Свет
(Фото) Вечерашниот небесен спектакл нема да се повтори сè до 2029 година
Љубителите на астрономијата и набљудувачите на ноќното небо вечерва имаа можност да уживаат во небесен феномен.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Во ноќта помеѓу 7 и 8 септември се случи целосно затемнување на Месечината, познато и како „крвава месечина“, видливо за повеќе од седум милијарди луѓе низ целиот свет, што го прави највидливото затемнување во повеќе од една деценија.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Што е „крвава месечина“?
Овој небесен феномен се случува кога Земјата поминува директно помеѓу Сонцето и Месечината, фрлајќи ја својата сенка врз Месечината. Иако е во сенката на Земјата, Месечината не исчезнува целосно, туку добива црвеникава нијанса. Оваа боја е резултат на расејувањето на сончевата светлина од атмосферата на Земјата, слично на тоа како кога зајдисонцата изгледаат црвени.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
Како и каде да се гледа затемнувањето?
Спектаклот е видлив низ Северна и Јужна Америка, Европа, Африка и делови од Азија. Фазата на целосно затемнување овој пат трае еден час и 27 минути, што обезбедува доволно време за уживање во спектаклот.

The ‘Blood Moon’ is seen during a total eclipse event over the city center in Prague, Czech Republic, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of ‘blood moon.’ EPA/MARTIN DIVISEK
За разлика од затемнувањата на Сонцето, набљудувањето на затемнувањето на Месечината не бара никаква посебна опрема и е целосно безбедно за очите. Сепак, двогледот или телескопот можат да го подобрат искуството и да откријат повеќе детали на површината на Месечината.

People watch a lunar eclipse in Dubai, United Arab Emirates, 07 September 2025. EPA/ALI HAIDER
Можност што не треба да се пропушти
Експертите претходно истакнаа дека ова е единствена можност за набљудување на вселенските феномени. „Ова е небесен настан за сите. Тоа е шанса да го видиме нашиот сончев систем во акција од нашиот сопствен двор“, рече д-р Алфонс Стерлинг од Центарот за вселенски летови „Маршал“ на НАСА.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV
Низ историјата, „крвавите месечини“ биле гледани со страхопочит и биле поврзани со пророштва и важни настани во народните преданија и суеверието. Следното целосно затемнување на Месечината толку широко видливо нема да се случи до 2029 година.

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse is seen in downtown Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood Moon.’ EPA/MAXIM SHIPENKOV

A lunar eclipse seen from Lahore, Pakistan, 07 September 2025. EPA/RAHAT DAR

A combo picture of a lunar eclipse as seen from Peshawar, Khyber Pakhtunkhwa (KPK) province, Pakistan, 07 September 2025. EPA/BILAWAL ARBAB

The blood moon rises behind the cross and rooster of two churches’ steeples during a total lunar eclipse in Bottens, Switzerland, 07 September 2025. EPA/LAURENT GILLIERON

A lunar eclipse on the Blood Moon as seen from Bishkek, Kyrgyzstan, 07 September 2025. EPA/IGOR KOVALENKO

The ‘Blood Moon’ total lunar eclipse rises above the Kremlin in Moscow, Russia, 07 September 2025. Lunar eclipses, the opposite of solar eclipses, happen when the Earth is positioned between the full moon and sun. The red glow that is created earns these types of eclipses the title of the ‘Blood moon’. EPA/MAXIM SHIPENKOV
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп го критикуваше Бајден: Тој го остави хаосот, јас ја извлеков Америка од работ на пропаст
Во своето обраќање до нацијата во среда вечерта, американскиот претседател Доналд Трамп го критикуваше поранешниот американски претседател Џозеф Бајден за тоа што ја остави земјата во „хаос“, истакнувајќи дека економските политики на сегашната администрација ја извлекоа Америка од „работ на пропаст“.
„Ја враќаме нашата економија од работ на колапс. Претходната администрација и нивните сојузници во Конгресот ги ограбија нашите каси од трилиони долари, зголемувајќи ги цените и сè друго на нивоа што не се видени досега. Ги намалувам тие високи цени многу брзо“, рече американскиот лидер.
Трамп рече дека под администрацијата на Бајден, цените на автомобилите се зголемиле за најмалку 22 проценти, бензинот од 30 до 50 проценти, цените на хотелите за 37 проценти, авионските билети за 31 процент, а цените на хипотеките се зголемиле за 15.000 долари под „демократската власт“.
„Сега, под наше водство, сите цени паѓаат, и тоа брзо. Демократските политичари, исто така, доведоа до скок на цените на храната, но ние го решаваме и тоа“, рече Трамп во обраќањето до нацијата.
Тој истакна дека политичкиот притисок од администрацијата на Бајден сè уште „ја прогонува сегашната економија“.
„Пред единаесет месеци наследив хаос, а сега го поправам. По само една година, постигнавме повеќе отколку што некој можеше да замисли. Кога ја презедов функцијата, инфлацијата беше најлоша во последните 48 години. А некои би рекле во историјата на нашата земја, што предизвика цените да бидат повисоки од кога било досега, правејќи го животот недостапен за милиони и милиони Американци“, рече американскиот лидер.
Трамп објави дека на крајот од оваа година, активните членови на американската војска ќе добијат еднократен бонус во износ од 1.776 долари, таканаречена дивиденда на воинот.
Овој бонус ќе им биде даден на припадници на копнените единици, маринците и припадниците на воздухопловните сили на американската армија со чин полковник и пониски чинови, како и на припадници на морнарицата и крајбрежната стража со чин капетан или понизок, објавува CBS News, наведувајќи дека вкупно околу 1,28 милиони активни припадници на војската и 174.000 резервисти ќе го добијат овој бонус.
Во соопштението на Белата куќа, беше потврдено дека вкупната цена за овие еднократни исплати е околу 2,6 милијарди долари.
Зборувајќи за сегашниот закон за прифатлива здравствена заштита, Трамп рече дека овој правен акт е донесен со цел да се збогатат осигурителните компании.
„Тоа беше лоша здравствена заштита по претерана цена и сега го гледате тоа преку големото зголемување на премиите што го бараат демократите. Тие ги бараат овие зголемувања и тоа е нивна вина. Не е вина на републиканците. Вина на демократите“, рече Трамп.
Тој ги истакна напорите на неговата администрација за запирање на протокот на нелегални мигранти, критикувајќи го поранешниот претседател за начинот на кој се справувал со границата.
„Во изминатите седум месеци, на ниту еден нелегален странец не му е дозволено да влезе во нашата земја, подвиг за кој сите велеа дека е апсолутно невозможен“, рече Трамп.
Американскиот претседател рече дека за една година во Белата куќа, успеал да заврши „дури осум војни“.
Трамп потврди дека наскоро ќе номинира нов претседател на Федералните резерви, ветувајќи „личност која верува во многу пониски каматни стапки“.
Фото: депозитфотос
Свет
Минск е можно место за нова средба меѓу Путин и Трамп
Можна нова средба меѓу рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп би можела да се одржи во Белорусија, според проценките што се појавуваат во политичките кругови на Источна Европа.
Оваа претпоставка ја изнесе пратеникот на Врховната рада на Украина, Александар Дубински, кој во објава на својот Телеграм канал изјави дека има сè повеќе индикации дека Минск би можел да стане место за средба на двајцата лидери.
„Сè е појасно дека средбата меѓу Трамп и Путин ќе се одржи во Минск“, напиша Дубински, посочувајќи ги неодамнешните потези на Вашингтон како можна подготовка на теренот за таков дипломатски развој.
Како еден од клучните аргументи, тој ја наведе одлуката на Соединетите Американски Држави да ги ублажат санкциите кон Белорусија, со проценка дека претседателот на таа земја, Александар Лукашенко, е, од перспектива на американската администрација, „посоодветен и попредвидлив соговорник“ од украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Дополнителна тежина на овие шпекулации им даде изјавата на специјалниот претседателски претставник на САД за Белорусија, Џон Кол, кој на 13 декември објави дека Вашингтон ги укинува санкциите за белорускиот калиум.
„Во согласност со упатствата на претседателот, ги укинуваме санкциите за калиум. Ова е многу добар потег од страна на Соединетите Американски Држави. Како што се нормализираат односите, ќе се укинуваат сè повеќе санкции“, рече Кол.
Иако засега нема официјални потврди за можна средба меѓу Путин и Трамп, аналитичарите проценуваат дека евентуалниот избор на Минск како место за средба би претставувал значаен сигнал во насока на постепена нормализација на односите во поширокиот постсоветски простор, како и новото позиционирање на Белорусија во сложената геополитичка слика.
Фото: депозитфотос
Регион
Шефот на Европскиот совет: Западниот Балкан избира, да остане во минатото или европска иднина
Западен Балкан може да избере да остане заробен во минатото или да продолжи кон заедничка иднина во Европската Унија, изјави претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, по самитот ЕУ-Западен Балкан.
„Да бидеме јасни, покрај техничките детали на процесот, треба да се направи фундаментален политички избор: изборот помеѓу останување заробен во минатото или движење кон заедничка иднина во Европската Унија, изборот помеѓу поделба или помирување и соработка, кои се самите столбови на Европската Унија“, рече Кошта во изјава објавена по самитот, според медиумите во регионот.
Тој рече дека процесот на проширување се движи побрзо отколку што се одвивал во последните 15 години и дека можноста треба да се искористи. Тој рече дека проширувањето е процес базиран на заслуги, а не трка или натпревар меѓу земјите кандидати.
„Оние што се движат побрзо не треба да бидат попречени од оние што се движат побавно. Напротив, тие треба да го одредат темпото и да бидат инспирација за сите“, рече Кошта.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека „за прв пат по повеќе од 10 години, проширувањето стана реална можност“. Таа го пофали „импресивниот напредок“ на Црна Гора и Албанија, кои станаа извор на инспирација за другите земји од Западен Балкан.
Во својата изјава, претседателот на Европскиот совет ги спомена сите земји од Западен Балкан, освен Србија, чиј претседател, Александар Вучиќ, одби да дојде на самитот.
Кошта го истакна брзиот напредок на Црна Гора и Албанија, изразувајќи надеж дека Северна Македонија ќе напредува следната година. Што се однесува до Босна и Херцеговина, тој вели дека оваа година земјата усвои реформска агенда, што е неопходен чекор за приклучување кон Планот за раст и што ќе им овозможи да го искористат целиот потенцијал на поддршката од Европската Унија и постепената интеграција.
Фото: депозитфотос

