Свет
(Фото) Снимките на НАСА откриваат драматични промени на Арктикот, предводени се од Русите

Арктикот, некогаш познат по студената и негостопримлива средина и долгите зимски ноќи, доживува брзи и драматични промени бидејќи се загрева речиси четири пати побрзо од остатокот од светот. Овој забрзан процес ја отвора вратата за сè поинтензивна индустриска активност и развој, а промените сега се јасно видливи благодарение на сателитските снимки од ноќното осветлување.
Меѓународен истражувачки тим, користејќи податоци од американската одбранбена метеоролошка сателитска програма, откри дека меѓу 1992 и 2013 година, вештачкото осветлување на Арктикот растело во просек за 5 проценти годишно.
Во овој период, дури 606.000 квадратни километри од областа на Арктикот преминаа од темнина во светлина.
„Само 15 отсто од осветлените области на Арктикот во периодот на проучување се населби како што се куќи и станбени згради, што јасно покажува дека најголемиот дел од вештачкото осветлување е резултат на индустриски активности, а не на урбанизација“, објасни Жуосен Ванг, член. од истражувачкиот тим и научник во Центарот Годард на НАСА.
Главните извори на ова осветлување доаѓаат од експлоатација на нафта и гас и рударски операции. Рускиот Арктик забележа најголем пораст на вештачкото осветлување – осветлените области се проширија за речиси 440.000 квадратни километри, површина поголема од Калифорнија. Нафтените полиња во регионите како Ханти-Мансијск и Јамало-Ненец се во првите редови на овој раст, при што нафтеното поле Самотлор е едно од најголемите во светот.
До 2013 година, областите за експлоатација на нафта и гас на рускиот Арктик, вклучувајќи ги регионите Ханти-Мансијск, Јамало-Ненец и Ненец, покриваа осветлена површина од 339.000 квадратни километри, речиси колку Германија.
Иако индустриската активност покажува континуиран раст, Ванг забележува дека циклусите на проширување и падот на експлоатацијата предизвикуваат некои области да забележат пад на осветлувањето, особено таму каде што нема човечко населување или економска диверзификација.
Европскиот Арктик има 158.000 квадратни километри осветлени области, значително повеќе од 49.000 квадратни километри во северноамериканскиот дел. Меѓу истакнатите индустриски локации, истражувачите го идентификуваа рудникот Red Dog во Алјаска, кој во 2018 година беше втор најголем производител на цинк во светот.
Анализите беа базирани на постари податоци, но тимот на НАСА сега користи современи инструменти кои обезбедуваат попрецизни слики и можат да детектираат послаби извори на светлина. И покрај ова, истражувачите се соочуваат со предизвици како што се отстранување на природната поларна светлина и месечевата светлина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Трамп: ЕУ игра повалкано од Кина

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера повторно ја нападна Европската Унија, велејќи дека е полоша од Кина во многу аспекти, само неколку часа откако Вашингтон и Пекинг постигнаа договор за намалување на меѓусебните тарифи и деескалација на трговската војна.
„Европската Унија е во многу аспекти полоша од Кина, во ред?“ рече Трамп, критикувајќи ја Унијата.
„Тие играат валкано. О, ќе попуштат. Само гледајте. Ние ги држиме сите карти во свои раце. Тие се однесуваат многу неправедно кон нас.“
Trump: "The European Union is in many ways nastier than China. We've just started with them. We have all the cards. They treated us very unfairly." pic.twitter.com/u4ClW1WHtT
— StockMarket.News (@_Investinq) May 12, 2025
И покрај бројните обиди на Брисел да преговара за укинување на царините наметнати од Трамп за европските стоки, ЕУ сè уште не постигна никаков напредок.
Изјавите на Трамп претставуваат значителен пресврт од неговите пофални зборови за претседателката на Европската комисија минатата недела, кога ја нарече Урсула фон дер Лајен „фантастична“ и изрази надеж дека наскоро ќе се сретнат.
Иако Трамп веќе се сретна со голем број европски лидери, фон дер Лајен сè уште не го закажала својот состанок со американскиот претседател. Минатата недела таа изјави дека состанокот ќе се одржи само ако на маса има „конкретен“ трговски пакет за кој може да се преговара.
Свет
Кинескиот претседател по договорот со Трамп: Малтретирањето води до самоизолација

Кинескиот лидер Кси Џинпинг ги осуди малтретирањето и хегемонијата во своето прво јавно појавување откако САД и Кина постигнаа привремен договор за примирје во трговската војна и суспендирање на царините, објави Си-ен-ен.
„Големи промени какви што не сме виделе во последните сто години се забрзуваат“, им рече Кси на претставниците од Латинска Америка и Карибите собрани на самитот во Пекинг, додавајќи дека единството и соработката меѓу нациите станале неопходни.
„Нема победници во трговските и царинските војни. Насилството и хегемонизмот водат само до самопрогласена изолација“, рече Кси, повторувајќи го предупредувањето што повеќепати го упатуваше за време на трговскиот конфликт со американскиот претседател Доналд Трамп.
Кинескиот претседател зборуваше еден ден откако САД и Кина објавија дека значително ќе ги намалат тарифите за стоките што се тргуваат меѓусебно за почетен период од 90 дена – изненадувачки пробив што го ублажи трговскиот конфликт и ги подигна глобалните пазари.
Неочекуваниот пресврт на настаните донесе привремено олеснување во ослабувачката трговска војна што ги потресе финансиските пазари, ја загрози трговијата меѓу двете најголеми економии во светот и ги зголеми стравувањата од глобална рецесија.
Свет
Русија прогласена за виновна за соборувањето на патничкиот авион во кој загинаа 298 луѓе

Советот на Меѓународната организација за цивилно воздухопловство (ICAO) вчера заклучи дека Русија е одговорна за соборувањето на патничкиот авион MH17 во јули 2014 година.
Летот MH17, Боинг 777 на „Малезија ерлајнс“, полета на 17 јули 2014 година од аеродромот „Схипхол“ во Амстердам до Куала Лумпур.
Три часа по полетувањето, тој беше погоден над украинскиот регион Донецк со ракета земја-воздух „Бук“ испукана од проруските сепаратистички сили.
Сите патници и членови на екипажот, вкупно 298 лица, вклучувајќи 196 холандски државјани, загинаа.
Иако Русија никогаш не ја презеде одговорноста за нападот, таа систематски ширеше теории на заговор за да ја префрли одговорноста на други.
Според соопштението на холандското Министерство за надворешни работи, „огромно мнозинство“ од членовите на ICAO гласале во корист на Холандија и Австралија, кои во 2022 година покренаа постапка против Русија пред оваа меѓународна организација.
Во пресудата се наведува дека Русија е „одговорна за соборувањето на летот MH17“ и дека нејзините постапки „ја прекршиле Конвенцијата за меѓународно цивилно воздухопловство.
„Во наредните недели, Советот на ICAO ќе разгледа која форма на репарација е соодветна“, рече холандскиот министер за надворешни работи Каспар Велдкамп. „Во овој контекст, Холандија и Австралија бараат од ICAO да ѝ наложи на Русија да започне преговори со двете земји и да посредува во процесот.“
Семејствата на жртвите од MH17 претходно побараа руското признавање на одговорноста да биде составен дел од секој иден мировен договор за ставање крај на руската инвазија на Украина, потсетува „Европска правда“.
Амбасадорот на Украина во Канада и претставник на Киев во ICAO, Јулија Ковалив, за „Европа правда“ изјави дека оваа одлука претставува „уште еден важен чекор кон одговорност на Русија“.
„Цивилната авијација е болна тема за Русија и ние ќе продолжиме да работиме на тоа да ги повикаме на одговорност сите што ја прекршуваат Конвенцијата, вклучувајќи ги Русија и Иран“, додаде Ковалив.