од воздух во Газа

Франција започна да испушта 40 тони хуманитарна помош од воздух во Газа, повикувајќи го Израел да дозволи целосен пристап до областа.
„Соочени со апсолутна итност, штотуку спроведовме операција на испуштање хуманитарна помош од воздух во Газа. Благодарност до нашите јордански, емиратски и германски партнери за нивната поддршка и до нашиот воен персонал за нивната посветеност“, напиша францускиот претседател Емануел Макрон на социјалната платформа X.
„Испуштањето хуманитарна помош од воздух не е доволно. Израел мора да дозволи целосен хуманитарен пристап за да се намали ризикот од глад“, додаде тој.
Италија, пак, има намера да евакуира болни палестински деца од Појасот Газа за да им обезбеди медицинска помош, изјави министерот за надворешни работи Антонио Тајани.
Тајани рече дека Рим подготвува план за воздушен транспорт на 50 лица, вклучувајќи возрасни кои ќе ги придружуваат децата.
Тој, исто така, објави планови според кои Италија ќе им се придружи на земјите што доставија помош од воздух во Газа, но не прецизираше конкретен датум за нивно спроведување.
Авиони управувани од Израел, Јордан и Обединетите Арапски Емирати од неделата, кога Израел почна да дозволува повеќе помош во затворените територии по месеци речиси целосна блокада, испуштаат палети со хуманитарна помош од воздух.
Германија и Франција, исто така, денесја почнаа да испуштаат помош од воздух, поради предупредувањата за претстојниот глад во Газа, иако Обединетите нации и другите агенции за помош ги критикуваа таквите мерки како во голема мера симболични, тврдејќи дека е многу поевтино и поефикасно да се достави помош по копно.
Покрај тоа што дозволува испуштања од воздух, Израел, исто така, дозволи влез на 200 камиони дневно од ОН и други агенции од неделата.
Фото: ЕПА
Свет
Путин: Првиот сериски ракетен систем „Орешник“ е во рацете на армијата

Рускиот претседател Владимир Путин објави дека првиот сериски произведен ракетен систем со среден дострел, „Орешник“, заедно со првата ракета од оваа серија, официјално е доставен до руските вооружени сили. Станува збор за нов стратешки систем што Москва го претставува како одговор на сè поизразените закани од Западот.
„Го произведовме првиот сериски комплекс ‘Орешник’, првата сериска ракета, и таа веќе е во рацете на армијата“, рече Путин за време на состанокот со белорускиот претседател Александар Лукашенко додавајќи дека се очекува постепено проширување на овој систем, вклучително и распоредување во Белорусија во текот на 2025 година.
Употребата на „Орешник“ првпат беше откриена на 21 ноември 2024 година кога Русија изврши напад врз воениот објект Јужмаш во Днепар (поранешен Днепропетровск) како одговор на нападите на украинските сили со американски ракети ATACMS и британски ракети Storm Shadow. Путин потоа истакна дека ниеден современ противвоздушен систем не може да пресретне ваков тип ракета и најави дека во иднина населението ќе биде однапред информирано за евакуација.
Според достапните информации, „Орешник“ е хиперсоничен ракетен систем со можност за носење повеќе независно водени бојни глави (MIRV), базиран на технологиите на претходниот систем RS-26 „Рубеж“. Ракетата достигнува брзина над 10 маха, што ја прави речиси невидлива од повеќето постојни системи за воздушна одбрана.
Додека официјална Москва истакнува дека станува збор за оружје што ги гарантира безбедноста и територијалниот интегритет на Русија, воените аналитичари истакнуваат дека системот не е наменет за прецизни удари врз тактички цели, туку првенствено има улога на стратешко одвраќање и демонстрација на сила. Сепак, симболичната и психолошката вредност на системот, особено во контекст на сегашните геополитички тензии, останува значајна.
Масовното производство на комплексот „Орешник“ треба да се забрза во текот на 2025 и 2026 година, а најавено е дека значителен број единици ќе бидат оперативно распоредени и во Русија и на територијата на сојузничката Белорусија, според написите во медиумите.
Фото: принтскрин