Свет
Со ЕСМ не треба да се повтори истата грешка како со "Телеком"

Пред да започне процесот на продажба на ЕСМ, Владата треба да дефинира неколку клучни работи кои ја засегаат целата јавност и кои треба да обезбедат натамошно добро функционирање на електроенергетскиот систем.
Независни експерти предупредуваат на опасностите од приватизацијата на ЕСМ
Главниот профит на купецот на ЕСМ ќе му го донесе бизнисот со трговијата на струја, на големо и на мало
Пред да започне процесот на продажба на ЕСМ, Владата треба да дефинира неколку клучни работи кои ја засегаат целата јавност и кои треба да обезбедат натамошно добро функционирање на електроенергетскиот систем. Идниот сопственик на ЕСМ ќе биде спремен да плати висока цена за ЕСМ ако е сигурен дека во наредниот период ќе постигне висока стапка на поврат на капиталот, а таква ситуација имаме и со продажбата на “Телекомми.
>?Со ЕСМ не треба да ја повториме истата грешка како со “Телекомми и продажбата не треба да биде чисто комерцијална зделка. Главната цел на државата не треба да биде само да земе пари, туку нејзината улога е и да обезбеди услови за развој на приватниот енергетски сектор и обезбедување на стандардот на граѓанитееи, рече Владо Пешевски, директор на СЕАФ – Македонија, на вчерашната трибина за обемот и моделот на приватизација на ЕСМ, во организација на ?Транспарентностти и на Владата. Тој додаде дека Владата мора да направи конкретни, финансиски проекции за цените на струјата, за инвестициите во секторот, за статусот на вработените, за исплатата на дивидендите и слично. Владата мора однапред да го реши и прашањето со подолгорочното снабдување со струја на големите потрошувачи, кои сега имаат договори со државата за користење на струјата со повластена, ниска цена, што на идниот инвеститор сигурно нема да му оди во прилог. Според Пешевски, најлоша варијанта е ЕСМ да се продаде 51 отсто. Подобро е во Македонија да остане мнозинскиот пакет од 51 процент, што може да се направи со продажба на акции. “На вработените во ЕСМ треба да им продадат акции со попуст, при што не мора да биде тоа само 10 отсто од капиталот, зошто не и 20 отстоои, праша Пешевски.
Ситуацијата со сў поголемите потреби од увоз, а со тоа и трошењето девизи, е доволен показател дека ЕСМ треба да се преструктурира за да остане одржлив системот. Притоа, според директорот на ?Топлификацијааи, Димитар Хаџимишев, треба да се размисли дали тоа да се постигне со организациско реструктурирање или со продажба на ЕСМ, односно со промена на сопственоста. Првата варијанта подразбира дека треба да се постави нов, неполитичен менаџмент, кој техничко и технолошки ќе го дигне ЕСМ и така добро подготвен да може натаму да се приватизира. Бидејќи ЕСМ не е задолжено со кредити, а околу 20 години нема поголеми инвестиции, нема да има пречки да се земат кредити за добри развојни проекти со кои фирмата ќе се подготви за пазар. “Она што е вредно од ЕСМ не е производството од термоцентралите, туку тоа се хидроцентралите, кои се реновирани и користат евтин извор за струја. Тие ќе ја одредат цената на ЕСМ. Новиот газда не би го интересирал РЕК ?Битолааи, на пример, кој е стар 30 години, има ограничени извори на енергија и во кој треба многу да вложува за еколошки стандарди. Главниот профит на купецот на ЕСМ ќе му го донесе бизнисот со трговијата на струја, на големо и на мало, и тој ќе гледа за пет години да си ги врати паритееи, рече Хаџимишев.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Уапсена сопругата на поранешниот јужнокорејски претседател

Сопругата на затворениот поранешен јужнокорејски претседател Јун Сук Јеол, Ким Кеон Хи, е уапсена по низа сериозни обвиненија, вклучувајќи манипулација со акции и поткуп. Поранешната прва дама ги негираше сите обвиненија за време на четиричасовното судско рочиште во Сеул, но судот сепак издаде налог за притвор, наведувајќи го ризикот од уништување на доказите, објавува BBC.
Иако Јужна Кореја има долга историја на обвинувања и затворање на поранешни претседатели, ова е прв пат и поранешен претседател и поранешна прва дама да бидат зад решетки. Нејзиниот сопруг, Јун, беше приведен во јануари и чека судење за неговиот неуспешен обид да воведе вонредна состојба минатата година, потег што ја втурна земјата во хаос и на крајот доведе до негово соборување.
Обвинителите тврдат дека 52-годишната Ким заработила повеќе од 800 милиони вони (околу 578.000 долари) со учество во шема за фиксирање на цената на акциите на „Дојч Моторс“, јужнокорејскиот дилер на БМВ. Иако наводно се случило пред нејзиниот сопруг да стане претседател, аферата фрли сенка врз целиот негов мандат.
Таа е обвинета и за прифаќање на две чанти „Шанел“ и дијамантска огрлица како мито од контроверзната Црква за обединување во замена за деловни услуги. Меѓу другите обвиненија, Ким се обвинува и за влијание врз номинациите на кандидати за време на парламентарните дополнителни избори во 2022 година и општите избори минатата година.
Ким Кеон Хи се појави на сослушувањето со сериозен израз на лицето, облечена во црно одело. „Искрено се извинувам што предизвикав проблеми и покрај тоа што сум незначителна личност“, изјави таа кратко пред новинарите.
Додека беше на функцијата, нејзиниот сопруг Јун стави вето на три опозициски закони со кои ќе се бараше специјален обвинител да ги истражи обвинувањата против неговата сопруга. Последен пат стави вето на нив во ноември, само една недела пред да прогласи вонредна состојба. Специјалниот обвинител за случајот беше назначен во јуни оваа година, откако ривалот на Јун, Ли Џе Мјунг, ја презеде функцијата.
Свет
Трамп ќе одржи виртуелен состанок со европските лидери и Зеленски

Претседателот на САД, Доналд Трамп, и потпретседателот Џ.Д. Венс денес ќе учествуваат на виртуелен состанок со украинскиот претседател Володимир Зеленски и европските лидери, објави ABC News, повикувајќи се на двајца американски претставници.
Според „Ројтерс“, европските лидери прво ќе одржат видеоконференција меѓусебно за да ги координираат своите ставови пред да разговараат со Трамп за претстојните преговори во Белата куќа со рускиот претседател Владимир Путин.
Портпаролот на германската влада изјави дека Зеленски и претставниците на ЕУ и НАТО ќе се приклучат на виртуелен состанок што ќе се одржи денес во 14 часот, на кој ќе учествуваат лидерите на Германија, Финска, Франција, Велика Британија, Италија и Полска.
Дневниот ред вклучува стратегии за зголемување на притисокот врз Русија, редоследот на чекорите во евентуалниот мировен процес, иднината на териториите окупирани од Русија и безбедносните гаранции за Украина.
Потоа, во 15 часот по средноевропско време, европските лидери ќе одржат видеоконференција со претседателот Трамп и потпретседателот Венс.
За потсетување, Трамп и Путин треба да се сретнат на 15 август во Енкориџ, најголемиот град во Алјаска.
Фото: ЕПА
Свет
Комисија на СЗО: Топлотните бранови повеќе не се климатска закана, туку здравствена криза

Екстремните временски услови што ја засегаат Европа и Централна Азија повеќе не се само климатска закана, туку и сериозен проблем со јавното здравје, предупреди Паневропската комисија за клима и здравје во отворено писмо до владите и здравствените власти на 53-те земји-членки на Европскиот регион на Светската здравствена организација.
Комисијата вели дека европскиот регион доживува сè почести, интензивни и смртоносни топлотни бранови. Последиците често се скриени во статистиката под причини како што се срцеви удари, мозочни удари или респираторни проблеми, но причината, велат тие, е јасна.
Постарите лица, лицата со попреченост, бремените жени, малите деца, работниците на отворено и оние што живеат во лошо изолирани станови се особено изложени на ризик.
Смртните случаи поврзани со топлината се зголемија за 30% во последните две децении, со повеќе од 100.000 смртни случаи поврзани со топлината регистрирани во 35 европски земји само во 2022 и 2023 година.
Јуни 2025 година беше најжешкиот месец регистриран во Западна Европа, со два силни топлотни бранови што пристигнаа пред врвот на летото.
Климатските промени, предупредуваат тие, исто така шират болести што некогаш беа ретки – локално преносливите случаи на денга треска во ЕУ/ЕЕА се зголемија за 368% помеѓу 2022 и 2024 година.
Топлотните бранови предизвикуваат пораст на приемите на пациенти, особено со кардиоваскуларни, респираторни и бубрежни проблеми.
Менталното здравје е исто така засегнато – спиењето е полошо, анксиозноста се зголемува, а когнитивната функција ослабува. Луѓето со ментални заболувања се особено ранливи бидејќи некои лекови го отежнуваат регулирањето на телесната температура.
Во исто време, здравствените работници се исто така изложени на исцрпеност и прегревање.
Комисијата нагласува дека акционите планови за екстремна топлина спасуваат животи и треба да се спроведат итно, а не за неколку години.
Загадувањето на воздухот предизвикува повеќе од половина милион предвремени смртни случаи во европскиот регион секоја година, главно поради согорувањето на фосилни горива. Намалувањето на емисиите значи почист воздух и помалку смртни случаи – повеќе од 5 милиони животи би можеле да бидат спасени на глобално ниво.
Зголемувањето на зелените површини во градовите ја намалува изложеноста на топлина, го подобрува менталното здравје и ги намалува сметките за енергија. Се проценува дека зголемувањето на урбаните зелени површини за 30% би можело да ги намали смртните случаи поврзани со топлината за до 40%.
Комисијата вели дека ваквите мерки се паметни инвестиции и повикува на редефинирање на економските индикатори за успех, со фокус на здравјето, благосостојбата, праведноста и одржливоста.
„Не можеме да го аутсорсираме здравјето – ниту нашето, ниту здравјето на планетата. И двете се непроценливи и двете се изложени на ризик“, се вели во писмото потпишано од 14 членови на Комисијата, вклучувајќи поранешни премиери, министри и водечки меѓународни експерти.
Фото: ЕПА