Свет
Францускиот премиер поднесе оставка

Францускиот премиер Мишел Барние поднесе оставка откако пратениците од екстремната десница и екстремната левица гласаа за соборување на неговата влада, втурнувајќи ја втората економија на еврозоната подлабоко во политичка криза.
Претседателот Емануел Макрон побара од Барние и владата привремено да останат на функцијата додека тој не номинира нов премиер, објави Елисејската палата.
Барние, политички ветеран и преговарач на Европската унија за Брегзит, стана премиер со најкраток стаж во модерната француска историја.
Политичките превирања дополнително ја ослабуваат Европската унија, која веќе беше потресена од падот на германската коалициска влада, а сето тоа доаѓа само неколку недели пред новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп да се врати во Белата куќа.
Макрон, кој се соочува со зголемени повици за оставка, има мандат до 2027 година.
Сепак, долгорочниот политички дебакл го ослабе. Анкетата на интернет, спроведена веднаш по гласањето недоверба, покажа дека 64 отсто од гласачите сакаат Макрон да поднесе оставка.
„Главниот виновник за сегашната ситуација е Емануел Макрон“, изјави лидерката на Националното собрание Марин Ле Пен за ТВ TF1 во средата навечер. „Распуштањето на парламентот во јуни и цензурата на владата се последица на неговата политика и значајната поделба што постои денес меѓу него и Французите“, рече Ле Пен.
Франција сега ризикува да ја заврши годината без стабилна влада или буџет за 2025 година, иако уставот дозволува посебни мерки за да се спречи колапс на владата во стилот на САД, анализираат медиумите.
Извори изјавија за Ројтерс дека Макрон има намера брзо да назначи нов премиер, при што еден од нив рече дека францускиот претседател сака да назначи премиер пред церемонијата на повторното отворање на катедралата Нотр Дам во сабота, на која се очекува да присуствува и Трамп.
Новиот премиер ќе се соочи со истите предизвици како Барние во донесувањето на неговиот предлог-закон, вклучувајќи го и буџетот за 2025 година, во поделен парламент. Нови предвремени парламентарни избори не може да се одржат пред јули, според написите.
„Политичката неизвесност веројатно ќе ги ослаби и инвестициите и потрошувачката“, наведуваат аналитичарите.
Политичката неизвесност со недели ги вознемирува инвеститорите во француските државни обврзници и акции.
Францускиот конзервативен политичар Ксавиер Бертран рече дека чувствува мешавина од гнев и срам поради гласањето за недоверба.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Неколку мртви во судир на два хеликоптери во Финска

Неколку лица загинаа во Финска откако два хеликоптери со пет патници се судрија во воздух и се урнаа, соопшти полицијата.
Според плановите на летот, едниот од хеликоптерите превезувал две лица, а другиот три.
„Во несреќата загинаа неколку лица. Точниот број на жртви и идентитетот на патниците сè уште се утврдуваат“, соопшти финската полиција.
Сепак, естонската јавна телевизија „ERR“ објави дека се верува дека сите пет патници загинале, пренесува ДПА.
We are following reports of two Robinson R44 helicopters (OE-XOS and ES-ETR) that have collided and crashed over Euran airfield in Finland. Both helicopters were flying together from Tallinn. pic.twitter.com/3STy4XINS5
— Flightradar24 (@flightradar24) May 17, 2025
Хеликоптерите патуваа од Естонија
Несреќата се случила напладне во југозападна Финска. Според истражителите, хеликоптерите патувале од естонскиот главен град Талин до финскиот аеродром.
Истражителите пронајдоа остатоци од два хеликоптери во шумска област северно од Турку. Причината за несреќата останува нејасна. Медиумите објавија дека патниците биле бизнисмени.
Очевидец интервјуиран од финскиот весник „Илталехти“ изјави дека видел како еден од хеликоптерите маневрира и го удрил другиот хеликоптер.
Свет
(Видео) Докази кои Белата куќа не сакаше да ги објави за Бајден, испливаа снимки од сослушувањето

Поранешниот американски претседател Џо Бајден имал тешкотии да се сети на важни моменти од својот живот за време на интервјуто пред две години со истражител на Министерството за правда, според снимка до која дошол политичкиот портал „Аксиос“.
Бајден имаше проблеми со сеќавањето на годината кога ја напушти функцијата потпретседател и датумот на смртта на неговиот син Бо. Советниците во Белата куќа во тоа време негираа дека претседателот имал такви пропусти во меморијата.
Тимот на специјалниот советник Роберт Хур го праша Бајден зошто чувал класифицирани документи во својот дом и поранешната канцеларија. Обвинителот на крајот одлучи да не покрене обвинение против претседателот и покрај откритието дека тој сокрил доверлив материјал.
Во извештај од февруари 2024 година, кој предизвика гнев кај Белата куќа и демократите, Хур го опиша Бајден како „добронамерен, постар човек со слаба меморија“. Интервјуто беше спроведено во текот на два дена во октомври 2023 година.
„Мојата меморија е добра“
Министерството за правда на Бајден претходно ги објави транскриптите по објавувањето на извештајот на специјалниот советник во февруари 2024 година. Не е јасно како „Аксиос“ го добил снимањето, но администрацијата на претседателот Доналд Трамп планирала да го објави целото интервју.
Администрацијата на Бајден одби да го објави видеото минатата година, нарекувајќи го „уставно заштитен материјал за спроведување на законот“ и тврдејќи дека републиканците сакале да го „манипулираат“ за „потенцијална политичка добивка“.
Објавувањето на извештајот на Хур беше тежок момент за Бајден на почетокот на неговата кампања за реизбор и истакна една од неговите најголеми политички слабости – загриженоста на гласачите за неговата возраст и јасност.
Потоа Бајден му одговори на Хур велејќи: „Мојата меморија е добра“.
Сакаа да го стават во инвалидска количка
Поранешниот американски претседател почнал да ги заборава имињата на луѓето, па дури и не може да ги препознае, тврдат авторите на новата книга за Бајден, која ќе биде објавена следната недела, напишана од новинарите Џејк Тапер од Си-Ен-Ен и Алекс Томпсон од Аксиос.
Во него, тие откриваат како Бајден, неговите блиски соработници и семејството инсистирале на негов реизбор и покрај јасните знаци дека неговото физичко и ментално здравје се влошува.
Според книгата, некои членови на кабинетот на поранешниот претседател Џо Бајден не верувале дека може да се потпреме на него да настапи во 2 часот наутро за време на национална вонредна состојба во последната година од неговото претседателствување.
Авторите тврдат дека помошниците на Бајден приватно разговарале дали тој ќе мора да биде врзан за инвалидска количка за време на вториот мандат и дека Бајден не ја препознал филмската ѕвезда Џорџ Клуни на настанот за собирање средства во јуни 2024 година.
Свет
Хамас и Израел седнаа на преговарачка маса во Доха

Во Доха, главниот град на Катар, денеска започна нова рунда индиректни преговори помеѓу Хамас и Израел, со цел да се постигне прекин на огнот и да се стави крај на војната во Појасот Газа.
Преговорите започнаа без поставени предуслови од ниту една страна, соопшти Тахер ел Нуну, висок функционер на Хамас, кој нагласи дека разговорите ќе ги опфатат сите клучни прашања – од целосно прекинување на војната, преку повлекување на израелските сили од Газа, до договор за размена на затвореници.
„Ова е отворен процес и ние ќе ги претставиме нашите ставови по сите точки,“ изјави Ел Нуну.
Станува збор за прва сериозна дипломатска иницијатива по продолжувањето на израелската офанзива на 18 март, која следеше по двомесечното примирје на почетокот на годинава. Тогаш беше овозможена ограничена размена на заложници и затвореници, но оттогаш разговорите беа во застој, со меѓусебни обвинувања за опструкции.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху претходно неделава потврди дека испратил делегација во Доха. Во меѓувреме, израелската армија ја прошири офанзивата во Газа, што го вклучи и почетокот на нова операција под називот „Кочиите на Гидеон“.
Израелскиот министер за одбрана, Јоав Галант, изјави дека токму оваа засилена воена акција го натерала Хамас да се врати на преговарачката маса. „Операцијата во Газа се спроведува со голема сила и Хамас, и покрај тврдоглавиот став досега, сега прифати нова рунда разговори,“ рече Галант.
Преговорите се одвиваат под силен меѓународен притисок, а судбината на израелските заложници и палестинските цивили во Газа останува еден од клучните хуманитарни предизвици.