Свет
Русија и одлуката на Меѓународниот суд на правдата
На 22 јули во три часот попладне по локално време, Меѓународниот суд на правдата (МСП) во Хаг ќе го обелодени своето советодавно мислење за унилатералното прогласување на независност на Косово од Србија во февруари 2008 година.
На 22 јули во три часот попладне по локално време, Меѓународниот суд на правдата (МСП) во Хаг ќе го обелодени своето советодавно мислење за унилатералното прогласување на независност на Косово од Србија во февруари 2008 година.
Мислењето, кое судот го дава по барање на Србија, не претставува законска обврска за ниту една од засегнатите страни, но во суштина сепак ќе одреди дали, според меѓународниот закон, косовската декларација за независност е легална, смета институтот СТРАТФОР. Без оглед на мислењето на МСП, околностите во врска со Косово остануваат исти. Косово и натаму ќе биде де факто западен протекторат, со експлицитни безбедносни гаранции од НАТО и Србија не поседува ниту воен капацитет да го смени ова статус кво, ниту пак волја да го стори тоа, со оглед на нејзините напори да стане членка на Европската унија. Русија, пак, главниот сојузник на Србија по прашањето за Косово, официјално ја изрази својата надеж дека одлуката на МСП ќе доведе до нови преговори помеѓу Србите и Косоварите.
Виталиј Чуркин, рускиот амбасадор во ОН, на 15 јули изјави дека Русија и натаму се спротивставува на независноста на Косово и го поддржува ставот на Белград дека Косово е суверен дел на Србија. Но по се, се чини дека Москва ќе профитира без оглед на тоа каква одлука ќе донесе МСП.Независноста на Косово беше прогласена девет години откако воената интервенција на НАТО против она што тогаш беше познато како Југославија, ги присили Србите да се откажат од својата физичка контрола врз Косово. Причините кои тогаш беа наведени за да се оправда воената кампања беа злосторствата извршени од југословенската војска и паравоените формации врз албанското население на Косово. Србија водеше неколку војни во текот на 1990-те години, чија цел беше да се зголеми влијанието на Белград на Балканот. Оттаму, Западот сакаше да ја елиминира Србија – и нејзиниот лидер, Слободан Милошевиќ – како регионална закана и ривал. Но, основниот геополитички контекст исто така го вклучуваше и фактот дека НАТО еволуираше од регионален безбедносен собир, без мандат да презема акции кои не се поврзани со директна закана по безбедноста на неговите членки, во организација со мандат да се грижи за редот во Европа и, конечно, пошироко. НАТО ги изведе операциите на Косово без одобрение од Советот за безбедност на ОН и наспроти силното противење на Русија и на Кина. Тогаш беше поставен и преседанот САД и нејзините сојузници да можат да делуваат без да се грижат за интересите на останатите постојани членки на Советот за безбедност на ОН (нешто што САД ќе го повтори со инвазијата на Ирак во 2003 година). За Русија, акциите на НАТО во Косово беа неприфатливи. Бидејќи Русија не е дел од НАТО (всушност, Алијансата и беше оформена за да ја одбрани Европа од советската инвазија), Москва сфати дека Косово воспоставува еден исклучителен преседан. НАТО одлучи дека интервенцијата беше неопходна од аспект на европската безбедност, интервенираше воено и потоа го реши постконфликтното опкружување во согласност со своите интереси. Тоа го стори против познат сојузник на Москва и со сомнителни докази и резонирање. Но, Западот не сопре таму: по Косово, следеше ширење на НАТО во поранешната советска сфера во Источна Европа и пораз на про-руската украинска влада. Во овој контекст, прогласувањето на независноста на Косово беше само уште една во низата одлуки во врска со европската безбедност, кои ги донесе Западот без да обрнува внимание на протестите од Москва. Заради тоа, Русија му подготви одговор на Западот. На 15 февруари, два дена пред прогласувањето на косовската независност, рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, се сретна со претседателите на отцепените грузиски региони Абхазија и Јужна Осетија. По средбата, руското Министерство за надворешни работи издаде соопштение, во кое се вели дека „прогласувањето на независноста на Косово секако ќе биде земено предвид во рамките на односите на Русија со Абхазија и Јужна Осетија“.
Западот не го сфати сериозно ова предупредување, сомневајќи се во руската решеност да одговори и Русија ја искористи кризата во август 2008 година во Грузија, што и овозможи да ги преземе истите акции против Грузија, кои Западот ги презема против Србија. Русија ги искористи наводните грузиски злосторства врз Јужноосетијците како причина за воена интервенција, која доведе до независност на отцепените региони, поддржана од Москва. Москва сега најверојатно ќе профитира, ако не поинаку, тогаш барем реторички, без оглед на тоа каква ќе биде одлуката на МСП. Одлука дека косовската независност е нелегална ќе ја легализира и руската поддршка за независноста на Јужна Осетија и Абхазија. Иако Западот тврди дека косовскиот случај е уникатен и не создава преседан, незападното мислење за ова прашање (со многу малку исклучоци) тврди дека создава. Теоретски, тоа исто така ја отвора можноста многу повеќе држави да ја признаат независноста на двете отцепени републики, бидејќи Москва сега ќе го има аргументот дека Косово не е ништо поразлично од грузиските територии. Како и да е, на Москва не и се потребни Абхазија и Јужна Осетија за да добие меѓународна поддршка за својата контрола врз двете провинции. Москва веќе ги контролира и економски и политички и воено и може да ги искористи за притискање на Грузија, која се уште е сојузник на САД, ако за тоа почувствува потреба. Оттаму, ако МСП донесе одлука дека независноста на Косово е нелегална, Москва нема да мора да се грижи за законските импликации од нејзината контрола врз отцепените републики.
Напротив, ќе може да се пофали дека нејзината поддршка за Белград била оправдана уште од самиот почеток и дека Западот, предводен од САД, го прекршил меѓународното право со тоа што го охрабрил Косово да прогласи независност унилатерално и без одобрение од Советот за безбедност на ОН. Москва ќе ја употреби одлуката на МСП да докаже дека од секогаш се залагала за почитување на меѓународното право и на светоста на суверенитетот. Во 2008 година, Косово за Москва претставуваше преминување на црвената линија, бидејќи создаде преседан кој му дозволуваше на Западот воено да интервенира и да ги пресоздава европските граници, без за тоа да ја праша Русија. Руската војна против Грузија во 2008 година беше одговорот кој Москва го употреби за да и се спротивстави на очигледната воинственост на западот. Одлуката на МСП, каква и да е, ќе биде вистинска „додадена вредност“ за Москва. /крај/стратфор/ссе/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Српскиот министер за култура фалсификувал документи за луксузниот проект на зетот на Трамп
Српското обвинителство за организиран криминал вчера поведе обвинение против министерот за култура Никола Селаковиќ и уште тројца за злоупотреба на службената должност и фалсификување документи во врска со проект за луксузни недвижности поврзан со Џаред Кушнер, зет на американскиот претседател Доналд Трамп, објави „Еј-би-си њуз“.
Истрагата се фокусира на контроверзната реконструкција на срушениот воен комплекс во центарот на Белград, Генералштабот, кој беше заштитено место на културното наследство, а сега е предвидено за изградба на луксузен комплекс. Селаковиќ, близок соработник на претседателот Александар Вучиќ, и другите обвинети се теретат за нелегално одземање на заштитениот статус на локацијата со фалсификување документи.
Српската влада потпиша договор за закуп на 99 години со американската компанија „Афинити глобал девелопмент“, која е поврзана со Кушнер. Кушнер во тоа време потврди дека неговата компанија планира да го финансира проектот од 500 милиони долари, кој би вклучувал облакодер со хотел, луксузни станови, канцелариски простор и продавници. Сè уште не е познато кога би можело да почне судењето.
Владата го поддржува проектот и покрај истрагата
Предлогот за изградба на местото на поранешниот Генералштаб има силна поддршка од владата на Вучиќ, но се соочи со жесток отпор од експерти во Србија и странство, како и од пошироката јавност. Минатиот месец српскиот парламент донесе посебен закон со кој се отвора патот за изградба и покрај тековната истрага.
Претседателот Вучиќ изјави дека проектот е добар за односите на Србија со САД и дека ќе го помилува секој што е осуден во случајот. „Јас сум виновен“, рече тој неодамна. „Јас сум оној што сакаше да ја модернизира Србија. Јас сум оној што сакаше да привлече голем инвеститор“.
Симбол на отпор кон НАТО
Критичарите истакнуваат дека зградата е архитектонски споменик, кој се смета за симбол на отпор кон бомбардирањето на НАТО, што сè уште се смета за неправедна агресија во Србија. Србија беше бомбардирана 78 дена во 1999 година за да се принуди тогашниот претседател Слободан Милошевиќ да ја прекине репресијата врз Албанците во Косово.
Анти-НАТО расположението останува силно, што ја прави улогата на американската компанија во пренамената на воените згради особено чувствително прашање за многумина во Србија. Срушените згради се сметаат за врвни примери на архитектурата од средината на 20 век во поранешна Југославија, пишува „Еј-би-си њуз“.
Свет
Зеленски кажа што очекува од Америка ако Русија го отфрли новиот мировен план
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека очекува Соединетите Американски Држави, предводени од Доналд Трамп, да извршат силен притисок врз Русија ако Москва ги отфрли мировните услови договорени со Вашингтон и Европа. Зеленски го изјави ова за време на летот назад од Берлин по вчерашните разговори, објавува „Украинска правда“.
На прашањето на новинарите што би се случило ако Кремљ ги отфрли договорите што ги финализираат Украина, САД и Европа, Зеленски одговори со доза хумор.
„Ако Путин отфрли сè, тогаш ќе го имаме она што ни се случува токму сега во авионот – турбуленции. Ова навистина се случува сега“, се пошегува тој. „Но, секако, не е толку сериозно во споредба со војната. И во споредба со она што би се случило ако Путин ги уништи сите дипломатски можности и подготвеноста на Украина, Европа и на САД“.
Зеленски објасни дека во ова сценарио би било логично САД да го зголемат притисокот врз Русија и да ја прошират воената помош за Украина.
„Мислам дека Америка би извршила притисок врз Русија со санкции и би ни обезбедила повеќе оружје ако тој одбие сè. Мислам дека тоа би било фер барање од наша страна кон Американците. Бидејќи, според мене, логиката е следна: ако Американците се подготвени да обезбедат безбедносни гаранции за Украина и да применат силни гаранции ако Путин ги прекрши, тогаш искрено кажете ми како ова се разликува од ситуацијата во која Путин, едноставно, не сака да ја заврши војната?“, рече Зеленски.
„Верувам дека би било фер барање од мене како претседател и од некои европски лидери да ни дадат барем дел од тие гаранции за да можеме да се одбраниме од Путин. Воздушна одбрана и оружје со долг дострел“, заклучи тој.
За време на брифингот, Зеленски откри дека, по разговорите, ќе бидат формализирани пет документи поврзани со безбедносните гаранции и реконструкцијата на земјата. Тој нагласи дека е постигнат сериозен напредок по прашањето на гаранциите и го повтори цврстиот став на Украина дека нема да се согласи на де јуре или де факто признавање на окупираниот Донбас како руска територија. Во меѓувреме, американските медиуми, повикувајќи се на свои извори, објавуваат дека Вашингтон верува оти 90 % од несогласувањата меѓу Украина и Русија се веќе решени.
фото/депозитфотос
Свет
(Видео) Четворица херои се обидоа да ги спречат терористите во Сиднеј, само Ахмед преживеа
Црното знаме на Исламската држава, закачено на шофершајбната на сребрена „хонда“ паркирана покрај пешачкиот мост „Бонди бич“, беше злокобен вовед на терористичкиот напад што го потресе Сиднеј. Смртоносниот симболизам првпат го забележа храбар пар, кој се обиде да го запре напаѓачот пред да биде испукан еден истрел, а тие платија за својот херојски чин со своите животи, пишува австралискиот The Age.
Средовечен пар се нафрли врз напаѓачите штом излегоа од својот автомобил
Неидентификуваниот пар шеташе во неделата попладне кога Саџид Акрам излезе од својот автомобил, вооружен со пушка со една намера – да убие невини Евреи, кои ја слават Ханука. Човекот во виолетовата кошула, како што сега е познат во јавноста, се фрли врз Акрам без двоумење.
Тој го собори на една од најпрометните улици во Сиднеј и му го грабна пиштолот од рацете. Додека преплашените минувачи се криеја, човекот го насочи пиштолот кон напаѓачот. За момент се чинеше дека има предност, а неговата партнерка му се придружи во обид да го совлада.
Heroes of Australia 🇦🇺 – the unknown heroes of Bondi
00:02 the purple shirted man grabs the gun from the terrorist and they both fall to the road
00:03 the woman runs in to help
00:10 the couple confront the terrorist, the man weilds the gun as a club and chases him#osint pic.twitter.com/8n1IMuOVBE
— Jonti Allegra (@JontiAllegra) December 16, 2025
Тие беа првите жртви на масакрот
Но 50-годишниот Акрам не се откажа. Тој се стрча кон човекот и зграпчи втор пиштол. Снимката од надзорната камера тука прекинува, а друга, снимена неколку моменти подоцна, ја открива ужасната вистина – Акрам го погуби парот од блиску. Тие починаа еден во друг во прегратка.
Се верува дека тие се првите жртви на смртоносниот поход што Саџид и неговиот 24-годишен син Навид Акрам го продолжиле од пешачкиот мост, при што загинале уште 13 лица, вклучувајќи жени, мажи и 10-годишната Матилда. Подоцнежните снимки од дрон ги прикажуваат телата на двојката како лежат едно до друго покрај автомобил со знаме на Исламската држава.
Полицијата на Нов Јужен Велс вчера потврди дека во „хондата“ на терористите биле пронајдени две импровизирани експлозивни направи и уште едно знаме на Исламската држава.
‘He went down fighting’: The father who died a hero after hurling a brick at Bondi gunman.
Live coverage: https://t.co/WMj0xdvIHx pic.twitter.com/YbMXPVvi2Y
— The Age (@theage) December 16, 2025
Фрлал тули кон напаѓачите
Бројот на жртви ќе беше поголем да не беше херојскиот одговор на овој пар, како и на други граѓани, како што се Ахмед ал-Ахмед и Реувен Морисон, кои се соочија со напаѓачите. Реувен Морисон (62) беше убиен додека се обидуваше сам и невооружен да ја заштити својата заедница. Тој се нафрли врз напаѓачите и фрлаше тули кон нив. „Според моите извори и разбирање, тој скокна штом почна пукањето. Успеа да фрли тули“, изјави ќерката на Морисон, Шејна Гутник, за „Си-би-ес њуз“.
„Тој викаше на терористот и беше убиен заштитувајќи ја својата заедница. Ако имаше еден начин да го напушти овој свет, тоа ќе беше борејќи се против терористите. Немаше друг начин да биде одземен од нас. Тој умре борејќи се и штитејќи ги луѓето што ги сакаше најмногу“, рече таа.
This is the footage of the bystander named Ahmed al Ahmed –a 43-year-old Sydney local who is Muslim and owns a fruit shop in Sutherland. He was shot twice himself. He is being praised on Australia media as saving lives of Jewish Australians during the terrorist attack: pic.twitter.com/RJf7mripp3
— (((DeanObeidallah))) (@DeanObeidallah) December 14, 2025
Ахмед ал-Ахмед го разоружа терористот со голи раце
Ахмед ал-Ахмед е херојот што му се спротивстави на Саџид Акрам и го собори. Тој се прикраде кон него на помалку од 100 метри од местото на кое беше убиен првиот пар. Криејќи се зад автомобил, тој го искористи моментот додека терористот пукаше кон посетителите на фестивалот, се нафрли врз него, му го грабна оружјето и го принуди да избега.
Ахмед, кој беше застрелан петпати во левата рака, закрепнува од операцијата. „Воопшто не се чувствува добро. Изрешетан е од куршуми. Нашиот херој се бори токму сега“, изјави Сем Иса, адвокатот на Ахмед. По посетата во болницата, премиерот Ентони Албанез го нарече Ахмед „вистински австралиски херој“.
„Се обидуваше да си го испие кафето и се најде во ситуација во која некој убиваше луѓе пред него“, рече Албанез. „Тој одлучи да дејствува, а неговата храброст е инспирација за сите Австралијци“.
Ahmed, you are an Australian hero.
You put yourself at risk to save others, running towards danger on Bondi Beach and disarming a terrorist.
In the worst of times, we see the best of Australians. And that’s exactly what we saw on Sunday night.
On behalf of every Australian, I… pic.twitter.com/mAoObU3TZD
— Anthony Albanese (@AlboMP) December 16, 2025
Двајца полицајци исто така се сериозно повредени во пукањето
Двајца полицајци, Скот Дајсон и Џек Хиберт, исто така беа сериозно повредени во пукањето и остануваат во болница. Фотографиите од местото на настанот ја покажаа шофершајбната изрешетана од куршуми на нивното полициско возило. Јан Алвуд, вршител на должноста претседател на Полициската асоцијација на Нов Јужен Велс, рече дека 25-годишниот Дајсон останува на интензивна нега.
View this post on Instagram
„Скот има значителни и сложени повреди. Тој сè уште е на интензивна нега и ќе биде уште некое време. Ќе му бидат потребни понатамошни операции. Неговата рехабилитација ќе биде сложена и долга. Тој е сериозно повреден со повеќекратни прострелни рани. Тоа е кошмар на секој родител. Го праќате вашето дете на работа, горди на него, и тој е застрелан. Не е фер. Тој не го заслужува ова“.
Крај на смртоносната серија
Видео објавено денес го прикажува моментот кога детектив се чини дека смртоносно го рани Саџид Акрам, само неколку минути откако Ахмед го разоружа. Акрам се врати на пешачкиот мост, каде што го почна нападот, зеде уште еден пиштол од својот син и повторно пукаше.
На видеото, кое стана вирално на социјалните мрежи, може да се види полицаец како се крие зад дрво и пука во напаѓачот на мостот. Полицијата сè уште официјално не го идентификувала полицаецот што го убил Саџид Акрам. Неговиот син Навид, кој беше тешко повреден во нападот, е во болница под полициска заштита.

