Свет
Царините на Трамп ги урнаа берзите во светот: „Волстрит“ и Азија се во неволја

Во согласност со одлуката на претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, денеска стапи во сила нов сет на царини, кои погодуваат 60-ина земји, со посебен фокус на Кина. Овие мерки предизвикаа сериозни потреси на глобалните финансиски пазари, при што цените на акциите драстично паднаа во Азија, а „Волстрит“ падна на најниско ниво во една година.
На азиските берзи индексот MSCI на азиско-пацифичките акции утрово беше во минус за речиси 2 %. Јапонскиот Nikkei потона за повеќе од 4 %, а индексите во Хонг Конг, Јужна Кореја и на Австралија паднаа меѓу 1,6 и 1,9 %. Иако кинеските берзи во Шангај забележаа благ пораст, инвеститорите беа јасно потресени од воведувањето дополнителни царини.
Немирите на пазарот се проширија во Европа и САД. Фјучерс-индексите во Европа и на „Волстрит“ влегоа во црвената зона, при што фјучерсите на Eurostoxx 50 паднаа над 3,5 %, а Nasdaq и S&P 500 забележаа пад од над 1,5 %.
На „Волстрит“ сите главни индекси забележаа пад.
Трамп, и покрај надежите на инвеститорите дека мерките може да се олеснат, ги исполни своите закани – царините за кинеските производи се зголемени за дополнителни 50 % достигнувајќи вкупно 104 %. Како одговор, Кина најави контрамерки во форма на царини од 54 % за американските стоки и отфрли секаква можност да попушти под притисокот на Вашингтон.
Економистите предупредуваат дека двете најголеми светски економии влегле во кукавичка игра, без јасен излез. Тинг Лу, економист од компанијата „Номура“, истакна дека ситуацијата е исклучително флуидна и дека во моментот е невозможно да се процени како трговската војна ќе влијае на кинеската економија.
Покрај падот на акциите, пазарите ги потресоа и движењата на валутите. Доларот ослабе во однос на јапонскиот јен за 0,8 % и во однос на швајцарскиот франк за 0,5 % – валути што инвеститорите традиционално ги гледаат како безбедни засолништа во нестабилни времиња. Индексот на доларот падна од 102,95 на 102,20 поена, а еврото зајакна на 1,1045 долар.
Во меѓувреме, кинеската централна банка дозволи јуанот да падне на најниско ниво од септември 2023 година, што Трамп го искористи за да го обвини Пекинг за валутна манипулација. И покрај тоа, тој изрази уверување дека Кина на крајот ќе побара договор.
Ситуацијата дополнително се комплицира со порастот на приносите на американските обврзници, што сугерира дека странските инвеститори – првенствено кинеските – би можеле да почнат да го повлекуваат капиталот од САД. Индексот на нестабилност на пазарот, познат и како индекс на страв, скокна на највисоко ниво од пандемијата во 2020 година, што укажува на сериозна загриженост кај инвеститорите.
Негативно реагираа и нафтените пазари – цената на барел сурова нафта на лондонскиот пазар падна 4,14 %, на 60,25 долари, а пад од 4,55 % е забележан на американскиот пазар, на 56,90 долари.
И додека американските и азиските берзи се во пад, европските берзи вчера забележаа силен раст – инвеститорите се надеваат дека преговорите меѓу САД и Европската Унија за царините може да донесат позитивен исход.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Бил Гејтс ќе донира 99 отсто од неговото богатство

Бил Гејтс објави дека ќе донира 99% од преостанатото богатство на Фондацијата Гејтс, која ќе ги потроши сите пари во рок од 20 години. Средствата ќе бидат постепено исплатени, а фондацијата ќе потроши дополнителни 200 милијарди долари до моментот на затворање во 2045 година.
„Некои средства сè уште одат кај децата, а дел останува кај мене, за да не ми недостасува ништо за лични потреби“, рече Гејтс. „Дури и моите инвестиции поврзани со климатските промени, целиот профит што доаѓа од таа работа, одат во Фондацијата Гејтс“, додаде тој.
Во интервју за Асошиејтед Прес, Гејтс зборуваше за досегашната работа на фондацијата и идните цели. „Се надевам дека другите ќе ме надминат. Дури и денес, веројатно има барем дванаесет луѓе побогати од мене, бидејќи не ги бројам парите што веќе се во фондацијата.“
„Мислам дека 20 години е фер мерка за да постигнеме напредок и давањето доволно време на луѓето да знаат дека тие пари повеќе нема да бидат таму. Ќе бидат потрошени. Се надевам дека дотогаш многу од овие болести ќе бидат искоренети, така што луѓето во иднина ќе се прашуваат што беше маларија или што беше детска парализа.“
„Некои фондации постојат веќе 50 или 60 години, и којзнае колку нивната работа денес има врска со намерите на лицето кое ги основало? Исто така мислам дека во иднина ќе има уште повеќе богати луѓе отколку што има денес. Значи, да, ќе има празнина за 20 години, но однапред им кажуваме на луѓето како ќе изгледа тоа“, рече тој за затворањето на фондацијата порано од првично планираното.
„Големата надеж беше дека тоа ќе стане општествено очекување дека секој што има многу пари ќе донира поголем дел од нив и дека сите ќе се приклучат. Сè уште не сме на тоа ниво, но мислам дека сè повеќе луѓе секоја година велат: Еј, праведноста и легитимитетот на овој систем навистина се зголемуваат ако оние што се збогатиле преку системот, делумно преку вештина, делумно преку среќа, инвестираат многу од своите ресурси, па дури и дел од своето време и енергија, во подобрување на општеството“, рече тој.
Бил Гејтс има нешто повеќе од 100 милијарди долари лично богатство надвор од Фондацијата Гејтс. Тој го стекнал поголемиот дел од тоа богатство како ко-основач на „Мајкрософт“, технолошкиот гигант што го основаше во 1975 година со Пол Ален.
Иако одамна го напушти секојдневното управување со компанијата, Гејтс беше најбогатиот човек во светот со децении благодарение на глобалниот успех на „Мајкрософт“ и неговите сопствени инвестиции преку инвестициската фирма „Каскејд“.
Свет
Изборот на новиот папа чини околу 2,5 милиони евра: секој ден чекање чини 75.000 евра, велат експертите

Додека светот се свртува кон Ватикан за да одлучи кој ќе биде новиот папа, зад затворените врати на Сикстинската капела се одвива процес познат како конклава – долг, таен и, како што се испостави, доста скап настан, според светските медиуми.
Кога кардиналите не успеваат брзо да се договорат за избор на нов поглавар на Католичката црква, трошоците растат од ден на ден. Овој процес, според написите, вклучува сместување за над 100 кардинали во Домот на Света Марта во Ватикан,
– Обезбедување на приватност и безбедност (вклучувајќи блокирање на сигналот, техничка заштита, дополнителен персонал),
– Оброци и логистика (кујна, чистачи, транспорт),
– Церемонијални и технички трошоци во Сикстинската капела (на пр. познатата печка за чад).
Проценките за трошоците дневно варираат, но експертите веруваат дека износот од 50.000 до 75.000 евра дневно е реален. Значи, ако конклавата трае 10 дена, вкупните трошоци можат да надминат 700.000 евра. Ако е потребно еден месец, што не е невозможно – бројката се зголемува на 2 до 2,5 милиони евра, според анализите.
Најдолгиот папски избор се одржал од 1268 до 1271 година во Витербо, кога на Црквата ѝ беа потребни 2 години и 9 месеци за да го избере папата Григориј X. Ситуацијата беше толку екстремна што локалните власти ги затворија кардиналите, им ги намалија оброците, па дури и го отстранија покривот од просторијата за да ги принудат да се договорат.
Иако конклавата симболично делува како аскетски чин, зад сцената се ангажирани десетици луѓе и голема организација. Сикстинската капела е технички подготвена месеци пред конклавата: инсталирани се електронски блокирачи, безбедносни системи, печки за чад, уреди за гласање и стерилни комуникациски системи.
Проценките велат дека целата организација на конклавата може да чини помеѓу 1,5 и 3 милиони евра, во зависност од времетраењето.
Ватикан можеби не плаќа даноци, но цената за избор на нов поглавар на Црквата воопшто не е симболична. Секој ден без папа во денешниот свет ја чини Црквата и финансиски и политички. И додека милиони верници чекаат бел чад, милиони евра полека исчезнуваат во сенката на куполата на Свети Петар, пишуваат свестките медиуми.
Регион
Милановиќ: Европа лудува, војува, се вооружува

На денешен ден, пред 80 години, Загреб беше ослободен, а по овој повод во загрепската сала „Ватрослав Лисински“ се одржа свечена седница, каде што хрватскиот претседател Зоран Милановиќ рече дека проекцијата на НАТО е Хрватска да инвестира пет проценти од БДП во одбраната, што, како што рече, води кон пропаст.
Милановиќ рече дека Европа полудува, војува, се вооружува, а ниту еден одговорен државник не може и не треба да биде против вооружувањето на својата земја за да се одбрани.
„Без тоа, нема држава. Додека овде зборуваме за славното минато, постојат иницијативи за неколку години да се трошат пет проценти од БДП за вооружување и одбрана“, рече Милановиќ.
Тој објасни дека инвестицијата од пет проценти од БДП е за одбрана на иницијативите на НАТО за следниот самит, кој ќе се одржи за еден месец.
„Јавноста мора да знае за ова. Ова не се воени тајни, ова се политички факти – дека пет проценти од БДП се трошат за вооружување, за одбрана“, рече Милановиќ.
Тој додаде дека во моментов Хрватска троши една милијарда и четиристотини милиони долари за одбрана, а дека според проекцијата на НАТО треба да се потрошат пет милијарди долари.
„Ова значи дека Европа ќе биде натоварена со оружје. Од кого, каде и како ќе се купува и што ќе можеме да добиеме со таа количина? Ова се теми за размислување бидејќи тоа води кон неповратност и пропаст. На овој начин, нема да изградиме среќна Европа, нема да има мир и соработка меѓу народите, нема да го има сето она поради што е Европа основана, која е сепак голем и успешен мировен проект во кој либералните демократии, со сите свои недостатоци, соработуваат и не војуваат“, рече Милановиќ, објави загрепски „Јутарњи лист“.