Банките наплаќаат провизија за издаваае фиктивни потврди, иако немаат никакви трошоци, а граѓаните не губат на курсните разлики помееу денарот и еврото

Банките наплаќаат провизија за издаваае фиктивни потврди, иако немаат никакви трошоци, а граѓаните не губат на курсните разлики помееу денарот и еврото

Две помали банки во земјава им издаваат на граааните фиктивни потврди за извршен пренос на пари од едно на друго лице при купуваае на недвижности или друга стока. Ова најчесто се практикува при купопродажба на станови или други вредни објекти, чиј сопственик сака да ги добие парите во евра. Интересот на банките да ја пружаат оваа услуга е што наплаќаат провизија иако реално немаат никакви трошоци, а на граааните зашто не губат од курсните разлики помееу денарот и еврото бидејќи скоро сите штедат во евра.

Овие незаконски услуги на двете банки познати им се и на граааните и на нотарите, кои ги заверуваат документите за купопродажба, а во кои мора да има потврда за банкарска трансакција.

Нотарите ги посочуваат банките

– Нотарот за да ми го завери купопродажниот договор за станот ми побара потврда од банка дека е извршена трансакција. Самиот ме упати на две банки, кои нудат најповолни услови, за да не изгубам на курсната разлика при претворааето на еврата во денари и повторно во евра. Во една од посочените банки мене и на продавачот ни отворија штедни книшки и направија фиктивна трансакција на 50.000 евра. Откако ми издадоа потврда, штедните книшки ни ги затворија. И платив провизија на банката, а на продавачот парите му ги дадов во кеш – раскажува нашиот извор.

Дневникк го истражуваше овој проблем и се соочи со истиот случај што го имал нашиот извор. Прво се јавивме кај нотар, кој веднаш ни ги посочи двете банки.

– Според законот, трансакцијата мора да се изврши во денари. Затоа ќе одите во банка, каде веднаш ќе завршите работа без да мора да ги претворите еврата во денари. Така нема да изгубите на курсна разлика. Мене ми треба само потврда која сигурно ќе ви ја даде банката – ни објасни нотарот. Тој вели дека за ваквата можност дознал од своите странки.

Во посочената банка ни потврдија дека ќе направат фиктивна трансакција.

– Мора да дојдат кај нас и продавачот и купувачот со валидни документи. Пари не мора да носите. Ќе ви отвориме две книшки, во кои ќе биде евидентиран влез и излез на пари. Потоа трансакцијата се сторнира оти книшките мора да се затворат, за што се плаќа по 100 денари – ни објаснија во банката.

Народната банка молчи

Банкарите знаат за ваквото незаконско работеее на двете банки и посочуваат дека за тоа треба да поведе сметка Народната банка на Македонија. Од НБМ не добивме одговор дали се запознаени со овој проблем и што имаат преземено за негово решаваае. Издавааето потврди за непостојни трансакции се коси со Законот за девизно работеее и со Законот против переее пари. Главните нерегуларности се што граааните плаќаат во евра иако официјално платежно средство во земјава се денарите и што трансакција вредна над 15.000 евра не се врши преку банка, како што налага законот, туку во готово. На тој начин не може да се испита потеклото на парите.

Професори на Економски факултет во Скопје велат дека со тоа што трансакциите се вршат во евра се поттикнува даночната евазија.

– Државата за да воспостави контрола ги тера граѓаните да ги конвертираат парите од евра во денари поради што тие губат многу пари. Мислам дека треба да се дозволат исплати во евра бидејќи ќе се намалат бирократските пречки и ќе се спречи даночната евазија – смета професорот Живко Атанасовски.

Во државните институции надлежни за контрола на протокот на пари во земјава велат дека ваквото работеее на банките е недозволиво.

– Официјално платежно средство во земјава се денарите. Вие не можете да платите ништо ако трансакцијата не е во денари. Можете во банка да штедите во евра, но не можете парите во евра да му ги префрлите на друго лице бидејќи со тоа ги кршите законите. Избегнувааето на плаќаае со официјалното платежно средство е незаконско работеее. За тоа е надлежна Народната банка, која мора да прави контроли и да преземе акција за санкционираае на ваквата појава – објаснуваат експертите од оваа област.

Александра Филиповска