Свет
Њу Делхи е најзагадениот мегаград во светот: „Тоа е најголемата закана за здравјето“

Загадувањето на воздухот е поопасно за здравјето на просечниот човек на Земјата од пушењето или алкохолот, а заканата се влошува во нејзиниот глобален епицентар, јужна Азија, додека ситуацијата во Кина бргу се подобрува, покажа студија објавена денес.
Сепак, финансирањето, за да се одговори на тој предизвик, е дел од сумата посветена на борбата против заразните болести, според студијата на Институтот за енергетска политика на Универзитетот во Чикаго.
Нејзиниот годишен извештај за Индексот на животен квалитет на воздухот покажа дека загадувањето на воздухот со ситни честички, како што се оние од возилата и индустриските издувни гасови, шумските пожари и друго, останува „најголемата надворешна закана за јавното здравје“.
Доколку светот трајно ги намали овие загадувачи во согласност со границите на нивните нивоа во воздухот поставени од Светската здравствена организација (СЗО), просечниот човек би додал 2,3 години на својот животен век.
Ситните честички се поврзани со белодробни заболувања, срцеви заболувања, мозочни удари и рак.
За споредба, тутунот го скратува животниот век во светот за 2,2 години, а неисхранетоста на децата и мајките е одговорна за намалување на очекуваниот животен век за 1,6 година.
Азија и Африка го носат најголемиот товар, но имаат една од најслабата инфраструктура за обезбедување навремени и точни податоци на граѓаните.
Целиот континент Африка добива помалку од 300.000 долари за борба против загадувањето на воздухот.
„Постои длабока неповрзаност помеѓу тоа каде е најлошо загадувањето на воздухот и каде ние, колективно и глобално, користиме ресурси за да го решиме проблемот“, изјави за АФП, Криста Хасенкопф, директорка на програмите за квалитет на воздухот во Институтот за енергетска политика на Универзитетот во Чикаго.
Иако постои меѓународно партнерство за финансирање наречено Глобален фонд, кој издвојува 4 милијарди долари годишно за ХИВ/СИДА, маларија и туберкулоза, не постои еквивалент за загадувањето на воздухот.
„Сепак, загадувањето на воздухот го намалува животот на просечниот човек во Демократска Република Конго и Камерун повеќе години отколку ХИВ/СИДА, маларија и други здравствени закани“, се вели во извештајот.
На глобално ниво Јужна Азија е најтешко погодениот регион.
Бангладеш, Индија, Непал и Пакистан се соодветно четирите најзагадени земји во однос на годишните просеци на фини честички во однос на бројот на жители, кои се детектирани од сателити и дефинирани како честички со дијаметар од 2,5 микрона или помалку.
Концентрациите на загадувањето на воздухот потоа се внесуваат во метриката, која го пресметува нивното влијание врз очекуваниот животен век.
Жителите на Бангладеш, каде што просечните нивоа на ПМ 2,5 беа 74 микрограми на кубен метар, би добиле 6,8 години живот доколку се доведат до насоките на СЗО од 5 микрограми на кубен метар.
Главниот град на Индија, Њу Делхи, е најзагадениот мегаград во светот, со годишен просек од 126,5 микрограми загадување со честички на квадратен метар.
Кина, од друга страна, „постигна извонреден напредок во однос на војната против загадувањето на воздухот“, која почна во 2014 година, рече Хасенкопф.
Загадувањето на воздухот во таа земја се намалило 42,3 отсто меѓу 2013 и 2021 година.
Доколку се одржи постигнатото, просечниот кинески граѓанин ќе може да живее 2,2 години подолго.
Во Соединетите Американски Држави, законодавните мерки, како што е законот за чист воздух, помогнаа да се намали загадувањето 64,9 проценти од 1970 година помагајќи им на Американците да живеат 1,4 година подолго.
Но, зголемената опасност од шумски пожари поврзани со потоплите температури и посувите услови поради климатските промени предизвикува скокови на загадувањето од западниот дел на САД до Латинска Америка и Југоисточна Азија.
На пример, сезоната на шумски пожари во Калифорнија во 2021 година резултира со тоа што округот Плумас доби повеќе од петпати поголема просечна концентрација на фини честички од упатствата на СЗО.
Приказната за подобрување на загадувањето на воздухот во Северна Америка во последните децении е слична на Европа, но сè уште има големи разлики меѓу Западна и Источна Европа, а Босна и Херцеговина е најзагадена земја на континентот. Босна и Херцеговина е на 27. место со евентуална добивка од 1,84 година живот со подобрување на квалитетот на воздухот.
На врвот во Европа, покрај најдобриот Исланд, кој на 221. место и ги исполнува упатствата на СЗО, се и земјите како Финска, Шведска и Норвешка, кои се на 182., 181. и на 180. место и чии жители би добиле од 0,01 до 0,06 години живот за овие земји да се усогласат со препораките на СЗО.
Австралија е рангирана на високото 241. место за чист воздух.
Многу острови, како Аруба, Бахамите, Фиџи, Гуам, Сејшелите, се најдобри во светот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Путин и Макрон разговараа по телефон по три години

Рускиот претседател, Владимир Путин разговараше со францускиот претседател Емануел Макрон за војната во Украина, соопшти денес Кремљ. Се работи за прв телефонски разговор меѓу двајцата лидери од 2022 година.
Во соопштението се наведува дека Путин, коментирајќи ја ситуацијата во Украина, оценил дека сегашниот конфликт е директна последица на политиките на западните земји кои со години ги игнорираа безбедносните интереси на Русија, а сега водат политика на продолжување на непријателствата.
Рускиот претседател ги потврди основните пристапи кон можните мировни договори за Украина, се додава во соопштението, тврдејќи дека договорот треба да биде сеопфатен и долгорочен, да обезбеди отстранување на коренските причини за украинската криза и да се базира на нови територијални реалности.
Двајцата лидери разговараа и за ситуацијата на Блискиот Исток во контекст на конфликтот меѓу Иран и Израел и нападите на САД врз нуклеарните постројки на Иран. Тие ја нагласија посебната одговорност на Русија и Франција како постојани членки на Советот за безбедност на ООН во зачувувањето на мирот и безбедноста и одржувањето на глобалниот режим за неширење на нуклеарно оружје.
„Во овој контекст, важноста од почитување на легитимното право на Техеран да развива мирна нуклеарна енергија и да продолжи да ги исполнува своите обврски според Договорот за неширење на нуклеарно оружје, вклучително и соработката со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ)“, се додава во соопштението.
Путин и Макрон се залагаа за решавање на прашањето за иранската нуклеарна програма и другите регионални прашања исклучиво преку политички и дипломатски средства, а беше нагласено дека претседателите се согласиле да продолжат со контактите. „Разговорот меѓу Владимир Путин и Емануел Макрон беше значаен“, се заклучува во соопштението.
Ова е првиот телефонски разговор меѓу двајцата претседатели по повеќе од две години, а последниот познат контакт се одржа во септември 2022 година.
Свет
Тесно изгласан „големиот, прекрасен закон“ на Трамп за даноците и трошењето

Сенатот на САД го изгласа законот за даноци и владини трошоци на претседателот на САД, Доналд Трамп, по повеќе од 24 часа преговори.
Гласањето заврши со нерешен резултат 50-50, при што потпретседателот Џ.Д. Венс во просторијата го даде одлучувачкиот глас. Републиканците Том Тилис, Ранд Пол и Сузан Колинс гласаа против законот, заедно со сите демократи.
Таканаречениот Голем прекрасен закон, кој ги спроведува многу од клучните политички цели на Трамп, а воедно го зголемува националниот долг за 3,3 трилиони долари, сега се враќа во Претставничкиот дом за конечно одобрување.
Трамп претходно навести дека можеби ќе биде флексибилен во врска со рокот од 4 јули.
Поради законот, избувна пресметка меѓу недамнешните сојузници, претседателот Доналд Трамп и милијардерот кој ја водеше канцеларијата за ефикасност на владата, Елон Маск. Денес, таа конфронтација повторно се разгоре.
Американскиот претседател Доналд Трамп го нарече усвојувањето на неговиот закон за даноци и владини трошоци во Сенатот „музика за неговите уши“.
За време на дискусијата на тркалезна маса во новоотворениот, многу контроверзен центар за притвор на мигранти во Флорида, кој е наречен „Алигатор Алкатраз“ поради неговите услови и локација, еден новинар го информираше Трамп дека Сенатот штотуку го усвоил законот.
„Ви благодарам, вау. Ви благодарам, чекав, слушајќи ги овие прекрасни зборови што се музика за моите уши, но ме интересираше и како стоиме. Тоа покажува колку ве ценам затоа што сум тука со вас, а веројатно треба да бидам таму“, одговори Трамп.
Трамп, исто така, го пофали својот потпретседател Џ.Д. Венс, кој го даде одлучувачкиот глас во Сенатот.
„Тој добро си ја врши работата“, рече Трамп.
Кога беше прашан што им кажува на републиканските членови на Претставничкиот дом кои не беа задоволни од промените во законодавството усвоени од Сенатот, Трамп рече:
„Тоа ви кажува дека има по нешто за секого… Тоа е одличен закон. Има по нешто за секого и мислам дека ќе помине многу непречено во Претставничкиот дом. Всушност, мислам дека ќе биде полесно таму отколку во Сенатот.“
Свет
Трамп го навреди фаворитот за градоначалник на Њујорк: „Тој е лудак“

Претседателот на САД, Доналд Трамп, денес остро го критикуваше кандидатот за градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, нарекувајќи го „целосен лудак“, објави Анадолија.
„Искрено, слушнав дека е тотален лудак“, им рече Трамп на новинарите.
„Мислам дека луѓето од Њујорк се луди што гласаат така. Мислам дека се луди. За прв пат ќе имаме комунист, вистински, чист комунист. Тој сака продавници, стоковни куќи. А што е со луѓето што работат таму? Мислам дека е лудо.“
Мамдани го победи поранешниот гувернер на Њујорк, Ендру Куомо, на демократските прелиминарни избори минатата недела, позиционирајќи се себеси како првиот муслимански градоначалник на Њујорк.
Кандидатот на демократите е познат како отворен поддржувач на Палестина и критичар на Израел. Тој е ко-основач на огранокот Студенти за правда во Палестина на колеџот Боудоин, а во 2023 година учествуваше во штрајк со глад пред Белата куќа барајќи прекин на огнот во Појасот Газа.
Трамп го повтори своето тврдење дека Мамдани бил комунист. „Мислам дека е ужасен. Тој е комунист. Последното нешто што ни треба е комунист. Реков дека никогаш нема да има социјализам во Соединетите Држави“, рече тој.
„Мислам дека е лоша вест и мислам дека ќе се забавувам многу со него, гледајќи го, бидејќи мора да дојде тука за своите пари. Не грижете се, нема да се извлече.“