Од 1981 година, кога болеста стана позната, СИДА-та одзеде 44 милиони животи низ целиот свет. Се смета за една од најсериозните епидемии во историјата на човештвото. Иако бројот на смртни случаи се намали со текот на времето благодарение на едукацијата и превентивните мерки, луѓето сè уште умираат од последиците на оваа болест.

Во 2024 година, околу 630.000 луѓе починаа од СИДА низ целиот свет. Затоа, откритието од страна на Универзитетската клиника во Келн непосредно пред почетокот на Европската конференција за СИДА (15-18 октомври) во Париз буди нова надеж дека тоа би можело да претставува уште едно оружје во борбата против оваа болест, пишува Дојче Веле.

Тестирани повеќе од 800 антитела против ХИВ
Истражувачкиот тим предводен од Флоријан Клајн, директор на Институтот за вирусологија, проучувал примероци од крв од 32 лица. Сите биле заразени со ХИВ, но независно, односно без терапија, развиле силен и широко ефикасен имунолошки одговор преку антитела против вирусот.

Научниците тестирале повеќе од 800 различни антитела од овие примероци во лабораторија, испитувајќи ја нивната способност да го неутрализираат вирусот ХИВ. Едно од нив, означено со 04_A06, особено се издвојуваше. Ова антитело го блокира местото преку кое вирусот се прицврстува на клетките домаќини за време на инфекцијата. На овој начин, го спречува вирусот ХИВ да влезе во клетките. Откако вирусот ќе влезе во клетка, ги презема нејзините функции и ги користи за да се реплицира, со што го ослабува имунолошкиот систем на долг рок.

Планот за производство на антитела се наоѓа во човечкиот имунолошки систем, во Б-лимфоцитите. Кога ќе дојдат во контакт со патогени, овие лимфоцити созреваат во плазма клетки кои произведуваат големи количини на антитела, вклучувајќи го и 04_A06. Истражувачите го дешифрираа генетскиот план за неговото создавање и беа во можност да го репродуцираат. „Значи, повеќе не е потребно да се зема крв од пациенти, но овој генетски план може да се вметне во друга клетка и да се каже: произведете го овој протеин – или ова антитело.“

Антитело 04_A06 – за терапија и превенција на ХИВ
Во експерименти на глувци кои носат компоненти на човечкиот имунолошки систем и се инфицирани со ХИВ, антителото 04_A06 беше во можност целосно да го неутрализира поголемиот дел од вирусот ХИВ. Истражувачите тестираа околу 340 различни варијанти на ХИВ, вклучувајќи ги и оние кои веќе беа отпорни на други антитела. „Вирусите се многу разновидни и затоа ХИВ е толку тежок за лекување, бидејќи постои голема генетска разновидност меѓу вирусите“, објаснува Клајн. Новооткриеното антитело, сепак, беше во можност да неутрализира 98 проценти од тестираните варијанти.

Значи, 04_A06 може да им помогне на луѓето кои веќе се инфицирани со ХИВ бидејќи го спречува вирусот да влезе во клетката. „Се врзува за рецепторот на вирусот, го блокира и на тој начин го спречува да ја инфицира целната клетка.“ Покрај тоа, вирусите кои се „обележани“ со антитела полесно се препознаваат и уништуваат од имунолошкиот систем. Ова антитело може да се користи и превентивно за да се спречи инфекцијата со ХИВ: „Ако антителото веќе постои во телото, вирусот што влегува веднаш се запира пред да може да ја инфицира клетката.“

Сè уште нема вакцина против ХИВ
Новото антитело би можело да дејствува како таканаречена пасивна имунизација. Спротивно на тоа, активната имунизација вклучува вакцина што му овозможува на телото самостојно да произведува антитела, но таква вакцина сè уште не постои. Постојат студии со mRNA вакцина што треба да го стимулира имунолошкиот систем да одговори на специфичен протеин од обвивката на вирусот ХИВ. Сепак, досега овој пристап е тестиран само на една варијанта на вирусот.

Во моментов, разни лекови во форма на таблети или инјекции се користат за профилакса против ХИВ инфекции, и тоа со голем успех. Сепак, таблетите најчесто треба да се земаат секојдневно. Депо препаратите со долго дејство, како што се оние што содржат ленакапавир, веќе се одобрени во САД и ЕУ, но сè уште не се продаваат во ЕУ.

Идејата зад профилаксата со антитела како 04_A06, објаснува Клајн: „Дека можете да избегнете земање таблети дневно бидејќи би имало повеќе од 90 проценти шанса да се спречи инфекцијата“. Профилаксата со антитела би се земала приближно на секои шест месеци.

Ново ХИВ антитело со висока потенција
Веќе се откриени и други антитела со широк спектар против ХИВ, но „04_A06 дефинитивно е исклучително моќен претставник на оваа група“, вели Александра Тркола, директорка на Институтот за медицинска вирусологија на Универзитетот во Цирих. „Теоретски, само 04_A06 постигнува ефикасност што нормално се постигнува само со комбинирање на повеќе антитела“.

„Силен“ во овој контекст значи дека дури и кога мала количина од антителото се нанесува на заразените клетки, ефектот е многу изразен. Ова е важно ако откритието од Келн еден ден ќе се развие во лек што може да се администрира со инјекција. Бидејќи може да се администрира само ограничена количина – а давањето 20 инјекции не само што би било незгодно, туку и многу скапо за производство, објаснува Клајн.

Долгиот пат до лек за СИДА
Сепак, може да помине долго време пред да се развие вистински лек базиран на 04_A06, вели Кристоф Спинер, раководител на одделот за заразни болести во Универзитетската болница „Rechts der Isar“ во Минхен. Тој забележува дека резултатите од Келн во моментов се само лабораториски податоци, „така што ефикасноста не може директно да се пренесе во услови од реалниот живот“. Потребни се понатамошни студии за дозата, безбедноста и ефикасноста на антителото.

Александра Тркола, исто така, предупредува: „Сè уште не можеме да знаеме дали антителото ќе се покаже ефикасно и во клиничка употреба“. Сепак, додава: „Знаците секако се многу охрабрувачки“.

фото: принтскрин

Полицијата во Санкт Петербург ја приведе 18-годишната пејачка Дијана Логинова откако изведе позната протестна песна со која повикува на соборување на рускиот претседател Владимир Путин, објавија вчера локалните медиуми.

Логинова и нејзиниот бенд Stoptime беа снимени претходно оваа недела како ја изведуваат песната Swan Lake Cooperative од рускиот рапер Noize MC. Видеото ја покажува публиката како активно пее заедно со нив.

В Петербурге задержали вокалистку группы Stoptime, исполняющую на улицах песни Noize MC, Монеточки и других «иноагентов»

18-летнюю Диану «Наоко» Логинову доставили в отдел полиции №78 Санкт-Петербурга, пишет «Ротонда» со ссылкой на силовиков. Что ей вменяют, неизвестно.… pic.twitter.com/0z8AmRfN7q

— SOTA (@Sota_Vision) October 15, 2025

Noize MC беше прогласен за „странски агент“ од страна на руската влада во ноември 2022 година и живее во егзил. Неговата песна Swan Lake Cooperative беше прогласена за екстремистичка напролет оваа година.

В Петербурге по доносу zетников задержали вокалистку группы «Stoptime», исполняющую на улицах песни Noize MC, Монеточки и других “иноагентов”

Певицу Диану Логинову-Наоко доставили в отдел полиции.
Какую статью ей вменяют, пока неизвестно. (с)
Очередная террористка. pic.twitter.com/DopdQ90vJk

— Вера Ларина (@domalverotka) October 15, 2025

Обвинителството во Санкт Петербург во тоа време тврдеше дека песната „претставува закана за здравјето на децата“ и „поттикнува негативни ставови кон владини претставници, особено кон рускиот претседател и неговите поддржувачи“.

Бендот Stoptime претходно изведуваше песни од други уметници кои руската влада ги етикетираше како „странски агенти“. Ваквите јавни настапи стануваат сè поризични во Русија, бидејќи властите ги засилуваат пресретнувањата на неистомислениците за време на војната во Украина.

Според локалниот медиум Fontanka, тапанарката и гитаристката на бендот, исто така, беа испрашувани, но подоцна ослободени.

Логинова, позната и по нејзиното уметничко име Наоко, веројатно ќе биде обвинета за дискредитирање на руските вооружени сили и организирање неовластен јавен настан, за што може да се соочи со притвор до 15 дена.

Бендот Stoptime објави истиот ден дека планираат привремено да престанат да ги споделуваат локациите на нивните улични настапи однапред од безбедносни причини.

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека индискиот премиер Нарендра Моди му рекол дека Индија ќе престане да купува нафта од Русија, што е она што Трамп го опиша како „голем чекор“ во напорите за економска изолација на Москва.

„Значи не бев среќен што Индија купува нафта, а тој ме увери дека нема да купува нафта од Русија“, изјави Трамп пред новинарите во Белата куќа. „Тоа е голем чекор. Сега ќе ја натераме Кина да го стори истото“.

Индиската амбасада во Вашингтон не одговори веднаш на прашањата испратени по е-пошта за тоа дали Моди презел таква обврска кон Трамп.

Ветувањето на Индија да престане да купува руска нафта би означило потенцијална пресвртница во глобалната енергетска дипломатија, бидејќи Вашингтон ги засилува напорите да ги задуши приходите од нафта на Москва поради тековната војна во Украина.

Тоа би сигнализирало и голема промена кај еден од најголемите купувачи на енергија во Москва и би можело да ја преобликува пресметката за другите нации кои сè уште увезуваат руска сурова нафта. Ова доаѓа во време кога Трамп се обидува да ги искористи билатералните односи за спроведување економска изолација, наместо да се потпира исклучиво на мултилатерални санкции.

За време на неговите коментари пред новинарите, Трамп додаде дека Индија не може „веднаш“ да ги запре пратките, нарекувајќи го тоа „процес“. „Но, тој процес наскоро ќе заврши“, рече тој.

фото: принтскрин