Свет
Почина Роберт Макнамара, архитектот на Виетнамската војна

Поранешниот министер за одбрана на САД, кој го сметаа за главниот човек на Виетнамска војна под претседатели Кенеди и Џонсон, почина во 93-та година од животот
Роберт Макнамара со нарушено здравје починал утрово во својот дом, соопштила неговата сопруга Дијана. Макнамара беше еден од најблиските соработници на подоцна убиениот американски претседател Џон Ф. Кенеди во текот на Кубанската криза во 1962 г., кога САД и тогашниот СССР беа на работ од нуклеарната војна. Тој беше критикуван од американската јавност заради неговата улога во Виетнамската војна, кога под негова сугестија и раководство американското учество во војната со помалку од илјада советници да се зголеми со повеќе од 500 илјади војници и околу 57 илјади загинати американски војници. Дури дел од американските медиуми таа војна ја нарекуваа „Војната на Макнамара“. Тој, пак, во 1996 г. во документарната серија на CNN, „Студената војна“ заклучи дека и администрацијата на Кенеди и на следниот претседател Линдон Џонсон страотно згрешиле продолжувајќи ги воените акции и по 1963 г. Според Макнамара, едноставно не можело да се обнови една пропадната држава, како што тогаш бил Виетнам, што не било препознаено од американска страна. Неговата кариера е многу интересна. Потекнува од Сан Франциско, студирал економија на Универзитетот Калифорнија, а магистрирал на Харвард на деловно управување. Во Втората светска војна бил офицер во штабот на воздухопловните сили, како аналитичар на резултатите од бомбардирањата врз Германија и врз Јапонија. По војната се вработил во автомобилската компанија Ford Motor Company, а во 1960 г. станал прв претседател на управата кој не е член на управувачкото семејство Форд. Истата година новоизбраниот американски претседател го повикува да ја заземе функцијата министер на одбраната.Во 1962 г. по откривањето дека Советите на Куба инсталираат нуклеарни проектили, станува најблискиот советник на Кенеди за Кубанската криза, кога се воведува поморската блокада на комунистичкиот режим на Фидел Кастро. По извонредно напнатиот период, на крајот е постигнат договор СССР да ги повлече ракетите, а САД да гарантираат дека нема да извршат инвазија врз Куба. Во текот на Виетнамската војна, Макнамара ја поддржуваше опцијата дека да биде воено помогнат Јужен Виетнам во војната против комунистичкиот Северен Виетнам зад кој повторно стои СССР, заради спречување на ширењето ан комунизмот. Подоцна тој признава дека го потценил виетнамскиот фанатизам и национализам, но не се согласуваше потполно дека САД извршија инвазија, дека туку поддржуваа една страна во, според него, војна со сите обелжја на граѓанска војна. Со зголемувањето на американските загуби во Виетнам и нерасположението во САД, Макнамара на Џонсон кон крајот на 1967 г. му советува дека нема рационален начин војната набрзо да биде завршена па САД да го ограничат своето воено присуство во Јужен Виетнам, а на тамошната влада да и’ го препуштат водењето на војната. На крајот од ноември истата година, претседателот Џонсон го сменува и го испраќа во Светска банка во чие раководство ги минува следните 12 години.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Техеран се соочува со историска водна криза: „нултиот ден“ сè поблиску

Иранскиот главен град Техеран најверојатно е само на неколку недели од таканаречениот „нулти ден“, предупредуваат експертите – денот кога чешмите ќе пресушат во големи делови од градот, додека земјата се соочува со сериозна криза во снабдувањето со вода. Клучните резервоари се празни, некои од најдлабоките се сведени на плитки езерца, додека властите се борат да ја намалат потрошувачката на вода, а жителите очајно се обидуваат да ја зачуваат за да избегнат катастрофа.
„Доколку денес не донесеме итни одлуки, во иднина ќе се соочиме со проблем што нема да можеме да го решиме“, изјави иранскиот претседател Масуд Пезешкијан.
„Не е новост дека Иран складира вода поради сушата. Но, разликата сега е што оваа криза го погодува главниот град “, рече Кавех Мадани, директор на Институтот на Обединетите нации за вода, животна средина и здравје.
Техеран, каде што живеат околу 10 милиони луѓе, би можел целосно да остане без вода ако нивото на потрошувачка не се намали, стравуваат експертите.
Корените на кризата лежат во комбинација од неколку фактори, вклучувајќи, како што велат инженерите, децении лошо управување со водните ресурси и растечка нерамнотежа помеѓу понудата и побарувачката. Сето ова е дополнително влошено од климатската криза , пишува „CNN“.
Иран моментално поминува низ една од најлошите суши во својата историја – петта година по ред.
Земјата се соочува и со неподносливи топлотни бранови. Овој месец, температурите во некои делови од Иран достигнаа повеќе од 50 степени Целзиусови, според климатологот и историчар на метеоролошки податоци Максимилијан Херера. Според веб-страниците за временска прогноза, еден ден во јули се забележани нереални 65 степени, што го прави Иран едно од најжешките места на земјата. Од друга страна, има се помалку дождливи денови – за 40 проценти оваа година, ако се спореди со претходната.
„Како одговор на кризата, властите го намалија притисокот на водата во Техеран за речиси половина, што влијаеше на околу 80 проценти од домаќинствата“, изјави гувернерот на покраината Техеран, Мохамад Садек Мотамедијан.
Вода се доставува до главниот град на Иран со цистерни, а оние што можат да си ја дозволат набрзина инсталираат резервоари за складирање вода.
Минатата недела, владата прогласи неработен ден во Техеран и други делови од земјата за да заштеди вода и електрична енергија.
„Сега се разгледува можноста за неработна недела, со цел граѓаните да го напуштат градот и со тоа да ја намалат потрошувачката“, кажа портпаролката на владата Фатеме Мохаџерани.
Браната Амир Кабир е една од петте главни акумулации што го снабдуваат Техеран со вода. Нејзиното ниво на водата во акумулацијата падна на најниско ниво во историјата.
Експертите предупредуваат дека нема едноставно решение за оваа криза. Според Кавех Мадани, владата се одлучува за привремени, „фластериски“ мерки, како што се нови проекти за пренасочување на водните текови. Техничките решенија како што се десалинизацијата (отстранување на солта од морската вода) и рециклирањето на отпадните води мора да бидат дел од решението, додаде тој, но „тие решенија само привремено ги ублажуваат симптомите, без да ја решат основната причина“.
Тој се залага за целосна трансформација на економијата – транзиција од земјоделство кое троши огромни количини вода (која моментално сочинува околу 90 проценти од потрошувачката на вода во Иран) кон услужни дејности и индустрија кои имаат значително помал „воден отпечаток“.
Овој вид реформа, вели тој, би бил болен и скап – и економски и политички – и е многу малку веројатен под сегашната влада и со постојните санкции наметнати врз Иран од страна на Соединетите Американски Држави и други земји.
„Ќе има надеж да се избегне „нултиот ден“, доколку Техеран издржи до крајот на септември“, заклучи Мадани.
Свет
(Фото) „Постапките на Трамп убиваат, а љубовта спасува животи“, кажаа на Парадата на гордоста во Амстердам

Околу 80 шарени бродови за Парадата на гордоста пловеа низ каналите на Амстердам на крајот од седумдневната прослава на ЛГБТК+ заедницата во градот.
Иако поворката не е политичка, учесниците ја искористија можноста да ги критикуваат конфликтите што беснеат низ целиот свет и бројните светски лидери за нивните негативни ставови кон правата на ЛГБТК + заедницата, пренесува Ројтерс.
Палестински знамиња беа видени во толпата.
Учесниците на парадата го критикуваа и американскиот претседател Доналд Трамп, чија администрација спроведе антитранс политики и ги намали средствата за меѓународни програми за помош, што ги загрози напорите за превенција од ХИВ во Африка.
На еден од бродовите беа прикажани лажни гробишта и порака „Постапките на Трамп убиваат. Љубовта спасува животи“.
Свет
(Видео) МААЕ: Експлозии и чад во близина на нуклеарната централа Запорожје

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) денес објави дека нејзиниот тим во нуклеарната централа Запорожје во Украина слушнал експлозии и видел чад што доаѓа од блиската локација.
Нуклеарната централа објави дека еден од нејзините помошни објекти бил нападнат денес, според соопштението, објави Ројтерс.
Се нагласува дека помошниот објект се наоѓа на 1.200 метри од нуклеарната централа.
Претставниците на електраната претходно денес објавија дека гранатирањето од страна на украинските вооружени сили предизвикало локализиран пожар во индустриската зона во близина на нуклеарната централа Запорожје.
🔴 UKRAINE :📹 AN AUXILIARY FACILITY OF UKRAINE'S ZAPORIZHZHIA NUCLEAR POWER PLANT (ZNPP) WAS HIT
ZNPP is Europe's largest nuclear plant, under Russian control since 2022
The IAEA reported its team at Zaporizhzhia Nuclear Power Plant heard… pic.twitter.com/MSeeXGYnlh
— LW World News 🌍 (@LW_WorldNews) August 2, 2025
Како што е соопштено, нема закана за безбедното работење на нуклеарната централа.
Се наведува дека зрачењето измерено во индустрискиот комплекс на електраната и во зоната на набљудување било „во границите на природните вредности“.
Во соопштението стои дека за време на гаснењето на пожарот, рускиот спасувачки тим бил нападнат од дрон на украинските вооружени сили и дека во нападот немало жртви.