Свет
Хенри Кисинџер почина на 100-годишна возраст
Хенри Кисинџер, контроверзниот нобеловец и моќен дипломат, почина во средата на 100-годишна возраст, соопшти неговата геополитичка консултантска фирма „Кисинџер асошиејтс“.
Хенри Кисинџер, неговото првобитно име е всушност Хајнц Кисинџер, е роден во Фирт, на северот на Баварија, во семејство со еврејско потекло. Татко му бил учител. Семејството ја напуштило тогашна нацистичка Германија во 1938 година.
Тој стана државјанин на САД во 1943 година, а докторирал на „Харвард“ во 1954 година и до 1971 година работеше таму.
Од 1957 година беше на функцијата советник на Нелсон Рокфелер. Потоа, во 1968 година, тој стана советник на претседателот Ричард Никсон, задолжен за национална безбедност, што ќе трае дури и за време на Џералд Форд. Бил државен секретар, односно министер, од септември 1973 до јануари 1977 година. САД тогаш, како што изгледаше, се најдоа заглавени од ситуацијата во Индокина, нешто што изгледаше како ќор-сокак во Виетнамската војна, ситуацијата на Блискиот Исток, но и на други места, во Латинска Америка, Африка, па дури и во Европа.
Во тие години влијанието на советската држава, или барем идеологијата, растеше во целиот свет. Не само во земјите што беа соочени со проблемот на деколонизација, секоја на свој начин, туку таквите идеи станаа општо присутни во академските кругови на Западна Европа.
Кисинџер потоа решава да направи нешто што претходно изгледало невозможно. Од средината на 1971 година постепено воспоставува посебни односи со властите на комунистичка Кина. Кисинџер го посетува Пекинг, најпрвин неформално подготвувајќи ја официјалната посета на Никсон на Кина, што ќе доведе до нормализирање на односите меѓу двете големи земји. Иако ова значително не ја олесни позицијата на САД во Индокина, тоа помогна да се зголеми нерамномерноста во блокот.
Потоа постигна договори со официјална Москва за ограничување на стратешкото оружје (договор SALT 1 и ABM).
Еден вид успех, со горчлив вкус, беше и Парискиот мировен договор во јануари 1973 година. Добитник е на Нобелова награда.
Кисинџер беше активен и годинава по прославувањето на стотиот роденден. Тој присуствуваше на состаноците во Белата куќа, објави книга за стилови на лидерство и сведочеше пред комисијата на Сенатот за нуклеарната закана од Северна Кореја.
Во јули 2023 година тој ненадејно го посети Пекинг за да се сретне со кинескиот претседател Шји Џјинпинг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Новинарска истрага откри лажна диплома, министерот за одбрана на Романија поднесе оставка: „Биографијата ја составив набрзина“
Романскиот министер за одбрана Ионут Моштеану поднел оставка откако призна дека погрешно навел дека има универзитетска диплома што никогаш не ја стекнал. Тој изјавил дека „животописот го составил набрзина“ и се извинил за грешката.
Моштеану посочил дека расправите околу него не треба да го одвлекуваат вниманието од работата на институциите во време кога Романија и Европа се соочуваат со руски закани и хибридни напади.
„Има грешка во биографијата што набрзина ја составив во 2016 година користејќи образец што го најдов на интернет, не обрнав доволно внимание на тие детали во тоа време“, напиша тој на Фејсбук.
Скандалот избил по новинарска истрага која открила дека во неговата биографија погрешно било наведено дека дипломирал на факултет кој никогаш не го посетувал.
Премиерот Илие Болохан најавил дека привремено местото министер за одбрана ќе го преземе министерот за економија и туризам, Раду Мируту.
Свет
Путин: Би сакал да се сретнам со Трамп во Будимпешта
За време на средбата во Кремљ, Владимир Путин и унгарскиот премиер Виктор Орбан разговараа за ситуацијата во Украина и за билатералните односи.
Претседателот на Русија рече дека идејата Русија и САД да одржат разговори во Унгарија ја предложил Доналд Трамп: „Тој веднаш рече: „Имаме добри односи со Унгарија, вие имате добри односи со Виктор, и јас имам, па затоа ја предлагам оваа опција“. Секако, со задоволство ќе се согласиме“.
Путин истакна дека би сакал средбата да се одржи во Будимпешта доколку страните се согласат за тоа. Москва, вели тој, ја знае балансираната позиција на Унгарија за украинското прашање: „Ви благодарам што толку отворено реагиравте на можноста за средба меѓу мене и претседателот на Соединетите Американски Држави токму во вашата земја“.
Од своја страна, Орбан рече дека е подготвен да обезбеди место за преговори:
„Се надеваме дека неодамна презентираните мировни иницијативи на крајот ќе доведат до тој многу посакуван мир“.
Путин нагласи дека односите меѓу Москва и Будимпешта се темелат на прагматичен пристап – земјите соработуваат во енергетиката, а трговијата се зголеми за седум проценти оваа година. Постојат прашања и проблеми што бараат дискусија.
„Многу ми е мило што, и покрај сите предизвици денес, нашите односи преживуваат и продолжуваат да се развиваат“.
Орбан прецизира дека Унгарија ја цени стабилноста на снабдувањето со енергија од Русија и е заинтересирана за понатамошен дијалог.
„Ова е четиринаесетти пат како се среќавам со вас. Мислам дека, земајќи го предвид сегашниот историски момент, навистина направивме многу за да ја развиеме соработката меѓу нашите народи. Искрено се надевам дека ќе направиме многу повеќе“.
Премиерот додаде дека Будимпешта не подлегнала на надворешниот притисок и дека продолжува да ги развива односите со Москва.
На состанокот присуствуваа и министерот за надворешни работи, Сергеј Лавров, помошникот на претседателот, Јуриј Ушаков, и вицепремиерот Александар Новак. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, претходно истакна дека лидерите не планираат да се обратат пред медиумите.
Орбан пред летот за Москва рече дека сака Унгарија да продолжи да увезува нафта и гас од Русија. Според него, САД ги укинаа санкциите за испораките преку нафтоводи. Премиерот нагласи дека рускиот извоз ѝ обезбедил на Унгарија најниски цени на енергија во Европа.
Фото: ЕПА
Свет
Турската полиција уапси повеќе од 1.000 лица во безбедносна операција во Истанбул
Турската полиција уапси 1.022 лица за време на големата безбедносна операција „Мир Истанбул“ спроведена во Истанбул, објавија властите.
Операцијата почна доцна синоќа со поддршка на полициски хеликоптери и бродови на поморската полиција, објавија турските медиуми.
Речиси 3.000 полицајци се распоредени во целиот град поставувајќи контролни пунктови, проверувајќи јавни места и извршувајќи проверки на идентитетот, пренесува „Танјуг“.
Проверени се повеќе од 363.000 лица, а 528 лица се приведени под сомнение за разни прекршоци. За време на операцијата конфискувано е нелегално огнено оружје, празни пиштоли, пушки, муниција, над еден килограм наркотици и готовина поврзана со продажба на дрога.
Исто така, биле проверени речиси 200 компании и извршени се обемни сообраќајни контроли.
Службениците истакнуваат дека операцијата е дел од континуираните напори за зајакнување на јавната безбедност во најголемиот град во Турција.
Фото: ЕПА

