Свет
Што значат црниот и белиот чад при изборот на папа

Конклавата за избор на нов папа, тајна церемонија во Ватикан стара илјада години, почнува со влегувањето на кардиналот изборник во Сикстинската капела по што водачот на папските литургиски прослави извикува екстра омнес (сите надвор) и ги исфрла сите излишни луѓе од просторијата и ја затвора масивната врата зад себе. Со тоа официјално почнува изборот на новиот поглавар на Католичката црква.
Конклавата, која потекнува од латинската фраза cum clave, што значи под клуч, е ритуал што го придружува раѓањето на новите папи со векови, анализираат медиумите во светот.
Пред официјалниот почеток на конклавата кардиналските изборници пристигнуваат во Рим и одат да преноќат во Каса Санта Марта, истата зграда во која покојниот папа Франциско избрал да живее наместо во луксузниот папски апартман.
Постапката за избор на папа беше изменета со апостолскиот устав Universi Dominici Gregis на папата Јован Павле II во 1996 година. Максималниот број на кардинални електори е 120, но моментно има 135 со право на глас и не е исклучено, како што веќе се случи во минатото, да бидат дозволени исклучоци од правилото.
Процес на гласање и избор на папа
Откога ќе го напишат своето име на гласачкото ливче под фразата Eligo in Summum Pontificem (Јас избирам за папа), секој поединечен кардинал избирач оди кон олтарот со своето гласачко ливче превиткано двапати и јасно видливо. Теоретски, забрането е да си дадат глас сами на себе. Потоа кардиналот го става гласачкото ливче во урната и се враќа на своето место.
Тројца кардинални пребројувачи се одредуваат со ждрепка, тројца кардинални болници, кои ги собираат гласовите на болните кардинали и ги ставаат нивните гласачки ливчиња во кутиите за гласање во нивно име и тројца кардинални ревизори, кои ги проверуваат пребројувачите. Кога гласањето ќе заврши, првите двајца кардинални пребројувачи го отвораат и тивко го читаат името напишано на гласачкото ливче, а третиот пребројувач го изговара напишаното име на глас. Потоа листовите се прободуваат и се врзуваат заедно, а потоа се горат во печка.
Папата се избира со двотретинско мнозинство од присутните кардинални избирачи. Доколку и по три дена не се избере папа, гласањето се одложува за еден ден молитва и размислување. Потоа се одржуваат нови кругови на гласање до конечните избори.
Црно-бел чад
Чадот што излегува од Сикстинската капела за време на конклавата ја симболизира одлуката на кардиналите за тој ден. Доколку ниеден кандидат не го добие потребното двотретинско мнозинство гласови, гласачките ливчиња се горат во печка заедно со мешавина од хемикалии, што создава црн чад. Црниот чад значи дека доаѓа уште еден ден за гласање. Доколку биде избран нов папа, конечните гласачки ливчиња се горат со хемикалии што создаваат бел чад.
Чадот делумно се создава со горење на гласачките ливчиња во специјална печка во капелата. Но, за да се постигне одредена боја, чадот се меша со оној од друга печка, каде што се горат хемиски адитиви, пишува Би-би-си.
Ватикан пред 12 години откри дека за црниот 0чад користи мешавина од калиум перхлорат, антрацен и сулфур, а за белиот – калиум хлорат, лактоза (млечен шеќер) и смола од четинари, позната како колофон, која често се користи во гудалата за виолина за зголемување на триењето, објави Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Кремљ: Нашата делегација пристигна во Истанбул

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека руската делегација ќе биде во Истанбул на 15 мај, додавајќи дека очекуваат и украинската страна да се појави на преговорите.
Кремљ сè уште не објави кој ќе ја сочинува руската делегација на претстојните преговори во Турција, велејќи дека ќе го објави составот дури кога претседателот Владимир Путин „ќе смета дека е потребно“.
🤡The Russian delegation will be in Istanbul on May 15 and expects the Ukrainian side to arrive there, – Kremlin spokesman Peskov pic.twitter.com/ZWpInh9ag3
— 🪖MilitaryNewsUA🇺🇦 (@front_ukrainian) May 13, 2025
Сепак, според информациите добиени од „Вашингтон пост“ од поранешен руски функционер, Русија ќе ја претставуваат министерот за надворешни работи Сергеј Лавров и советникот на Путин за надворешна политика Јуриј Ушаков.
Свет
(Видео) Пред 35 години ги убија родители во САД: нивната казна беше намалена, сега можат да бидат ослободени

Калифорниски судија го расчисти патот за условна слобода на браќата Менендез, познати во САД и низ целиот свет по убиството на нивните богати родители во 1989 година. Државниот одбор за условна слобода ќе одлучи за ослободувањето.
Лајл и Ерик Менендез отслужија 35 години затвор за убиствата со пушка на нивните родители во нивниот дом во Беверли Хилс, за кои судијата на Вишиот суд на округот Лос Анџелес, Мајкл Џесик, пресуди дека се подобни за условна слобода на повторното рочиште во вторник.
Браќата се во притвор од 1990 година, а во 1996 година беа осудени на две последователни доживотни затворски казни без можност за условна слобода. Тие беа прогласени за виновни за убиство од прв степен за убиството на нивните родители, Хозе и Кити, на 20 август 1989 година, додека двојката гледала телевизија во дневната соба на нивниот дом.
Обвинителството обвини двајца млади мажи, кои имале 18 и 21 година во времето на инцидентот, дека ги убиле своите родители за да наследат богатство од 14 милиони долари. Нетфликс сними серија базирана на нивниот случај.
Нивните адвокати ги прикажаа убиствата како очаен обид за самоодбрана, тврдејќи дека двајцата браќа биле силувани со години од нивниот татко и дека нивната мајка знаела за тоа.
Адвокатите, кои сега бараат ослободување на браќата, презентираа нови докази во поддршка на нивните тврдења за сексуална злоупотреба, вклучувајќи писмо што Ерик наводно го напишал до роднина осум месеци пред убиствата во кое го опишува злоставувањето од страна на неговиот татко и обвинувања од член на поп-групата од 1980-тите, Менудо, кој рекол дека бил злоставуван од Хозе Менендез.
Обраќајќи се пред судот преку видео пренос во живо од затворот во Сан Диего пред судијата да ја изрече својата одлука, двајцата обвинети, сега на возраст од 57 и 54 години, им се извинија на своите семејства, изразија каење за убиствата и рекоа дека преземаат „целосна одговорност“ за своето однесување.
„Мојот злостор не беше само злосторство. Беше погрешно. Беше неморално. Беше сурово и беше злобно“, рече Ерик.
„Денес, 35 години подоцна, длабоко се срамам од тоа кој бев“, рече постариот брат Лајл.
Судијата го нарече нивниот злостор „апсолутно ужасен“, но рече дека е „неверојатно“ како се рехабилитирале во затвор.
„Тоа е нешто што никогаш порано не сум го видел“, рече тој.
Тој сега им ја намали казната на 50 години затвор до доживотен затвор. Тие беа повторно осудени според законот за малолетнички престапници на Калифорнија, кој се однесува на обвинетите кои имале помалку од 26 години кога го сториле кривичното дело, и им дава право веднаш на условна слобода по отслужување на половина од казната. Засега, тие ќе останат во затвор, додека државниот одбор за условна слобода и гувернерот на Калифорнија, Гевин Њусом, конечно ќе одлучат за нивната судбина.
Одлуката на судијата следеше по емотивно сослушување на кое семејството на браќата го поддржа нивното барање за ослободување.
„Сметаме дека 35 години се доволни“, изјави пред судот Анамарија Баралт, роднина на двајцата мажи. „Нашето семејство целосно им прости. Тие заслужуваат втора шанса во животот.“
Во текот на повеќе од три децении поминати во затвор, тие станаа примерни затвореници и „направија сè што можеа за да се рехабилитираат“, инсистираше Тамара Гудел, друга роднина.
Поранешниот окружен обвинител Џорџ Гаскоњ поднесе барање за повторно судење минатата есен, наведувајќи нови докази што би ги поткрепиле тврдењата на браќата дека биле злоупотребени и затворски евиденции што покажуваат дека се рехабилитирале додека биле во затвор.
Гаскоњ рече дека браќата го платиле својот долг кон општеството и треба да имаат право на условна слобода според законот за малолетнички престапници на државата, бидејќи имале помалку од 26 години во времето на кривичното дело.
Свет
Трамп одлучи да го прифати авионот вреден 400 милиони долари, републиканците се спротивставија

Неколку републиканци во Конгресот изразија загриженост поради подготвеноста на претседателот Доналд Трамп да прифати авион од Катар вреден 400 милиони долари, при што барем еден забележа дека тоа би можело да претставува безбедносен ризик.
Трамп претходно изјави дека би било „глупаво“ од него да ја отфрли понудата на Катар за авион Боинг 747-8, кој би се користел како американски „Ер Форс Уан“, авионот што го користат американските претседатели кога летаат низ целиот свет. Тој додаде и дека авионот ќе биде дониран на претседателската библиотека, складиштето на истражувачки материјали на неговата администрација, по завршувањето на неговиот мандат, и дека не планира да го користи за лични цели по напуштањето на функцијата.
„Постојат многу, многу проблеми околу ова, за кои мислам дека ќе привлечат многу сериозни прашања“, изјави за новинарите лидерот на републиканското мнозинство во Сенатот, Џон Тун, од Јужна Дакота.
Претседателот на Комитетот за трговија на Сенатот, Тед Круз од Тексас, републиканец кој долго време е критичен кон надворешната политика на Катар, изјави за Си-ен-би-си дека е загрижен за таков договор. „Авионот претставува значителни проблеми во шпионажата и надзорот, па ќе видиме како ќе се одвива овој проблем“, рече тој.
Министерството за одбрана веќе е во процес на набавка на замена за сегашниот, застарен „Ер Форс Уан“, а испораката од „Боинг“ се очекува во рок од неколку години. Демократите предупредија дека ова е судир на интереси и дека подарокот би можел да влијае на одлуките на претседателот.
Лидерот на демократите во Сенатот, Чак Шумер, претходно вети дека ќе ги блокира сите номинирани на Трамп во Министерството за правда сè додека агенцијата не објави што знае за понудата на Катар. Три кандидати моментално се пред Сенатот.
„Главниот обвинител мора да сведочи и пред Претставничкиот дом и пред Сенатот за да објасни зошто давањето приватен авион на Доналд Трамп не ја крши клаузулата за примања (од Уставот на САД), која бара одобрение од Конгресот“, рече тој на сослушување во Сенатот.
Шумер сака одговори дали катарската влада ќе плати за модификации на леталата потребни за заштита на претседателот, обезбедување комуникации и обезбедување посебни конфигурации за она што всушност е работен простор во Овалната соба во воздухот.
Ако владата на САД мора да ги сноси тие трошоци, рече Шумер, „зошто од американските даночни обврзници се бара да потрошат стотици милиони долари или повеќе за авион што ќе се користи само една или две години?“
Републиканскиот претседател Трамп ја гледа понудата како знак на благодарност за американската одбранбена помош за земјите во регионот, вклучувајќи ги Катар, Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати, сите станици на неговото патување планирано за оваа недела.
Портпаролката на Белата куќа, Каролина Ливит, изјави дека правните детали околу донацијата за Министерството за одбрана сè уште се разработуваат и дека администрацијата на Трамп не е загрижена за тоа што би можеле да побараат Катарците за возврат.
И републиканскиот сенатор Ранд Пол од Кентаки, еден од најбунтовните членови на неговата партија, рече дека земањето на авионот би било грешка.