Свет
Џиновска ледена санта мраз се топи покрај брегот на Антарктикот

Џиновска ледена санта мраз формирана со отцепување од Антарктикот пред 39 години и некогаш најголема во светот, сега бргу се топи бидејќи океанот се затоплува, велат научниците.
На почетокот на годината овој колос од мраз, наречен A23a, покриваше речиси 4.000 квадратни километри, што е половина од големината на Луксембург.
Но, како што се движеше на север, кон потоплите региони на Јужниот Океан, се откинаа големи парчиња. Неговата големина сега е 1.770 квадратни километри, а ширината достигнува до 60 километри според анализата на АФП на сателитските снимки на европската служба „Коперник“.
„Би рекол дека е навистина на крајот. Водата е премногу топла. Се топи постојано“, изјави Ендру Мејерс, океанолог во Британското антарктичко истражување, за АФП.
„Очекувам тоа да продолжи и тој ќе биде непрепознатлив во рок од неколку недели“, додаде тој.
A23a се одвои од континентот во 1986 година и заринка во морето Ведел, каде што остана повеќе од три децении. Повторно исплови во 2020 година, носена од силната антарктичка циркумполарна океанска струја.
Повторно заринка во март 2025 година, недалеку од јужна Џорџија, британски остров во јужниот Атлантик. Се стравуваше дека го загрозува животот на пингвините и на морските лавови.
Тој го заврши своето патување со тоа што го обиколуваше овој остров и се движеше побргу додека силните бранови и постудените води на овој океан сè уште земаа данок.
Научниците беа изненадени кога видоа дека траеше толку долго. „Повеќето ледени брегови не одат толку далеку“ бидејќи се осудени откога ќе ја напуштат заштитата на антарктичката клима, објасни Мајерс.
Формирањето ледени брегови е природен процес и научниците веруваат дека стапката со која Антарктикот ги произведува е зголемена, веројатно поради климатските промени предизвикани од човекот.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Страшни снимки од тајфунот во Хонг Конг: Водата навлезе во хотел, пукаа стаклените врати

Супертајфунот Рагаса, една од најсилните бури што ја погодиле Азија во последните години, удри во Хонг Конг и јужниот брег на Кина, носејќи бранови повисоки од уличните светилки. Бурата го запре животот во регионот откако остави зад себе смртоносни уништувања во Тајван и Филипините, каде што загинаа најмалку 27 лица, објави АП њуз.
Во јужната кинеска покраина Гуангдонг, економскиот центар на земјата, речиси 1,9 милиони луѓе беа евакуирани.
WATCH: Storm surge from Typhoon #Ragasa in Tseung Kwan O, a neighborhood in Hong Kong, China enters a restaurant & completely wipes it out. pic.twitter.com/MGcXPDbdTm
— StormHQ ☈ (@StormHQwx) September 24, 2025
Метеоролошката станица во градот Чуандао регистрираше налети на ветер од 241 км/ч, што е највисока откако се водат евиденции. Државниот радиодифузен сервис CCTV објави дека тајфунот стигнал до брегот на островот Хаилинг околу 17 часот по локално време, со ветрови од 144 км/ч. Силните ветрови корнеле дрвја и оштетиле згради, додека обилните дождови драстично ја намалиле видливоста.
Поради предвиденото движење на тајфунот кон запад, некои железнички линии во регионот Гуангкси се суспендирани. Кинеските власти издвоија десетици милиони долари за да им помогнат на погодените подрачја. Училиштата, фабриките и сообраќајот беа привремено затворени во десетина градови, но некои места подалеку од епицентарот се подготвуваат да се вратат во нормала додека ветровите стивнуваат.
Жителите на Хонг Конг беа разбудени рано утрово од силни налети на ветер. Многумина споделија слики на социјалните мрежи од урнати кујнски аспиратори и кранови кои опасно се нишаат. Ветерот однесе делови од покривот од пешачки мост и собори стотици дрвја низ градот, додека брод се урна во брегот, кршејќи стаклени огради.
Поплавени беа областите покрај реките и шеталиштата, вклучувајќи велосипедски патеки и игралишта. 90 лица беа згрижени во болници поради повреди. Видео на кое се гледа како вода тече низ вратите на хотелите и ја поплавува внатрешноста стана вирално.
This happened at the Fullerton Hotel Ocean Park in Hong Kong a couple hours ago. I have never seen anything like this before.
I was up at 4 am taping my windows because water was just pouring in…
Ragasa is indeed a super Typhoon 🌀… pic.twitter.com/O59FJbGLsE
— Eric Yeung 👍🚀🌕 (@KingKong9888) September 24, 2025
Во блиското Макао, познато по своите казина, улиците беа претворени во порои од урнатини. Продавниците и училиштата беа затворени, а летовите беа откажани. Стотици луѓе побараа засолниште во импровизирани центри, додека спасувачките екипи користеа гумени чамци за да ги спасат заробените жители. Струјата беше прекината во некои ниско поставени, поплавени подрачја од безбедносни причини.
Super Typhoon Ragasa is expected to make landfall in China after bringing torrential rain and damaging winds to parts of Taiwan and the Philippines.
With evacuations underway, several schools and businesses were closed, and hundreds of flights were canceled in Hong Kong ahead of… pic.twitter.com/B1al5hosGo
— AccuWeather (@accuweather) September 24, 2025
Опсерваторијата во Хонг Конг објави дека Рагаса е најсилниот тропски циклон во северозападниот дел на Пацификот и Јужното Кинеско Море оваа година. Прелиминарната анализа го рангира како втор најсилен тропски циклон во Јужното Кинеско Море од 1950 година, изедначувајќи се со тајфуните Саола во 2023 година и Јаги во 2024 година.
Пред да стигне до Кина, Рагаса предизвика смртни случаи и голема штета во Тајван и Филипините.
Свет
Руски авион прелета над германска фрегата во Балтичкото Море

Руски воен авион прелетал над фрегата на германската морнарица во Балтичкото Море, изјави германскиот министер за одбрана, Борис Писториус.
„Упадите на руски беспилотни летала и борбени авиони длабоко во полскиот и естонскиот воздушен простор и прелетувањето на германска фрегата во Балтичкото Море во рок од неколку дена јасно покажуваат дека Русија буквално ги тестира своите граници, вклучително и оние што им припаѓаат на земјите-членки на НАТО, со зголемена фреквенција и интензитет“, рече Писториус.
Тој ги даде забелешките кога ги повика пратениците во Бундестагот, долниот дом на германскиот парламент, да го одобрат буџетот на Министерството за одбрана за 2026 година.
Министерот рече дека рускиот претседател Владимир Путин „сака да ги провоцира земјите-членки на НАТО и да ги идентификува, разоткрие и искористи перцепираните слабости во алијансата“.
Но, Писториус рече дека Путин не бил во право.
„Алијансата одговори на руските провокации со јасно единство и решителност, но во исто време и со потребната смиреност што е особено важна овие денови.“
Предлог-буџетот на германската влада за 2026 година вклучува 82,69 милијарди евра редовни апропријации и дополнителни 25,51 милијарди евра за посебен воен фонд создаден по руската инвазија на Украина. Во буџетот за 2025 година, редовните апропријации изнесуваа 62,43 милијарди евра, а посебниот фонд од 24,06 милијарди евра.
Фото: ЕПА
Свет
Драматичен говор на Зеленски: Запрете го Путин сега или страдајте и платете

Украинскиот претседател Володимир Зеленски одржа остар говор на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк, повикувајќи ги светските лидери да преземат итни мерки против Русија. Неговиот говор дојде кратко откако претседателот на САД, Доналд Трамп, го промени својот став, велејќи дека Украина може да ја врати целата своја територија.
Зеленски го започна својот говор со прагматична порака, нагласувајќи дека во денешниот свет, само силата може да гарантира мир.
„Само ние можеме да ја гарантираме нашата сопствена безбедност“, им рече тој на собраните лидери. „Нема безбедносни гаранции, освен пријатели со оружје“.
Тој предупреди дека „војната на Русија против неговата земја продолжува, а луѓето продолжуваат да умираат секоја недела“. Тој нагласи дека нема прекин на огнот затоа што Русија го одбива.
„Русија киднапираше илјадници украински деца, а ние вративме само дел од нив. Им се заблагодарувам на сите што помогнаа, но колку време ќе биде потребно сите да се вратат дома?“, праша Зеленски.
Опишувајќи ги потезите на Русија, тој рече дека „лудилото продолжува“, истакнувајќи дека 19 руски беспилотни летала неодамна го нарушиле полскиот воздушен простор, а само четири биле соборени.
Тој, исто така, спомена дека Естонија морала да свика состанок на Советот за безбедност за прв пат во историјата бидејќи руските борбени авиони намерно влегле во нејзиниот воздушен простор.
Зеленски предупреди дека оружјето се развива побрзо од одбранбените капацитети.
„Сега има десетици илјади луѓе кои знаат како професионално да убиваат користејќи дронови“, рече тој. „Запирањето на таков напад е потешко од запирањето на какво било оружје, нож или бомба. Ова е она што Русија го донесе со својата војна“. Тој објасни дека додека некогаш само најмоќните земји можеа да користат дронови, денес дури и едноставните авиони можат да летаат илјадници километри.
„Само е прашање на време кога дроновите ќе се борат со дронови, ќе напаѓаат критична инфраструктура и ќе ги таргетираат самите луѓе, целосно автономно, без човечка интервенција. Сега живееме низ најдеструктивната трка во вооружување во човечката историја, бидејќи овој пат тоа вклучува вештачка интелигенција“, рече тој.
Во клучен дел од својот говор, тој упати директен повик за акција.
„Путин ќе продолжи да ја турка војната напред, пошироко и подлабоко… Украина е само првата. Руски беспилотни летала веќе летаат низ цела Европа.“
„Запирањето на Путин сега е поевтино од обидот да се заштити секое пристаниште од терористи со морски беспилотни летала. Запирањето на Русија сега е поевтино од прашувањето кој ќе биде туристот што ќе создаде беспилотно летало со нуклеарна боева глава. Запрете го Путин сега или страдајте и платете“, рече Зеленски.
Завршувајќи го својот говор, Зеленски откри дека имал „добар“ состанок со Доналд Трамп во Њујорк.
„Правиме сè за да се осигураме дека Европа навистина помага и сметаме на Соединетите Држави“, рече тој, додавајќи дека мирот „зависи од сите нас“ во ОН.
„Не молчете додека Русија ја продолжува оваа војна. Ве молиме, проговорете и осудете ја. Придружете ни се во одбраната на животот и меѓународното право. Луѓето чекаат акција“, рече Зеленски, по што беше пречекан со аплауз.