Свет
Што значат црниот и белиот чад при изборот на папа

Конклавата за избор на нов папа, тајна церемонија во Ватикан стара илјада години, почнува со влегувањето на кардиналот изборник во Сикстинската капела по што водачот на папските литургиски прослави извикува екстра омнес (сите надвор) и ги исфрла сите излишни луѓе од просторијата и ја затвора масивната врата зад себе. Со тоа официјално почнува изборот на новиот поглавар на Католичката црква.
Конклавата, која потекнува од латинската фраза cum clave, што значи под клуч, е ритуал што го придружува раѓањето на новите папи со векови, анализираат медиумите во светот.
Пред официјалниот почеток на конклавата кардиналските изборници пристигнуваат во Рим и одат да преноќат во Каса Санта Марта, истата зграда во која покојниот папа Франциско избрал да живее наместо во луксузниот папски апартман.
Постапката за избор на папа беше изменета со апостолскиот устав Universi Dominici Gregis на папата Јован Павле II во 1996 година. Максималниот број на кардинални електори е 120, но моментно има 135 со право на глас и не е исклучено, како што веќе се случи во минатото, да бидат дозволени исклучоци од правилото.
Процес на гласање и избор на папа
Откога ќе го напишат своето име на гласачкото ливче под фразата Eligo in Summum Pontificem (Јас избирам за папа), секој поединечен кардинал избирач оди кон олтарот со своето гласачко ливче превиткано двапати и јасно видливо. Теоретски, забрането е да си дадат глас сами на себе. Потоа кардиналот го става гласачкото ливче во урната и се враќа на своето место.
Тројца кардинални пребројувачи се одредуваат со ждрепка, тројца кардинални болници, кои ги собираат гласовите на болните кардинали и ги ставаат нивните гласачки ливчиња во кутиите за гласање во нивно име и тројца кардинални ревизори, кои ги проверуваат пребројувачите. Кога гласањето ќе заврши, првите двајца кардинални пребројувачи го отвораат и тивко го читаат името напишано на гласачкото ливче, а третиот пребројувач го изговара напишаното име на глас. Потоа листовите се прободуваат и се врзуваат заедно, а потоа се горат во печка.
Папата се избира со двотретинско мнозинство од присутните кардинални избирачи. Доколку и по три дена не се избере папа, гласањето се одложува за еден ден молитва и размислување. Потоа се одржуваат нови кругови на гласање до конечните избори.
Црно-бел чад
Чадот што излегува од Сикстинската капела за време на конклавата ја симболизира одлуката на кардиналите за тој ден. Доколку ниеден кандидат не го добие потребното двотретинско мнозинство гласови, гласачките ливчиња се горат во печка заедно со мешавина од хемикалии, што создава црн чад. Црниот чад значи дека доаѓа уште еден ден за гласање. Доколку биде избран нов папа, конечните гласачки ливчиња се горат со хемикалии што создаваат бел чад.
Чадот делумно се создава со горење на гласачките ливчиња во специјална печка во капелата. Но, за да се постигне одредена боја, чадот се меша со оној од друга печка, каде што се горат хемиски адитиви, пишува Би-би-си.
Ватикан пред 12 години откри дека за црниот 0чад користи мешавина од калиум перхлорат, антрацен и сулфур, а за белиот – калиум хлорат, лактоза (млечен шеќер) и смола од четинари, позната како колофон, која често се користи во гудалата за виолина за зголемување на триењето, објави Би-би-си.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Русија и Украина со жестоки меѓусебни напади изминатата вечер

Најмалку едно лице загина, а тројца беа повредени кога пожар зафати станбена зграда по рускиот напад со беспилотно летало врз Одеса синоќа.
– Непријателот изврши масовен напад врз Одеса со беспилотни летала. И покрај активната работа на нашите сили за воздушна одбрана, имаше штета на цивилната инфраструктура – изјави гувернерот на областа, Олех Кипер.
2⃣9⃣5⃣🏘️19.7.25 Odesapic.twitter.com/tEMdvZ4L52
— Hilado de MelóNafo 🇪🇸🇪🇺🇺🇦 (@hiladomelonafo) July 19, 2025
Државната служба за вонредни состојби објави дека како резултат на нападот, избувнал пожар од шестиот до деветтиот кат од деветкатната станбена зграда. Пожарот бил изгаснат од пожарникари заедно со волонтери.
Привремено сместување и помош беа обезбедени во локалната градинка, каде што беше формиран оперативниот штаб, изјави градоначалникот на Одеса, Хенадиј Труханов.
They drank tea, kissed goodnight, tucked the kids in.
Someone burned alive that night.This time it was an Odesa apartment — just a home.
This is our everyday life now.
While the world plans weekends, we count who won’t wake up tomorrow. pic.twitter.com/xHVBf6NeGq
— UAVoyager🇺🇦 (@NAFOvoyager) July 19, 2025
Од друга страна, украински беспилотни летала повторно ја нападнаа Москва. Градоначалникот Сергеј Собјанин, објави дека руските единици за воздушна одбрана пресретнале 13 дронови што летале кон Москва за помалку од два часа. Нема извештаи за жртви или материјална штета.
🦅💥 Massive attack on Moscow region at night! pic.twitter.com/2ePzW5qKRE
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) July 19, 2025
Повеќе од 50 возови се одложени, а железничкиот сообраќај е делумно запрен во Ростовскиот регион откако остатоци од беспилотно летало паднаа на пругата, соопштија Руските железници.
На патниците им е обезбедена вода, а во возовите што доцнат повеќе од четири часа, се обезбедуваат и оброци.
Во меѓувреме, инфраструктурата е проверена, а екипите почнаа со поправка на оштетената мрежа.
Свет
Полска забрани пушење на сите видови цигари на работно место

Од 5 јули годинава, Полска воведе целосна забрана за пушење на работното место, вклучително и електронски цигари – дури и оние без никотин.
Прекршувањето на оваа забрана се казнува со 500 злоти (околу 7 илјади денари), а на вработените им се заканува дисциплинска мерка, па дури и отказ. Пушењето е дозволено само во посебно означена и затворена просторија, доколку работодавачот самиот одлучи да ја обезбеди.
Новите прописи воведуваат дополнителни забрани: продажбата на електронски цигари и производи што содржат никотин на лица под 18 години сега е забранета. Рекламирањето на овие производи е исто така забрането, а од јануари 2026 година е забранета и нивната продажба преку интернет. Електронските цигари без никотин ќе мора да бидат означени како штетни, додека количината на никотин во производите ќе биде ограничена на 20 mg/g.
Со ова, Полска се приклучува кон редот на земји кои строго ја регулираат употребата на сите форми на тутун и електронски цигари, без оглед на содржината на никотин, не само на јавни места, туку и во работната средина.
Свет
Мајка го фрлила новороденчето во полскиот тоалет во Романија

Жена во Романија го убила своето новородено дете на грозоморен начин, пренесуваат медиумите во регионот.
Според официјалното соопштение на Обвинителството при Окружниот суд, на 30 јуни 2025 година, во нејзиното домаќинство, жената родила без помош здраво девојче, тешко 3.440 грама, со јасни знаци на активно дишење.
Наместо да повика брза помош или да ги извести властите, мајката го фрлила бебето живо во полскиот тоалет во дворот на нејзината куќа.
Прелиминарниот извештај на Институтот за судска медицина во Бузау покажува дека причина за смртта е механичка асфиксија, односно задушување, предизвикано од присуство на фекална материја во респираторниот тракт, хранопроводот и желудникот.
Овие наоди потврдуваат дека новороденчето било живо во моментот кога било фрлено и дека починало во ужасни маки, вдишувајќи и голтајќи ја содржината од септичката јама, според написите.
Врз основа на овие докази, на 17 јули 2025 година, надлежниот обвинител покренал кривична постапка против жената, по обвинение за убиство на член на семејството, кривично дело кое романскиот Кривичен законик го квалификува како едно од најсериозните и предвидува затворска казна до 20 години.
Истиот ден, обвинителството поднесе предлог за 30-дневен притвор, кој судот го одобри. Жената е приведена, а истрагата продолжува.